Mithali 17
1 Ni bora kuwa na utulivu pamoja chembe za mkate kuliko nyumba yenye sherehe nyingi pamoja na ugomvi.
设筵满屋，大家相争， 不如有块干饼，大家相安。
2 Mtumishi mwenye busara atatawala juu ya mwana atendaye kwa aibu na atashiriki urithi kama mmoja wa ndugu.
仆人办事聪明，必管辖贻羞之子， 又在众子中同分产业。
3 Kalibu ni kwa fedha na tanuu ni kwa dhahabu, bali Yehova huisafisha mioyo.
鼎为炼银，炉为炼金； 惟有耶和华熬炼人心。
4 Mtu atendaye mabaya huwasikiliza wale wanaosema maovu; muongo anausikivu kwa wale wanaosema mambo mabaya.
行恶的，留心听奸诈之言； 说谎的，侧耳听邪恶之语。
5 Mwenye kumdhihaki masikini humtukana Muumba wake na anayefurahia msiba hatakosa adhabu.
戏笑穷人的，是辱没造他的主； 幸灾乐祸的，必不免受罚。
6 Wajukuu ni taji ya wazee na wazazi huleta heshima kwa watoto wao.
子孙为老人的冠冕； 父亲是儿女的荣耀。
7 Hotuba ya ushawishi haifai kwa mpumbavu; kidogo zaidi midomo ya uongo inafaa kwa ufalme.
愚顽人说美言本不相宜， 何况君王说谎话呢？
8 Rushwa ni kama jiwe la kiini macho kwa yule ambaye atoaye; yeye anayeiacha, hufanikiwa.
贿赂在馈送的人眼中看为宝玉， 随处运动都得顺利。
9 Anayesamehe kosa hutafuta upendo, bali yeye anayerudia jambo huwatenganisha marafiki wa karibu.
遮掩人过的，寻求人爱； 屡次挑错的，离间密友。
10 Karipio hupenya ndani ya mtu mwenye ufahamu kuliko mapigo mamia kwenda kwa mpumbavu.
一句责备话深入聪明人的心， 强如责打愚昧人一百下。
11 Mtu mbaya hutafuta uasi tu, hivyo mjumbe katiri atatumwa dhidi yake.
恶人只寻背叛， 所以必有严厉的使者奉差攻击他。
12 Ni bora kukutana na dubu aliyeporwa watoto wake kuliko kukutana na mpumbavu katika upumbavu wake.
宁可遇见丢崽子的母熊， 不可遇见正行愚妄的愚昧人。
13 Mtu anaporudisha mabaya badala ya mema, mabaya hayatatoka katika nyumba yake.
以恶报善的， 祸患必不离他的家。
14 Mwanzo wa mafarakano ni kama mtu anayefungulia maji kila mahali, hivyo ondoka kwenye mabishano kabla ya kutokea.
纷争的起头如水放开， 所以，在争闹之先必当止息争竞。
15 Yeye ambaye huwaachilia watu waovu au kuwalaumu wale wanaotenda haki - watu hawa wote ni chukizo kwa Yehova.
定恶人为义的，定义人为恶的， 这都为耶和华所憎恶。
16 Kwa nini mpumbavu alipe fedha kwa kujifunza hekima, wakati hana uwezo wa kujifunza?
愚昧人既无聪明， 为何手拿价银买智慧呢？
17 Rafiki hupenda kwa nyakati zote na ndugu amezaliwa kwa ajili ya nyakati za taabu.
朋友乃时常亲爱， 弟兄为患难而生。
18 Mtu asiyekuwa na akili hufanya ahadi zenye mashariti na kuanza kuwajibika kwa madeni ya jirani yake.
在邻舍面前击掌作保 乃是无知的人。
19 Apendaye mafarakano anapenda dhambi; ambaye hutengeneza kizingiti kirefu sana kwenye mlango wake husababisha kuvunjia kwa mifupa.
喜爱争竞的，是喜爱过犯； 高立家门的，乃自取败坏。
20 Mtu mwenye moyo wa udanganyifu hapati chochote ambacho ni chema; na mwenye ulimi wa ukaidi huanguka kwenye janga.
心存邪僻的，寻不着好处； 舌弄是非的，陷在祸患中。
21 Mzazi wa mpumbavu huleta majonzi kwake mwenyewe; baba wa mpumbavu hana furaha.
生愚昧子的，必自愁苦； 愚顽人的父毫无喜乐。
22 Moyo mchangamfu ni dawa njema, bali roho iliyopondeka hukausha mifupa.
喜乐的心乃是良药； 忧伤的灵使骨枯干。
23 Mtu mwovu hukubali rushwa ya siri ili kupotosha njia za haki.
恶人暗中受贿赂， 为要颠倒判断。
24 Mwenye ufahamu huelekeza uso wake kwenye hekima, bali macho ya mpumbavu huelekea ncha za dunia.
明哲人眼前有智慧； 愚昧人眼望地极。
25 Mwana mpumbavu ni huzuni kwa baba yake na uchungu kwa mwanamke aliyemzaa.
愚昧子使父亲愁烦， 使母亲忧苦。
26 Pia, si vizuri kumwadhibu mwenye kutenda haki; wala si vema kuwachapa mjeledi watu waadilifu wenye ukamilifu.
刑罚义人为不善； 责打君子为不义。
27 Mwenye maarifa hutumia maneno machache na mwenye ufahamu ni mtulivu.
寡少言语的，有知识； 性情温良的，有聪明。
28 Hata mpumbavu hudhaniwa kuwa na busara kama akikaa kimya; wakati anapokaa amefunga kinywa chake, anafikiriwa kuwa na akili.
愚昧人若静默不言也可算为智慧； 闭口不说也可算为聪明。
