Mithali 17
1 Ni bora kuwa na utulivu pamoja chembe za mkate kuliko nyumba yenye sherehe nyingi pamoja na ugomvi.
Bolji je zalogaj suha hljeba s mirom nego kuæa puna poklane stoke sa svaðom.
2 Mtumishi mwenye busara atatawala juu ya mwana atendaye kwa aibu na atashiriki urithi kama mmoja wa ndugu.
Razuman sluga biæe gospodar nad sinom sramotnijem i s braæom æe dijeliti našljedstvo.
3 Kalibu ni kwa fedha na tanuu ni kwa dhahabu, bali Yehova huisafisha mioyo.
Topionica je za srebro i peæ za zlato, a srca iskušava Gospod.
4 Mtu atendaye mabaya huwasikiliza wale wanaosema maovu; muongo anausikivu kwa wale wanaosema mambo mabaya.
Zao èovjek pazi na usne zle, a lažljivac sluša jezik pakostan.
5 Mwenye kumdhihaki masikini humtukana Muumba wake na anayefurahia msiba hatakosa adhabu.
Ko se ruga siromahu, sramoti stvoritelja njegova; ko se raduje nesreæi, neæe ostati bez kara.
6 Wajukuu ni taji ya wazee na wazazi huleta heshima kwa watoto wao.
Vijenac su starcima unuci, a slava sinovima oci njihovi.
7 Hotuba ya ushawishi haifai kwa mpumbavu; kidogo zaidi midomo ya uongo inafaa kwa ufalme.
Ne prilièi bezumnom visoka besjeda, akamoli knezu lažljiva besjeda.
8 Rushwa ni kama jiwe la kiini macho kwa yule ambaye atoaye; yeye anayeiacha, hufanikiwa.
Poklon je dragi kamen onome koji ga prima, kuda se god okrene napreduje.
9 Anayesamehe kosa hutafuta upendo, bali yeye anayerudia jambo huwatenganisha marafiki wa karibu.
Ko pokriva prijestup, traži ljubav; a ko ponavlja stvar, rastavlja glavne prijatelje.
10 Karipio hupenya ndani ya mtu mwenye ufahamu kuliko mapigo mamia kwenda kwa mpumbavu.
Ukor tišti razumnoga veæma nego ludoga sto udaraca.
11 Mtu mbaya hutafuta uasi tu, hivyo mjumbe katiri atatumwa dhidi yake.
Zao èovjek traži samo odmet, ali æe se ljut glasnik poslati na nj.
12 Ni bora kukutana na dubu aliyeporwa watoto wake kuliko kukutana na mpumbavu katika upumbavu wake.
Bolje je da èovjeka srete medvjedica kojoj su oteti medvjediæi, nego bezumnik u svom bezumlju.
13 Mtu anaporudisha mabaya badala ya mema, mabaya hayatatoka katika nyumba yake.
Ko vraæa zlo za dobro, neæe se zlo odmaæi od kuæe njegove.
14 Mwanzo wa mafarakano ni kama mtu anayefungulia maji kila mahali, hivyo ondoka kwenye mabishano kabla ya kutokea.
Ko poène svaðu, otvori ustavu vodi; zato prije nego se zametne, proði se raspre.
15 Yeye ambaye huwaachilia watu waovu au kuwalaumu wale wanaotenda haki - watu hawa wote ni chukizo kwa Yehova.
Ko opravda krivoga i ko osudi pravoga, obojica su gad Gospodu.
16 Kwa nini mpumbavu alipe fedha kwa kujifunza hekima, wakati hana uwezo wa kujifunza?
Na što je blago bezumnome u ruci kad nema razuma da pribavi mudrost?
17 Rafiki hupenda kwa nyakati zote na ndugu amezaliwa kwa ajili ya nyakati za taabu.
U svako doba ljubi prijatelj, i brat postaje u nevolji.
18 Mtu asiyekuwa na akili hufanya ahadi zenye mashariti na kuanza kuwajibika kwa madeni ya jirani yake.
Èovjek bezuman daje ruku i jamèi se za prijatelja svojega.
19 Apendaye mafarakano anapenda dhambi; ambaye hutengeneza kizingiti kirefu sana kwenye mlango wake husababisha kuvunjia kwa mifupa.
Ko miluje svaðu, miluje grijeh; ko podiže uvis vrata svoja, traži pogibao.
20 Mtu mwenye moyo wa udanganyifu hapati chochote ambacho ni chema; na mwenye ulimi wa ukaidi huanguka kwenye janga.
Ko je opaka srca, neæe naæi dobra; i ko dvolièi jezikom, pašæe u zlo.
21 Mzazi wa mpumbavu huleta majonzi kwake mwenyewe; baba wa mpumbavu hana furaha.
Ko rodi bezumna, na žalost mu je, niti æe se radovati otac luda.
22 Moyo mchangamfu ni dawa njema, bali roho iliyopondeka hukausha mifupa.
Srce veselo pomaže kao lijek, a duh žalostan suši kosti.
23 Mtu mwovu hukubali rushwa ya siri ili kupotosha njia za haki.
Bezbožnik prima poklon iz njedara da prevrati putove pravdi.
24 Mwenye ufahamu huelekeza uso wake kwenye hekima, bali macho ya mpumbavu huelekea ncha za dunia.
Razumnomu je na licu mudrost, a oèi bezumniku vrljaju nakraj zemlje.
25 Mwana mpumbavu ni huzuni kwa baba yake na uchungu kwa mwanamke aliyemzaa.
Žalost je ocu svojemu sin bezuman, i jad roditeljci svojoj.
26 Pia, si vizuri kumwadhibu mwenye kutenda haki; wala si vema kuwachapa mjeledi watu waadilifu wenye ukamilifu.
Nije dobro globiti pravednika, ni da knezovi biju koga što je radio pravo.
27 Mwenye maarifa hutumia maneno machache na mwenye ufahamu ni mtulivu.
Usteže rijeèi svoje èovjek koji zna, i tiha je duha èovjek razuman.
28 Hata mpumbavu hudhaniwa kuwa na busara kama akikaa kimya; wakati anapokaa amefunga kinywa chake, anafikiriwa kuwa na akili.
I bezuman kad muèi, misli se da je mudar, i razuman, kad stiskuje usne svoje.
