Marko 6
1 Na akaondoka hapo na kwenda mjini kwao, na wanafunzi wake wakamfuata.
Basa ma, Yesus no mana tungga nara baliꞌ risiꞌ Eni kambo Nasaret na.
2 Sabato ilipofika, alianza kufundisha katika Sinagogi. Watu wengi walimsikia na wakashangazwa. Wakasema, “Amepata wapi mafundisho haya?” “Ni hekima gani hii aliyopewa?” “Anatendaje miujiza hii kwa mikono yake?”
Basa ma, nandaa no atahori Yahudi fai hule-oꞌe na, Yesus nisiꞌ ume hule-oꞌe, de nanori. Faiꞌ naa atahori naeꞌ reu hule-oꞌe. Rena nenori na, ara titindindii, de rae, “Atahori ia mahine na dei! Eni o naꞌena koasa! Saa de Ana tao taꞌo naa?
3 “Je huyu si yule seremala, mwana wa Mariamu na ndugu yao kina Yakobo, Yose, Yuda na Simioni? Je dada zake si wanaishi papa hapa pamoja nasi?” Na hawakufurahishwa na Yesu.
Eni akaꞌ a tukan hau. Hita tahine mama na Maria; no odꞌi nara, Yakobis, Yoses, Yudꞌas ma Simon. Eni ma fetoꞌ boe. Hita kamboꞌ esa na!” Naa de, rala nara mera ma nda nau rena E sa.
4 Yesu akawaambia, “Nabii hakosi heshima, isipokuwa katika mji wake na miongoni mwa ndugu zake na nyumbani mwake.”
Te Yesus nafadꞌe nae, “Memaꞌ tebꞌe! Sia kamboꞌ laen, atahori fee hadat neu Lamatualain dedenu na lenaꞌ sia sira kambo na.”
5 Hakuweza kutenda miujiza hapo, ila aliwawekea mikono wagonjwa wachache akawaponya.
Te atahori naa ra rala manggatee na seli, de nda nau ramahere Yesus sa. Naa de, Ana titindindii ma nda pake koasa na sia naa sa. Ana naꞌahahaiꞌ akaꞌ a atahori esa-ruaꞌ a.
6 Alishangazwa sana kwa sababu ya kutokuamini kwao. Kisha alivitembelea vijiji vya jirani akifundisha.
Basa ma, Yesus laoꞌ ndule kambo mana dekaꞌ ra, fo nanori Lamatualain hihii-nanau na.
7 Aliwaita wale wanafunzi kumi na wawili akaanza kuwatuma wawili wawili. Aliwapa mamlaka juu ya pepo wachafu,
Ana noꞌe mana tungga nara sanahulu rua de denu se laoꞌ rua-ruaꞌ reu bengga Lamatualain Hara-lii Malole na. Ana o fee se koasa fo oi nitu ra.
8 na kuwaamuru wasichukue chochote wanapokwenda isipokuwa fimbo tu. Wasichukue mkate, wala mkoba, wala fedha kibindoni;
Ana parenda se nae, “Afiꞌ mendi nae-nae sia dalaꞌ a. Onaꞌ mendi lepa-ngges, doiꞌ ma kapiꞌ. Pake a buas, laopei, ma mendi teteas.
9 lakini wavae viatu, na siyo kanzu mbili.
10 Na akawaambia, “Nyumba yoyote mtakayoingia, kaeni hapo mpaka mtakapoondoka.
Mete ma atahori simbo hei sia ume na, hei musi leo sia naa losa hei lao.
11 Na mji wowote usipowapokea wala kuwasikiliza, ondokeni kwao, kung'uteni mavumbi ya miguu yenu, iwe ushuhuda kwao.”
Te mete ma losa mamanaꞌ esa, atahori naa ra nda simbo sa, ma nda rena hei sa, lao hela naa. Boe ma mifadꞌe se mae, “Hei nda nau rena sa, de lemba-misaa ao mara!”
12 Nao wakaenda wakitangaza watu watubu na kuacha dhambi zao.
Basa ma, reu bengga Hara-lii Maloleꞌ a, neu atahori ra rae, ara musi doaꞌ tao salaꞌ.
13 Waliwafukuza pepo wengi, na waliwapaka mafuta wagonjwa na wakaponywa.
Mana tungga nara o oi nitu ra, ma tao mina neu atahori hedꞌis langga nara, de raꞌahahai se.
14 Mfalme Herode aliposikia hayo, kwa kuwa jina la Yesu lilikuwa limejulikana sana. Baadhi walisema, “Yohana mbatizaji amefufuka na kwa sababu hiyo, hii nguvu ya miujiza inafanya kazi ndani yake.”
Leleꞌ naa, atahori rahine Yesus sia bee-bꞌee. Dudꞌuit koasa na, Mane Herodes o rena boe. Hambu atahori rae, “Yohanis Mana Sarani a, nasodꞌa baliꞌ sia Yesus ao na! Naa de, Ana tao mana dadꞌi naa ra.”
15 Baadhi yao wakasema, “Huyu ni Eliya,” Bado wengine wakasema, “Huyu ni nabii, kama mmoja wa wale manabii wa zamani.”
Te atahori ruma rae, “Hokoꞌ! Yesus ia, Elia nasodꞌa baliꞌ sia ao na. Do Lamatualain mana dui-bꞌengga nara ruma mia doo na neu.”
16 Lakini Herode aliposikia haya akasema, “Yohana, niliyemkata kichwa amefufuliwa.”
Mane Herodes rena ara olaꞌ taꞌo naa boe, nataa nae, “Ia, Yohanis Mana Sarani fo au denu nggero rala langga na. Ia naa nasodꞌa baliꞌ ena!”
17 Maana Herode mwenyewe aliagiza Yohana akamatwe na alimfunga gerezani kwa sababu ya Herodia (mke wa kaka yake Filipo) kwa sababu yeye alikuwa amemuoa.
Mane Herodes denu taꞌo naa, huu nadꞌedꞌea no Yohanis. Dudꞌui naa taꞌo ia: Mane Herodes nae sao nala odꞌi na Filipus sao na, nara na Herodias. Te huu Filipus no Herodias nda feꞌe mahelaꞌ sa. Naa de, Yohanis ai nasafafali nae, “Papa Maneꞌ afiꞌ sao mala odꞌi ma sao na. Te sala no hita adat Yahudi na!” Te onaꞌ o Herodes sao nala e. Basa ma, ana denu humu Yohanis de tao bui rala neu.
18 Kwa maana Yohana alimwambia Herode, “Si halali kumuoa mke wa kaka yako.”
19 Lakini Herodia alianza kumchukia na alikuwa akitaka kumuua, lakini hakuweza,
Yohanis ai nasafafali, naa de inaꞌ a nambedꞌa ralaꞌ ma nae tao nisa e. Te nda feꞌe kaꞌe nala sa, huu Herodes tao e sia bui rala,
20 maana Herode alimwogopa Yohana; alijua kwamba ni mwenye haki mtu mtakatifu, na alimwacha salama. Na alipoendelea kumsikiliza alihuzunika sana, lakini alifurahi kumsikiliza.
ma denu soldꞌadꞌu ra ranea rahereꞌ e. Memaꞌ Herodes hia Yohanis, ma nahine nae eni Lamatualain dedenu na. Eni o atahori maloleꞌ. Herodes hii rena Yohanis oꞌola na, te lao-lao esa naa, ana rasa nda malole saꞌ boe.
21 Hata ilipofika wakati mwafaka ikiwa imekaribia siku ya kuzaliwa Herode akawaandalia moafisa wake karamu, na makamanda, na viongozi wa Galilaya.
Faiꞌ esa, ina Herodias kaꞌe nala fo balas rala mera na. Faiꞌ naa, ara tao Mane Herodes fai bobꞌonggi na. Roꞌe malangga ra rema boe. Mana nemaꞌ ra, mana parenda ra, malangga soldꞌadꞌu ra, ro lasi adat Galilea raꞌ.
22 Ndipo binti wa Herodia akaingia na kucheza mbele yao, akamfurahisha Herode na wageni walioketi wakati wa chakula cha jioni. Ndipo mfalme akamwambia binti, “Niombe chochote unachotaka nami nitakupa.”
Sia fefetas naa taladꞌa na, ina Herodias ana feto na lendo. Lelendo na, meulau na seli, tao namahoꞌo Herodes no fuiꞌ ra. Herodes noꞌe nala e, de nafadꞌe nae, “Mae moꞌe saa na, mufadꞌe leo! Te au fee.
23 Akamwapia na kusema, chochote utakachoniomba, nitakupa, hata nusu ya ufalme wangu.”
Mae moꞌe banggi rua nusaꞌ ia o, au fee. Au sumba endiꞌ Lamatualain nara Na!”
24 Akatoka nje akamuuliza mama yake, “Niombe nini?” Akasema, “Kichwa cha Yohana Mbatizaji.”
Basa naa, ana feto naa neu natane mama na nae, “Mama! Au oꞌe saa sia papa?” Mama na nataa nae, “Naaa! Moꞌe Yohanis langga na.”
25 Na mara moja akaingia kwa mfalme akaanza kusema, “Nataka unipatie ndani ya sahani, kichwa cha Yohana Mbatizaji.”
Ana feto na, neu de nae, “Papa! Au oꞌe Yohanis langga na, tao sia dulang rala, fo mendi fee au oras ia!”
26 Mfalme alisikitishwa sana, lakini kwa sababu ya kiapo chake na kwa ajili ya wageni, hakuweza kumkatalia ombi lake.
Mane Herodes rena ma fale rala na. Ana nda bisa lea baliꞌ susumba na sa, huu atahori rena ena.
27 Hivyo, mfalme akatuma askari kati ya walinzi wake na kuwaagiza kwenda kumletea kichwa cha Yohana. Mlinzi alikwenda kumkata kichwa akiwa kifungoni.
De ana parenda malangga soldꞌadꞌu a neu nggero Yohanis langga na mia bui rala.
28 Akakileta kichwa chake kwenye sahani na kumpatia binti, na binti akampa mama yake.
Ara nggero rala Yohanis langga na, ma tao neu dulang rala, de fee neu ana fetoꞌ naa. Simbo nala dulang boe, ana oꞌo nendi fee neu mama na.
29 Na wanafunzi wake waliposikia hayo, walikwenda kuuchukua mwili wake wakaenda kuuzika kaburini.
Yohanis mana tungga nara rena boe ma, reu oꞌo rendi ao sisi na, de raꞌoi e. Baꞌu naa, Yohanis mamate na, dudꞌuit na.
30 Na mitume, walikusanyika pamoja mbele ya Yesu, wakamweleza yote waliyofanya na waliyoyafundisha.
Lao esa, mana tungga naa ra baliꞌ reu ro Yesus. Rafadꞌe saa fo sira tao ma ranori.
31 Naye akawaambia, “Njooni wenyewe mahali pa faragha na tupumzike kwa muda.” Watu wengi walikuwa wanakuja na kuondoka, hata hawakupata nafasi ya kula.
Leleꞌ naa, atahori naeꞌ reu-rema sangga Yesus. Naa de, Ana no mana tungga nara nda raa rala sa. De nafadꞌe se nae, “Ima teu sangga mamana rouꞌ, fo hita hahae tala mbei dei.”
32 Hivyo wakapanda mashua wakaenda mahali pa faragha peke yao.
De basa se risiꞌ ofaꞌ rala, reu sangga mamana rouꞌ.
33 Lakini waliwaona wakiondoka na wengi wakawatambua, kwa pamoja walikimbia kwa miguu kutoka miji yote, nao wakafika kabla yao.
Te atahori naeꞌ naa ra rita Yesus se ofa na, de reu tungga dano a suu na. Ara lao hela kamboꞌ tungga dala madꞌaꞌ ata, de losa raꞌahuluꞌ Yesus se.
34 Walipofika pwani, aliona umati mkubwa na akawahurumia, kwa sababu walikuwa kama kondoo wasiokuwa na mchungaji. Na akaanza kuwafundisha mambo mengi.
Yesus onda mia ofaꞌ, nita atahori naeꞌ rahani Eni ena. Ana tudꞌa kasian se, huu sira nda ritaꞌ rae tao saa saꞌ boe, onaꞌ bibꞌi lombo nda raꞌena manatadꞌa sa. De nanori se Lamatualain hihii-nanau na
35 Muda ulipoendelea sana, wanafunzi wakamjia wakamwambia,”Hapa ni mahali pa faragha na muda umeendelea.
mia fefetun losa bobꞌoꞌ. Mana tungga nara rafadꞌe rae, “Papa! Malole lenaꞌ denu atahori ia ra reu hasa nanaat sia kambo mana deka ia ra. Bꞌobꞌoꞌ ena te nanaat nese.”
36 Uwaage waende miji ya jirani na vijiji ili wakajinunulie chakula.”
37 Lakini akawajibu akisema, “Wapeni ninyi chakula.” Wakamwambia, “Tunaweza kwenda na kununua mikate yenye thamani ya dinari mia mbili na kuwapa wale?”
Yesus nataa nae “Afiꞌ! Hei fee se nanaat.” Te ratane baliꞌ rae, “Awe! Mete ma hai mihao atahori ia ra, hai musi pake doiꞌ nae na seli. Baꞌu atahori sa nggadi na fula falu! Mabꞌee hai hambu doiꞌ baꞌu naa?”
38 Akawambia,” Mna mikate mingapi? Nendeni mkaangalie.” walipopata wakamwambia, “Mikate mitano na samaki wawili.”
Te Yesus nataa nae, “Mitane se mae, mendi lepa-ngges boe.” Reu ratane, de baliꞌ rafadꞌe rae, “Hambu roti bueꞌ lima, no uꞌu rua.”
39 Akawaamuru watu waketi katika makundi juu ya majani mabichi.
Basa ma Yesus denu basa atahori naa ra endoꞌ raꞌabꞌubꞌue sia uru ata.
40 Wakawaketisha katika makundi; makundi ya mamia kwa hamsini.
Ara reu endoꞌ raꞌabꞌue. De hambu atahori natun-natun, ma ruma lima nulu-lima nulu.
41 Kisha akachukua mikate mitano na samaki wawili, na kutazama mbinguni, akaibariki kisha akawapa wanafunzi waweke mbele ya umati. Na kisha aligawa samaki wawili kwa watu wote.
Yesus haꞌi nala roti kalimaꞌ, ma uꞌu karuaꞌ ra. Ana oroꞌa noꞌe makasi mbali Lamatualain. Basa ma, Ana bibꞌibꞌi roti naa ra, de soro fee mana tungga nara, denu se reu banggi fee atahori ra. Uꞌu karuaꞌ ra o, banggi fee se boe.
42 Walikula wote hadi wakatosheka.
Basa se raa raꞌabꞌeta.
43 Walikusanya vipande vya mikate iliyobaki, Vikajaa vikapu kumi na viwili, na pia vipande vya samaki.
Basa boe, mana tungga nara radꞌuru nanaa lenaꞌ ra, sofe boa sanahulu rua.
44 Na walikuwa wanaume elfu tano waliokula mikate.
Mbeima sira atahori rifon lima. Naa akaꞌ a touꞌ mana naaꞌ ra. Nda feꞌe ingga inaꞌ ra ro anahikiꞌ ra sa.
45 Mara akawaambia wapande kwenye mashua waende sehemu nyingine, hadi Bethsaida, wakati Yeye akiwaaga makutano.
Basa naa ma, Yesus denu mana tungga nara sae ofaꞌ raꞌahuluꞌ risiꞌ kambo Betsaida sia dano seriꞌ. Te Eni feꞌe nahati sia naa, fo denu atahori naa ra baliꞌ.
46 Walipokuwa wamekwisha kuondoka, akaenda mlimani kuomba.
Ara baliꞌ boe, Ana hene mbukuꞌ esa de hule-oꞌe.
47 Kulipokuwa jioni, na mashua yao wakati huo ikiwa katikati ya bahari, naye alikuwa peke yake nchi kavu.
Fai a hatuꞌ dei de Ana onda baliꞌ. Nita mana tungga nara ofa na losa dano a taladꞌa na. Ara sefe rae mate, huu ofaꞌ labꞌan anin. Deka manggarelo, Yesus tungga se. Ana laoꞌ sia oeꞌ ata. Sangga seli ofa a, ara rita E. Ara nggengger. De ratane rae, “He! Saa ia? Nitu, do?” Te Yesus olaꞌ nggero nae, “Afiꞌ mimitau! Ia Au.”
48 Na aliwaona wakitaabika kupiga makasia kwa sababu upepo uliwazuia. Ilipokaribia asubuhi akawaendea, akitembea juu ya maji, na alitaka kuwapita.
49 Lakini walipomwona anatembea juu ya maji, wakaingiwa na wasiwasi wakidhani ni mzimu hata wakapiga kelele.
50 kwa sababu walimwona wakajawa na hofu. Mara akasema nao akawaambia, “Muwe wajasiri! ni mimi! Msiwe na hofu.”
51 Akaingia ndani ya mashua, na upepo ukaacha kuvuma, nao wakamshangaa kabisa.
Ana hene ofaꞌ ata neu, ma anin naa naloeꞌ. Mana tungga nara titindindii.
52 Hivyo hawakuwa wameelewa maana ya ile mikate. Maana akili zao zilikuwa na uelewa mdogo.
Sira feꞌe rita Yesus pake koasa na fo nahao atahori rifon lima lenaꞌ. Te nda feꞌe rahine tebꞌe-tebꞌeꞌ koasa na sa, huu sira rala nara manggateeꞌ.
53 Nao walipovuka ng'ambo, walifika nchi ya Genesareti mashua ikatia nanga.
Losa dano a seriꞌ boe, ara nafu mia nusa Genesaret dano suu na.
54 Walipotoka nje ya mashua, mara wakamtambua.
Ara onda mia ofa a, atahori naeꞌ rita se. Rameli rae, “We! Yesus nema ena!”
55 Wakakimbia kutangaza katika mkoa mzima na wakaanza kuwaleta wagonjwa kwa machela, kila waliposikia anakuja.
Basa se relaꞌ reu rafadꞌe ndule kamboꞌ, de atahori ra oꞌo rendi atahori mamahedꞌiꞌ ra. Sadꞌi sira rena Yesus sia mamanaꞌ esa, ara nonggo-nonggo rendi atahori mamahedꞌiꞌ, de ralololi se sia rae loaꞌ. Ara dꞌua rae, “Sadꞌi atahori hedꞌis naa ra kois dai Yesus badꞌu Na suu na, sira hai reuꞌ ena.” Kois taꞌo naa, ma ara hai tuteꞌ a.
56 Popote alipoingia katika vijiji, au mjini, au katika nchi, waliwaweka wagonjwa mahali pa soko, na wakamsihi awaruhusu kugusa pindo la vazi lake. Na wote waliomgusa waliponywa.
