Mithali 27

1 Usijisifu kwa ajili ya kesho, maana hujui siku italeta nini.

Wil de dag van morgen niet prijzen: Ge weet niet, wat hij u brengt.

2 Mtu mwingine akusifu na wala si kinywa chako mwenyewe, mgeni na wala si midomo yako mwenyewe.

Laat een ander u prijzen, niet uw eigen mond; Een vreemde, niet uw eigen lippen.

3 Fikiria uzito wa jiwe na uzito wa mchanga- uchokozi wa mpumbavu ni mzito zaidi kuliko hivyo vyote.

Plomp is een steen, en zwaar het zand; Zwaarder dan beide is het humeur van een dwaas.

4 Kuna ukatili wenye ghadhabu kali na mafuriko ya hasira, lakini ni nani anayeweza kusimama mbele ya wivu?

Wreed is de wraak, een stortvloed de toorn; Maar wie houdt het uit voor de jaloezie?

5 Ni bora karipio la wazi kuliko upendo uliofichwa.

Beter een terechtwijzing in het openbaar, Dan liefde, die zich niet uit.

6 Mwaminifu ni jeraha zilizosababishwa na rafiki, lakini adui anaweza kukubusu kwa kuomba radhi mno.

Goed bedoeld zijn de wonden, door een vriend geslagen; Verraderlijk de kussen van een vijand.

7 Mtu aliyekula na kushiba hulikataa hata sega la asali, bali kwa mtu mwenye njaa, kila kitu kichungu ni kitamu.

Iemand die genoeg heeft, geeft niet om honing; Als iemand honger heeft, is al het bittere zoet.

8 Ndege anayezurura kutoka kwenye kiota chake ni kama mtu anayepotea sehemu ambayo anaishi.

Als een vogel, die uit het nest fladdert, Zo is een man, die rondzwerft ver van zijn huis.

9 Pafumu na manukato huufanya moyo ufurahi, lakini utamu wa rafiki ni bora kuliko ushauri wake.

Olie en wierook verheugen het hart; De raad van een vriend verblijdt de ziel.

10 Usimwache rafiki yako na rafiki wa baba yako, na usiende kwenye nyumba ya ndugu yako katika siku ya msiba wako. Ni bora rafiki ambaye yupo karibu kuliko ndugu ambaye yupo mbali.

Laat uw eigen vriend en dien van uw vader niet in de steek; Maar betreed niet het huis van uw broeder, als het u slecht gaat, Beter een vriend dichtbij. Dan een broer veraf.

11 Mwanangu, uwe na busara, moyo wangu ufurahi; kisha nitamjibu yule anayenidhihaki.

Mijn zoon, wees wijs, en verblijd mijn hart; Dan kan ik te woord staan hem, die mij hoont.

12 Mtu mwenye busara huiona taabu na kujificha mwenyewe, lakini mjinga huendelea mbele na kuteseka kwa ajili ya taabu.

De wijze ziet onheil en trekt zich terug; De onnozelen lopen door, en moeten ervoor boeten.

13 vazi kama mwenyewe anaweka pesa kama dhamana kwa deni la mgeni; lichukue kama anaweka dhamana kwa malaya.

Ontneem hem zijn kleed, want hij bleef borg voor een ander; Eis pand van hem terwille van een vreemde vrouw.

14 Anayempa jirani yake baraka kwa sauti ya juu mapema asubuhi, baraka hiyo itafikiriwa kuwa laana!

Als iemand zijn naaste op de vroege morgen luidruchtig begroet, Dan wordt het als een vloek beschouwd

15 Mke mgomvi ni kama siku ya manyunyu ya mvua ya daima;

Een gestadig druppelend lek op een stortregen-dag, En een snibbige vrouw, ze gelijken op elkaar.

16 kumzuia ni kama kuuzuia upepo, au kujaribu kushika mafuta kwa mkono wako wa kulia.

De noordenwind is een ruwe wind, Toch wordt hij geluksbode genoemd

17 Chuma hunoa chuma; kwa njia ile ile; mtu humnoa rafiki yake.

Zoals ijzer ijzer scherpt, Zo scherpt de ene mens den ander.

18 Yule anayeutunza mtini atakula matunda yake, na yule mwenye kumlinda bwana wake ataheshimiwa.

Wie op zijn vijgeboom past, zal zijn vruchten eten; Wie voor zijn meester zorgt, wordt rijk beloond.

19 Kama maji yanavyoakisi taswira ya sura ya mtu, ndivyo hivyo moyo wa mtu humwaksi mtu.

Zoals het ene gezicht op het andere lijkt, Zo lijkt ook het ene mensenhart op het andere.

20 Kama kuzimu na Uharibifu havitosheki, ndivyo yalivyo macho ya mtu hayawezi kutosheka. (Sheol h7585)

Dodenrijk en onderwereld krijgen nooit genoeg; De ogen der mensen zijn nimmer bevredigd. (Sheol h7585)

21 Kalibu ni kwa fedha na tanuru ni kwa dhahabu; na mtu hujaribiwa anaposifiwa.

Voor het zilver de smeltkroes, de oven voor het goud: De mens wordt beproefd naar zijn goede naam.

22 Hata kama utamponda mpumbavu kwa mchI- pamoja na nafaka- bado upumbavu wake hautatoka.

Al stampt ge den dwaas in een vijzel, Tussen de gerstekorrels met een stamper: Ge krijgt er zijn dwaasheid niet uit.

23 Hakikisha unajua hali ya makundi yako na ujishughulishe juu ya makundi yako,

Let goed op, hoe uw schapen eruit zien, En volg uw kudde met aandacht;

24 maana utajiri haudumu daima. Je taji hudumu kwa vizazi vyote?

Want welvaart duurt niet eeuwig, Een schat niet van geslacht op geslacht.

25 Majani huondoka na ukuaji mpya huonekana na milima ya chakula cha mifugo hukusanywa ndani.

Als het hooi binnen is, de nawas verschijnt, En het groen der bergweide wordt ingezameld,

26 Wanakondoo watakupatia mavazi yako na mbuzi watakupatia gharama ya shamba.

Dan verschaffen de lammeren u kleding, De bokken u de prijs van een akker;

27 Kutakuwa na maziwa ya mbuzi kwa chakula chako- chakula kwa kaya yako- na chakula kwa watumishi wako wasichana.

Dan is er geitenmelk genoeg tot voedsel van u en uw gezin, En levensonderhoud voor uw dienstboden.