Mithali 12
1 Anayependa mafundisho hupenda maarifa, bali yule anayechukia maonyo ni mpumbavu.
Den som elskar age, elskar kunnskap, men den som hatar refsing, han er fåvis.
2 Yehova humpa fadhila mtu mwema, bali mtu ambaye hufanya mipango ya ufisada atahukumiwa.
Den gode vinn seg hugnad hjå Herren, men den meinsløge fordømer han.
3 Mtu hawezi kuimarishwa kwa uovu, bali wale watendao haki hawawezi kung'olewa.
Ingen mann vert stød av gudløysa, men roti åt rettferdige kann ingen rikka.
4 Mke mwema ni taji ya mume wake, bali yule aletaye aibu ni kama ugonjwa unaoozesha mifupa yake.
Ei fagna kona er ein krans for mannen sin, eit skjemda ting er fæl som ròt i beini hans.
5 Mipango ya wale watendao haki ni adili, bali shauri la mwovu ni udanganyifu.
Tankar hjå rettferdige tenkjer er det som rett er, dei råder som ugudlege legg upp, er svik.
6 Maneno ya watu waovu ni uviziaji unaosubiri nafasi ya kuua, bali maneno ya mwenye haki yatawatunza salama.
Ordi hjå ugudlege gjeng ut på luring etter blod, men ærlege vert berga ved sin munn.
7 Watu waovu wametupwa na kuondolewa, bali nyumba ya wale watendao haki itasimama.
Ugudlege vert kasta i koll, og so er det ute med deim, men rettferdige folks hus stend fast.
8 Mtu husifiwa kwa kadri ya hekima yake, bali yule anayechagua ukaidi hudharauliwa.
Ein mann fær ros alt etter som vitet hans er, men den ranglyndte kjem i vanvyrdnad.
9 Bora kuwa na cheo duni- kuwa mtumishi tu- kuliko kujisifu kuhusu ukuu wako bila kuwa na chakula.
Betre småmann med ein tenar enn låst vera storkar og ikkje ha mat.
10 Yule atendaye haki anajali mahitaji ya mnyama wake, bali huruma ya mwovu ni ukatili.
Den rettferdige veit korleis buskapen har det, men hardt er hjarta hjå ugudlege folk.
11 Yule atendaye kazi katika shamba lake atapata chakula tele, bali anayesaka miradi duni hana akili.
Den som dyrkar si jord, fær mette av brød, den som fer etter fåfengde ting, er fåvis.
12 Watu waovu hutamani wanavyoiba watu wabaya kutoka kwa wengine, bali tunda la wale watendao haki hutoka kwao mwenyewe.
Ein gudlaus hev hug til vonde folks garn, men roti åt rettferdige gjev frukt.
13 Mtu mbaya hunaswa kwa maongezi yake mabaya, bali wale watendao haki hujinasua katika taabu.
Lippe-synd er snara vond, men den rettferdige slepp ut or trengsla.
14 Mtu hushiba vitu vyema kutokana na tunda la maneno yake, kama vile kazi ya mikono yake inavyompa thawabu.
Av sin munns frukt fær ein mann sin gode mette, og eit menneskje fær att det han hev gjort med sine hender.
15 Njia ya mpumbavu ni sawa machoni pake mwenyewe, bali mtu wa hekima husikiliza ushauri.
Uvitingen held sin eigen veg for den rette, men den vise høyrer på råd.
16 Mpumbavu huonyesha hasira yake papo hapo, bali asiyejali tusi ni mwenye busara.
Når uvitingen er vreid, vert det kjent same dagen, men den kloke løyner skjemsla.
17 Asemaye ukweli huongea ilivyo haki, bali shahidi wa uongo huongea uongo.
Den som andar ærlegskap, segjer det som rett er, men det falske vitnet talar svik.
18 Maneno yake asemaye kwa pupa ni kama kurusha upanga, bali ulimi wa mwenye hekima huleta uponyaji.
Mang ein fer med svall som sverdstyng; men tunga åt dei vise, ho er lækjedom.
19 Midomo yenye kweli itadumu milele, bali ulimi wa uongo ni kwa kitambo kidogo tu.
Sanningslippa held seg æveleg, men falske tunga berre i ein augneblink.
20 Kuna udanganyifu katika mioyo ya wale wanaopanga kutenda uovu, bali furaha hutoka kwa washauri wa amani.
Svik er i deira hjarta som smider vondt i hop, men dei som rå’r til fred, hev gleda.
21 Hakuna ugonjwa utakaowajia wale watendao haki, bali watu waovu watajazwa matatizo.
Inkje vondt den rettferdige råkar, men gudlause fær ulukka i fullaste mål.
22 Yehova anachukia midomo ya uongo, bali wale ambao huishi kwa uaminifu ndiyo furaha yake.
Ei stygja for Herren er ljugarlippor, men han likar deim som fer fram med truskap.
23 Mtu mwenye busara anasitiri maarifa yake, bali moyo wa wapumbavu hupiga yowe za kipumbavu.
Ein klok mann løynar kunnskap, men dåre-hjarta ropar ut vitløysa.
24 Mkono wa mwenye bidii utatawala, bali watu wavivu watawekwa katika kazi za kulazimishwa.
Strævsam hand kjem upp til herrevelde, men leta fører til trældom.
25 Mashaka katika moyo wa mtu humwelemea, bali neno zuri humfurahisha.
Sorg i mannens hjarta bøygjer det ned, men eit godt ord gjev det gleda.
26 Mwenye haki ni kiongozi kwa rafiki yake, bali njia ya waovu huwaongoza katika kupotea.
Den rettferdige rettleider næsten sin, men vegen åt gudlause fører deim vilt.
27 Watu wavivu hawawezi kubanika mawindo yao wenyewe, bali mtu wenye bidii atapata mali zenye thamani.
Letingen steikjer ikkje si veidn, men annsemd er rikdom so dyr for menneskja.
28 Wale ambao wanatembea katika njia ya haki wanapata uzima na katika mapito hayo hakuna kifo.
På rettferds stig er liv, og gonga på vegen gjeng ikkje til dauden.
