Marko 12
1 Kisha Yesu alianza kuwafundisha kwa mifano. Akasema, “Mtu alipanda shamba la mizabibu, akalizungushia uzio, na akachimba shimo la kusindika mvinyo. Akajenga mnara na kisha akalipangisha shamba la mizabibu kwa wakulima wa mizabibu. Kisha alisafiri safari ya mbali.
ⲁ̅ⲁⲩⲱ ⲁϥⲁⲣⲭⲉⲓ ⲛ̅ϫⲟⲟⲥ ⲛⲁⲩ ϩⲛ̅ϩⲉⲛⲡⲁⲣⲁⲃⲟⲗⲏ ϫⲉ ⲟⲩⲣⲱⲙⲉ ⲡⲉ ⲛ̅ⲧⲁϥⲧⲱϭⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲙⲁ ⲛⲉⲗⲟⲟⲗⲉ. ⲁϥⲕⲧⲟ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ⲟⲩϫⲟ ⲁϥϣⲁⲕⲧⲟⲩⲉⲓⲟⲙ ϩⲣⲁⲓ̈ ⲛ̅ϩⲏⲧϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲁϥⲕⲱⲧ ⲛ̅ⲟⲩⲡⲩⲣⲅⲟⲥ ⲁϥⲧⲁⲁϥ ⲉⲧⲟⲟⲧⲟⲩ ⲛ̅ϩⲉⲛϭⲙⲏⲟⲩ ⲁϥⲁⲡⲟⲇⲏⲙⲉⲓ
2 Wakati ulipofika, alimtuma mtumishi kwa wakulima wa mizabibu kupokea kutoka kwao baadhi ya matunda ya shamba la mizabibu.
ⲃ̅ⲁⲩⲱ ⲁϥϫⲉⲩⲟⲩϩⲙ̅ϩⲁⲗ ⲉⲣⲁⲧⲟⲩ ⲛ̅ⲛⲉϭⲙⲏⲟⲩ ϩⲙ̅ⲡⲕⲁⲓⲣⲟⲥ ⲛⲛ̅ⲕⲁⲣⲡⲟⲥ ϫⲉ ⲉϥⲉϫⲓ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲧⲟⲩ ⲛ̅ⲛⲉϭⲙⲏⲟⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲛ̅ⲕⲁⲣⲡⲟⲥ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲛⲉⲗⲟⲟⲗⲉ.
3 Lakini walimkamata, wakampiga, na wakamfukuza bila chochote.
ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲟⲩⲁⲙⲁϩⲧⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲁⲩϩⲓⲟⲩⲉ ⲉⲣⲟϥ ⲁⲩϫⲟⲟⲩϥ ⲉⲙⲡⲟⲩϯⲗⲁⲁⲩ ⲛⲁϥ.
4 Akamtuma kwao mtumishi mwingine, wakamjeruhi kichwani na kumtendea mambo ya aibu.
ⲇ̅ⲁϥϫⲉⲩⲕⲉϩⲙ̅ϩⲁⲗ ⲟⲛ ⲉⲣⲁⲧⲟⲩ. ⲡⲕⲉⲟⲩⲁ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲁⲩⲙⲟⲟⲩⲧϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲥⲟϣϥ̅.
5 Bado alimtuma mwingine, na huyu mmoja walimwua. Waliwatendea wengine wengi mambo kama hayo hayo, wakiwapiga na wengine kuwaua.
ⲉ̅ⲁϥϫⲉⲩⲕⲉⲟⲩⲁ. ⲁⲩⲱ ⲡⲕⲉⲧ ⲁⲩⲙⲟⲟⲩⲧϥ̅. ⲙⲛ̅ϩⲉⲛⲕⲟⲟⲩⲉ ⲧⲏⲣⲟⲩ ϩⲟⲓ̈ⲛⲉ ⲙⲉⲛ ⲉⲩϩⲓⲟⲩⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ. ϩⲉⲛⲕⲟⲟⲩⲉ ⲇⲉ ⲉⲩⲙⲟⲟⲩⲧ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ.
6 Alikuwa bado na mtu mmoja zaidi wa kumtuma, mwana mpendwa. Naye alikuwa wa mwisho aliyetumwa kwao. Akisema, “Watamheshimu mwanangu”.
ⲋ̅ⲉⲧⲓ ⲛⲉⲩⲛ̅ⲧϥ̅ⲟⲩϣⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲙ̅ⲙⲉⲣⲓⲧ ⲁϥϫⲟⲟⲩϥ ⲉⲣⲁⲧⲟⲩ. ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲱⲟⲩ ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲥⲉⲛⲁϣⲓⲡⲉ ϩⲏⲧϥ̅ ⲙ̅ⲡⲁϣⲏⲣⲉ.
7 Lakini wapangaji walisemezana wao kwa wao, “Huyu ndiye mrithi. Njoni, hebu na tumwue, na urithi utakuwa wetu.”
ⲍ̅ⲛⲉϭⲙⲏⲩ ⲇⲉ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲁⲩϣⲁϫⲉ ⲛⲙ̅ⲛⲉⲩⲉⲣⲏⲩ ⲉⲩϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲡⲁⲓ̈ ⲡⲉ ⲡⲉⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲟⲥ. ⲁⲙⲏⲓ̈ⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲧⲛ̅ⲙⲟⲟⲩⲧϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲧⲉⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲓⲁ ⲛⲁⲣⲧⲱⲛ.
8 Walimvamia, wakamuua na kumtupa nje ya shamba la mizabibu.
ⲏ̅ⲛ̅ⲧⲉⲣⲟⲩⲁⲙⲁϩⲧⲉ ⲇⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲁⲩⲙⲟⲟⲩⲧϥ̅ ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲛⲟϫϥ̅ ⲉⲡⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲛⲉⲗⲟⲟⲗⲉ.
9 Kwa hiyo, Je! Atafanya nini mmiliki wa shamba la mizabibu? Atakuja na kuwaangamiza wakulima wa mizabibu na atalikabidhi shamba la mizabibu kwa wengine.
ⲑ̅ⲟⲩ ⲡⲉⲧⲉⲣⲉⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲛⲉⲗⲟⲟⲗⲉ ⲛⲁⲁⲁϥ. ϥⲛⲏⲩ ⲛϥ̅ⲧⲁⲕⲉⲛⲉϭⲙⲏⲩ ⲛϥ̅ϯ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲛⲉⲗⲟⲟⲗⲉ ⲛ̅ϩⲉⲛⲕⲟⲟⲩⲉ·
10 Hamjapata kusoma andiko hili? “Jiwe ambalo wajenzi walilikataa, limekuwa jiwe la pembeni.
ⲓ̅ⲧⲉⲓ̈ⲅⲣⲁⲫⲏ ⲇⲉ ⲟⲛ ⲙ̅ⲡⲉⲧⲛ̅ⲟϣⲥ̅. ϫⲉ ⲡⲱⲛⲉ ⲛ̅ⲧⲁⲛⲉⲧⲕⲱⲧ ⲥⲧⲟϥ ⲉⲃⲟⲗ ⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲉⲩⲁⲡⲉ ⲛ̅ⲕⲟⲟϩ.
11 Hili lilitoka kwa Bwana, na ni la ajabu machoni petu.”
ⲓ̅ⲁ̅ⲛ̅ⲧⲁⲡⲁⲓ̈ ϣⲱⲡⲉ ϩⲓⲧⲟⲟⲧϥ̅ ⲙ̅ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲁⲩⲱ ⲟⲩϣⲡⲏⲣⲉ ⲡⲉ ⲙ̅ⲡⲉⲧⲛ̅ⲙ̅ⲧⲟ ⲉⲃⲟⲗ.
12 Walitafuta kumkamata Yesu, Lakini waliwaogopa makutano, kwani walijua kuwa alikuwa amenena mfano huo dhidi yao. Hivyo walimwacha na wakaenda zao.
ⲓ̅ⲃ̅ⲁⲩⲟⲩⲱϣ ⲇⲉ ⲉⲁⲙⲁϩⲧⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲣ̅ϩⲟⲧⲉ ϩⲏⲧϥ̅ ⲙ̅ⲡⲙⲏⲏϣⲉ. ⲁⲩⲉⲓⲙⲉ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲁϥϫⲉⲧⲉⲓ̈ⲡⲁⲣⲁⲃⲟⲗⲏ ⲉⲧⲃⲏⲏⲧⲟⲩ. ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲟⲩⲕⲁⲁϥ ⲁⲩⲃⲱⲕ
13 Kisha wakawatuma baadhi ya mafarisayo na maherodia kwake ili kumtega kwa maneno.
ⲓ̅ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲁⲩϫⲉⲩϩⲟⲓ̈ⲛⲉ ⲉⲣⲁⲧϥ̅ ⲛ̅ϭⲓⲛⲉⲫⲁⲣⲓⲥⲁⲓⲟⲥ ⲙⲛ̅ⲛ̅ϩⲏⲣⲱⲇⲓⲁⲛⲟⲥ ⲉⲧⲣⲉⲩϭⲟⲡϥ̅ ϩⲛ̅ⲟⲩϣⲁϫⲉ.
14 Walipofika, wakamwambia, “Mwalimu, tunajua kwamba hujali maoni ya yeyote na huonyeshi upendeleo kati ya watu. Unafundisha njia ya Mungu katika ukweli. Je! Ni haki kulipa kodi kwa Kaisari au la? Je! Twaweza kulipa au la?
ⲓ̅ⲇ̅ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲟⲩϯⲡⲉⲩⲟⲩⲟⲉ͡ⲓ ⲉⲣⲟϥ ⲡⲉϫⲁⲩ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲡⲥⲁϩ ⲧⲛ̅ⲥⲟⲟⲩⲛ̅ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲕ̅ⲟⲩⲣⲙ̅ ⲙ̅ⲙⲉ ⲁⲩⲱ ⲛⲅ̅ϩⲏϭⲉ ⲁⲛ ϩⲏⲧϥ̅ ⲗ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲛⲅ̅ϫⲓϩⲟ ⲅⲁⲣ ⲁⲛ ⲣ̅ⲣⲱⲙⲉ ⲁⲗⲗⲁ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲉ ⲉⲕϯⲥⲃⲱ ⲛ̅ⲧⲉϩⲓⲏ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲝⲉⲥⲧⲓ ⲉϯⲕⲏⲛⲥⲟⲥ ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲣⲟ ϫⲛ̅ⲙ̅ⲙⲟⲛ ⲧⲁⲣⲛ̅ϯ ϫⲛ̅ⲙ̅ⲡⲱⲣ.
15 Lakini Yesu alijua unafiki wao na kuwaambia, “Kwa nini mnanijaribu? Nipeni dinari niweze kuitazama.”
ⲓ̅ⲉ̅ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲇⲉ ⲉϥⲥⲟⲟⲩⲛ ⲛ̅ⲧⲉⲩϩⲩⲡⲟⲕⲣⲓⲥⲓⲥ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲉⲧⲃⲉⲟⲩ ⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲓ̈ ⲁⲛⲓⲟⲩⲥⲁⲧⲉⲉⲣⲉ ⲛⲁⲓ̈ ϫⲉ ⲉⲓ̈ⲉⲛⲁⲩ ⲉⲣⲟⲥ.
16 Wakaleta moja kwa Yesu, Akawaambia, “Je! ni sura ya nani na maandishi yaliyopo hapa ni ya nani? Wakasema, “Ya Kaisari.”
ⲓ̅ⲋ̅ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲥⲟⲩⲧⲱⲛⲥ ⲉⲣⲟϥ ⲁⲩⲱ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲧⲁⲛⲓⲙ ⲧⲉ ⲧⲉⲉⲓϩⲓⲕⲱⲛ ⲛⲙ̅ⲛⲉⲓ̈ⲥϩⲁⲓ̈. ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁⲩ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲧⲁⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲧⲉ.
17 Yesu akawaambia, “Mpeni Kaisari vitu vya Kaisari na Mungu vitu vya Mungu.” Wakamstaajabia.
ⲓ̅ⲍ̅ⲓ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ϯⲛⲁⲡⲣ̅ⲣⲟ ϭⲉ ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲁⲩⲱ ⲛⲁⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ. ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲣ̅ϣⲡⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ.
18 Kisha Masadukayo, wasemao hakuna ufufuo, walimwendea. Wakamuwuliza, wakisema,
ⲓ̅ⲏ̅ⲁⲩⲉ͡ⲓ ⲇⲉ ϣⲁⲣⲟϥ ⲛ̅ϭⲓⲛ̅ⲥⲁⲇⲇⲟⲩⲕⲁⲓⲟⲥ ⲛⲉⲧϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲙ̅ⲙⲛ̅ⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⲛⲁϣⲱⲡⲉ. ⲁⲩⲱ ⲁⲩϫⲛⲟⲩϥ ⲉⲩϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ
19 “Mwalimu, Musa alituandikia kuwa, 'Ikiwa ndugu ya mtu akifa na kumwacha mke nyuma yake, lakini hakuacha mtoto, mtu atamchukua mke wa ndugu yake, na kujipatia watoto kwa ajili ya ndugu yake.'
ⲓ̅ⲑ̅ϫⲉ ⲡⲥⲁϩ ⲙⲱⲩ̈ⲥⲏⲥ ⲁϥⲥϩⲁⲓ̈ ⲛⲁⲛ ϫⲉ ⲉϣⲱⲡⲉ ⲉⲣϣⲁⲛⲡⲥⲟⲛ ⲟⲩⲁ ⲙⲟⲩ ⲁⲩⲱ ⲛϥ̅ⲕⲁⲧⲉϥⲥϩⲓⲙⲉ ⲛϥ̅ⲧⲙ̅ⲕⲁϣⲏⲣⲉ ⲇⲉ ⲉⲣⲉⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϫⲓⲧⲉϥⲥϩⲓⲙⲉ ⲛ̅ϥⲧⲟⲩⲛⲟⲥⲥⲡⲉⲣⲙⲁ ⲙ̅ⲡⲉϥⲥⲟⲛ.
20 Kulikuwa na ndugu saba, wa kwanza alitwaa mke na kisha akafa, hakuacha watoto.
ⲕ̅ⲛⲉⲩⲛ̅ⲥⲁϣϥ̅ ⲇⲉ ⲛ̅ⲥⲟⲛ ⲁⲩⲱ ⲡϣⲟⲣⲡ̅ ⲁϥϫⲓϩⲓⲙⲉ. ⲁⲩⲱ ⲁϥⲙⲟⲩ ⲙ̅ⲡϥ̅ⲕⲁⲥⲡⲉⲣⲙⲁ.
21 Kisha wa pili alimchukua naye akafa, hakuacha watoto. Na wa tatu hali kadhalika.
ⲕ̅ⲁ̅ⲁⲩⲱ ⲡⲙⲉϩⲥⲛⲁⲩ ⲁϥϫⲓⲧⲥ̅ ⲁⲩⲱ ⲁϥⲙⲟⲩ ⲉⲙⲡϥ̅ⲕⲁⲥⲡⲉⲣⲙⲁ. ⲁⲩⲱ ⲡⲙⲉϩϣⲟⲙⲛ̅ⲧ ϩⲟⲙⲟⲓⲱⲥ
22 Na wa saba alikufa bila kuacha watoto. Mwishowe na mwanamke pia akafa.
ⲕ̅ⲃ̅ϣⲁⲡⲙⲉϩⲥⲁϣϥ̅. ⲉⲙⲡⲉⲗⲁⲁⲩ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ⲕⲁⲥⲡⲉⲣⲙⲁ. ⲁⲩⲱ ⲧⲕⲉⲥϩⲓⲙⲉ ⲁⲥⲙⲟⲩ.
23 Wakati wa ufufuo, watakapofufuka tena, Je! Atakuwa mke wa nani? Kwani wale ndugu wote saba walikuwa waume wake.”
ⲕ̅ⲅ̅ϩⲛ̅ⲧⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ϭⲉ ⲉⲥⲛⲁⲣ̅ⲥϩⲓⲙⲉ ⲛ̅ⲛⲓⲙ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ. ⲡⲥⲁϣϥ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϩⲙⲟⲟⲥ ⲛⲙ̅ⲙⲁⲥ.
24 Yesu aliwaambia, “Je! Hii si sababu kuwa mmepotoshwa, kwa sababu hamjui maandiko wala nguvu za Mungu?”
ⲕ̅ⲇ̅ⲓ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲉⲧⲃⲉⲡⲁⲓ̈ ⲁⲛ ϭⲉ ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲗⲁⲛⲁ ⲉⲛⲧⲉⲧⲛ̅ⲥⲟⲟⲩⲛ ⲁⲛ ⲛ̅ⲛⲉⲅⲣⲁⲫⲏ ⲟⲩⲇⲉ ⲧϭⲟⲙ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ
25 Wakati wa kufufuka toka kwa wafu, hawataoa wala kuingia katika ndoa, bali watakuwa kama malaika wa mbinguni.
ⲕ̅ⲉ̅ⲉⲩϣⲁⲛⲧⲱⲟⲩⲛ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲟⲟⲩⲧ ⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲥⲉⲛⲁϫⲓϩⲓⲙⲉ ⲁⲛ. ⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲥⲉⲛⲁϫⲓϩⲁⲓ̈ ⲁⲛ. ⲁⲗⲗⲁ ⲉⲩⲛⲁϭⲱ ⲛ̅ⲑⲉ ⲛ̅ⲛ̅ⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ⲉⲧϩⲛ̅ⲙ̅ⲡⲏⲩⲉ.
26 Lakini, kuhusu wafu ambao wanafufuliwa, Je! Hamkusoma kutoka katika kitabu cha Musa, katika habari za kichaka, jinsi Mungu alivyosema na kumwambia, 'Mimi ni Mungu wa Abrahimu, na Mungu wa Isaka, na Mungu wa Yakobo?'
ⲕ̅ⲋ̅ⲉⲧⲃⲉⲛⲉⲧⲙⲟⲟⲩⲧ ⲇⲉ ϫⲉ ⲥⲉⲛⲁⲧⲱⲟⲩⲛ. ⲙ̅ⲡⲉⲧⲛ̅ⲱϣ ϩⲙ̅ⲡϫⲱⲱⲙⲉ ⲙ̅ⲙⲱⲩ̈ⲥⲏⲥ ⲛ̅ⲑⲉ ⲉⲛⲧⲁⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ϫⲟⲟⲥ ⲛⲁϥ ϩⲓⲡⲃⲁⲧⲟⲥ. ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲁⲛⲟⲕ ⲡⲉ ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲁⲩⲱ ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲓ̈ⲥⲁⲁⲕ. ⲁⲩⲱ ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲓ̈ⲁⲕⲱⲃ.
27 Yeye si Mungu wa wafu, bali wa walio hai. Ni dhahiri mmepotoka.”
ⲕ̅ⲍ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁⲛ ⲡⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲟⲟⲩⲧʾ ⲁⲗⲗⲁ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲟⲛϩ̅. ⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲗⲁⲛⲁ ⲉⲙⲁⲧⲉ.
28 Mmoja wa waandishi alikuja na kuyasikia mazungumzo yao; aliona kwamba Yesu aliwajibu vema. Alimwuliza, “Je! ni amri ipi iliyo ya muhimu zaidi katika zote?”
ⲕ̅ⲏ̅ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥϯⲡⲉϥⲟⲩⲟⲓ̈ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ϭⲓⲟⲩⲁ ⲛ̅ⲛⲉⲅⲣⲁⲙⲙⲁⲧⲉⲩⲥ ⲉⲁϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟⲟⲩ ⲉⲩϯⲧⲱⲛ ⲉϥⲥⲟⲟⲩⲛ ϫⲉ ⲁϥⲣ̅ⲟⲩⲱ ⲛⲁⲩ ⲕⲁⲗⲱⲥ. ⲁϥϫⲛⲟⲩϥ ϫⲉ ⲁϣ ⲧⲉ ⲧϣⲟⲣⲡ̅ ⲛ̅ⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲣⲟⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ.
29 Yesu alimjibu, “Iliyo ya muhimu ni hii, “Sikia, Israeli, Bwana Mungu wetu, Bwana ni mmoja.
ⲕ̅ⲑ̅ⲁϥⲟⲩⲱϣⲃ̅ ⲛ̅ϭⲓⲓ̅ⲥ̅ ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲧϣⲟⲣⲡ̅ ⲧⲉ ⲥⲱⲧⲙ̅ ⲡⲓⲥⲣⲁⲏⲗ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉⲛⲛⲟⲩⲧⲉ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲟⲩⲁ ⲡⲉ.
30 Lazima umpende Bwana Mungu wako, kwa moyo wako yote, kwa roho yako yote, kwa akili yako yote, na kwa nguvu zako zote.'
ⲗ̅ⲁⲩⲱ ⲉⲕⲉⲙⲉⲣⲉⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉⲕⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉⲕϩⲏⲧ ⲧⲏⲣϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲉⲕⲯⲩⲭⲏ ⲧⲏⲣⲥ̅. ⲁⲩⲱ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉⲕⲙⲉⲩⲉ ⲧⲏⲣϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲉⲕϭⲟⲙ ⲧⲏⲣⲥ̅.
31 Amri ya pili ni hii, 'Lazima umpende jirani yako kama unavyojipenda mwenyewe.' Hakuna amri nyingine kuu zaidi ya hizi.”
ⲗ̅ⲁ̅ⲧⲙⲉϩⲥⲛ̅ⲧⲉ ⲇⲉ ⲧⲉ ⲧⲁⲓ̈ ⲉⲕⲉⲙⲉⲣⲉⲡⲉⲧϩⲓⲧⲟⲩⲱⲕ ⲛ̅ⲧⲉⲕϩⲉ. ⲙ̅ⲙⲛ̅ⲕⲉⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲛⲁⲁⲥ ⲉⲛⲁⲓ̈.
32 Mwandishi akasema, “Vema Mwalimu! Umesema kweli kwamba Mungu ni mmoja, na kwamba hakuna mwingine zaidi yake.
ⲗ̅ⲃ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲇⲉ ⲛⲁϥ ⲛ̅ϭⲓⲡⲉⲅⲣⲁⲙⲙⲁⲧⲉⲩⲥ ϫⲉ ⲕⲁⲗⲱⲥ ⲡⲥⲁϩ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲉ ⲁⲕϫⲟⲟⲥ ϫⲉ ⲟⲩⲁ ⲡⲉ ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲙⲛ̅ϭⲉ ⲃ̅ⲃⲗ̅ⲗⲁϥ.
33 Kumpenda yeye kwa moyo wote, na kwa ufahamu wote na kwa nguvu zote, na kumpenda jirani kama mwenyewe, ni muhimu mno kuliko matoleo na dhabihu za kuteketeza.”
ⲗ̅ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲉⲙⲉⲣⲓⲧϥ̅ ϩⲙ̅ⲡϩⲏⲧ ⲧⲏⲣϥ̅ ⲁⲩⲱ ϩⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲣⲙ̅ⲛ̅ϩⲏⲧ ⲧⲏⲣⲥ ⲁⲩⲱ ϩⲛ̅ⲧⲉⲕϭⲟⲙ ⲧⲏⲣⲥ ⲁⲩⲱ ⲉⲙⲉⲣⲉⲡⲉⲧϩⲓⲧⲟⲩⲱϥ̅ ⲛ̅ⲧⲉϥϩⲉ ⲟⲩϩⲟⲩⲟ ⲡⲉ ⲉⲛⲟⲗⲟⲕⲁⲩⲧⲱⲙⲁ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲑⲩⲥⲓⲁ.
34 Wakati Yesu alipoona ametoa jibu la busara, alimwambia, “Wewe hauko mbali na ufalme wa Mungu.” Baada ya hapo hakuna hata mmoja aliye thubutu kumwuliza Yesu maswali yoyote.
ⲗ̅ⲇ̅ⲁⲩⲱ ⲓ̅ⲥ̅ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥⲛⲁⲩ ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲁϥⲣ̅ⲟⲩⲱ ϩⲁⲣⲱϥ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲛⲧ̅ⲣⲙ̅ⲛ̅ϩⲏⲧ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲛⲅ̅ⲟⲩⲏⲩ ⲁⲛ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲉⲣⲟ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲡⲉϣⲗⲁⲁⲩ ϭⲉ ⲧⲟⲗⲙⲁ ⲉϫⲛⲟⲩϥ·
35 Na Yesu alijibu, wakati alipokuwa akifundisha katika hekalu, akasema, “Je! waandishi husemaje kuwa Kristo ni mwana wa Daudi?
ⲗ̅ⲉ̅ⲁϥⲟⲩⲱϣⲃ̅ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲓ̅ⲥ̅ ⲉϥϯⲥⲃⲱ ϩⲙ̅ⲡⲉⲣⲡⲉ ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲛ̅ⲁϣ ⲛ̅ϩⲉ ⲛⲉⲅⲣⲁⲙⲙⲁⲧⲉⲩⲥ ⲥⲉϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲇⲁⲩⲉⲓⲇ ⲡⲉ.
36 Daudi mwenyewe katika Roho Mtakatifu, alisema, 'Bwana alisema kwa Bwana wangu, keti katika mkono wangu wa kuume, mpaka niwafanye maadui wako kuwa chini ya miguu yako.'
ⲗ̅ⲋ̅ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲇⲁⲩⲉⲓⲇ ⲁϥϫⲟⲟⲥ ϩⲙ̅ⲡⲉⲡ̅ⲛ̅ⲁ̅ ⲉⲧⲟⲩⲁⲁⲃ ϫⲉ ⲡⲉϫⲉⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲙ̅ⲡⲁϫⲟⲉⲓⲥ ϫⲉ ϩⲙⲟⲟⲥ ⲛ̅ⲥⲁⲟⲩⲛⲁⲙ ⲙ̅ⲙⲟⲓ̈ ϣⲁⲛϯⲕⲱ ⲛ̅ⲛⲉⲕϫⲁϫⲉⲉⲩ ϩⲁⲛⲉⲕⲟⲩⲉⲣⲏⲧⲉ.
37 Daudi mwenyewe humwita Kristo, 'Bwana' Je! ni mwana wa Daudi kwa jinsi gani?” Na kusanyiko kuu lilimsikiliza kwa furaha.
ⲗ̅ⲍ̅ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲇⲁⲩⲉⲓⲇ ϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉ. ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲁϣ ⲛ̅ϩⲉ ⲡⲉϥϣⲏⲣⲉ ⲡⲉ. ⲁⲩⲱ ⲡⲙⲏⲏϣⲉ ⲧⲏⲣϥ̅ ⲛⲉⲩⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲕⲁⲗⲱⲥ
38 Katika mafundisho yake Yesu alisema, “Jihadharini na waandishi, wanaotamani kutembea na kanzu ndefu na kusalimiwa kwenye masoko
ⲗ̅ⲏ̅ⲁⲩⲱ ⲛⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲁⲩ ϩⲛ̅ⲧⲉϥⲥⲃⲱ. ϫⲉ ϯϩⲧⲏⲧⲛ̅ ⲉⲣⲱⲧⲛ̅ ⲛⲉⲅⲣⲁⲙⲙⲁⲧⲉⲩⲥ ⲛⲉⲧⲟⲩⲱϣ ⲉⲙⲟⲟϣⲉ ϩⲛ̅ϩⲉⲛⲥⲧⲟⲗⲏ ⲁⲩⲱ ⲉⲩⲉϣⲛ̅ⲁⲥⲡⲁⲥⲙⲟⲥ ϩⲛ̅ⲛ̅ⲁⲅⲟⲣⲁ
39 na kuketi kwenye viti vya wakuu katika masinagogi na katika sikukuu kwa maeneo ya wakuu.
ⲗ̅ⲑ̅ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲙⲁ ⲛ̅ϩⲙⲟⲟⲥ ⲉⲧϫⲟⲥⲉ ϩⲛ̅ⲛ̅ⲥⲩⲛⲁⲅⲱⲅⲏ. ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲙⲁ ⲛ̅ⲛⲟϫⲟⲩ ⲉⲧϫⲟⲥⲉ ϩⲛ̅ⲛ̅ⲇⲉⲓⲡⲛⲟⲛ
40 Pia wanakula nyumba za wajane na wanaomba maombi marefu ili watu wawaone. Hawa watu watapokea hukumu iliyo kuu.”
ⲙ̅ⲉⲩⲟⲩⲱⲙ ⲛ̅ⲛ̅ⲏⲉ͡ⲓ ⲛ̅ⲛⲉⲭⲏⲣⲁ. ⲁⲩⲱ ϩⲛ̅ⲟⲩⲗⲟⲓ̈ϭⲉ ⲉⲩⲱⲥⲕ ⲉⲩϣⲗⲏⲗ. ⲛⲁⲓ̈ ⲥⲉϫⲓ ⲛ̅ⲟⲩⲕⲣⲓⲙⲁ ⲛ̅ϩⲟⲩⲟ.
41 Kisha Yesu aliketi chini karibu na sanduku la sadaka ndani ya eneo la hekalu; alikuwa akitazama watu waliokuwa wakitia pesa zao ndani ya sanduku. Watu wengi matajiri waliweka kiasi kikubwa cha pesa.
ⲙ̅ⲁ̅ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥϩⲙⲟⲟⲥ ⲙ̅ⲡⲉⲙⲧⲟ ⲉⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲡⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ. ⲁϥϯϩⲧⲏϥ ϫⲉ ⲉⲣⲉⲡⲙⲏⲏϣⲉ ⲛⲉϫϩⲟⲙⲛ̅ⲧ ⲛ̅ⲁϣ ⲛ̅ϩⲉ ⲉⲡⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ ⲁⲩⲱ ⲟⲩⲙⲏⲏϣⲉ ⲛ̅ⲣⲙ̅ⲙⲁⲟ ⲛⲉⲩⲛⲟⲩϫϩⲁϩ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲉⲣⲟϥ.
42 Kisha mwanamke mjane maskini alikuja na kutia vipande viwili, thamani ya senti.
ⲙ̅ⲃ̅ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉⲥⲉ͡ⲓ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲟⲩⲭⲏⲣⲁ ⲛ̅ϩⲏⲕⲉ ⲁⲥⲛⲟⲩϫⲉ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲉⲣⲟϥ ⲗ̅ⲗⲉⲡⲧⲟⲛ ⲥⲛⲁⲩ ⲉⲧⲉⲟⲩⲕⲟⲇⲣⲁⲛⲧⲏⲥ ⲡⲉ
43 Kisha akawaita wanafunzi wake na kuwaambia, “Amini nawaambia, mwanamke huyu mjane ametia kiasi kikubwa zaidi ya wote ambao wameshatoa katika sanduku la sadaka.
ⲙ̅ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲁϥⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲁⲩ. ϫⲉ ϩⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲏⲧⲛ̅ ϫⲉ ⲧⲉⲓ̈ⲭⲏⲣⲁ ⲛ̅ϩⲏⲕⲉ ⲁⲥⲛⲟⲩϫⲉ ⲉⲡⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ ⲉϩⲟⲩⲉⲛⲉⲧⲛⲟⲩϫⲉ ⲧⲏⲣⲟⲩ.
44 Kwani wote wametoa kutokana na wingi wa mapato yao. Lakini mwanamke mjane huyu, kutoka katika umaskini wake, katia pesa yote ambayo alipaswa kuitumia kwa maisha yake.”
ⲙ̅ⲇ̅ⲛⲁⲓ̈ ⲅⲁⲣ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲛ̅ⲧⲁⲩⲛⲟⲩϫⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉϩⲟⲩⲟ ⲉⲧϣⲟⲟⲡ ⲛⲁⲩ. ⲧⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲉⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲡⲉⲥϣⲱⲱⲧ ⲡⲉⲥⲃⲓⲟⲥ ⲧⲏⲣϥ̅ ⲉⲧⲉⲩⲛ̅ⲧⲁⲥϥ̅ ⲁⲥⲧⲁⲁϥ.
