Mithali 10
1 Mithali za Sulemani. Mwana mwenye hekima humfurahisha baba yake lakini mwana mpumbavu huleta majonzi kwa mama yake.
Ko e ngaahi lea fakatātā ʻa Solomone. ʻOku fakafiefiaʻi ʻae tamai ʻe he foha ʻoku poto: ka ko e tama vale ko e fakaongosia ia ki heʻene faʻē.
2 Hazina zilizolimbikizwa kwa uovu hakosa thamani, bali kwa kutenda haki hujilinda mbali na kifo.
ʻOku ʻikai ʻaonga ʻae koloa ʻoe angahala ka ʻoku fakamoʻui mei he mate ʻe he māʻoniʻoni.
3 Yehova hawaachi wale watendao haki wapate njaa, bali hamu ya waovu huizuia.
ʻE ʻikai tuku ʻe Sihova ke fiekaia ʻae laumālie ʻoe māʻoniʻoni: ka ʻoku liʻaki ʻe ia ʻae koloa ʻae angahala.
4 Mkono mlegevu humfanya mtu awe masikini, bali mkono wa mtu mwenye bidii hupata utajiri.
Ko ia ʻoku fai ʻaki ʻae nima vaivai ʻe fakaʻaʻau ia ke masiva: ka ʻoku fakakoloaʻia ʻe he nima ʻoku faʻa ngāue.
5 Mwana mwenye busara hukusanya mazao wakati wa kiangazi, bali ni aibu kwake alalaye wakati wa mavuno.
Ko e foha poto ia ʻaia ʻoku utu mai ʻi he faʻahitaʻu mafana: ka ko ia ʻoku mohe ʻi he lolotonga ʻae ututaʻu ko e foha ia ʻoku [tau ]mā ai.
6 Zawadi kutoka kwa Mungu zipo juu ya kichwa cha wale watendao haki; bali kinywa cha uovu hufunikwa kwa jeuri.
ʻOku hilifaki ʻae ngaahi tāpuaki ki he ʻulu ʻoe angatonu: ka ʻoku tāpuni ʻaki ʻae fakamālohi ʻae ngutu ʻoe angakovi.
7 Mtu atendaye haki anatufurahisha tunapomkumbuka, bali jina la mwovu litaoza.
ʻOku monūʻia ʻae fakamanatu ki he angatonu: ka ʻe popo ʻae hingoa ʻoe angahala.
8 Wale wenye akili hukubali maagiza, bali mpumbavu mwenye maneno mengi ataangamia.
ʻE maʻu ʻae ngaahi fekau ʻekinautolu ʻoku loto poto: ka ʻe hinga ʻae vale ʻoku faʻa lau.
9 Yeye anayetembea katika uadilifu hutembea katika usalama, bali yule anayepotosha njia zake, ataonekana.
ʻOku ʻalu mālohi ia ʻaia ʻoku ʻeveʻeva ʻi he angatonu: ka ko ia ʻoku femioʻaki hono ngaahi hala ʻe ʻiloa ia.
10 Yeye ambaye hukonyeza kwa jicho lake huleta majonzi, bali mpumbavu mwenye maneno mengi atatupwa chini.
ʻOku tupu ʻae mamahi ʻiate ia ʻoku kakamo ʻaki hono mata: pea ʻe hinga ʻae vale ʻoku faʻa lau.
11 Kinywa cha mwenye kutenda haki ni kama chemchemi ya maji ya uzima, bali kinywa cha uovu hufunikwa kwa jeuri.
Ko e ngutu ʻoe tangata māʻoniʻoni ko e matavai ʻoe moʻui: ka ʻoku tāpuni ʻaki ʻae fakamālohi ʻae ngutu ʻoe angakovi.
12 Chuki huchochea mafarakano, bali upendo hufunika juu ya makwazo yote.
ʻOku tupu mei he fehiʻa ʻae fekeʻikeʻi: ka ʻoku ʻufiʻufi ʻe he ʻofa ʻae angahala kotoa pē.
13 Hekima inapatikana kwenye kinywa cha mtu mwenye ufahamu, bali fimbo ni kwa ajili ya mgongo wa yule asiye na akili.
ʻOku ʻilo ʻae poto ʻi he loungutu ʻoʻona ʻoku faʻa ʻilo: ka ko e meʻa tā ki he tuʻa ʻoʻona ʻoku masiva fakakaukau.
14 Watu wenye hekima hutunza maarifa, bali kinywa cha mpumbavu huleta uharibifu karibu.
ʻOku tokonaki ʻe he kakai poto ʻae ʻilo: ka ʻoku ofi ʻae ngutu ʻoe vale ki he fakaʻauha.
15 Mali ya mtu tajiri ni mji wake mwenye ngome; ufukara wa masikini ni uharibifu wao.
Ko e kolo mālohi ʻoe tangata koloaʻia ko ʻene koloa: ka ʻe ʻauha ʻae masiva ko ʻenau masiva.
16 Mshahara wa watenda haki huelekea kwenye uzima; manufaa ya waovu huelekea dhambini.
ʻOku tautonu ki he moʻui ʻae ngāue ʻae māʻoniʻoni: ka ko e fua ʻoe kakai angakovi ki he angahala.
17 Kuna njia kwenda kwenye uzima kwa yule anayefuata maongozo, bali anayekataa maonyo hupotea.
Ko ia ʻoku ne maʻu ʻae tala fakapoto ʻoku ʻi he hala ki he moʻui: ka ko ia ʻoku liʻaki ʻae valoki ʻoku hē ia.
18 Yeye afichaye chuki anamidomo ya uongo, na yeye anayesambaza kashfa ni mpumbavu.
Ko ia ʻoku fufū ʻene fehiʻa ʻaki ʻae loungutu loi, mo ia ʻoku lea ʻaki ʻae meʻa fakakoviʻi, ʻoku fakatou vale.
19 Katika maneno mengi, hapakosi uhalifu, bali aliyemwangalifu katika usemi wake ni mwenye busara.
ʻI he lahi ʻoe lea ʻoku ʻikai ke masiva ia ʻi he angahala: ka ko e poto ia ʻaia ʻoku taʻofi ki hono loungutu.
20 Ulimi wa yule atendaye haki ni fedha safi; kuna thamani ndogo katika moyo wa mbaya.
ʻOku tatau mo e siliva lelei ʻae ʻelelo ʻoe angatonu: ka ʻoku taʻeʻaonga ʻae loto ʻoe angahala.
21 Midomo ya yule atendaye haki huwastawisha wengi, bali wapumbavu hufa kwa sababu ya kukosa akili.
ʻOku fafangaʻi ʻae toko lahi ʻe he loungutu ʻoe māʻoniʻoni: ka ʻoku mate ʻae kakai vale koe meʻa ʻi heʻenau masiva poto.
22 Zawadi njema za Yehova huleta utajiri na haweki maumivu ndani yake.
Ko e tāpuaki meia Sihova, ʻoku ne fakamaʻumeʻaʻi, pea ʻoku ʻikai te ne ʻomi mo ia ha mamahi.
23 Uovu ni mchezo achezao mpumbavu, bali hekima ni furaha kwa mtu mwenye ufahamu.
ʻOku hangē ko e meʻa vaʻinga ki he vale ʻa ʻene fai kovi: ka ʻoku ʻi he tangata faʻa fakakaukau ʻae poto.
24 Hofu ya mwenye uovu humkumba ghafla, bali shauku ya mwenye haki itatimizwa.
ʻE hoko mai pe ki he angahala ʻa ʻene manavahē: ka ʻe foaki ki he māʻoniʻoni ʻae meʻa ʻoku ne holi ki ai.
25 Waovu ni kama dhoruba inayopita, na hawapo tena, bali mwenye haki ni msingi unaodumu milele.
ʻO hangē ko e mole atu ʻae ʻahiohio, ʻoku pehē ʻae angahala: ka ʻoku ʻi he māʻoniʻoni ʻae tuʻunga taʻengata.
26 Kama siki kwenye meno na moshi kwenye macho, ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.
ʻO hangē ko e vaimahi ki he nifo, mo e ʻohuafi ki he mata, ʻoku pehē ʻae fakapikopiko kiate kinautolu ʻoku nau fekaua ia.
27 Hofu ya Yehova huongeza maisha, bali miaka ya waovu itakuwa mifupi.
ʻOku fakalahi ʻae ngaahi ʻaho ʻe he manavahē kia Sihova: ka ʻe fakanounou ʻae ngaahi taʻu ʻoe angahala.
28 Matumaini ya wale watendao haki ndiyo furaha yao, bali miaka ya waovu itakuwa mifupi.
Ko e ʻamanaki lelei ʻoe māʻoniʻoni ko e fiefia ia: ka ʻe ʻauha ʻae ʻamanaki ʻoe angahala.
29 Njia ya Yehova huwalinda wale wenye uadilifu, bali kwa waovu ni uhalibifu.
Ko e hala ʻo Sihova ko e mālohi ia ki he angatonu: ka ʻe hoko ʻae fakaʻauha kiate kinautolu ʻoku ngāue ʻi he angahala.
30 Wale watendao haki hawataondolewa, bali waovu hawatabaki katika nchi.
ʻE ʻikai ʻaupito faʻa ueʻi ʻae māʻoniʻoni ʻo taʻengata: pea ʻe ʻikai nofo ʻi māmani ʻae kakai angahala.
31 Katika kinywa cha wale watendao haki hutoka tunda la hekima, bali ulimi wa kupotosha utakatwa.
ʻOku ʻomi mei he ngutu ʻoe angatonu ʻae poto: ka ʻe motuhi ʻae ʻelelo ʻoe talangataʻa.
32 Midomo ya wale watendao mema huyajua yanayokubalika, bali kinywa cha waovu, huyajua yanayopotosha.
ʻOku ʻilo ʻe he loungutu ʻoe māʻoniʻoni ʻae meʻa ʻoku lelei: ka ʻoku lea ʻaki ʻae kovi ʻe he ngutu ʻoe angahala.
