Mithali 25
1 Hizi tena ni mithali za Sulemani, zilinakiliwa na watu wa Hezekia, mfalme wa Yuda.
此等もまたソロモンの箴言なり ユダの王ヒゼキヤに屬せる人々これを輯めたり
2 Ni utukufu wa Mungu kuficha jambo, bali utukufu wa wafalme kutafiti juu ya jambo.
事を隱すは神の榮譽なり 事を窮むるは王の榮譽なり
3 Kama mbingu ni kwa kimo na dunia ni kwa kina, ndivyo hivyo moyo wa wafalme hauchunguziki.
天の高さと地の深さと 王たる者の心とは測るべからず
4 Ondoa takataka kutoka kwenye fedha na mfua vyuma anaweza kutumia fedha katika ufundi wake.
銀より渣滓を除け さらば銀工の用ふべき器いでん
5 Pamoja na hayo, waondoe watu waovu mbele ya mfalme na kiti chake cha enzi kitaimarishwa kwa kutenda haki.
王の前より惡者をのぞけ 然ばその位義によりて堅く立ん
6 Usijitukuze mwenyewe mbele ya mfalme na usisimame katika sehemu iliyoteuliwa kwa watu wakuu.
王の前に自ら高ぶることなかれ 貴人の場に立つことなかれ
7 Ni bora yeye akuambie, “Njoo hapa” kuliko wewe kujiaibisha mbele ya mkuu.
なんぢが目に見る王の前にて下にさげらるるよりは ここに上れといはるること愈れり
8 Usiharakishe kufanya kuhukumu, kwa kile ulichokishuhudia. Maana utafanya nini mwishoni, wakati jirani yako atakapokuaibisha?
汝かろがろしく出でて爭ふことなかれ 恐くは終にいたりて汝の鄰に辱しめられん その時なんぢ如何になさんとするか
9 Jitetee kesi yako kati ya jirani yako na wewe na usifunue siri ya mtu mwingine,
なんぢ鄰と爭ふことあらば只これと爭へ 人の密事を洩すなかれ
10 au vinginevyo anayekusikia ataleta aibu juu yako na taarifa mbaya juu yako haiwezi kunyamazishwa.
恐くは聞者なんぢを卑しめん 汝そしられて止ざらん
11 Kunena maneno yenye kuchaguliwa vizuri, ni kama nakshi za dhahabu iliyoungwa kwenye fedha.
機にかなひて語る言は銀の彫刻物に金の林檎を嵌たるが如し
12 Kama pete ya dhahabu au kito kilichotengenezwa kwa dhahabu safi ndivyo lilivyo karipio la busara kwenye sikio linalosikia.
智慧をもて譴むる者の之をきく者の耳におけることは 金の耳環と精金の飾のごとし
13 Kama baridi ya theluji wakati wa mavuno ndivyo alivyo mjumbe mwaminifu kwa wenye kumtuma; huyahifadhi maisha ya mabwana wake.
忠信なる使者は之を遣す者におけること穡收の日に冷かなる雪あるがごとし 能その主の心を喜ばしむ
14 Kama mawingu na upepo bila mvua ndivyo alivyo mwenye kujisifu kuhusu zawadi asiyoitoa.
おくりものすと偽りて誇る人は雨なき雲風の如し
15 Kwa uvumilivu mtawala anaweza kushawishiwa na ulimi raini unaweza kuvunja mfupa.
怒を緩くすれば君も言を容る 柔かなる舌は骨を折く
16 Kama utapata asali, kula ya kutosha- vingenevyo, ukila nyingi sana, utaitapika.
なんぢ蜜を得るか 惟これを足る程に食へ 恐くは食ひ過して之を吐出さん
17 Usiweke mguu wako kwenye nyumba ya jirani yako mara nyingi, anaweza kuchoshwa nawe na kukuchukia.
なんぢの足を鄰の家にしげくするなかれ 恐くは彼なんぢを厭ひ惡まん
18 Mtu anayetoa ushuhuda wa uongo dhidi ya jirani yake ni kama rungu lililotumiwa katika vita, au upanga, au mshale mkali.
その鄰に敵して虚偽の證をたつる人は斧刃または利き箭のごとし
19 Kumtumaini mtu asiye mwaminifu wakati wa taabu ni kama jino bovu au mguu unaoteleza.
艱難に遇ふとき忠實ならぬ者を賴むは惡しき歯または跛たる足を恃むがごとし
20 Kama mtu anayevua nguo katika hali ya baridi, au kama siki iliyotiwa kwenye magadi, ndivyo alivyo anayeimba wimbo kwa mwenye moyo mzito.
心の傷める人の前に歌をうたふは寒き日に衣をぬぐが如く 曹達のうへに酢を注ぐが如し
21 Kama adui yako ana njaa, mpe chakula ale na kama ana kiu, mpe maji ya kunywa,
なんぢの仇もし饑ゑなば之に糧をくらはせ もし渇かば之に水を飮ませよ
22 maana utamwekea mkaa juu ya kichwa chake na Yehova atakupa thawabu.
なんぢ斯するは火をこれが首に積むなり ヱホバなんぢに報いたまふべし
23 Ni hakika upepo wa kaskazini huleta mvua, ndivyo mtu anayesema siri hufanya sura zikasirike.
北風は雨をおこし かげごとをいふ舌は人の顔をいからす
24 Ni bora kuishi kwenye pembe ya darini kuliko kuchangia nyumba pamoja na mwanamke mgomvi.
爭ふ婦と偕に室に居らんより屋蓋の隅にをるは宜し
25 Kama maji ya baridi kwa mwenye kiu, ndivyo ilivyo habari njema kutoka nchi ya mbali.
遠き國よりきたる好き消息は渇きたる人における冷かなる水のごとし
26 Kama chemchemi iliyochafuliwa au kisima kilichoharibiwa ndivyo alivyo mtu mwema ambaye huyumbayumba mbele ya watu waovu.
義者の惡者の前に服するは井の濁れるがごとく泉の汚れたるがごとし
27 Si vema kula asali nyingi mno; hivyo ni kama kutafuta heshima baada heshima.
蜜をおほく食ふは善らず 人おのれの榮譽をもとむるは榮譽にあらず
28 Mtu bila kujitawala ni kama mji ulibomolewa na usiokuwa na kuta.
おのれの心を制へざる人は石垣なき壞れたる城のごとし
