Mithali 6
1 Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
Fis mwen an, si ou devni garanti dèt pou vwazen ou, ou te fè pwomès pou yon lòt ki pa pa w.
2 basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
Ou te tonbe nan pèlen akoz pawòl a bouch ou, ou te kenbe menm, akoz pawòl bouch ou yo.
3 Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
Alò fè sa, fis mwen an, pou delivre tèt ou. Akoz ou te vin antre nan men a vwazen ou an, ale desann pou jennen vwazen ou an.
4 Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
Pa kite dòmi tonbe nan zye ou, ni somèy rive sou pòpyè zye ou.
5 Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
Chape tèt ou kon yon antilòp nan men a chasè, oswa zwazo a nan pelen moun lachas la.
6 Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
Ale kote foumi, o parese. Veye abitid li yo e vin saj!
7 Hana akida, afisa au mtawala,
Li menm, san pa gen chèf, ni ofisye, ni mèt,
8 lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
kon prepare manje li nan gran sezon an e ranmase pwovizyon li nan rekòlt la.
9 Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
Pou konbyen de tan ou va kouche konsa O parese? Se kilè ou va leve soti nan dòmi?
10 Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
Yon ti dòmi, yon ti somèy, yon ti pliye men ou yo pou repoze;
11 ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
mizè ou va vin parèt sou ou tankou yon vagabon, e nesesite ou tankou yon nonm k ap pote zam.
12 Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
Yon sanzave, yon moun mechan se sila ki mache ak yon bouch pèvès,
13 akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
ki bat zye li, ki fè siy ak pye li, ki pwente ak dwèt li;
14 Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
ki avèk pèvèsite nan kè l fè tout tan sa ki mal, ki gaye konfli.
15 Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
Pou sa, malè li va parèt sibitman; nan yon enstan li va kase nèt; e li p ap gen gerizon ditou.
16 Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
Gen sis bagay ke SENYÈ a rayi; wi sèt menm ki abominab devan l:
17 Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
Zye ògeye, yon lang k ap bay manti, avèk men ki vèse san inosan,
18 moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
Yon kè ki divize plan mechan yo, pye ki kouri vit pou jwenn mal,
19 shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
Yon fo temwen ki bay manti, ak yon moun ki gaye konfli pami frè yo.
20 Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
Fis mwen an, swiv lòd a papa ou e pa abandone enstriksyon manman ou.
21 Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
Mare yo tout tan sou kè ou; mare yo nan kou ou.
22 utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
Lè ou mache toupatou, yo va gide ou. Lè ou dòmi, yo va veye sou ou. Epi lè ou leve, yo va pale avèk ou.
23 Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
Paske kòmandman an se yon lanp, e enstriksyon li se limyè. Konsa, repwòch ki disipline a se chemen lavi a
24 Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
pou anpeche ou rive nan fanm movèz vi a, a lang glise de fanm adiltè a.
25 Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
Pa dezire bote li nan kè ou, ni kite li kapte ou avèk pòpyè zye li.
26 Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
Paske akoz yon pwostitiye, yon gason redwi a yon mòso pen. Yon fanm adiltè fè lachase lavi presye.
27 Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
Èske yon nonm kab mete dife poze antre janm li yo pou rad li pa brile?
28 Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
Oswa èske yon nonm kab mache sou chabon limen, san ke pye l pa brile?
29 Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
Se konsa li ye ak yon nonm ki antre nan madanm vwazen li. Nenpòt moun ki manyen l p ap sòti san pinisyon.
30 Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
Pèsòn pa meprize yon vòlè kap vòlè pou l kab satisfè grangou.
31 Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
Men si pa aza, li jwenn li, la oblije repeye li sèt fwa. Lap oblije bay tout sa li posede lakay li.
32 Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
Sila ki fè adiltè ak yon fanm manke sajès; nonm nan ki fè sa a, detwi pwòp nanm li.
33 Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
L ap twouve blesi ak gwo wont, e repwòch li p ap efase menm.
34 Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
Paske jalouzi fè laraj nan yon nonm; li p ap fè gras nan jou vanjans lan.
35 Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
Li p ap dakò dedonmaje ak ranson, ni li p ap satisfè malgre ou fè li anpil kado.
