Mithali 4
1 Wanangu, sikilizeni, fundisho la baba, na zingatieni ili mjue maana ya ufahamu.
Muwulirize baana bange okuyigiriza kwange ng’okwa kitammwe, era musseeyo omwoyo mufune okutegeera.
2 Mimi ninawapa mafundisho mazuri; msiyaache mafundisho yangu.
Kubanga mbawa okuyigiriza okulungi; temulekanga biragiro byange.
3 Mimi nilikuwa mwana kwa baba yangu, mpole na mtoto pekee kwa mama yangu,
Bwe nnali omuvubuka nga ndi ne kitange, omwana omu yekka omwagalwa, owa mmange,
4 baba alinifundisha akiniambia, “Moyo wako uzingatie sana maneno yangu; shika amri zangu nawe uishi.
yanjigiriza n’aŋŋamba nti, “Ebigambo byange bikuumenga ku mutima gwo, kuuma ebiragiro byange obeere mulamu.
5 Jipatie hekima na ufahamu; usisahau na kuyakataa maneno ya kinywa changu;
Funa amagezi; funa okutegeera, teweerabiranga era tovanga ku bigambo bya mu kamwa kange.
6 usiiache hekima nayo itakulinda; ipenda nayo itakuhifadhi salama.
Togalekanga, nago ganaakukuumanga, gaagale nago ganaakulabiriranga.
7 Hekima ni kitu cha muhimu sana, hivyo jipatie hekima na tumia namna zote kuweza kupata ufahamu.
Ddala amagezi kye kintu ekisingira ddala obukulu; noolwekyo fuba ofune amagezi, era fubira ddala nnyo ofune okutegeera.
8 Tunza hekima nayo itakutukuza; ikumbatie nayo itakuheshimu.
Amagezi gagulumize, nago gajja kukuyimusa, gaanirize, nago gajja kukuweesa ekitiibwa.
9 Hekima itaweka kilemba cha heshima juu ya kichwa chako; itakupa taji zuri.
Amagezi gajja kukutikkira engule ey’ekisa, era gakuwe n’engule ey’ekitiibwa.”
10 Mwanangu, sikiliza, na kuzingatia maneno yangu, nawe utapata miaka mingi ya maisha yako.
Wuliriza ggwe, mutabani, era okkirize ebigambo byange olyoke owangaalire ku nsi n’essanyu eringi.
11 Ninakuelekeza katika njia ya hekima, nimekuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Nkuluŋŋamya mu kkubo ery’amagezi, ne nkukulembera mu makubo ag’obutuukirivu.
12 Unapotembea, hakuna atakayesimama katika njia yako na kama ukikimbia hutajikwaa.
Bw’onootambulanga, ekigere kyo kireme okuziyizibwa; era bw’onoddukanga, tojjanga kwesittala.
13 Shika mwongozo wala usiuache, utakuongoza, maana ni uzima wako.
Nywerezanga ddala okuyigirizibwa, tokutanga: kukuumenga kubanga bwe bulamu bwo.
14 Usifuate njia ya waovu wala usiende katika njia ya watendao uovu.
Toyingiranga mu kkubo ly’abakozi b’ebibi, wadde okutambulira mu kkubo ly’abantu aboonoonyi.
15 Jiepushe nayo, usipite katika njia hiyo; geuka na upite njia nyingine.
Lyewalenga, tolitambulirangamu, liveeko okwate ekkubo lyo.
16 Maana hawawezi kulala mpaka wafanye ubaya na hupotewa na usingizi hadi wasababishe mtu kujikwaa.
Kubanga abakozi b’ebibi tebayinza kwebaka okuggyako nga bakoze ebibi, era otulo tubabulira ddala bwe baba tebalina gwe bakozeeko bulabe.
17 Maana wao hula mkate wa uovu na hunywa divai ya vurugu.
Okukola ebibi y’emmere yaabwe, n’okukozesa eryanyi kye kyokunywa kyabwe.
18 Bali njia ya mwenye kutenda haki ni kama mwanga ung'aao, huangaza zaidi na zaidi hadi mchana inapowasili kwa ukamilifu.
Ekkubo ly’abatuukirivu liri ng’enjuba eyakavaayo, eyeeyongera okwaka okutuusa obudde lwe butangaalira ddala.
19 Njia ya waovu ni kama giza - hawajui ni kitu gani huwa wanajikwaa juu yake.
Naye ekkubo ly’ababi liri ng’ekizikiza ekikutte, tebamanyi kibaleetera kwesittala.
20 Mwanangu, zingatia maneno yangu; sikiliza kauli zangu.
Mutabani wange wuliriza n’obwegendereza ebigambo byange; osseeyo omwoyo eri bye nkutegeeza;
21 Usiziache zikaondoka machoni pako; uzitunze katika moyo wako.
ebigambo bino tebikuvangako, bikuumire ddala mu mutima gwo,
22 Maana maneno yangu ni uzima kwa wenye kuyapata na afya katika mwili wao.
kubanga bya bulamu eri abo ababifuna, era biwonya omubiri gwabwe gwonna.
23 Ulinde salama moyo wako na uukinge kwa bidii zote; kwa kuwa katika moyo hububujika chemichemi za uzima.
Ekisinga byonna kuuma omutima gwo, kubanga y’ensulo y’obulamu bwo.
24 Jiepushe na kauli za udanganyifu na ujiepushe na mazungumzo ya ufisadi.
Weewalire ddala eby’obubambavu era n’okwogera ebya swakaba.
25 Macho yako yatazame mbele kwa unyoofu na kwa uthabiti tazama mbele sawasawa.
Amaaso go gatunulenga butereevu, era otunulenga n’obumalirivu eyo gy’olaga.
26 Usawazishe pito la mguu wako; na njia zako zote zitakuwa salama.
Ttereeza bulungi amakubo go; okwate amakubo ageesigika gokka.
27 Usigeuke upande wa kulia au kushoto; ondoa mguu wako mbali na uovu.
Tokyamanga ku mukono ogwa ddyo oba ogwa kkono; ebigere byo byewalenga ekkubo ekyamu.
