Mithali 30
1 Maneno ya Aguri mwana wa Yake - mausia: Mtu huyu alimwambia Ithieli, kwa Ithiel na Ukali:
雅基的儿子亚古珥的言语就是真言。 这人对以铁和乌甲说：
2 Hakika nipo kama mnyama kuliko mwanadamu na sina ufahamu wa wanadamu.
我比众人更蠢笨， 也没有人的聪明。
3 Sijajifunza hekima, wala sina maarifa ya Mtakatifu.
我没有学好智慧， 也不认识至圣者。
4 Je ni nani amekwenda juu mbinguni na kurudi chini? Je ni nani aliyekusanya upepo kwenye mikono yake? Je ni nani aliyekusanya maji kwenye kanzu? Je ni nani aliyeziimarisha ncha za dunia yote? Jina lake ni nani, na jina la mtoto wake ni nani? Hakika unajua!
谁升天又降下来？ 谁聚风在掌握中？ 谁包水在衣服里？ 谁立定地的四极？ 他名叫什么？ 他儿子名叫什么？ 你知道吗？
5 Kila neno la Mungu limejaribiwa, yeye ni ngao kwa wale wanaokimbilia kwake.
神的言语句句都是炼净的； 投靠他的，他便作他们的盾牌。
6 Usiyaongezee maneno haya, au atakukemea, na utathibitishwa kuwa mwongo.
他的言语，你不可加添， 恐怕他责备你，你就显为说谎言的。
7 Vitu viwili ninakuomba, usivikatalie kwangu kabla sijafa:
我求你两件事， 在我未死之先，不要不赐给我：
8 Majivuno na uongo viweke mbali nami. Usinipe umasikini wala utajiri, nipe tu chakula ninachohitaji.
求你使虚假和谎言远离我； 使我也不贫穷也不富足； 赐给我需用的饮食，
9 Maana nikipata vingi zaidi, nitakukana wewe na kusema, “Yehova ni nani?” Au kama nitakuwa masikini, nitaiba na kukufuru jina la Mungu wangu.
恐怕我饱足不认你，说： 耶和华是谁呢？ 又恐怕我贫穷就偷窃， 以致亵渎我 神的名。
10 Usimkashifu mtumwa mbele ya bwana wake, au atakulaani na utapata hatia.
你不要向主人谗谤仆人， 恐怕他咒诅你，你便算为有罪。
11 Kizazi ambacho kinachomlaa baba yao na hakimbariki mama yao,
有一宗人，咒诅父亲， 不给母亲祝福。
12 kizazi hicho ni safi katika macho yao wenyewe, lakini hawajaoshwa uchafu wao.
有一宗人，自以为清洁， 却没有洗去自己的污秽。
13 Hicho ni kizazi- jinsi gani macho yao yanakiburi na kope zao zimeinuka juu! -
有一宗人，眼目何其高傲， 眼皮也是高举。
14 kuna kizazi ambacho meno yao ni upanga, na mifupa ya taya zao ni visu, ili waweze kumrarua masikini wamtoe duniani na mhitaji atoke miongoni mwa wanadamu.
有一宗人，牙如剑，齿如刀， 要吞灭地上的困苦人和世间的穷乏人。
15 Ruba anamabinti wawili, “Toa na Toa” wanalia. Kuna vitu vitatu ambavyo havitosheki, vinne ambavyo havisememi, “Inatosha”:
蚂蟥有两个女儿， 常说：给呀，给呀！ 有三样不知足的， 连不说“够的”共有四样：
就是阴间和石胎， 浸水不足的地，并火。 (Sheol h7585)
17 Jicho ambalo linamdhihaki baba na kudharau utii kwa mama, macho yake yatadonolewa na kunguru wa bondeni, na ataliwa na tai.
戏笑父亲、藐视而不听从母亲的， 他的眼睛必为谷中的乌鸦啄出来，为鹰雏所吃。
18 Kuna vitu vitatu ambavyo vinanishangaza, vinne ambavyo sivifahamu:
我所测不透的奇妙有三样， 连我所不知道的共有四样：
19 njia ya tai angani; njia ya nyoka juu ya mwamba; njia ya meli kwenye moyo wa bahari; na njia ya mtu pamoja mwanake kijana.
就是鹰在空中飞的道； 蛇在磐石上爬的道； 船在海中行的道； 男与女交合的道。
20 Hii ni njia ya mzinzi- anakula na kufuta kinywa chake na kusema, “sijafanya ubaya wowote.”
淫妇的道也是这样： 她吃了，把嘴一擦就说： 我没有行恶。
21 Chini ya vitu vitatu dunia hutetemeka na vinne haiwezi kuvivumilia:
使地震动的有三样， 连地担不起的共有四样：
22 mtumwa anapokuwa mfalme; mpumbavu anaposhiba vyakula;
就是仆人作王； 愚顽人吃饱；
23 mwanamke anayechukiwa anapoolewa; kijakazi anapochukua nafasi ya mkuu wake.
丑恶的女子出嫁； 婢女接续主母。
24 Vitu vinne duniani ni vidogo na bado vinabusara:
地上有四样小物，却甚聪明：
25 mchwa ni viumbe ambao sio imara, lakini huandaa chakula chao wakati wa hari,
蚂蚁是无力之类， 却在夏天预备粮食。
26 Wibari siyo viumbe wenye nguvu, lakini hutengeneza makazi yake kwenye miamba.
沙番是软弱之类， 却在磐石中造房。
27 Nzige hawana mfalme, lakini wote wanamwendo wa mpangilio.
蝗虫没有君王， 却分队而出。
28 Kama mjusi, unaweza kumkunja kwa mikono yako miwili, lakini wanapatikana katika majumba ya wafalme.
守宫用爪抓墙， 却住在王宫。
29 Kuna vitu vitatu ambavyo ni fahari katika mwendo na vinne ambavyo ni fahari katika namna ya kutembea:
步行威武的有三样， 连行走威武的共有四样：
30 simba, aliyeimara miongoni mwa wanyama- wala hajiepushi na kitu chochote;
就是狮子—乃百兽中最为猛烈、无所躲避的，
31 jogoo anayetembea kwa mikogo; mbuzi; na mfalme ambaye askari wapo kando yake.
猎狗，公山羊，和无人能敌的君王。
32 Kama umekuwa mpumbavu, jitukuze mwenyewe, au kama umekuwa ukisimamia vibaya- weka mkono wako juu ya kinywa chako.
你若行事愚顽，自高自傲， 或是怀了恶念，就当用手捂口。
33 Kama kusuka maziwa hufanya siagi na pua ya mtu hutoa damu kama imepigwa, basi matendo yanayofanywa kwa hasira huzalisha mafarakano.
摇牛奶必成奶油； 扭鼻子必出血。 照样，激动怒气必起争端。
