Mithali 30
1 Maneno ya Aguri mwana wa Yake - mausia: Mtu huyu alimwambia Ithieli, kwa Ithiel na Ukali:
| سخنان آگور پسر یاکه، شامل این پیام است: خدایا، خسته‌ام؛ ای خدا، خسته و درمانده‌ام. |
2 Hakika nipo kama mnyama kuliko mwanadamu na sina ufahamu wa wanadamu.
| من نادان‌ترینِ آدمیان هستم و عاری از شعور بشری. |
3 Sijajifunza hekima, wala sina maarifa ya Mtakatifu.
| حکمتی در من نیست و شناختی از خدا ندارم. |
4 Je ni nani amekwenda juu mbinguni na kurudi chini? Je ni nani aliyekusanya upepo kwenye mikono yake? Je ni nani aliyekusanya maji kwenye kanzu? Je ni nani aliyeziimarisha ncha za dunia yote? Jina lake ni nani, na jina la mtoto wake ni nani? Hakika unajua!
| آن کیست که آسمان و زمین را زیر پا می‌گذارد؟ آن کیست که باد را در دست خود نگه می‌دارد و آبها را در ردای خود می‌پیچد؟ آن کیست که حدود زمین را برقرار کرده است؟ نامش چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو! |
5 Kila neno la Mungu limejaribiwa, yeye ni ngao kwa wale wanaokimbilia kwake.
| سخنان خدا تمام پاک و مبراست. او مانند یک سپر از تمام کسانی که به او پناه می‌برند محافظت می‌کند. |
6 Usiyaongezee maneno haya, au atakukemea, na utathibitishwa kuwa mwongo.
| به سخنان او چیزی اضافه نکن، مبادا تو را توبیخ نماید و تو دروغگو قلمداد شوی. |
7 Vitu viwili ninakuomba, usivikatalie kwangu kabla sijafa:
| ای خدا، قبل از آنکه بمیرم دو چیز از تو می‌طلبم: |
8 Majivuno na uongo viweke mbali nami. Usinipe umasikini wala utajiri, nipe tu chakula ninachohitaji.
| مرا از دروغ گفتن حفظ کن و مرا نه تهیدست بگردان و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به من بده؛ |
9 Maana nikipata vingi zaidi, nitakukana wewe na kusema, “Yehova ni nani?” Au kama nitakuwa masikini, nitaiba na kukufuru jina la Mungu wangu.
| چون اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر تهیدست گردم امکان دارد دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت نمایم. |
10 Usimkashifu mtumwa mbele ya bwana wake, au atakulaani na utapata hatia.
| هرگز از کسی نزد کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا به نفرین او گرفتار شوی. |
11 Kizazi ambacho kinachomlaa baba yao na hakimbariki mama yao,
| هستند کسانی که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند. |
12 kizazi hicho ni safi katika macho yao wenyewe, lakini hawajaoshwa uchafu wao.
| هستند کسانی که خود را پاک می‌دانند در حالی که به گناه آلوده‌اند. |
13 Hicho ni kizazi- jinsi gani macho yao yanakiburi na kope zao zimeinuka juu! -
| هستند کسانی که از نگاهشان کبر و غرور می‌بارد، |
14 kuna kizazi ambacho meno yao ni upanga, na mifupa ya taya zao ni visu, ili waweze kumrarua masikini wamtoe duniani na mhitaji atoke miongoni mwa wanadamu.
| هستند کسانی که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر بیفتند و آنها را ببلعند. |
15 Ruba anamabinti wawili, “Toa na Toa” wanalia. Kuna vitu vitatu ambavyo havitosheki, vinne ambavyo havisememi, “Inatosha”:
| زالو را دو دختر است که فریاد می‌کشند: «بده! بده!» سه چیز هست که هرگز سیر نمی‌شوند، بلکه چهار چیز، که نمی‌گویند: «بس است!»: |
| دنیای مردگان، رحم نازا، زمین بی‌آب، آتش مشتعل. (Sheol h7585) |
17 Jicho ambalo linamdhihaki baba na kudharau utii kwa mama, macho yake yatadonolewa na kunguru wa bondeni, na ataliwa na tai.
| کسی که پدر خود را مسخره کند و مادرش را تحقیر نماید، کلاغها چشمانش را از کاسه در می‌آورند و لاشخورها بدنش را می‌خورند. |
18 Kuna vitu vitatu ambavyo vinanishangaza, vinne ambavyo sivifahamu:
| سه چیز برای من بسیار عجیبند، بلکه چهار چیز که من آنها را نمی‌فهمم: |
19 njia ya tai angani; njia ya nyoka juu ya mwamba; njia ya meli kwenye moyo wa bahari; na njia ya mtu pamoja mwanake kijana.
| پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار روی صخره، عبور کشتی از دریا، و راهِ مرد با دختر جوان. |
20 Hii ni njia ya mzinzi- anakula na kufuta kinywa chake na kusema, “sijafanya ubaya wowote.”
| همچنین است راه زن بدکاره که می‌خورَد و دهانش را پاک می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکردم.» |
21 Chini ya vitu vitatu dunia hutetemeka na vinne haiwezi kuvivumilia:
| سه چیز است که زمین را می‌لرزاند، بلکه چهار چیز که زمین تاب تحملش را ندارد: |
22 mtumwa anapokuwa mfalme; mpumbavu anaposhiba vyakula;
| برده‌ای که پادشاه شود، احمقی که سیر و توانگر گردد، |
23 mwanamke anayechukiwa anapoolewa; kijakazi anapochukua nafasi ya mkuu wake.
| زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای بانوی خود را بگیرد. |
24 Vitu vinne duniani ni vidogo na bado vinabusara:
| چهار چیز است بر زمین که بسیار کوچک اما بی‌اندازه دانا هستند: |
25 mchwa ni viumbe ambao sio imara, lakini huandaa chakula chao wakati wa hari,
| مورچه‌ها که ضعیف هستند ولی برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند، |
26 Wibari siyo viumbe wenye nguvu, lakini hutengeneza makazi yake kwenye miamba.
| گورکنها که ناتوانند اما در میان صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند، |
27 Nzige hawana mfalme, lakini wote wanamwendo wa mpangilio.
| ملخها که رهبری ندارند ولی در دسته‌های منظم حرکت می‌کنند، |
28 Kama mjusi, unaweza kumkunja kwa mikono yako miwili, lakini wanapatikana katika majumba ya wafalme.
| و مارمولکها که می‌توان آنها را در دست گرفت، اما حتی به کاخ پادشاهان نیز راه می‌یابند. |
29 Kuna vitu vitatu ambavyo ni fahari katika mwendo na vinne ambavyo ni fahari katika namna ya kutembea:
| سه چیز است که راه رفتنشان باوقار است، بلکه چهار چیز که با متانت می‌خرامند: |
30 simba, aliyeimara miongoni mwa wanyama- wala hajiepushi na kitu chochote;
| شیر که سلطان حیوانات است و از هیچ چیز نمی‌ترسد، |
31 jogoo anayetembea kwa mikogo; mbuzi; na mfalme ambaye askari wapo kando yake.
| طاووس، بز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند. |
32 Kama umekuwa mpumbavu, jitukuze mwenyewe, au kama umekuwa ukisimamia vibaya- weka mkono wako juu ya kinywa chako.
| اگر از روی حماقت مغرور شده‌ای و اگر نقشه‌های پلید در سر پرورانده‌ای، به خود بیا و از این کارت دست بکش. |
33 Kama kusuka maziwa hufanya siagi na pua ya mtu hutoa damu kama imepigwa, basi matendo yanayofanywa kwa hasira huzalisha mafarakano.
| از زدن شیر، کره به دست می‌آید؛ از ضربه زدن به دماغ خون جاری می‌شود؛ و از برانگیختن خشم، نزاع درمی‌گیرد. |
