Mithali 4
1 Wanangu, sikilizeni, fundisho la baba, na zingatieni ili mjue maana ya ufahamu.
Zwanini, bantwana, umlayo kayihlo, linanzelele ukuze lazi ukuqedisisa.
2 Mimi ninawapa mafundisho mazuri; msiyaache mafundisho yangu.
Ngoba ngilinika imfundiso enhle, lingawutshiyi umlayo wami.
3 Mimi nilikuwa mwana kwa baba yangu, mpole na mtoto pekee kwa mama yangu,
Ngoba bengiyindodana kababa, ngithambile, ngingedwa phambi kukamama.
4 baba alinifundisha akiniambia, “Moyo wako uzingatie sana maneno yangu; shika amri zangu nawe uishi.
Wasengifundisa wathi kimi: Inhliziyo yakho kayibambelele emazwini ami; gcina imilayo yami, uphile.
5 Jipatie hekima na ufahamu; usisahau na kuyakataa maneno ya kinywa changu;
Zuza inhlakanipho, uzuze ukuqedisisa, ungakhohlwa; ungaphambuki emazwini omlomo wami.
6 usiiache hekima nayo itakulinda; ipenda nayo itakuhifadhi salama.
Ungakutshiyi, njalo kuzakulondoloza; ukuthande, njalo kuzakulinda.
7 Hekima ni kitu cha muhimu sana, hivyo jipatie hekima na tumia namna zote kuweza kupata ufahamu.
Okokuqala yinhlakanipho; zuza inhlakanipho; langenzuzo yakho yonke uzuze ukuqedisisa.
8 Tunza hekima nayo itakutukuza; ikumbatie nayo itakuheshimu.
Kukhulise, njalo kuzakuphakamisa; kuzakunika udumo nxa ukugona.
9 Hekima itaweka kilemba cha heshima juu ya kichwa chako; itakupa taji zuri.
Kuzanika ikhanda lakho umqhele womusa; kuzakulethela umqhele wodumo.
10 Mwanangu, sikiliza, na kuzingatia maneno yangu, nawe utapata miaka mingi ya maisha yako.
Zwana, ndodana yami, wemukele amazwi ami, leminyaka yempilo izakuba minengi kuwe.
11 Ninakuelekeza katika njia ya hekima, nimekuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Ngikufundisile endleleni yenhlakanipho; ngikwenze wanyathela emikhondweni yobuqotho.
12 Unapotembea, hakuna atakayesimama katika njia yako na kama ukikimbia hutajikwaa.
Ekuhambeni kwakho inyathelo lakho kaliyikufinyezwa, njalo nxa ugijima kawuyikukhubeka.
13 Shika mwongozo wala usiuache, utakuongoza, maana ni uzima wako.
Bambelela ekulayweni, ungakuyekeli; kugcine, ngoba kuyimpilo yakho.
14 Usifuate njia ya waovu wala usiende katika njia ya watendao uovu.
Ungangeni emkhondweni wabakhohlakeleyo, ungahambi endleleni yababi.
15 Jiepushe nayo, usipite katika njia hiyo; geuka na upite njia nyingine.
Iyekele, ungedluli ngayo, phambuka kuyo, wedlule.
16 Maana hawawezi kulala mpaka wafanye ubaya na hupotewa na usingizi hadi wasababishe mtu kujikwaa.
Ngoba kabalali uba bengenzanga okubi; lobuthongo babo buyasuswa uba bengakhubekisanga muntu.
17 Maana wao hula mkate wa uovu na hunywa divai ya vurugu.
Ngoba badla isinkwa senkohlakalo, banathe iwayini lobudlwangudlwangu.
18 Bali njia ya mwenye kutenda haki ni kama mwanga ung'aao, huangaza zaidi na zaidi hadi mchana inapowasili kwa ukamilifu.
Kodwa indlela yabalungileyo injengokukhanya okukhanyayo, kuqhubeka kukhanya kuze kube semini enkulu.
19 Njia ya waovu ni kama giza - hawajui ni kitu gani huwa wanajikwaa juu yake.
Indlela yababi injengomnyama; kabazi ukuthi bazakhutshwa yini.
20 Mwanangu, zingatia maneno yangu; sikiliza kauli zangu.
Ndodana yami, lalela amazwi ami, ubeke indlebe yakho ekukhulumeni kwami.
21 Usiziache zikaondoka machoni pako; uzitunze katika moyo wako.
Kakungaphunyuki emehlweni akho; ukugcine phakathi kwenhliziyo yakho.
22 Maana maneno yangu ni uzima kwa wenye kuyapata na afya katika mwili wao.
Ngoba kuyimpilo kwabakutholayo, lempilo enhle yenyama yabo yonke.
23 Ulinde salama moyo wako na uukinge kwa bidii zote; kwa kuwa katika moyo hububujika chemichemi za uzima.
Gcina inhliziyo yakho phezu kwakho konke okungagcinwa, ngoba kuvela kikho ukuphuma kwempilo.
24 Jiepushe na kauli za udanganyifu na ujiepushe na mazungumzo ya ufisadi.
Susa kuwe ukuphambana komlomo, lokuphambeka kwendebe kususele khatshana lawe.
25 Macho yako yatazame mbele kwa unyoofu na kwa uthabiti tazama mbele sawasawa.
Amehlo akho kawakhangele phambili, lenkophe zakho ziqonde phambi kwakho.
26 Usawazishe pito la mguu wako; na njia zako zote zitakuwa salama.
Linganisa umkhondo wonyawo lwakho, ukuze zonke indlela zakho ziqine.
27 Usigeuke upande wa kulia au kushoto; ondoa mguu wako mbali na uovu.
Ungaphambukeli ngakwesokunene kumbe ngakwesokhohlo; uphambule unyawo lwakho ebubini.
