Mithali 30
1 Maneno ya Aguri mwana wa Yake - mausia: Mtu huyu alimwambia Ithieli, kwa Ithiel na Ukali:
| דברי אגור בן-יקה--המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל |
2 Hakika nipo kama mnyama kuliko mwanadamu na sina ufahamu wa wanadamu.
| כי בער אנכי מאיש ולא-בינת אדם לי |
3 Sijajifunza hekima, wala sina maarifa ya Mtakatifu.
| ולא-למדתי חכמה ודעת קדשים אדע |
4 Je ni nani amekwenda juu mbinguni na kurudi chini? Je ni nani aliyekusanya upepo kwenye mikono yake? Je ni nani aliyekusanya maji kwenye kanzu? Je ni nani aliyeziimarisha ncha za dunia yote? Jina lake ni nani, na jina la mtoto wake ni nani? Hakika unajua!
| מי עלה-שמים וירד מי אסף-רוח בחפניו מי צרר-מים בשמלה-- מי הקים כל-אפסי-ארץ מה-שמו ומה-שם-בנו כי תדע |
5 Kila neno la Mungu limejaribiwa, yeye ni ngao kwa wale wanaokimbilia kwake.
| כל-אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו |
6 Usiyaongezee maneno haya, au atakukemea, na utathibitishwa kuwa mwongo.
| אל-תוסף על-דבריו פן-יוכיח בך ונכזבת |
7 Vitu viwili ninakuomba, usivikatalie kwangu kabla sijafa:
| שתים שאלתי מאתך אל-תמנע ממני בטרם אמות |
8 Majivuno na uongo viweke mbali nami. Usinipe umasikini wala utajiri, nipe tu chakula ninachohitaji.
| שוא ודבר-כזב הרחק ממני-- ראש ועשר אל-תתן-לי הטריפני לחם חקי |
9 Maana nikipata vingi zaidi, nitakukana wewe na kusema, “Yehova ni nani?” Au kama nitakuwa masikini, nitaiba na kukufuru jina la Mungu wangu.
| פן אשבע וכחשתי-- ואמרתי מי יהוה ופן-אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי |
10 Usimkashifu mtumwa mbele ya bwana wake, au atakulaani na utapata hatia.
| אל-תלשן עבד אל-אדנו פן-יקללך ואשמת |
11 Kizazi ambacho kinachomlaa baba yao na hakimbariki mama yao,
| דור אביו יקלל ואת-אמו לא יברך |
12 kizazi hicho ni safi katika macho yao wenyewe, lakini hawajaoshwa uchafu wao.
| דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ |
13 Hicho ni kizazi- jinsi gani macho yao yanakiburi na kope zao zimeinuka juu! -
| דור מה-רמו עיניו ועפעפיו ינשאו |
14 kuna kizazi ambacho meno yao ni upanga, na mifupa ya taya zao ni visu, ili waweze kumrarua masikini wamtoe duniani na mhitaji atoke miongoni mwa wanadamu.
| דור חרבות שניו-- ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם |
15 Ruba anamabinti wawili, “Toa na Toa” wanalia. Kuna vitu vitatu ambavyo havitosheki, vinne ambavyo havisememi, “Inatosha”:
| לעלוקה שתי בנות-- הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא-אמרו הון |
| שאול ועצר-רחם ארץ לא-שבעה מים ואש לא-אמרה הון (Sheol h7585) |
17 Jicho ambalo linamdhihaki baba na kudharau utii kwa mama, macho yake yatadonolewa na kunguru wa bondeni, na ataliwa na tai.
| עין תלעג לאב-- ותבז ליקהת-אם יקרוה ערבי-נחל ויאכלוה בני-נשר |
18 Kuna vitu vitatu ambavyo vinanishangaza, vinne ambavyo sivifahamu:
| שלשה המה נפלאו ממני וארבע (וארבעה) לא ידעתים |
19 njia ya tai angani; njia ya nyoka juu ya mwamba; njia ya meli kwenye moyo wa bahari; na njia ya mtu pamoja mwanake kijana.
| דרך הנשר בשמים-- דרך נחש עלי-צור דרך-אניה בלב-ים-- ודרך גבר בעלמה |
20 Hii ni njia ya mzinzi- anakula na kufuta kinywa chake na kusema, “sijafanya ubaya wowote.”
| כן דרך אשה-- מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא-פעלתי און |
21 Chini ya vitu vitatu dunia hutetemeka na vinne haiwezi kuvivumilia:
| תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא-תוכל שאת |
22 mtumwa anapokuwa mfalme; mpumbavu anaposhiba vyakula;
| תחת-עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע-לחם |
23 mwanamke anayechukiwa anapoolewa; kijakazi anapochukua nafasi ya mkuu wake.
| תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה |
24 Vitu vinne duniani ni vidogo na bado vinabusara:
| ארבעה הם קטני-ארץ והמה חכמים מחכמים |
25 mchwa ni viumbe ambao sio imara, lakini huandaa chakula chao wakati wa hari,
| הנמלים עם לא-עז ויכינו בקיץ לחמם |
26 Wibari siyo viumbe wenye nguvu, lakini hutengeneza makazi yake kwenye miamba.
| שפנים עם לא-עצום וישימו בסלע ביתם |
27 Nzige hawana mfalme, lakini wote wanamwendo wa mpangilio.
| מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו |
28 Kama mjusi, unaweza kumkunja kwa mikono yako miwili, lakini wanapatikana katika majumba ya wafalme.
| שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך |
29 Kuna vitu vitatu ambavyo ni fahari katika mwendo na vinne ambavyo ni fahari katika namna ya kutembea:
| שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת |
30 simba, aliyeimara miongoni mwa wanyama- wala hajiepushi na kitu chochote;
| ליש גבור בבהמה ולא-ישוב מפני-כל |
31 jogoo anayetembea kwa mikogo; mbuzi; na mfalme ambaye askari wapo kando yake.
| זרזיר מתנים או-תיש ומלך אלקום עמו |
32 Kama umekuwa mpumbavu, jitukuze mwenyewe, au kama umekuwa ukisimamia vibaya- weka mkono wako juu ya kinywa chako.
| אם-נבלת בהתנשא ואם-זמות יד לפה |
33 Kama kusuka maziwa hufanya siagi na pua ya mtu hutoa damu kama imepigwa, basi matendo yanayofanywa kwa hasira huzalisha mafarakano.
| כי מיץ חלב יוציא חמאה-- ומיץ-אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב |
