Mithali 23
1 Unapoketi kula pamoja na mtawala, angalia kwa uangalifu kilichopo mbele yako,
なんぢ侯たる者とともに坐して食ふときは 愼みて汝の前にある者の誰なるかを思へ
2 na kama ni mtu unayependa kula chakula sana weka kisu kooni.
汝もし食を嗜む者ならば汝の喉に刀をあてよ
3 Usitamani vinono vyake maana ni chakula cha uongo.
その珍饈を貪り食ふこと勿れ これ迷惑の食物なればなり
4 Usifanye kazi sana ili kupata mali; uwe na busara ya kutosha ili ujue wakati wa kuacha.
富を得んと思煩らふこと勿れ 自己の明哲を恃むこと勿れ
5 Je utaruhusu macho yako yaangaze juu yake? Itaondoka, maana itawaa mabawa kama tai na kuruka angani.
なんぢ虚しきに歸すべき者に目をとむるか 富はかならず自ら翅を生じて鷲のごとく天に飛さらん
6 Usile chakula cha yule mwenye jicho baya- na usiwe na shauku ya vinono vyake,
惡目をする者の糧をくらふことなく その珍饈をむさぼりねがふことなかれ
7 maana ni mtu mwenye kuhesabu gharama ya chakula. “Kula na kunywa!” anakuambia, lakini moyo wake haupo pamoja nawe.
そはその心に思ふごとくその人となりも亦しかればなり 彼なんぢに食へ飮めといふこといへどもその心は汝に眞実ならず
8 Utatapika kiasi kidogo ulichokula na utakuwa umepoteza sifa zako njema.
汝つひにその食へる物を吐出すにいたり 且その出し懇懃の言もむなしくならん
9 Usiongee katika usikivu wa mpumbavu, maana atadharau hekima ya maneno yako.
愚なる者の耳に語ること勿れ 彼なんぢが言の示す明哲を藐めん
10 Usihamishe jiwe la mpaka wa kale au kunyang'anya mashamba ya yatima,
古き地界を移すことなかれ 孤子の畑を侵すことなかれ
11 maana Mkombozi wao ni imara na atatetea kesi yao dhidi yako.
そはかれが贖者は強し 必ず汝に對らひて之が訴をのべん
12 Elekeza moyo wako katika mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
汝の心を教に用ゐ 汝の耳を知識の言に傾けよ
13 Usizuie kuadilisha mtoto, maana ukimchapa kwa fimbo, hatakufa.
子を懲すことを爲ざるなかれ 鞭をもて彼を打とも死ることあらじ
もし鞭をもて彼をうたばその霊魂を陰府より救ふことをえん (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una busara, basi moyo wangu utafurahi pia;
わが子よもし汝のこころ智からば我が心もまた歓び
16 sehemu zangu ndani kabisa zitafurahi sana midomo yako inaponena haki.
もし汝の口唇ただしき事をいはば我が腎腸も喜ぶべし
17 Usiruhusu moyo wako kuwahusudu wenye dhambi, lakini endelea kumcha Yehova siku zote.
なんぢ心に罪人をうらやむ勿れ ただ終日ヱホバを畏れよ
18 Hakika tumaini lako halitaondolewa na siku zako za hapo baadaye.
そは必ず應報ありて汝の望は廃らざればなり
19 Sikia- wewe! - mwanangu, na uwe mwenye busara na uelekeze moyo wako katika njia.
わが子よ汝ききて智慧をえ かつ汝の心を道にかたぶけよ
20 Usishirikiane pamoja na walevi, au pamoja na walaji wa nyama walafi,
酒にふけり肉をたしむものと交ること勿れ
21 maana mlevi na mlafi wanakuwa masikini na usingizi utawavika kwa matambara.
それ酒にふける者と肉を嗜む者とは貧しくなり 睡眠を貪る者は敞れたる衣をきるにいたらん
22 Msikilize baba yako ambaye alikuzaa na usimdharau mama yako wakati akiwa mzee.
汝を生る父にきけ 汝の老たる母を軽んずる勿れ
23 Inunue kweli, lakini usiiuze; nunua hekima, nidhamu, na ufahamu.
眞理を買へ これを售るなかれ 智慧と誡命と知識とまた然あれ
24 Baba yake mwenye haki atafurahia sana, na yule amzaaye mtoto mwenye busara atamfurahia.
義き者の父は大によろこび 智慧ある子を生る者はこれがために樂しまん
25 Mfurahishe baba yako na mama yako na yule aliyekuzaa afurahie.
汝の父母を樂しませ 汝を生る者を喜ばせよ
26 Mwanangu, nipe moyo wako na macho yako yachunguze njia zangu.
わが子よ汝の心を我にあたへ 汝の目にわが途を樂しめ
27 Maana malaya ni shimo refu, na mke wa mume mwingine ni kisima chembamba.
それ妓婦は深き抗のごとく 淫婦は狭き井のごとし
28 Anavizia kama mnyang'anyi na huongeza idadi ya wadanganyifu miongoni mwa wanadamu.
彼は盗賊のごとく人を窺ひ かつ世の人の中に悖れる者を増なり
29 Nani mwenye taabu? Nani mwenye huzuni? Nani mwenye mapigano? Nani mwenye malalamiko? Nani mwenye majeraha bila sababu? Nani mwenye macho mekundu?
禍害ある者は誰ぞ 憂愁ある者は誰ぞ 争端をなす者は誰ぞ 煩慮ある者は誰ぞ 故なくして傷をうくる者は誰ぞ 赤目ある者は誰ぞ
30 Ni wale ambao huzengea kwenye mvinyo, wale wanaojaribu kuchanganya mvinyo.
是すなはち酒に夜をふかすもの 往て混和せたる酒を味ふる者なり
31 Usiutazame mvinyo ukiwa mwekundu, wakati unametameta kwenye kikombe na kutelemka kwa uraini.
洒はあかく盃の中に泡だち滑かにくだる 汝これを見るなかれ
32 Mwisho wake unauma kama nyoka na sumu yake kama kifutu.
是は終に蛇のごとく噬み蝮の如く刺すべし
33 Macho yako yataona vitu vigeni na moyo wako utatamka vitu vya ukaidi.
また汝の目は怪しきものを見 なんぢの心は諕言をいはん
34 Utakuwa kama anayelala kwenye bahari au anayelala juu ya mlingoti. “
汝は海のなかに偃すもののごとく帆桅の上に偃すもののごとし
35 Wamenipiga,” utasema, “lakini sikuumia. Wamenichapa, lakini sikuwa na hisia. Nitaamka lini? Nitatafuta kinywaji kingine.”
汝いはん人われを撃ども我いたまず 我を拷けども我おぼえず 我さめなばまた酒を求めんと
