Marko 12
1 Kisha Yesu alianza kuwafundisha kwa mifano. Akasema, “Mtu alipanda shamba la mizabibu, akalizungushia uzio, na akachimba shimo la kusindika mvinyo. Akajenga mnara na kisha akalipangisha shamba la mizabibu kwa wakulima wa mizabibu. Kisha alisafiri safari ya mbali.
ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲉⲣϩⲏⲧⲥ ⳿ⲛⲥⲁϫⲓ ⲛⲉⲙⲱⲟⲩ ϧⲉⲛ ϩⲁⲛⲡⲁⲣⲁⲃⲟⲗⲏ ⲛⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲣⲱⲙⲓ ⲁϥϭⲟ ⳿ⲛⲟⲩⲓⲁϩ⳿ⲁⲗⲟⲗⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲕⲱⲧ ⳿ⲛⲟⲩϫⲟⲓ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϣⲱⲕ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ϩⲣⲱⲧ ⳿ⲛϧⲏⲧϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲕⲱⲧ ⳿ⲛⲟⲩⲡⲩⲣⲅⲟⲥ ⳿ⲛϧⲏⲧϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲧⲏⲓϥ ⳿ⲉⲧⲟⲧⲟⲩ ⳿ⲛϩⲁⲛⲟⲩⲓⲏ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϣⲉⲛⲁϥ ⳿ⲉ⳿ⲡϣⲉⲙⲙⲟ.
2 Wakati ulipofika, alimtuma mtumishi kwa wakulima wa mizabibu kupokea kutoka kwao baadhi ya matunda ya shamba la mizabibu.
ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲟⲩⲱⲣⲡ ϩⲁ ⲛⲓⲟⲩⲓⲏ ϧⲉⲛ ⳿ⲡⲥⲏⲟⲩ ⳿ⲛⲟⲩⲃⲱⲕ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉϥϭⲓ ⳿ⲛⲧⲟⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓⲟⲩⲓⲏ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⳿ⲡⲟⲩⲧⲁϩ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓⲓⲁϩ⳿ⲁⲗⲟⲗⲓ.
3 Lakini walimkamata, wakampiga, na wakamfukuza bila chochote.
ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁⲩϭⲓⲧϥ ⲁⲩϩⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩⲟⲩⲟⲣⲡϥ ⲉϥϣⲟⲩⲓⲧ
4 Akamtuma kwao mtumishi mwingine, wakamjeruhi kichwani na kumtendea mambo ya aibu.
ⲇ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲟⲩⲱⲣⲡ ⲟⲛ ϩⲁⲣⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲕⲉⲃⲱⲕ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲁⲩⲫⲟⲗϩϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩϣⲟϣϥ.
5 Bado alimtuma mwingine, na huyu mmoja walimwua. Waliwatendea wengine wengi mambo kama hayo hayo, wakiwapiga na wengine kuwaua.
ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲟⲩⲱⲣⲡ ⳿ⲛⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲭⲉⲧ ⲁⲩϧⲟⲑⲃⲉϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲟⲩⲱⲣⲡ ⳿ⲛϩⲁⲛⲕⲉⲙⲏϣ ϩⲁⲛⲟⲩⲟⲛ ⲁⲩϩⲓ⳿ⲱⲛⲓ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ϩⲁⲛⲕⲉⲭⲱⲟⲩⲛⲓ ⲇⲉ ⲁⲩϧⲱⲧⲉⲃ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ.
6 Alikuwa bado na mtu mmoja zaidi wa kumtuma, mwana mpendwa. Naye alikuwa wa mwisho aliyetumwa kwao. Akisema, “Watamheshimu mwanangu”.
ⲋ̅ⲉⲧⲓ ⲟⲩϣⲏⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲉⲛⲣⲓⲧ ⳿ⲉⲛⲁϥ⳿ⲛⲧⲁϥ ⲁϥⲟⲩⲟⲣⲡϥ ⳿ⲉ⳿ⲡϧⲁ⳿ⲉ ϩⲁⲣⲱⲟⲩ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲥⲉⲛⲁ⳿ϣⲫⲓⲧ ϧⲁ⳿ⲧϩⲏ ⳿ⲙⲡⲁϣⲏⲣⲓ.
7 Lakini wapangaji walisemezana wao kwa wao, “Huyu ndiye mrithi. Njoni, hebu na tumwue, na urithi utakuwa wetu.”
ⲍ̅ⲛⲓⲟⲩⲓⲏ ⲇⲉ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲛⲁⲩϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲟⲩ⳿ⲉⲣⲏⲟⲩ ϫⲉ ⲫⲁⲓ ⲡⲉ ⲡⲓ⳿ⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲟⲥ ⳿ⲁⲙⲱⲓⲛⲓ ⲙⲁⲣⲉⲛϧⲟⲑⲃⲉϥ ⳿ⲛⲧⲉ ϯ⳿ⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲓ⳿ⲁ ⲉⲣⲑⲱⲛ.
8 Walimvamia, wakamuua na kumtupa nje ya shamba la mizabibu.
ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁⲩϭⲓⲧϥ ⲁⲩϧⲟⲑⲃⲉϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩϩⲓⲧϥ ⲥⲁⲃⲟⲗ ⳿ⲙⲡⲓⲓⲁϩ⳿ⲁⲗⲟⲗⲓ.
9 Kwa hiyo, Je! Atafanya nini mmiliki wa shamba la mizabibu? Atakuja na kuwaangamiza wakulima wa mizabibu na atalikabidhi shamba la mizabibu kwa wengine.
ⲑ̅ⲟⲩ ⲡⲉ ⳿ⲉⲧⲉϥⲛⲁⲁⲓϥ ⳿ⲛϫⲉ Ⲡ⳪ ⳿ⲙⲡⲓⲓⲁϩ⳿ⲁⲗⲟⲗⲓ ⳿ϥⲛⲁ⳿ⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥⲛⲁⲧⲁⲕⲟ ⳿ⲛⲛⲓⲟⲩⲓⲏ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥϯ ⳿ⲙⲡⲓⲓⲁϩ⳿ⲁⲗⲟⲗⲓ ⳿ⲛϩⲁⲛⲕⲉⲭⲱⲟⲩⲛⲓ.
10 Hamjapata kusoma andiko hili? “Jiwe ambalo wajenzi walilikataa, limekuwa jiwe la pembeni.
ⲓ̅ⲟⲩⲇⲉ ⲧⲁⲓ⳿ⲅⲣⲁⲫⲏ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲱϣ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲡⲓ⳿ⲱⲛⲓ ⳿ⲉⲧⲁⲩϣⲟϣϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲏⲉⲧⲕⲱⲧ ⲫⲁⲓ ⲁϥϣⲱⲡⲓ ⳿ⲛⲟⲩϫⲱϫ ⳿ⲛⲗⲁⲕϩ.
11 Hili lilitoka kwa Bwana, na ni la ajabu machoni petu.”
ⲓ̅ⲁ̅ⲉⲧⲁ ⲫⲁⲓ ϣⲱⲡⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲓⲧⲉⲛ Ⲡ⳪ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ϣⲫⲏⲣⲓ ϧⲉⲛ ⲛⲉⲛⲃⲁⲗ.
12 Walitafuta kumkamata Yesu, Lakini waliwaogopa makutano, kwani walijua kuwa alikuwa amenena mfano huo dhidi yao. Hivyo walimwacha na wakaenda zao.
ⲓ̅ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩⲕⲱϯ ⳿ⲛⲥⲁ ⳿ⲁⲙⲟⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲡⲉ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩⲉⲣϩⲟϯ ϧⲁ⳿ⲧϩⲏ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲏϣ ⲁⲩ⳿ⲉⲙⲓ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ⳿ⲉⲧⲁϥϫⲉ ⲧⲁⲓⲡⲁⲣⲁⲃⲟⲗⲏ ⲉⲑⲃⲏⲧⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁⲩⲭⲁϥ ⲁⲩϣⲉⲛⲱⲟⲩ.
13 Kisha wakawatuma baadhi ya mafarisayo na maherodia kwake ili kumtega kwa maneno.
ⲓ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩⲟⲩⲱⲣⲡ ϩⲁⲣⲟϥ ⳿ⲛϩⲁⲛⲟⲩⲟⲛ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲪⲁⲣⲓⲥⲉⲟⲥ ⲛⲉⲙ ⲛⲓⲏⲣⲱⲇⲓ⳿ⲁⲛⲟⲥ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲟⲩϫⲟⲣϫϥ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲁϫⲓ.
14 Walipofika, wakamwambia, “Mwalimu, tunajua kwamba hujali maoni ya yeyote na huonyeshi upendeleo kati ya watu. Unafundisha njia ya Mungu katika ukweli. Je! Ni haki kulipa kodi kwa Kaisari au la? Je! Twaweza kulipa au la?
ⲓ̅ⲇ̅
15 Lakini Yesu alijua unafiki wao na kuwaambia, “Kwa nini mnanijaribu? Nipeni dinari niweze kuitazama.”
ⲓ̅ⲉ̅⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⲉϥⲥⲱⲟⲩⲛ ⳿ⲛⲧⲟⲩⲙⲉⲧϣⲟⲃⲓ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲉⲑⲃⲉ ⲟⲩ ⲧⲉⲧⲉⲛϭⲱⲛⲧ ⳿ⲙⲙⲟⲓ ⳿ⲁⲛⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⲛⲏⲓ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲁⲑⲉⲣⲓ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲁⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲣⲟⲥ.
16 Wakaleta moja kwa Yesu, Akawaambia, “Je! ni sura ya nani na maandishi yaliyopo hapa ni ya nani? Wakasema, “Ya Kaisari.”
ⲓ̅ⲋ̅⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲇⲉ ⲁⲩ⳿ⲓⲛⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲑⲁ ⲛⲓⲙ ⲧⲉ ⲧⲁⲓϩⲓⲕⲱⲛ ⲛⲉⲙ ⲧⲁⲓ⳿ⲉⲡⲓⲅⲣⲁⲫⲏ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲱⲟⲩ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲛⲁ ⳿ⲡⲟⲩⲣⲟ ⲛⲉ.
17 Yesu akawaambia, “Mpeni Kaisari vitu vya Kaisari na Mungu vitu vya Mungu.” Wakamstaajabia.
ⲓ̅ⲍ̅⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲛⲁ ⳿ⲡⲟⲩⲣⲟ ⲙⲏⲓⲧⲟⲩ ⳿ⲙ⳿ⲡⲟⲩⲣⲟ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁ Ⲫϯ ⲙⲏⲓⲧⲟⲩ ⳿ⲙⲪϯ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩⲉⲣ⳿ϣⲫⲏⲣⲓ ⳿ⲉϫⲱϥ ⲡⲉ.
18 Kisha Masadukayo, wasemao hakuna ufufuo, walimwendea. Wakamuwuliza, wakisema,
ⲓ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩ⳿ⲓ ϩⲁⲣⲟϥ ⳿ⲛϫⲉ ϩⲁⲛⲤⲁⲇⲇⲟⲩⲕⲉⲟⲥ ⲛⲏⲉⲧϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿⳿ⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ϣⲟⲡ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩϣⲓⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲡⲉ ⲉⲩϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ.
19 “Mwalimu, Musa alituandikia kuwa, 'Ikiwa ndugu ya mtu akifa na kumwacha mke nyuma yake, lakini hakuacha mtoto, mtu atamchukua mke wa ndugu yake, na kujipatia watoto kwa ajili ya ndugu yake.'
ⲓ̅ⲑ̅ϫⲉ ⳿ⲫⲣⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ Ⲙⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲁϥ⳿ⲥϧⲁⲓ ⲛⲁⲛ ϫⲉ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲛⲧⲉ ⳿ⲡⲥⲟⲛ ⳿ⲛⲟⲩⲁⲓ ⲙⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥⲥⲉϫⲡ ⲟⲩ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥ⳿ϣⲧⲉⲙⲭⲁ ϣⲏⲣⲓ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϭⲓ ⳿ⲛϯ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥⲧⲟⲩⲛⲟⲥ ⲟⲩ⳿ϫⲣⲟϫ ⳿ⲙⲡⲉϥⲥⲟⲛ.
20 Kulikuwa na ndugu saba, wa kwanza alitwaa mke na kisha akafa, hakuacha watoto.
ⲕ̅ⲛⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲍ̅ ⲇⲉ ⳿ⲛⲥⲟⲛ ϧⲁⲧⲟⲧⲉⲛ ⲡⲉ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓϩⲟⲩⲓⲧ ϭⲓ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⲛⲁϥⲙⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲉϥⲭⲁ ⳿ϫⲣⲟϫ.
21 Kisha wa pili alimchukua naye akafa, hakuacha watoto. Na wa tatu hali kadhalika.
ⲕ̅ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲁϩⲃ̅ ⲁϥϭⲓⲧⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲙⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲉϥⲭⲁ ⳿ϫⲣⲟϫ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲁϩⲅ̅ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲟⲛ.
22 Na wa saba alikufa bila kuacha watoto. Mwishowe na mwanamke pia akafa.
ⲕ̅ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲁϩⲍ̅ ⳿ⲙⲡⲟⲩⲭⲁ ⳿ϫⲣⲟϫ ⳿ⲉ⳿ⲡϧⲁ⳿ⲉ ⲇⲉ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲁⲥⲙⲟⲩ ⳿ⲛϫⲉ ϯⲕⲉ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ.
23 Wakati wa ufufuo, watakapofufuka tena, Je! Atakuwa mke wa nani? Kwani wale ndugu wote saba walikuwa waume wake.”
ⲕ̅ⲅ̅ϧⲉⲛ ϯ⳿⳿ⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⲁⲥⲛⲁⲉⲣ ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⳿ⲛⲛⲓⲙ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲡⲓⲍ̅ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϭⲓⲧⲥ ⳿ⲛ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ.
24 Yesu aliwaambia, “Je! Hii si sababu kuwa mmepotoshwa, kwa sababu hamjui maandiko wala nguvu za Mungu?”
ⲕ̅ⲇ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ϫⲉ ⲙⲏ ⲉⲑⲃⲉ ⲫⲁⲓ ⲁⲛ ⲧⲉⲧⲉⲛⲥⲟⲣⲉⲙ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲟⲩⲛ ⲁⲛ ⳿ⲛϯ⳿ⲅⲣⲁⲫⲏ ⲟⲩⲇⲉ ϯϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ.
25 Wakati wa kufufuka toka kwa wafu, hawataoa wala kuingia katika ndoa, bali watakuwa kama malaika wa mbinguni.
ⲕ̅ⲉ̅ϩⲟⲧⲁⲛ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϣⲁⲛⲧⲱⲟⲩⲛⲟⲩ ϧⲉⲛ ⲛⲏⲉⲑⲙⲱⲟⲩⲧ ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲩϭⲓ ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲩϭ ⲓⲧⲟⲩ ⲁⲗⲗⲁ ⲁⲩ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛⲛⲓⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
26 Lakini, kuhusu wafu ambao wanafufuliwa, Je! Hamkusoma kutoka katika kitabu cha Musa, katika habari za kichaka, jinsi Mungu alivyosema na kumwambia, 'Mimi ni Mungu wa Abrahimu, na Mungu wa Isaka, na Mungu wa Yakobo?'
ⲕ̅ⲋ̅ⲉⲑⲃⲉ ⲛⲏⲉⲑⲙⲱⲟⲩⲧ ⲇⲉ ϫⲉ ⲥⲉⲛⲁⲧⲱⲟⲩⲛⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲱϣ ϩⲓ ⳿ⲡϫⲱⲙ ⳿ⲙⲘⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲡⲱⲥ ⲁϥϫⲟⲥ ⲛⲁϥ ϩⲓϫⲉⲛ ⲡⲓⲃⲁⲧⲟⲥ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲡⲉ Ⲫϯ ⳿ⲛⲀⲃⲣⲁⲁⲙ ⲛⲉⲙ Ⲫϯ ⳿ⲛ⳿ Ⲓⲥⲁⲁⲕ ⲛⲉⲙ Ⲫϯ ⳿ⲛⲒⲁⲕⲱⲃ.
27 Yeye si Mungu wa wafu, bali wa walio hai. Ni dhahiri mmepotoka.”
ⲕ̅ⲍ̅ⲫϯ ⲫⲁ ⲛⲏⲉⲑⲙⲱⲟⲩⲧ ⲁⲛ ⲡⲉ ⲁⲗⲗⲁ ⲫⲁ ⲛⲏⲉⲧⲟⲛϧ ⲧⲉⲧⲉⲛⲥⲟⲣⲉⲙ ⳿ⲉⲙⲁϣⲱ.
28 Mmoja wa waandishi alikuja na kuyasikia mazungumzo yao; aliona kwamba Yesu aliwajibu vema. Alimwuliza, “Je! ni amri ipi iliyo ya muhimu zaidi katika zote?”
ⲕ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥ⳿ⲓ ϩⲁⲣⲟϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲛⲓⲥⲁϧ⳿ⲉⲧⲁϥⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⲉⲩⲕⲱϯ ⲉϥ⳿ⲉⲙⲓ ϫⲉ ⲕⲁⲗⲱⲥ ⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⲛⲱⲟⲩ ⲁϥϣⲉⲛϥ ϫⲉ ⲁϣ ⲧⲉ ϯⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲧⲟⲓ ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ.
29 Yesu alimjibu, “Iliyo ya muhimu ni hii, “Sikia, Israeli, Bwana Mungu wetu, Bwana ni mmoja.
ⲕ̅ⲑ̅ⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ϫⲉ ϯϣⲟⲣⲡ ⲧⲉ ⲑⲁⲓ ⲥⲱⲧⲉⲙ ⲡⲓⲥ̅ⲗ̅ Ⲡ⳪ ⲡⲉⲕⲛⲟⲩϯ Ⲡ⳪ ⲟⲩⲁⲓ ⲡⲉ.
30 Lazima umpende Bwana Mungu wako, kwa moyo wako yote, kwa roho yako yote, kwa akili yako yote, na kwa nguvu zako zote.'
ⲗ̅ⲟⲩⲟϩ ⲉⲕ⳿ⲉⲙⲉⲛⲣⲉ Ⲡ⳪ ⲡⲉⲕⲛⲟⲩϯ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲉⲕϩⲏⲧ ⲧⲏⲣϥ ⲛⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲧⲉⲕⲯⲩⲭⲏ ⲧⲏⲣⲥ ⲛⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲛⲉⲕⲙⲉⲩⲓ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲛⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲧⲉⲕϫⲟⲙ ⲧⲏⲣⲥ.
31 Amri ya pili ni hii, 'Lazima umpende jirani yako kama unavyojipenda mwenyewe.' Hakuna amri nyingine kuu zaidi ya hizi.”
ⲗ̅ⲁ̅ϯⲙⲁϩ⳿ⲥⲛⲟⲩϯ ⲧⲉ ⲑⲁⲓ ⲉⲕ⳿ⲉⲙⲉⲛⲣⲉ ⲡⲉⲕ⳿ϣⲫⲏⲣ ⳿ⲙⲡⲉⲕⲣⲏϯ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⲕⲉⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲥⲟⲓ ⳿ⲛⲛⲓϣϯ ⳿ⲉⲛⲁⲓ.
32 Mwandishi akasema, “Vema Mwalimu! Umesema kweli kwamba Mungu ni mmoja, na kwamba hakuna mwingine zaidi yake.
ⲗ̅ⲃ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲥⲁϧ ϫⲉ ⲕⲁⲗⲱⲥ ⲡⲓⲣⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲙⲉⲑⲙⲏⲓ ⲁⲕϫⲟⲥ ϫⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⲡⲉ Ⲫϯ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲉⲃⲏⲗ ⳿ⲉⲣⲟϥ.
33 Kumpenda yeye kwa moyo wote, na kwa ufahamu wote na kwa nguvu zote, na kumpenda jirani kama mwenyewe, ni muhimu mno kuliko matoleo na dhabihu za kuteketeza.”
ⲗ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲉⲛⲣⲓⲧϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲉⲕϩⲏⲧ ⲧⲏⲣϥ ⲛⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲧⲉⲕϫⲟⲙ ⲧⲏⲣⲥ ⲛⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲓⲕⲁϯ ⲧⲏⲣϥ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲉⲛⲣⲉ ⲡⲉⲕ⳿ϣⲫⲏⲣ ⳿ⲙⲡⲉⲕⲣⲏϯ ⲥⲉⲟⲓ ⳿ⲛⲛⲓϣϯ ⳿ⲉⲛⲓϭⲗⲓⲗ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲛⲉⲙ ⲛⲓϣⲟⲩϣⲱⲟⲩϣⲓ.
34 Wakati Yesu alipoona ametoa jibu la busara, alimwambia, “Wewe hauko mbali na ufalme wa Mungu.” Baada ya hapo hakuna hata mmoja aliye thubutu kumwuliza Yesu maswali yoyote.
ⲗ̅ⲇ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ϫⲉ ⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ϩⲏⲧ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⳿ⲭⲟⲩ⳿ⲏⲟⲩ ⲁⲛ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲁ ϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ Ⲫϯ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲙⲡⲉ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ϣⲉⲣⲧⲟⲗⲙⲁⲛ ⳿ⲉϣⲉⲛϥ.
35 Na Yesu alijibu, wakati alipokuwa akifundisha katika hekalu, akasema, “Je! waandishi husemaje kuwa Kristo ni mwana wa Daudi?
ⲗ̅ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲛⲁϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲉⲣⲫⲉⲓ ⲡⲱⲥ ⲥⲉϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲥⲁϧ ϫⲉ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⳿ⲡϣⲏⲣⲓ ⲛⲆⲁⲩⲓⲇ ⲡⲉ.
36 Daudi mwenyewe katika Roho Mtakatifu, alisema, 'Bwana alisema kwa Bwana wangu, keti katika mkono wangu wa kuume, mpaka niwafanye maadui wako kuwa chini ya miguu yako.'
ⲗ̅ⲋ̅⳿ⲛⲑⲟϥ Ⲇⲁⲩⲓⲇ ⲁϥϫⲟⲥ ϧⲉⲛ ⲡⲠⲓⲡ͞ⲛⲁ̅ ⲉⲑⲟⲩⲁⲃ ϫⲉ ⲡⲉϫⲉ Ⲡ⳪ ⳿ⲙⲠⲁ⳪ ϫⲉ ϩⲉⲙⲥⲓ ⲥⲁⲧⲁⲟⲩⲓⲛⲁⲙ ϣⲁϯⲭⲁ ⲛⲉⲕϫⲁϫⲓ ⲥⲁⲡⲉⲥⲏⲧ ⳿ⲛⲛⲉⲕϭⲁⲗⲁⲩϫ.
37 Daudi mwenyewe humwita Kristo, 'Bwana' Je! ni mwana wa Daudi kwa jinsi gani?” Na kusanyiko kuu lilimsikiliza kwa furaha.
ⲗ̅ⲍ̅⳿ⲛⲑⲟϥ Ⲇⲁⲩⲓⲇ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ Ⲡ⳪ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲑⲱⲛ ⲡⲉϥϣⲏⲣⲓ ⲡⲉ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲏϣ ⲉⲧⲟϣ ⲛⲁϥⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϩⲏⲇⲉⲱⲥ.
38 Katika mafundisho yake Yesu alisema, “Jihadharini na waandishi, wanaotamani kutembea na kanzu ndefu na kusalimiwa kwenye masoko
ⲗ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ϧⲉⲛ ⲧⲉϥ⳿ⲥⲃⲱ ⲛⲁϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲁⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲁ ⲛⲓⲥⲁϧ ⲛⲉⲙ ⲛⲏⲉⲑⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉⲙⲟϣⲓ ϧⲉⲛ ϩⲁⲛ⳿ⲥⲧⲟⲗⲏⲛⲉⲙ ⲁⲛⲁⲥⲡⲁⲥⲙⲟⲥϧⲉⲛ ⲛⲓⲁⲅⲟⲣⲁ.
39 na kuketi kwenye viti vya wakuu katika masinagogi na katika sikukuu kwa maeneo ya wakuu.
ⲗ̅ⲑ̅ⲛⲉⲙ ϩⲁ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ⳿ⲙⲙⲁ⳿ⲛϩⲉⲙⲥⲓ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲕⲁⲑⲉⲇⲣ⳿ⲁ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲥⲩⲛⲁⲅⲱⲅⲏ ⲛⲉⲙ ϩⲁ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ⳿ⲛⲣⲱⲧⲉⲃ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲇⲓⲡⲛⲟⲛ.
40 Pia wanakula nyumba za wajane na wanaomba maombi marefu ili watu wawaone. Hawa watu watapokea hukumu iliyo kuu.”
ⲙ̅ⲛⲏⲉⲑⲟⲩⲱⲙ ⳿ⲛⲛⲓⲏⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲭⲏⲣⲁ ⲟⲩⲟϩ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲗⲱⲓϫⲓ ⲉⲥⲟⲩ⳿ⲏⲟⲩ ⲥⲉⲉⲣ⳿ⲡⲣⲟⲥⲉⲩⲭ ⲉⲥⲑⲉ ⲛⲁⲓ ⲉⲑⲛⲁϭⲓ ⳿ⲛⲟⲩϩⲟⲩ⳿ⲟ ϩⲁⲡ.
41 Kisha Yesu aliketi chini karibu na sanduku la sadaka ndani ya eneo la hekalu; alikuwa akitazama watu waliokuwa wakitia pesa zao ndani ya sanduku. Watu wengi matajiri waliweka kiasi kikubwa cha pesa.
ⲙ̅ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥϩⲉⲙⲥⲓ ⳿ⲙⲡⲉ⳿ⲙⲑⲟ ⳿ⲙⲡⲓⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ ⲛⲁϥⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲡⲱⲥ ⲛⲓⲙⲏϣ ϩⲓ ϩⲟⲙⲧ ⳿ⲉⲡⲓⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲟⲩⲙⲏϣ ⳿ⲛⲣⲁⲙⲁ⳿ⲟ ⲛⲁⲩϩⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲛϩⲁⲛⲙⲏϣ.
42 Kisha mwanamke mjane maskini alikuja na kutia vipande viwili, thamani ya senti.
ⲙ̅ⲃ̅ⲉⲧⲁⲥ⳿ⲓ ⲇⲉ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩⲭⲏⲣⲁ ⳿ⲛϩⲏⲕⲓ ⲁⲥϩⲓⲟⲩ⳿Ⲓ ⳿ⲛⲧⲉⲃⲓ ⳿ⲥⲛⲟⲩϯ ⳿ⲉⲧⲉ ⲟⲩⲕⲟⲛ⳿ⲇⲣⲁⲛⲧⲏⲥ ⲡⲉ.
43 Kisha akawaita wanafunzi wake na kuwaambia, “Amini nawaambia, mwanamke huyu mjane ametia kiasi kikubwa zaidi ya wote ambao wameshatoa katika sanduku la sadaka.
ⲙ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥⲙⲟⲩϯ ⳿⳿ⲉⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⳿ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲧⲁⲓⲭⲏⲣⲁ ⳿ⲛϩⲏⲕⲓ ⲁⲥϩⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉϩⲟⲧⲉ ⲛⲁⲓ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲉⲧϩⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉⲡⲓⲅⲁⲍⲟⲫⲩⲗⲁⲕⲓⲟⲛ.
44 Kwani wote wametoa kutokana na wingi wa mapato yao. Lakini mwanamke mjane huyu, kutoka katika umaskini wake, katia pesa yote ambayo alipaswa kuitumia kwa maisha yake.”
ⲙ̅ⲇ̅ⲟⲩⲟⲛ ⲅⲁⲣ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲉⲧⲁⲩϩⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲉⲧⲉⲣϩⲟⲩ⳿ⲟ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⲑⲁⲓ ⲇⲉ ⳿ⲛⲑⲟⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲉⲧⲉⲥⲉⲣϧⲁ⳿ⲉ ⳿ⲙⲙⲟϥ ϩⲱⲃ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲛⲧⲁⲥ ⲁⲥϩⲓⲧⲟⲩ ⲡⲉⲥⲱⲛϧ ⲧⲏⲣϥ.
