Mithali 22

1 Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.

۱ نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

2 Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.

۲ دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

3 Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.

۳ مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

4 Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.

۴ جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

5 Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.

۵ خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

6 Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.

۶ طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

7 Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.

۷ توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

8 Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.

۸ هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

9 Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.

۹ شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

10 Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.

۱۰ استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

11 Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.

۱۱ هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

12 Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.

۱۲ چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

13 Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”

۱۳ مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

14 Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.

۱۴ دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

15 Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.

۱۵ حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

16 Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.

۱۶ هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

17 Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,

۱۷ گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

18 maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.

۱۸ زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

19 Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.

۱۹ تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

20 Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,

۲۰ آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

21 kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?

۲۱ تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

22 Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,

۲۲ فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

23 maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.

۲۳ زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

24 Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,

۲۴ با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

25 au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.

۲۵ مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

26 Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.

۲۶ از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

27 Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?

۲۷ اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

28 Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.

۲۸ حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

29 Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.

۲۹ آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.