Mathayo 13
1 Katika siku hiyo Yesu aliondoka nyumbani na kukaa kando ya bahari.
तेस दिने यीशु कअरो ते निकल़ी की समुद्रो रे कनारे बैठीगे।
2 Umati mkubwa ulikusanyika kwa kumzunguka, aliingia ndani ya mtumbwi na kukaa ndani yake. Umati wote walisimama kando ya bahari.
तेबे तिना गे बऊत बड़ी पीड़ कट्ठी ऊईगी। तेबे सेयो किस्तिया पाँदे चढ़ी गे और सारी पीड़ कनारे पाँदे खड़ी री रई।
3 Kisha Yesu alisema maneno mengi kwa mifano, Alisema, “Tazama, mpanzi alienda kupanda.
तेबे यीशुए तिना खे बऊत गल्ला उदारणा रे बोलिया, “एक बार बाणे वाल़ा, बेजा बाणे निकल़ेया।
4 Alipokuwa akipanda baadhi ya mbegu zilianguka kando ya njia na ndege walikuja wakazidonoa.
बांदे ऊए कुछ बिऊ बाटा रे कनारे छूटी गे और पंछी आए और तिने बीज चूगी ले।
5 Mbegu zingine zilianguka juu ya mwamba, ambapo hazikupata udongo wa kutosha. Ghafla zilichipuka kwa sababu udongo haukuwa na kina.
कुछ बिऊ सापड़ी वाल़ी जगा रे छूटी गे, जेती तिना खे जादा माट्टी नि मिली और जादा गईरी माट्टी ना मिलणे री बजअ ते सेयो चट-चट जम्मी गे।
6 Lakini jua lilipo chomoza zilichomwa kwa sababu hazikuwa na mizizi, na zilikauka.
पर सूरज निकल़दे ई सेयो फूकी गे और जड़ ना पकड़ने री बजअ ते सेयो सूकी गे।
7 Mbengu zingine zilianguka kati ya miti yenye miiba. Miti yenye miiba ilirefuka juu ikaisonga.
कुछ बिऊ जाड़ो रे छूटे, तेबे जाड़ बड़ा ऊईगा और तिने सेयो दबाई ते।
8 Mbegu zingine zilianguka kwenye udongo mzuri na kuzaa mbegu, zingine mara mia moja zaidi, zingine sitini na zingine thelathini
पर कुछ बिऊ अच्छी जमीना पाँदे छूटे और फल ल्याए, कोई सौ गुणा, कोई साठ गुणा और कोई तीइ गुणा।
9 Aliye na masikio na asikie.
जो समजी सकोआ से तिजी खे त्यानो साथे सुणो और मानी बी लओ।”
10 Wanafunzi walikuja na kumwambia Yesu, “Kwa nini unazungumza na makutano kwa mifano?”
चेलेया नेड़े आयी की तिना खे बोलेया, “तुसे उदारणा रे लोका साथे गल्ला कऊँ करोए?”
11 Yesu alijibu kuwaambia, “Mmepewa upendeleo wa kufahamu siri za ufalme wa mbinguni, bali kwao hawajapewa.
यीशुए तिना खे जवाब दित्तेया, “तुसा खे तो स्वर्गो रे राज्य रे पेतो री समज दित्ती रिये, पर तिना खे निए।
12 Lakini yeyote aliyenacho, kwake yeye ataongezewa zaidi, na atapata faida kubwa. Ilasiye nacho hata kile alichonacho atanyang'anywa.
कऊँकि जेसगे आए तेसखे ओर बी देणा, तेबे तेसगे बऊत ऊई जाणा। पर जेसगे कुछ पनिए, तेसगे जो कुछ बी आए से बी लई लया जाणा।
13 Hivyo naongea nao kwa mifano kwa sababu ingawa wanaona, wasione kweli. Na ingawa wanasikia wasisikie wala kufahamu.
आऊँ तिना साथे उदारणा रे इजी री खातर गल्ला करूँआ, कऊँकि सेयो, देखदे ऊए पनि देखदे, सुणदे ऊए पनि सुणदे और ना समजदे।
14 Unabii wa Isaya umetimia kwao, ule usemao, “Msikiapo msikie, lakini kwa namna yoyote hamtaelewa; wakati mwonapo muweze kuona, lakini kwa namna yeyote ile msijue.
तिना रे बारे रे यशायाह भविष्यबक्ते री ये भविष्यबाणी पूरी ओई, “‘तुसा कानो ते तो सुणना, पर समजणा नि और आखी ते तो देखणा, पर दिशणा नि।
15 Na mioyo ya watu hawa imekuwa giza, ni vigumu kusikia, na wamefumba macho yao, ili wasiweze kuona kwa macho yao, au kusikia kwa masikio yao, au kufahamu kwa mioyo yao, hivyo wangenigeukia tena, na ningewaponya.'
कऊँकि इना लोका रा मन मोटा ऊईगा रा और सेयो कानो ते ऊच्चा सुणोए, तिने आपणी आखी बन्द करी ती रिया। केथी एड़ा नि ओ कि सेयो, आखी ते देखणे लगो, कानो ते सुणने लगो, मनो ते समजणे लगो, और फिरी जाओ और आऊँ तिना खे ठीक करी देऊँ।’
16 Bali macho yenu yamebarikiwa, kwa kuwa yanaona, na masikio yenu kwa kuwa yanasikia.
“पर धन्य ए तुसा री आखी जो देखोईया और तुसा रे कान, जो सुणोए।
17 Hakika nawaambia manabii wengi na watu wenye haki walikuwa na hamu ya kuyaona mambo yale myaonayo, na hawakuweza kuyaona. Walitamani kusikia mambo yale mnayosikia, hawakuyasikia.
कऊँकि आऊँ तुसा खे सच बोलूँआ कि बऊत सारे भविष्यबक्ते और तर्मी लोके चाया कि जो गल्ला तुसे देखोए, तिना देखो, पर देखी नि सके, और जो गल्ला तुसे सुणोए, सुणो, पर सुणी नि सके।
18 . Sasa sikilizeni mfano wa mpanzi.
“एबे तुसे बाणे वाल़े रे उदारणो रा मतलब सुणो।
19 Wakati yeyote asikiapo neno la ufalme na asilifahamu, ndipo mwovu huja na kukinyakua kilichokwisha kupandwa ndani ya moyo wake. Hii ni mbegu ile iliyopandwa kando ya njia.
जो कोई परमेशरो रा वचन सुणी की नि समजदा, तेसरे मनो रे जो कुछ बाई राखेया था, तेसखे से दुष्ट आयी की छुड़ाई की लई जाओआ। ये सेईए जो बाटा रे कनारे बाई राखेया था।
20 Yeye aliyepandwa katika miamba ni yule asikiaye neno na kulipokea haraka kwa furaha.
जो सापड़ी पाँदली जमीना पाँदे बाई राखेया था, ये से ए, जो वचन सुणी की फटाफट खुशिया साथे मानी लओआ।
21 Bado hana mizizi ndani yake, ila huvumilia kwa kitambo kifupi. Wakati matatizo au mateso yanapotokea kwa sababu ya neno hujikwaa ghafla.
पर आपू रे जड़ ना राखणे री बजअ ते से, थोड़े ई दिनो खे ए और जेबे वचनो री बजअ ते क्ल़ेश या बुरा ओआ, तो चट ई ठोकर खाई लओआ।
22 Aliyepandwa kati ya miti ya miiba, huyu ni yule alisikiaye neno lakini masumbuko ya ulimwengu na udaganyifu wa utajiri hulisonga lile neno lisije likazaa matunda. (aiōn g165)
जो जाड़ो रे बाया, से ये ए, जो वचनो खे तो सुणोआ, पर दुनिया री चिन्ता, धनो रा तोखा, वचनो खे दबाई देओआ और से फल नि ल्याऊँदा। (aiōn g165)
23 Aliyepandwa kwenye udongo mzuri, huyu ni yule asikiaye neno na kulifahamu. Huyu ni yule azaaye matunda na kuendelea kuzaa moja zaidi ya mara mia, nyingine sitini, nyingine thelathini.''
जो अच्छी जमीना रे बाया, से ये जो वचनो खे सुणी की समजोआ और फल ल्याओआ, कोई सौ गुणा, कोई साठ गुणा और कोई तीइ गुणा।”
24 Yesu aliwapa mfano mwingine. Akisema, “Ufalme wa mbinguni unafananishwa na mtu aliye panda mbengu nzuri katika shamba lake
यीशुए तिना खे एक और उदारण दित्तेया, “स्वर्गो रा राज्य, तेस जिम्मीदारो जेड़ा ए, जिने आपणे डोरूआ रे अच्छा बीज बाया।
25 Lakini watu waliposinzia, adui wake akaja pia akapanda magugu katikati ya ngano kisha akaenda zake.
पर जेबे लोक सऊणे लगी रे थे, तेबे तेसरा दुश्मण आया और कणका बीचे जंगल़ी बीज बाई की चली गा।
26 Baadaye ngano ilipoota na kutoa mazao yake, ndipo magugu yalitokea pia.
जेबे लूंग आयी और सिल्ले लगे, तेबे जंगल़ी दाणेया री डाल़ी बी दिशणे लगे।
27 Na watumishi wa mwenye shamba walikuja wakamwambia, 'Bwana, hukupanda mbengu nzuri katika shamba lako? Imekuwaje sasa lina magugu?
तेबे कअरो रे दासे आयी की तेसखे बोलया, ‘ओ मालक! क्या तुसे आपणे डोरूआ रे टंगो रा बीज नि था बाए रा? तेबे जंगल़ी दाणे रिया डाल़िया तेते बीचे केथा ते आईया?’
28 Akawaambia, Adui ametenda hili.' Watumishi walimwambia, “Kwa hiyo unataka twende tukayang'oe?”
तिने तिना खे बोलेया, ‘ये तो केसी दुश्मणो रा काम ए।’ तेबे जो दास थे, तिने तेसखे बोलेया, ‘क्या तेरी इच्छा ए कि आसे जाई की तिना खे कट्ठा करी देऊँ?’
29 Mwenye shamba akisema, 'Hapana, wakati mnayang'oa magugu mtang'oa pamoja na ngano.
तिने बोलेया, ‘ना, एड़ा नि ओ कि जंगल़ी दाणेया री डाल़िया खे कट्ठे करदे-करदे, कणका खे बी पटी देयो।
30 Yaacheni yakue pamoja mpaka wakati wa mavuno. Wakati wa mavuno nitasema kwa wavunaji, 'Kwanza yang'oeri magugu na yafungeni matita matita na kuyachoma, lakini kusanyeni ngano katika ghala langu.''''
बाडणे रे बखतो तक तिना दूँईं खे साथे-साथे बड़ने देयो और जेबे बाडणे रा बखत आऊणा तेबे मां बाडणे वाल़े खे बोलणा कि जंगल़ी दाणे कट्ठे करी की फूकणे खे, तिना रे बिंडे बानी देयो, और कणका खे मेरे पण्डारो रे कट्ठा करी देयो।’”
31 Kisha Yesu aliwatolea mfano mwingine. Akasema, “Ufalme wa mbinguni unafanana na mbegu ya haradali ambayo mtu aliichukua na kuipanda katika shamba lake.
यीशुए तिना खे एक और उदारण दित्तेया, “स्वर्गो रा राज्य अऊरिया रे एक दाणे जेड़ा ए, जो एकी मांणूए लया और आपणे डोरूआ रे बीजी ता।
32 Mbegu hii kwa hakika ni ndogo kuliko mbegu zingine zote. Lakini imeapo huwa kubwa kuliko mimea yote ya bustani, huwa mti, kiasi kwamba ndege wa angani huja na kujenga viota katika matawi yake.”
से सबी बीजो ते तो छोटा ए, पर जेबे से बढ़ोआ, तेबे सबी सागो-पातो ते बड़ा ओआ और एड़ा डाल़ ऊई जाओआ कि सर्गो रे पंछी आयी की तेतेरी डाल़िया रे आपणा बसेरा करोए।”
33 Akawaambia mfano mwingine tena.”Ufalme wa mbinguni ni kama chachu ile iliyo twaliwa na mwanamke na kuichanganya kwa vipimo vitatu kwa unga mpaka viumuke.
तिने एक ओर उदारण सुणाया, “स्वर्गो रा राज्य, सजेड़े जेड़ा ए, जो एकी जवाणसे लया और बीइ किलो ते जादा आटे रे गूँदी ता और ऊँदे-ऊँदे सारा आटा सजेड़ा ऊईगा।”
34 Hayo yote Yesu aliyasema kwenye umati kwa mifano. Na pasipo mifano hakusema chochote kwao.
ये सब गल्ला यीशुए लोका खे उदारणा रे बोलिया और बिना उदारणो ते सेयो तिना खे कुछ नि बोलो थे।
35 Hii ilikuwa kwamba kile kilichokwisha semwa kupitia kwa nabii kiweze kutimia, pale aliposema, “Nitafumbua kinywa changu katika mifano. Nitasema mambo yale yaliyokuwa yamefichwa tangu misingi ya ulimwengu”.
ताकि जो वचन भविष्यबक्ते बोलेया था, से पूरा ओ कि “मां उदारण बोलणे खे आपणा मूँ खोलणा; मां सेयो गल्ला बोलणिया, जो दुनिया री शुरूआता ते गुप्त ए।”
36 Kisha Yesu aliwaacha makutano na kwenda nyumbani. Wanafunzi wake walimwendea na kusema, “Tufafanulie mfano wa magugu ya shambani.''
तेबे यीशु पीड़ा खे छाडी की कअरे आए, तेबे तिना रे चेलेया तिना गे आयी की बोलेया, “डोरूआ रे जंगल़ी दाणे रा उदारण आसा खे समजयाई देओ।”
37 Yesu alijibu na kusema, “Apandae mbegu nzuri ni Mwana wa Adamu.
यीशुए तिना खे जवाब दित्तेया, “अच्छे बीज बाणे वाल़ा माणूं रा पुत्र ए।
38 Shamba ni ulimwengu; na mbegu nzuri, hawa ni wana wa ufalme. Magugu ni wana wa yule mwovu, na adui aliye zipanda ni ibilisi.
डोरू दुनिया रे लोक ए, अच्छा बीज राज्य रे से लोक ए जिना पाँदे परमेशर राज करने ते खुश ए और जंगल़ी बीज, दुष्टो री से ल्वाद ए जो शैतानो री आज्ञा मानी की काम करोए।
जिने दुश्मणे सेयो बीजे, से शैतान ए; बडाई दुनिया रा अंत ए और बाडणे वाल़े स्वर्गदूत ए। (aiōn g165)
40 Kama vile magugu yanavyo kusanywa na kuchomwa moto, hivyo ndivyo itakavyo kuwa mwisho wa ulimwengu. (aiōn g165)
तेबे जिंयाँ जंगल़ी दाणे कट्ठे करोए और फूकी देओए, तेड़ा ई दुनिया रे अंतो रे ऊणा। (aiōn g165)
41 Mwana wa Adamu atatuma malaika wake, na kukusanya kutoka katika ufalme wake mambo yote yaliyosababisha dhambi na wale watendao maasi.
मां माणूं रे पुत्रो आपणे स्वर्गदूत पेजणे, तिना तेसरे राज्य रे, सब, जो ठोकरा री बजअ ओ ए और पाप करने वाल़े, कट्ठे करने
42 Watawatupa wote katika tanuru la moto, ambako kutakuwa na kilio na kusaga meno.
और सेयो आगी रे कुण्डो रे सेटी देणे, जेती रोणा और दाँद किरड़ना ई ऊणा।
43 Ndipo watu wenye haki watakapong'aa kama jua katika Ufalme wa Baba yao. Yeye aliye na masikio na sikie.
तेस बखते तर्मी आपणे पिते रे राज्य रे सूरजो जेड़े चमकणे, जो समजी सकोआ से तिजी खे त्यानो साथे सुणो और मानी बी लओ।
44 Ufalme wa mbinguni ni kama hazina iliyofichwa shambani. Mtu akaiona na kuificha. Katika furaha yake akaenda kuuza vyote alivyokuwa navyo, na kulinunua shamba.
“स्वर्गो रा राज्य डोरूआ रे लूके रे खजाने जेड़ा ए, जो केसी मांणूए खे मिलेया और तिने लकोईता, तेबे तिने खुश ई की आपणा सब कुछ बेची ता और से डोरू खरीदी ला।
45 Tena, ufalme wa mbinguni ni kama mtu anayefanya biashara atafutaye lulu yenye thamani.
“स्वर्गो रा राज्य एक बपारिए जेड़ा ए, जो खरे मोतिए री टोल़ा रे था।
46 Wakati alipoiona ile yenye thamani, alienda akauza kila kitu alichokuwa nacho na akainunua.
जेबे तेसखे एक किमती मोती मिली गा, तेबे तिने जाई की आपणा सब कुछ बेची ता और से मोती खरीदी ला।
47 Ufalme wa mbinguni ni kama nyavu iliyo ndani ya bahari, na kwamba hukusanya viumbe vya kila aina.
“फेर, स्वर्गो रा राज्य तेस बड़े जाल़ो जेड़ा ए, जो समुद्रो रे पाया और हर प्रकारा रिया मछलिया तिदे आयी गिया
48 Ulipojaa wavuvi waliuvuta ufukweni. Kisha wakakaa chini wakakusanya vitu vyema ndani ya vyombo, lakini visivyo na thamani vilitupwa mbali.
और जेबे जाल़ फरी गा, तेबे मछली पकड़ने वाल़े तिजी खे कनारे पाँदे खिंजी की ली आए और जो अच्छी-अच्छी मछलिया थिया सेयो पांडे रे राखी तिया और जो नकम्मिया थिया सेयो सेटी तिया।
49 Itakuwa namna hii katika mwisho wa dunia. Malaika watakuja na kuwatenga watu waovu kutoka miongoni mwa wenye haki. (aiōn g165)
दुनिया रे अंतो रे एड़ा ई ऊणा, तेबे स्वर्गदूता आयी की दुष्ट तर्मिया ते लग करने, (aiōn g165)
50 Na kuwatupa ndani ya tanuru ya moto, ambako kutakuwa na maombolezo na kusaga meno.
और सेयो आगी रे कुण्डो रे सेटी देणे। तेती रोणा और दाँद किरड़ना ई ऊणा।
51 Mmefahamu mambo yote haya? Wanafunzi walimjibu, ''Ndiyo.''
“क्या तुसे यो सब गल्ला समजिया?” तिने यीशुए खे बोलेया, “आ।”
52 Kisha Yesu akawambia, ''Kila mwandishi ambaye amekuwa mwanafunzi wa ufalme anafanana na mwenye nyumba atoaye katika hazina yake vitu vipya na vya kale.''
तेबे यीशुए तिना खे बोलेया, “हर एक शास्त्री, जो स्वर्गो रे राज्य रा चेला बणी रा, तेस करेलू मांणूए जेड़ा ए, जो आपणे पण्डारो ते नईया और पुराणिया चीजा निकयाल़ोआ।”
53 IkawaYesu alipomaliza mifano yote hiyo, akaondoka katika sehemu hiyo.
जेबे यीशु इना सारे उदारणा बोली चुके, तेबे सेयो तेथा ते चली गे।
54 Kisha Yesu akafika katika mkoa wake na akawafundisha watu katika sinagogi. Matokeo yake ni kuwa walishangaa na kusema, “Ni wapi mtu huyu alipopata hekima hii na miujiza hii?
तेबे आपणे नगरो रे आयी की तिना रे प्रार्थना रे कअरो रे तिना खे एड़ा उपदेश लगे देणे कि सेयो हैरान ऊई की तिना खे बोलणे लगे, “इना खे इतणा ज्ञान और सामर्थो रे काम केथा ते मिले?
55 Mtu huyu siyo mwana wa seremala? Mariamu siyo mamaye? Na ndugu zake siyo Yakobo, Yusuph, Simoni na Yuda?
क्या ये मिस्त्रियो रा पाऊ निए? क्या इना री आम्मा रा नाओं मरियम निए और पाईयो रा नाओं याकूब, यूसुफ, शमोन और यहूदा निए?
56 Na dada zake tunao hapa petu? Basi mtu huyu ameyapata wapi haya yote?”.
क्या इना रिया सारिया बईणा आसा बीचे नि रंदिया? तेबे इना खे ये सब कुछ केथा ते मिलेया?”
57 Aliwachukiza. Lakini Yesu aliwambia, “Nabii hakosi kuwa na heshima isipokuwa kwao na katika nchi yao.
यीशुए तिना री बजअ ते ठोकर खाई पर तिने तिना खे बोलेया, “भविष्यबक्ते रा आपणे देश और आपणे कअरो खे छाडी की ओरथी केथी बी नरादर नि ऊँदा।”
58 Na hakuweza kufanya miujiza mingi kwa sababu hawakuwa na imani naye.
तेबे यीशुए तिना रे अविश्वासो री बजअ ते जादा सामर्था रे काम नि कित्ते।
