Mithali 6

1 Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,

Ka capa, nam pui ih laiba pathok pae hanah lokkamhaih to na sak moe, minawk kalah abomh hanah lokkamhaih na sak moeng pongah,

2 basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.

na thuih ih lok pongah na manh moe, na pakha hoi tacawt lok mah na naeh moeng nahaeloe,

3 Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.

ka capa, nam pui ih ban thungah na krakhaih hoiah na loih thai hanah hae tiah sah ah; nam pui khaeah, Caeh loe, poeknaemhaih hoiah anih tlim ah om paeh; nam pui ban thung hoi loih thai hanah tahmenhaih hni ah.

4 Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.

Na mik to iipsak hmah loe, angamsak hmah.

5 Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.

Moi kat kami ih ban thung hoiah kaloih tasuk baktih, dongh patung kami ih ban thung hoiah kaloih tavaa baktiah nangmah hoi nangmah to loih ah.

6 Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.

Nang thasae kami, cahmat khaeah caeh ah, a caehhaih loklamnawk to khen ah loe, palungha ah;

7 Hana akida, afisa au mtawala,

cahmat loe lam patuekkung hoi thuitaekkung tawn ai, ukkung doeh tawn ai,

8 lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.

toe anih loe nipui tue hoi caang aah tue ah rawkcak to patung.

9 Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”

Aw thasae kami, nasetto maw na iih han vop? Natuek naah maw iihhaih ahmuen hoiah nang thawk han?

10 Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -

Atue setta thungah na iih moe, atue setta thungah na ngam, nawnetta thung nang hak moe, na ban pakhuem duem nathung ah;

11 ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.

kholong caeh kami baktiah amtanghaih mah na patom ueloe, vawthaih mah maiphaw sin kami baktiah na patom tih.

12 Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,

Kasae kami hoi amram aak kami loe lok amlai hoiah ni khosak o;

13 akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.

minawk aling hanah mikpakhrip thuih, khok hoiah angmathaih a paek moe, banpazungnawk hoiah patuk o;

14 Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.

anih loe palung thungah alinghaih to koi moe, kahoih ai poekhaih to vaa thai ai, maeto hoi maeto misa angcoengsak hanah a poek.

15 Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.

To pongah nihcae loe poek ai pui hoi amrohaih mah pha thui tih; abuephaih om ai ah nawnetta thung amro tih.

16 Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.

Angraeng mah hnukma ih hmuen tarukto oh; ue, panuet thok hmuen sarihto oh;

17 Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,

amoek kami ih mik tamdai, amsawnlok thui thaih palai, zaehaih tawn ai kami humhaih ban,

18 moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,

kasae poekhaih palungthin, hmuesae sakhaih bangah caeh karang khok,

19 shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.

amsawnlok pongah hnukungah kaom, nawkamya poek amkhraeng han sah kaminawk hae ni.

20 Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.

Ka capa, nam pa lokpaekhaih to pakuemh loe, nam no patukhaih doeh pahnawt hmah;

21 Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.

na palung thungah zaeng ah loe, na tahnong ah kom caeng ah.

22 utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.

Na caehhaih loklam to anih mah patuek tih; na iih naah na toep ueloe, nang lawt naah, lok na thui tih.

23 Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.

Lokpaekhaih loe hmaithaw ah oh; patukhaih lok loe aanghaih ah oh; zae thuitaekhaih loe hinghaih loklam ah oh.

24 Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.

Kahoih ai nongpata, lok hoiah minawk kazoek thaih nongpata khae hoiah na pakaa tih.

25 Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.

Nongpata kranghoihaih to khit hmah, a mik pakhriphaih pongah aman hmah.

26 Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.

Tangyat zawhhaih hoiah takaw kae maeto ni qan thai tih; sava laep ah zaehaih sah nongpata loe atho kana hinghaih to amrosak thaih.

27 Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?

Kami mah angmah ih saoek hmai hoi thlaek naah, angmah ih laihaw to hmai mah kangh mak ai maw?

28 Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?

Kami mah hmai nuiah caeh naah, a khok to hmai mah kangh mak ai maw?

29 Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.

Na imtaeng kami ih zu khaeah caeh kami doeh to tiah oh; mi kawbaktih doeh to nongpata sui kami loe, zaehaih hoiah loih thai ai.

30 Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.

Zok amthlam pongah zok amthlamhaih dipsak hanah paqu kami loe, mi mah doeh kasae thui mak ai.

31 Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.

Kamqu to naeh naah alet sarihto pathoksak moe, a tawnh ih hmuennawk boih paeksak han oh.

32 Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.

Toe zu laep ah nongpata hoi zaehaih sah kami loe, poekhaih tawn ai kami ah ni oh; to kami loe a hinghaih amrosak kami ah oh.

33 Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.

Anih to bop o tih, a nuiah khingyahaih tawn o mak ai; anih kasae thuihaih loe boeng thai mak ai.

34 Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.

Zu nuiah palung haenghaih mah sava to palungphuisak; to pongah danpaekhaih tue phak naah tahmenhaih roe tawn mak ai.

35 Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.

Kawbaktih ronghaih phoisa doeh koeh mak ai, tangqum paroeai paek cadoeh palungphui dip mak ai.