Mithali 27
1 Usijisifu kwa ajili ya kesho, maana hujui siku italeta nini.
不要为明日自夸， 因为一日要生何事，你尚且不能知道。
2 Mtu mwingine akusifu na wala si kinywa chako mwenyewe, mgeni na wala si midomo yako mwenyewe.
要别人夸奖你，不可用口自夸； 等外人称赞你，不可用嘴自称。
3 Fikiria uzito wa jiwe na uzito wa mchanga- uchokozi wa mpumbavu ni mzito zaidi kuliko hivyo vyote.
石头重，沙土沉， 愚妄人的恼怒比这两样更重。
4 Kuna ukatili wenye ghadhabu kali na mafuriko ya hasira, lakini ni nani anayeweza kusimama mbele ya wivu?
忿怒为残忍，怒气为狂澜， 惟有嫉妒，谁能敌得住呢？
5 Ni bora karipio la wazi kuliko upendo uliofichwa.
当面的责备强如背地的爱情。
6 Mwaminifu ni jeraha zilizosababishwa na rafiki, lakini adui anaweza kukubusu kwa kuomba radhi mno.
朋友加的伤痕出于忠诚； 仇敌连连亲嘴却是多余。
7 Mtu aliyekula na kushiba hulikataa hata sega la asali, bali kwa mtu mwenye njaa, kila kitu kichungu ni kitamu.
人吃饱了，厌恶蜂房的蜜； 人饥饿了，一切苦物都觉甘甜。
8 Ndege anayezurura kutoka kwenye kiota chake ni kama mtu anayepotea sehemu ambayo anaishi.
人离本处飘流， 好像雀鸟离窝游飞。
9 Pafumu na manukato huufanya moyo ufurahi, lakini utamu wa rafiki ni bora kuliko ushauri wake.
膏油与香料使人心喜悦； 朋友诚实的劝教也是如此甘美。
10 Usimwache rafiki yako na rafiki wa baba yako, na usiende kwenye nyumba ya ndugu yako katika siku ya msiba wako. Ni bora rafiki ambaye yupo karibu kuliko ndugu ambaye yupo mbali.
你的朋友和父亲的朋友， 你都不可离弃。 你遭难的日子，不要上弟兄的家去； 相近的邻舍强如远方的弟兄。
11 Mwanangu, uwe na busara, moyo wangu ufurahi; kisha nitamjibu yule anayenidhihaki.
我儿，你要作智慧人，好叫我的心欢喜， 使我可以回答那讥诮我的人。
12 Mtu mwenye busara huiona taabu na kujificha mwenyewe, lakini mjinga huendelea mbele na kuteseka kwa ajili ya taabu.
通达人见祸藏躲； 愚蒙人前往受害。
13 vazi kama mwenyewe anaweka pesa kama dhamana kwa deni la mgeni; lichukue kama anaweka dhamana kwa malaya.
谁为生人作保，就拿谁的衣服； 谁为外女作保，谁就承当。
14 Anayempa jirani yake baraka kwa sauti ya juu mapema asubuhi, baraka hiyo itafikiriwa kuwa laana!
清晨起来，大声给朋友祝福的， 就算是咒诅他。
15 Mke mgomvi ni kama siku ya manyunyu ya mvua ya daima;
大雨之日连连滴漏， 和争吵的妇人一样；
16 kumzuia ni kama kuuzuia upepo, au kujaribu kushika mafuta kwa mkono wako wa kulia.
想拦阻她的，便是拦阻风， 也是右手抓油。
17 Chuma hunoa chuma; kwa njia ile ile; mtu humnoa rafiki yake.
铁磨铁，磨出刃来； 朋友相感也是如此。
18 Yule anayeutunza mtini atakula matunda yake, na yule mwenye kumlinda bwana wake ataheshimiwa.
看守无花果树的，必吃树上的果子； 敬奉主人的，必得尊荣。
19 Kama maji yanavyoakisi taswira ya sura ya mtu, ndivyo hivyo moyo wa mtu humwaksi mtu.
水中照脸，彼此相符； 人与人，心也相对。
20 Kama kuzimu na Uharibifu havitosheki, ndivyo yalivyo macho ya mtu hayawezi kutosheka. (Sheol h7585)
阴间和灭亡永不满足； 人的眼目也是如此。 (Sheol h7585)
21 Kalibu ni kwa fedha na tanuru ni kwa dhahabu; na mtu hujaribiwa anaposifiwa.
鼎为炼银，炉为炼金， 人的称赞也试炼人。
22 Hata kama utamponda mpumbavu kwa mchI- pamoja na nafaka- bado upumbavu wake hautatoka.
你虽用杵将愚妄人与打碎的麦子一同捣在臼中， 他的愚妄还是离不了他。
23 Hakikisha unajua hali ya makundi yako na ujishughulishe juu ya makundi yako,
你要详细知道你羊群的景况， 留心料理你的牛群；
24 maana utajiri haudumu daima. Je taji hudumu kwa vizazi vyote?
因为资财不能永有， 冠冕岂能存到万代？
25 Majani huondoka na ukuaji mpya huonekana na milima ya chakula cha mifugo hukusanywa ndani.
干草割去，嫩草发现， 山上的菜蔬也被收敛。
26 Wanakondoo watakupatia mavazi yako na mbuzi watakupatia gharama ya shamba.
羊羔之毛是为你作衣服； 山羊是为作田地的价值，
27 Kutakuwa na maziwa ya mbuzi kwa chakula chako- chakula kwa kaya yako- na chakula kwa watumishi wako wasichana.
并有母山羊奶够你吃， 也够你的家眷吃， 且够养你的婢女。
