Mithali 6
1 Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Hana akida, afisa au mtawala,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
