Mithali 22

1 Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

2 Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

3 Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

4 Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

5 Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

6 Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

7 Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

8 Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

9 Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

10 Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

11 Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

12 Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

13 Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

14 Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

15 Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

16 Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

17 Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

18 maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

19 Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

20 Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

21 kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

22 Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

23 maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

24 Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

25 au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

26 Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

27 Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

28 Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

29 Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.