Mithali 3
1 Mwanangu, usizisahau amri zangu na uyatunze mafundisho yangu katika moyo wako,
Wuoda, kik wiyi wil kod puonjna to ket chikena osik e chunyi,
2 maana ziatakuongezea siku zako na miaka ya maisha yako na amani.
nimar gibiro miyo ngimani dhi maber midag higni mangʼeny kendo ibed gi kwe kod mwandu.
3 Usiache utiifu wa agano na uaminifu viondoke kwako, vifunge katika shingo yako, viandike katika vibao vya moyo wako.
Kik iwe hera kod adiera weyi; twegi e ngʼuti, kendo ndikgi e chunyi maiye.
4 Ndipo utapata kibali na heshima mbele Mungu na wanadamu.
Eka iniyud ngʼwono kod nying maber e nyim Nyasaye kod dhano.
5 Mtegemee Yehova kwa moyo wako wote na wala usitegemee ufahamu wako mwenyewe,
Gen kuom Jehova Nyasaye gi chunyi duto, kendo kik igen kuom ngʼeyoni iwuon;
6 katika njia zako zote mkiri Yeye na yeye atayanyosha mapito yako.
ket yoreni duto kuome eka nomi yoregi oriere tir.
7 Usiwe mwenye busara machoni pako mwenyewe; mche Yehova na jiepushe na uovu.
Kik ibed mariek e pachi iwuon to luor Jehova Nyasaye eka inilo richo.
8 Itakuponya mwili wako na kukuburudisha mwili wako.
Tim ma kamano nomi ringri bedo gi ngima kendo nobed chiemo ne chunyi.
9 Mheshimu Yehova kwa utajiri wako na kwa malimbuko ya mazao kwa kila unachozalisha,
Mi Jehova Nyasaye duongʼ gi mwanduni kichiwone cham mabeyo ma ikayo e puotheni;
10 na ndipo ghala zako zitajaa na mapipa makubwa yatafurika kwa divai mpya.
eka dechegi nopongʼ gi cham mogundho kendo agulnigi nopongʼ gi divai manyien maonge kama ikanoe.
11 Mwanangu, usidharau kuadibishwa na Yohova na wala usichukie karipio lake,
Wuoda, kik icha kum mar Jehova Nyasaye kendo kik ingʼur kokweri kuom gik maricho;
12 maana Yehova huwaadibisha wale wapendao, kama baba anavyoshughulika kwa mtoto wake ampendezaye.
nimar Jehova Nyasaye kumo jogo mohero mana kaka wuoro chiko wuode ma omorgo.
13 Yeye apataye hekima anafuraha, naye hupata ufahamu.
En jahawi ngʼatno moyudo rieko, ngʼatno man-gi winjo,
14 Kwani katika hekima unapata manufaa kuliko ukibadilisha kwa fedha na faida yake inafaa zaidi kuliko dhahabu.
nimar en gohala moloyo fedha kendo okelo gik mabeyo moloyo dhahabu.
15 Hekima inathamani zaidi kuliko kito, na hakuna unachokitamani kinaweza kulinganishwa na hekima.
Ober moloyo kite ma nengogi tek; onge gimoro amora migombo ma dipim kode.
16 Yeye anasiku nyingi katika mkono wake wa kuume; na mkono wake wa kushoto ni utajiri na heshima.
Ngima kuom ndalo mangʼeny ni e lwete korachwich; to e lwete koracham nitiere mwandu kod duongʼ.
17 Njia zake ni njia za ukarimu na mapito yake ni amani.
Yorene gin yore mag mor kendo yorene duto gin mag kwe.
18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomshikilia, wale wanaomshikilia wanafuraha.
En yadh ngima ne jogo morwake; jogo mopadore kuome biro yudo gweth.
19 Kwa hekima Yehova aliweka msingi wa dunia, kwa ufahamu aliziimarisha mbingu.
Kuom rieko Jehova Nyasaye nochweyo mise mar piny kendo noketo polo kama entie kuom lony mare;
20 Kwa maarifa yake vina vilipasuka na mawingu kudondosha umande wake.
kuom ngʼeyo mare ema nopogogo aore gi nembe, kendo nomiyo boche polo okelo thoo.
21 Mwanangu, zingatia hukumu ya kweli na ufahamu, na wala usiache kuvitazama.
Wuoda, rit ngʼado bura makare kod pogo tiend wach, kik iwe gilalni.
22 Vitakuwa uzima wa nafsi yako na urembo wa hisani wa kuvaa shingoni mwako.
Ginibedni ngima maber, ka tigo maber mitweyo e ngʼuti.
23 Ndipo utatembea katika njia yako kwa usalama na mguu wako hautajikwaa;
Eka ibiro dhi e yoreni gi kwe kendo tiendi ok nochwanyre;
24 ulalapo hutaogopa; utakapolala, usingizi wako utakuwa mtamu.
ka inindo, to ok inibed maluor, kendo ininind mayom nyaka piny ru.
25 Usitishwe na hofu ya ghafula au uharibifu uliosababishwa na waovu unapotokea,
Kik ibed giluoro mar masira ma ditimreni apoya nono kata kethruok mamako jogo maricho,
26 kwa maana Yehova utakuwa upande wako na ataulinda mguu wako usinaswe kwenye mtego.
nimar Jehova Nyasaye ema nomi ibed jachir kendo norit tiendi mondo kik odonji e obadho.
27 Usizuie mema kwa wale wanaoyastahili, wakati utendaji upo ndani ya mamlaka yako.
Kik iwe timo maber ni jogo mowinjorego, ka in kod nyalo mar timo kamano.
28 Jirani yako usimwambie, “Nenda, na uje tena, na kesho nitakupa,” wakati pesa unazo.
Ka inyalo konyo wadu kawuono, to kik iwachne niya, “Dogi iduog bangʼe kiny, eka akonyi.”
29 Usiweke mpango wa kumdhuru jirani yako- anayeishi jirani nawe na yeye anakuamini.
Kik ichan hinyo jabathi, modak machiegni kodi gi kwe.
30 Usishindane na mtu pasipo sababu, ikiwa hajafanya chochote kukudhuru.
Kik ihangne ngʼato wach maonge gima omiyo, kaonge gima rach mosetimoni.
31 Usimhusudu mtu jeuri au kuchagua njia zake zozote.
Kik nyiego maki gi ja-mahundu, kata wuotho e yore moro amora.
32 Maana mtu mjanja ni chukizo kwa Yehova, bali humleta mtu mwaminifu kwenye tumaini lake.
Nimar Jehova Nyasaye ger gi jaricho to ogeno joma kare.
33 Laana ya Yehova ipo katika nyumba ya watu waovu, bali huibariki maskani ya watu wenye haki.
Kwongʼ mar Jehova Nyasaye ni e od jaricho, to ogwedho dala ngʼat makare.
34 Yeye huwadhihaki wenye dhihaka, bali huwapa hisani watu wanyenyekevu.
Ojaro jojaro masungore to ochiwo ngʼwono ni joma obolore.
35 Watu wenye busara huirithi heshima, bali wapumbavu huinuliwa kwa fedheha yao wenyewe.
Joma riek yudo luor kaka girkeni to joma ofuwo enonyis wichkuotgi ayanga.
