Mithali 4

1 Wanangu, sikilizeni, fundisho la baba, na zingatieni ili mjue maana ya ufahamu.

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Mimi ninawapa mafundisho mazuri; msiyaache mafundisho yangu.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Mimi nilikuwa mwana kwa baba yangu, mpole na mtoto pekee kwa mama yangu,

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 baba alinifundisha akiniambia, “Moyo wako uzingatie sana maneno yangu; shika amri zangu nawe uishi.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Jipatie hekima na ufahamu; usisahau na kuyakataa maneno ya kinywa changu;

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 usiiache hekima nayo itakulinda; ipenda nayo itakuhifadhi salama.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 Hekima ni kitu cha muhimu sana, hivyo jipatie hekima na tumia namna zote kuweza kupata ufahamu.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Tunza hekima nayo itakutukuza; ikumbatie nayo itakuheshimu.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Hekima itaweka kilemba cha heshima juu ya kichwa chako; itakupa taji zuri.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Mwanangu, sikiliza, na kuzingatia maneno yangu, nawe utapata miaka mingi ya maisha yako.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Ninakuelekeza katika njia ya hekima, nimekuongoza katika mapito yaliyonyooka.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Unapotembea, hakuna atakayesimama katika njia yako na kama ukikimbia hutajikwaa.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Shika mwongozo wala usiuache, utakuongoza, maana ni uzima wako.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 Usifuate njia ya waovu wala usiende katika njia ya watendao uovu.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Jiepushe nayo, usipite katika njia hiyo; geuka na upite njia nyingine.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Maana hawawezi kulala mpaka wafanye ubaya na hupotewa na usingizi hadi wasababishe mtu kujikwaa.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 Maana wao hula mkate wa uovu na hunywa divai ya vurugu.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Bali njia ya mwenye kutenda haki ni kama mwanga ung'aao, huangaza zaidi na zaidi hadi mchana inapowasili kwa ukamilifu.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 Njia ya waovu ni kama giza - hawajui ni kitu gani huwa wanajikwaa juu yake.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Mwanangu, zingatia maneno yangu; sikiliza kauli zangu.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Usiziache zikaondoka machoni pako; uzitunze katika moyo wako.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Maana maneno yangu ni uzima kwa wenye kuyapata na afya katika mwili wao.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Ulinde salama moyo wako na uukinge kwa bidii zote; kwa kuwa katika moyo hububujika chemichemi za uzima.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Jiepushe na kauli za udanganyifu na ujiepushe na mazungumzo ya ufisadi.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Macho yako yatazame mbele kwa unyoofu na kwa uthabiti tazama mbele sawasawa.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Usawazishe pito la mguu wako; na njia zako zote zitakuwa salama.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 Usigeuke upande wa kulia au kushoto; ondoa mguu wako mbali na uovu.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.