Mithali 18
1 Yule ambaye hujitenga hutafuta matakwa yake mwenyewe na hupingana na hukumu zote za kweli.
Ngʼat ma ok jahera dwaro mana gige ok owinj puonj moro amora.
2 Mpumbavu hapati raha katika ufahamu, lakini hufunua kile kilichopo katika moyo wake.
Ngʼat mofuwo ok mor kod winjo wach to omor mana gi wacho paroge owuon.
3 Mtu mwovu anapokuja, dharau huja pamoja naye- sambamba na aibu na shutuma.
Ka richo biro, e kaka achaya biro, to wichkuot kelo duwruok.
4 Maneno ya kinywa cha mtu ni maji yenye kina kirefu; chemchemi ya hekima ni mkondo unaotiririka.
Weche mag dho ngʼato tut ka nam, to soko mar rieko en aora mabubni kamol.
5 Si vema kuwa na upendeleo kwa mwovu, wala haifai kukana haki kwa wale watendao mema.
Ok en gima ber chwako ngʼat ma timbene richo kata ketho buch ngʼato maonge ketho.
6 Midomo ya mpumbavu huletea mafarakano na kinywa chake hukaribisha mapigo.
Lew ngʼat mofuwo kelone dhawo, to dhoge luongo goch.
7 Kinywa cha mpumbavu ni uharibifu wake na hujinasa mwenye kwa midomo yake.
Dho ngʼat mofuwo ema tieke, to lewe ema bedo obadho ne ngimane.
8 Maneno ya mmbea ni kama chembe tamu na hushuka katika sehema za ndani sana kwenye mwili.
Weche mag kuoth chalo gi chiemo mamit; gidhiyo e chuny dhano ma iye.
9 Basi, ambaye ni mzembe katika kazi yake ni ndugu yake anayeharibu wengi.
Ngʼat ma jasamuoyo e tich en owadgi ngʼat maketho gik moko.
10 Jina la Yehova ni mnara imara; atendaye haki hukimbilia na kuwa salama.
Nying Jehova Nyasaye en ohinga maratego, ngʼat makare ringo ma pond kanyo kendo yud resruok.
11 Mali ya tajiri ni mji wake imara na katika fikira zake ni kama ukuta mrefu.
Mwandu mar jomoko e ohinga mochiel motegno ma gigengʼorego, giparo ni en ohinga maonge ngʼama nyalo muko.
12 Moyo wa mtu huwa na kiburi kabla ya anguko lake, bali unyenyekevu hutangulia kabla ya heshima.
Kapok ngʼato opodho, to sunga bedo e chunye, to muolo kelo pak.
13 Anayejibu kabla ya kusikiliza- ni upuuzi na aibu yake.
Chik iti kapok idwoko wach; ka ok itimo kamano to ibedo mofuwo kendo ikelo wichkuot.
14 Roho ya mtu itajinusuru na madhara, bali roho iliyopondeka nani anaweza kuivumilia?
Chuny ngʼato sire e tuo, to chuny mool, en ngʼa manyalo konyo?
15 Moyo wa mwenye akili hujipatia maarifa na usikivu wa mwenye busara huitafuta.
Chuny ma weche donjone yudo ngʼeyo; to it mariek dwaro mondo weche odonjne.
16 Zawadi ya mtu inaweza kufungua njia na kumleta mbele ya mtu muhimu.
Chiwo yawo yo ne ngʼat machiwo kendo tere e nyim jomadongo.
17 Wa kwanza kujitetea katika shitaka lake huonekana kuwa na haki hadi mpinzani wake aje na kumuuliza maswali.
Ngʼat mokwongo keto wachne nenore ni en kare, nyaka ngʼat machielo bi maket penjo ne wachneno.
18 Kupiga kura kunamaliza mabishano na kuwatawanya wapinzani imara.
Goyo ombulu tieko larruok kendo thego joma roteke.
19 Ndugu aliyechukizwa ni mgumu kushawishiwa kuliko mji wenye nguvu, na kugombana ni kama makomeo ya ngome.
Kiketho ne owadu to duoge iri tek mana kadonjo e dala maduongʼ mochiel motegno; to larruok chalo gi dhorangeye mag dala modin gi lodi.
20 Tumbo la mtu litashiba kutoka kwenye tunda la kinywa chake; atatoshelezwa kwa mavuno ya midomo yake.
Wach mawuok e dho ngʼato ema miyo ngʼato yiengʼ; keyo mar dhoge ema miyo oyiengʼ.
21 Uzima na kifo hutawaliwa kwa ulimi, na wale wenye kuupenda ulimi watakula tunda lake.
Lep nigi teko mar ngima kod tho, to jogo mohere biro chamo olembe.
22 Yeye apataye mke anapata kitu chema na kupokea fadhila kutoka kwa Yehova.
Ngʼatno moyudo dhako onwangʼo gima ber kendo oyudo ngʼwono moa kuom Jehova Nyasaye.
23 Mtu masikini huomba rehema, lakini mtu tajiri hujibu kwa ukali.
Ngʼat ma jachan ywak kokwayo ngʼwono, to ngʼat ma jamoko dwoko gi gero.
24 Anayejidai kwa marafiki wengi watamleta katika uharibifu, bali yupo rafiki ambaye huwa karibu kuliko ndugu.
Ngʼat man-gi osiepe mangʼeny nyalo chopo e kethruok to nitie osiep moro masiko buti machiegni maloyo owadu.
