Mithali 22
1 Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.
Een goede naam is meer waard dan een groot vermogen, Bemind te zijn is beter dan zilver en goud.
2 Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.
Rijk en arm ontmoeten elkaar, Jahweh is hun aller Schepper.
3 Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.
De wijze ziet onheil en trekt zich terug; De onnozelen lopen door, en moeten ervoor boeten.
4 Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.
Het loon voor ootmoed en vreze voor Jahweh Is rijkdom, aanzien en leven.
5 Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.
Doornen en strikken liggen op de weg van den valsaard; Wie zijn leven liefheeft, blijft er ver vandaan.
6 Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.
Oefen kinderen in de weg, die ze moeten gaan, Dan wijken ze ook in hun ouderdom er niet van af.
7 Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.
Wie rijk is, heerst over de armen; Wie leent, wordt de slaaf van wie uitleent.
8 Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.
Wie onrecht zaait, zal onheil oogsten; De vrucht van zijn arbeid gaat te niet.
9 Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.
Een vriendelijk mens wordt gezegend, Want hij deelt met den arme zijn brood.
10 Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.
Jaag den spotter weg, en het twisten houdt op, Er komt een eind aan vechten en schimpen.
11 Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.
De zuivere van harte wordt door Jahweh bemind, De vleier is de vriend van den koning.
12 Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.
De ogen van Jahweh houden vol kennis de wacht; Hij verijdelt de woorden van den zondaar.
13 Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”
De luiaard zegt: Buiten loopt een leeuw, Midden op straat word ik nog verscheurd!
14 Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.
Een diepe kuil is de mond van vreemde vrouwen; Op wien Jahweh vertoornd is, die valt erin.
15 Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.
Al zit de dwaasheid in het hart van een kind geworteld, De tuchtroede haalt ze er uit!
16 Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.
Wie een arme verdrukt, brengt hem voordeel; Wie aan een rijkaard iets geeft, veroorzaakt gebrek
17 Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,
Woorden van wijzen Neig uw oor en luister naar mijn woorden; Zet uw aandacht erop, om ze te leren kennen.
18 maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.
Het is goed, als ge ze ter harte neemt, En ze allen bestendig op uw lippen hebt.
19 Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.
Opdat ge in Jahweh uw vertrouwen moogt stellen, Maak ik ze heden bekend, ook aan u!
20 Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,
Een dertigtal heb ik er voor u opgeschreven: Ze bevatten goede raad en ervaring;
21 kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?
Ze leren u de waarheid en betrouwbare woorden, Zodat ge een goed antwoord kunt geven aan hen die u ondervragen
22 Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,
Buit een arme niet uit, omdat hij arm is, Trap in de poort niet op den kleinen man;
23 maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.
Want Jahweh zal het voor hen opnemen, En die hèn beroven, van het leven beroven.
24 Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,
Sluit geen vriendschap met een driftkop, Laat u niet in met een heethoofd;
25 au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.
Anders raakt ge vertrouwd met hun wegen, En zet ge een valstrik voor uzelf.
26 Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.
Behoor niet tot hen, die handslag geven, En borg blijven voor schulden;
27 Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?
Als ge niets hebt om te betalen, Haalt men het bed onder u weg.
28 Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.
Raak niet aan de eeuwenoude grenzen, Die uw voorvaderen hebben getrokken.
29 Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.
Ziet ge iemand die handig is met zijn werk, Hij komt bij koningen in dienst; Het gewone volk hoeft hij niet te dienen!
