Mithali 6
1 Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
我儿，你若为朋友作保， 替外人击掌，
2 basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
你就被口中的话语缠住， 被嘴里的言语捉住。
3 Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
我儿，你既落在朋友手中， 就当这样行才可救自己： 你要自卑，去恳求你的朋友。
4 Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
不要容你的眼睛睡觉； 不要容你的眼皮打盹。
5 Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
要救自己，如鹿脱离猎户的手， 如鸟脱离捕鸟人的手。
6 Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
懒惰人哪， 你去察看蚂蚁的动作就可得智慧。
7 Hana akida, afisa au mtawala,
蚂蚁没有元帅， 没有官长，没有君王，
8 lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
尚且在夏天预备食物， 在收割时聚敛粮食。
9 Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
懒惰人哪，你要睡到几时呢？ 你何时睡醒呢？
10 Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
再睡片时，打盹片时， 抱着手躺卧片时，
11 ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
你的贫穷就必如强盗速来， 你的缺乏仿佛拿兵器的人来到。
12 Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
无赖的恶徒， 行动就用乖僻的口，
13 akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
用眼传神， 用脚示意， 用指点划，
14 Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
心中乖僻， 常设恶谋， 布散纷争。
15 Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
所以，灾难必忽然临到他身； 他必顷刻败坏，无法可治。
16 Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
耶和华所恨恶的有六样， 连他心所憎恶的共有七样：
17 Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
就是高傲的眼， 撒谎的舌， 流无辜人血的手，
18 moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
图谋恶计的心， 飞跑行恶的脚，
19 shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
吐谎言的假见证， 并弟兄中布散纷争的人。
20 Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
我儿，要谨守你父亲的诫命； 不可离弃你母亲的法则，
21 Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
要常系在你心上， 挂在你项上。
22 utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
你行走，它必引导你； 你躺卧，它必保守你； 你睡醒，它必与你谈论。
23 Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
因为诫命是灯，法则是光， 训诲的责备是生命的道，
24 Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
能保你远离恶妇， 远离外女谄媚的舌头。
25 Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
你心中不要恋慕她的美色， 也不要被她眼皮勾引。
26 Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
因为，妓女能使人只剩一块饼； 淫妇猎取人宝贵的生命。
27 Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
人若怀里搋火， 衣服岂能不烧呢？
28 Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
人若在火炭上走， 脚岂能不烫呢？
29 Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
亲近邻舍之妻的，也是如此； 凡挨近她的，不免受罚。
30 Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
贼因饥饿偷窃充饥， 人不藐视他，
31 Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
若被找着，他必赔还七倍， 必将家中所有的尽都偿还。
32 Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
与妇人行淫的，便是无知； 行这事的，必丧掉生命。
33 Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
他必受伤损，必被凌辱； 他的羞耻不得涂抹。
34 Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
因为人的嫉恨成了烈怒， 报仇的时候决不留情。
35 Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
什么赎价，他都不顾； 你虽送许多礼物，他也不肯干休。
