Mithali 23
1 Unapoketi kula pamoja na mtawala, angalia kwa uangalifu kilichopo mbele yako,
Kana ukagara pakudya pamwe chete nomubati, nyatsocherechedza zviri pamberi pako,
2 na kama ni mtu unayependa kula chakula sana weka kisu kooni.
uise banga pahuro kana uri munhu wamadyo.
3 Usitamani vinono vyake maana ni chakula cha uongo.
Usapanga zvokudya zvake zvinonaka nokuti zvokudya izvozvo zvinonyengera.
4 Usifanye kazi sana ili kupata mali; uwe na busara ya kutosha ili ujue wakati wa kuacha.
Usazvionza nokuda kuwana pfuma; iva nouchenjeri hunoita kuti uzvibate.
5 Je utaruhusu macho yako yaangaze juu yake? Itaondoka, maana itawaa mabawa kama tai na kuruka angani.
Kungoti tarisei papfuma, wanei yaenda, nokuti zvirokwazvo inomera mapapiro igobhururuka ichienda kudenga segondo.
6 Usile chakula cha yule mwenye jicho baya- na usiwe na shauku ya vinono vyake,
Usadya zvokudya zvomunhu anonyima, kana kupanga zvokudya zvake zvinonaka;
7 maana ni mtu mwenye kuhesabu gharama ya chakula. “Kula na kunywa!” anakuambia, lakini moyo wake haupo pamoja nawe.
nokuti munhu uya anongofunga chete mutengo wazvo. Anoti kwauri, “Idya ugonwa,” asi mumwoyo make asingadi.
8 Utatapika kiasi kidogo ulichokula na utakuwa umepoteza sifa zako njema.
Ucharutsa zvishoma izvozvo zvawadya, uye unenge watambisa mashoko ako nokumutenda.
9 Usiongee katika usikivu wa mpumbavu, maana atadharau hekima ya maneno yako.
Usataura nebenzi, nokuti richashora uchenjeri hwamashoko ako.
10 Usihamishe jiwe la mpaka wa kale au kunyang'anya mashamba ya yatima,
Usabvisa dombo romuganhu wakare kana kupinda paminda yenherera,
11 maana Mkombozi wao ni imara na atatetea kesi yao dhidi yako.
nokuti Mudziviriri wavo ane simba; iye achavarwira pamhaka yavo newe.
12 Elekeza moyo wako katika mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
Isa mwoyo wako kumurayiro nenzeve dzako kumashoko ezivo.
13 Usizuie kuadilisha mtoto, maana ukimchapa kwa fimbo, hatakufa.
Usarega kuranga mwana; ukamuranga neshamhu, haafi.
Murange neshamhu ugoponesa mweya wake kubva parufu. (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una busara, basi moyo wangu utafurahi pia;
Mwanakomana wangu, kana mwoyo wako wakachenjera, ipapo mwoyo wangu uchafara;
16 sehemu zangu ndani kabisa zitafurahi sana midomo yako inaponena haki.
mukatikati mangu muchapembera kana miromo yako ichitaura zvakarurama.
17 Usiruhusu moyo wako kuwahusudu wenye dhambi, lakini endelea kumcha Yehova siku zote.
Usarega mwoyo wako uchichiva vatadzi, asi nguva dzose shingairira kutya Jehovha.
18 Hakika tumaini lako halitaondolewa na siku zako za hapo baadaye.
Zvirokwazvo ramangwana rako rine tariro, uye tariro yako haingaparadzwi.
19 Sikia- wewe! - mwanangu, na uwe mwenye busara na uelekeze moyo wako katika njia.
Teerera, mwanakomana wangu, ugova nouchenjeri, uye uchengete mwoyo wako panzira yakarurama.
20 Usishirikiane pamoja na walevi, au pamoja na walaji wa nyama walafi,
Usabatana navaya vanonwa waini zhinji, kunyange vaya vanokara nyama,
21 maana mlevi na mlafi wanakuwa masikini na usingizi utawavika kwa matambara.
nokuti zvidhakwa nevane madyo vachava varombo, uye hope dzichavapfekedza mamvemve.
22 Msikilize baba yako ambaye alikuzaa na usimdharau mama yako wakati akiwa mzee.
Teerera kuna baba vako, ivo vakakubereka, uye usazvidza mai vako kana vachinge vakwegura.
23 Inunue kweli, lakini usiiuze; nunua hekima, nidhamu, na ufahamu.
Tenga zvokwadi urege kuzoitengesa; uwane uchenjeri, kuzvibata nokunzwisisa.
24 Baba yake mwenye haki atafurahia sana, na yule amzaaye mtoto mwenye busara atamfurahia.
Baba vomunhu akarurama vane mufaro mukuru; uyo ane mwanakomana akachenjera anofadzwa naye.
25 Mfurahishe baba yako na mama yako na yule aliyekuzaa afurahie.
Baba vako namai vako ngavafare; mai vakakubereka ngavafare kwazvo!
26 Mwanangu, nipe moyo wako na macho yako yachunguze njia zangu.
Mwanakomana wangu, ndipe mwoyo wako uye meso ako ngaananʼanidze nzira dzangu,
27 Maana malaya ni shimo refu, na mke wa mume mwingine ni kisima chembamba.
nokuti chifeve igomba rakadzika, uye mukadzi asingazvibati itsime rakamanikana.
28 Anavizia kama mnyang'anyi na huongeza idadi ya wadanganyifu miongoni mwa wanadamu.
Segororo anohwandira, anowedzera vasina kutendeka pakati pavarume.
29 Nani mwenye taabu? Nani mwenye huzuni? Nani mwenye mapigano? Nani mwenye malalamiko? Nani mwenye majeraha bila sababu? Nani mwenye macho mekundu?
Ndiani ane nhamo? Ndiani akasuwa? Ndiani anokakavara? Ndiani anonyunyuta? Ndiani ane mavanga pasina mhaka? Ndiani ane meso akatsvuka?
30 Ni wale ambao huzengea kwenye mvinyo, wale wanaojaribu kuchanganya mvinyo.
Vaya vanogara pawaini, vanoenda kundoravira makate ewaini yakavhenganiswa.
31 Usiutazame mvinyo ukiwa mwekundu, wakati unametameta kwenye kikombe na kutelemka kwa uraini.
Usatarisa waini kana yatsvuka, kana ichivaima iri mumukombe, kana ichidzika zvakanaka pakunwa!
32 Mwisho wake unauma kama nyoka na sumu yake kama kifutu.
Pakupedzisira inoruma senyoka uye ine uturu semvumbi.
33 Macho yako yataona vitu vigeni na moyo wako utatamka vitu vya ukaidi.
Meso ako achaona zvisakamboonekwa uye pfungwa dzako dzichafunga zvakapesana.
34 Utakuwa kama anayelala kwenye bahari au anayelala juu ya mlingoti. “
Uchava souya akarara pamusoro pamafungu amakungwa, kana somunhu avete pamusoro pedanda rechikepe.
35 Wamenipiga,” utasema, “lakini sikuumia. Wamenichapa, lakini sikuwa na hisia. Nitaamka lini? Nitatafuta kinywaji kingine.”
Uchati, “Vakandirova, asi handina kukuvara! Vakandirova asi handina kuzvinzwa! Ndichamuka rinhiko kuti ndigotsvakazve waini?”
