Mithali 20
1 Divai ni dhihaka na kinywaji kikali ni mgomvi; anayepotea kwa kunywa hana busara.
Luxuriosa res, vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur, non erit sapiens.
2 Kumwogopa mfalme ni kama kumwogopa simba kijana aungurumaye, yeyote anayemkasirisha hutoa fidia ya maish yake.
Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum, peccat in animam suam.
3 Ni heshima kwa mtu yeyote kujiepusha na mafarakano, bali kila mpumbavu hurukia kwenye mabishano.
Honor est homini, qui separat se a contentionibus: omnes autem stulti miscentur contumeliis.
4 Mtu mvivu halimi majira ya kipupwe; hutafuta mazao wakati wa mavuno lakini hapati kitu.
Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo aestate, et non dabitur illi.
5 Makusudi ndani ya moyo wa mtu ni kama maji yenye kina, bali mtu mwenye ufahamu huyateka.
Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri: sed homo sapiens exhauriet illud.
6 Mara nyingi mtu husema yeye ni mwaminifu, lakini ni nani awezaye kumpata yule mwaminifu?
Multi homines misericordes vocantur: virum autem fidelem quis inveniet?
7 Mtu atendaye haki hutembea katika uaminifu wake na wana wake wanaofuata baada yake wanafuraha.
Iustus, qui ambulat in simplicitate sua, beatos post se filios derelinquet.
8 Mfalme anayeketi kwenye kiti cha hukumu akifanya kazi za kuhukumu hupembua kwa macho yake mabaya yote yaliyoko mbele yake.
Rex, qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum intuitu suo.
9 Nani anayeweza kusema, “Nimeuweka safi moyo wangu; nipo huru na dhambi zangu”?
Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?
10 Mizani tofauti na vipimo visivyosawa - Yehova huvichukia vyote.
Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.
11 Hata kijana hujulikana kwa matendo yake, kwa mwenendo wake kama ni safi na uadilifu.
Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera eius.
12 Masikio yanayosikia na macho yanayoona- Yehova aliyafanya yote.
Aurem audientem, et oculum videntem, Dominus fecit utrumque.
13 Usipende usingizi au utakuwa masikini; fumbua macho yako na utakuwa na vyakula tele.
Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.
14 “Mbaya! Mbaya!” anasema mnunuzi, lakini akiondoka anajisifu.
Malum est, malum est, dicit omnis emptor: et cum recesserit, tunc gloriabitur.
15 Ipo dhahabu na mawe ya thamani, lakini midomo yenye maarifa ni kito cha thamani.
Est aurum, et multitudo gemmarum: vas autem pretiosum labia scientiae.
16 Chukua vazi kama mmiliki wake ataweka fedha kama dhamana kwa deni la mgeni, na lichukue kama anaweka dhamana kwa uzinifu.
Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.
17 Mkate uliopatikana kwa ulaghai unaladha tamu, lakini baadaye kinywa chake kitajaa kokoto.
Suavis est homini panis mendacii: et postea implebitur os eius calculo.
18 Mipango huimarishwa kwa ushauri na kwa mwongozo wa busara utapigana vita.
Cogitationes consiliis roborantur: et gubernaculis tractanda sunt bella.
19 Mmbea hufunua siri na kwa hiyo hupaswi kushirikiana na watu ambao huongea sana.
Ei, qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.
20 Kama mtu atamlaani baba yake au mama yake, taa yake itapulizwa katikati ya giza.
Qui maledicit patri suo, et matri, extinguetur lucerna eius in mediis tenebris.
21 Urithi uliopatikana mwanzoni kwa haraka utakuwa na mema kidogo mwishoni.
Hereditas, ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.
22 Usiseme “Mimi nitakulipiza kwa kosa hili” Msubiri Yehova na yeye atakuokoa.
Ne dicas: Reddam malum: expecta Dominum, et liberabit te.
23 Yehova huchukia mizani isiyo sawa na vipimo vya udanganyifu si vizuri.
Abominatio est apud Dominum pondus et pondus: statera dolosa non est bona.
24 Hatua za mtu huongozwa na Yehova; namna gani basi ataifahamu njia yake?
A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?
25 Ni mtego kwa mtu kusema kwa pupa, “Kitu hiki ni kitakatifu” na kuanza kufikiri juu yake kwamba kina maana gani baada ya kufanya kiapo.
Ruina est homini devotare sanctos, et post vota retractare.
26 Mfalme mwenye busara huwapepeta waovu na huligeuza juu yao gurudumu la kupuria.
Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.
27 Roho ya mtu ni taa ya Yehova, hutafiti sehemu zake zote za ndani kabisa.
Lucerna Domini spiraculum hominis, quae investigat omnia secreta ventris.
28 Agano la uaminifu na udhamini humhifadhi mfalme; kiti chake cha enzi hufanywa thabiti kwa upendo.
Misericordia, et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus eius.
29 Utukufu wa watu vijana ni nguvu zao na fahari ya watu wazee ni mvi zao.
Exultatio iuvenum, fortitudo eorum: et dignitas senum canities.
30 Mapigo yanayoleta kidonda huusafisha ubaya na vichapo hufanya sehemu za ndani kabisa kuwa safi.
Livor vulneris absterget mala: et plagae in secretioribus ventris.
