< Mambo ya Walawi 19 >
1 Yahweh akazungumza na Musa, akisema.
Pea naʻe folofola ʻa Sihova kia Mōsese, ʻo pehē,
2 Zungumza na kusanyiko lote la watu wa Israeli na uwaambie, 'Ni lazima muwe watakatifu, kwa kuwa mimi Yahweh Mungu wenu ni mtakatifu.
Lea ki he fakataha kotoa pē ʻoe fānau ʻa ʻIsileli mo ke pehē kiate kinautolu, “Ke mou māʻoniʻoni; he ko au ko Sihova ko homou ʻOtua ʻoku ou māʻoniʻoni.
3 Kila mtu amstahi mama yake na baba yake. Na ni lazima muzishike Sabato zangu. Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
“Te mou fakaʻapaʻapa taki taha kotoa pē ʻae tangata ki heʻene faʻē, mo ʻene tamai, pea tauhi hoku ngaahi Sāpate: Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
4 Msizigeukie sanamu zisizo na thamani, wala kujitengenezea wenyewe miungu kutokana na chuma. Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
“ʻOua naʻa mou tafoki ki he ngaahi ʻotua loi, pea ʻoua naʻa mou ngaohi moʻomoutolu ʻae ngaahi ʻotua [ʻi he ukamea haka]: Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
5 Unapotoa dhabihu za sadaka ya ushirika kwa Yahweh, utatoa ili kupata kibali.
“Pea kapau ʻoku mou ʻatu ʻae feilaulau ko e ngaahi feilaulau fakalelei kia Sihova, te mou ʻatu ia ʻi homou loto lelei ki ai.
6 Ni sharti iliwe siku hiyo hiyo uliyoitoa, au siku inayofuata.
ʻE kai ia ʻi he ʻaho ʻoku mou ʻatu ia, pea ʻi he ʻaho ʻoku na feholoʻi: pea kapau ʻoku ai hano toe ki hono ʻaho tolu, ʻe tutu ʻaki ia ʻae afi.
7 Kama kinabaki kitu cho chote hata siku ya tatu ni lazima kiteketezwe kwa moto. Kama kitaliwa katika siku ya tatu kitakuwa najisi. Hakitakubalika,
Pea kapau ʻe momoʻi kai ia ʻi hono ʻaho tolu, ko e meʻa kovi ia; ʻe ʻikai maʻu ia.
8 lakini kila akilaye ni lazima atachukua hatia yake kwa sababu amekivunjia heshima kilicho kitakatifu kwa Yahweh. Mtu huyo ni lazima akatiliwe mbali na watu wake.
Ko ia, ko e tangata kotoa pē ʻoku kai ia ʻe ʻiate ia ʻene hia, koeʻuhi kuo fakahala ʻe ia ʻae meʻa tapu ʻa Sihova: pea ʻe motuhi ʻae tangata ko ia mei hono kakai.
9 Unapovuna mavuno ya ardhi yako, usivune hata pembezo mwa shamba lako kabisa, wala hutakusanya mabaki ya mavuno yako yote.
“Pea ka mou ka tuʻusi ʻae fua ʻo homou fonua, ʻoua naʻa ke tuʻusi ke ʻosi ʻae ngaahi tuliki ʻo hoʻo ngoue, pea ʻe ʻikai te ke tānaki ʻae ngaahi toenga tufi ʻo hoʻo ututaʻu.
10 Usikusanye kila zabibu kutoka katika mizabibu yako, wala usiziokote dhabibu zilizoanguka chini katika shamba la mizabibu. Ni lazima uziache kwa ajili ya masikini na kwa ajili ya wageni. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
Pea ʻoua naʻa ke tufi ʻae toenga ʻo hoʻo ngoue vaine, pea ʻoua naʻa ke tānaki ʻae kālepi kotoa pē ʻo hoʻo ngoue vaine; ka ke tuku ia ki he masiva mo e muli: Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
11 Usiibe. Usiseme uongo. Msidanganyane.
“ʻOua naʻa mou kaihaʻa, pe fai fakakākā, pe feloiʻaki ʻae taha ki he taha.
12 Usiape kwa jina langu kwa uongo na kulinajisi jina la Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh
“Pea ʻoua naʻa mou fuakava loi ʻi hoku hingoa, pea ʻoua naʻa ke takuanoa ʻae huafa ʻo ho ʻOtua: Ko au ko Sihova.
13 Usimgandamize jirani yako wala kumwibia. Usishikilie malipo ya kibarua usiku kucha hata asubuhi.
“ʻOua naʻa ke kākaaʻi ho kaungāʻapi, pea ʻoua naʻa ke kaihaʻa meiate ia: ko e totongi ngāue ʻo ia naʻa mo alea ki ai, ʻoua naʻa tuku ia ʻiate koe ʻi he pō ʻo ʻaho.
14 Usimlaani kiziwi au kuweka kikwazo mbele ya kipofu. Badala yake, yakupasa umwogope Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh.
“ʻOua naʻa ke kapeʻi ʻae tuli, pe ʻai ʻae tūkiaʻanga ʻi he ʻao ʻoe kui, ka ke manavahē ki ho ʻOtua: Ko au ko Sihova.
15 Usisababishe hukumu ikawa ya uongo. Usionyeshe upendeleo kwa mtu fulani eti kwa kuwa tu yeye ni masikini na usionyeshe upendeleo kwa mtu fulani eti kwa kuwa tu yeye ni mtu muhimu. Badala yake, amua juu ya jirani yako kwa haki.
“ʻOua naʻa mou fai taʻetotonu ʻi he fakamaau: ʻoua naʻa ke tokanga koeʻuhi ko e mata ʻoe masiva, pe fakaʻapaʻapa koeʻuhi ko e mata ʻoe ʻeiki: ka te ke fakamaauʻi ho kaungāʻapi ʻi he angatonu.
16 Usiende huku na huko ukisema habari za uchochezi miongoni mwa watu wako, bali tafuta kuyalinda maisha ya jirani yako. Mimi ndimi Yahweh.
“ʻOua naʻa ke feʻaluʻaki fano ke fetuku talanoa ʻi hoʻo kakai; pea ʻoua naʻa ke lea ke mate ai ho kaungāʻapi: Ko au ko Sihova.
17 Usimchukie ndugu yako moyoni mwako. Mkemee jirani yako kwa heshima ili kwamba usishiriki katika dhambi kwa sababu yake.
“ʻOua naʻa ke fehiʻa ki ho tokoua ʻi ho loto: ko e moʻoni ke ke valokiʻi ho kaungāʻapi, pea ʻoua naʻa tuku ai pe ʻene angahala.
18 Usijilipize kisasi au kuwa na chuki yoyote dhidi ya mtu yeyote wa watu wako, lakini badala yake mpende jirani yako kama unavyojipenda wewe mwenyewe. Mimi ndimi Yahweh.
“ʻOua naʻa ke totongi kovi pe angafakamolokau ki he fānau ʻa ho kakai, ke ke ʻofa ki ho kaungāʻapi ʻo hangē pe ko koe: Ko au ko Sihova.
19 Shika amri zangu. Usiwazalishe wanyama wako kwa kutumia wanyama wa aina nyingine tofauti. Usichanganye aina mbili tofauti za mbegu unapopanda shamba lako. Usivae vazi lililofumwa kwa kutumia nyuzi za rangi mbili tofauti zilizochanganywa pamoja.
Te mou tauhi ʻeku ngaahi fekau. ʻOua naʻa ke tuku hoʻo fanga manu ke tauʻi ʻe he faʻahinga manu kehe: ʻoua naʻa ke tūtuuʻi hoʻo ngoue ʻaki ʻae ngaahi tenga kuo felavai; pea ke ʻoua naʻa ke ʻai ha kofu ʻoku felalangaʻaki ʻae filo tupenu mo e fulufuluʻi sipi.
20 Yeyote anayelala na msichana mtumwa aliyeposwa na mume mwingine, lakini ambaye hajakombolewa au hajaachwa huru, lazima waadhibiwe. Hawatauawa kwa sababu yule msichana hakuwa huru.
“Pea ko ia ʻe mohe angahala mo e fefine ʻoku pōpula, kuo poloʻi ki ha mali, pea ʻoku teʻeki ai huhuʻi, pe tauʻatāina ia; ʻe haha ia; ʻe ʻikai tāmateʻi ʻakinaua, koeʻuhi naʻe ʻikai ʻataʻatā ia.
21 Ni lazima mtu huyo alete sadaka yake ya hatia kwenye ingilio la hema la kukutania—kondoo dume iwe sadaka ya hatia.
Pea ke ʻomi [ʻe he tangata ]ʻene feilaulau fai hala kia Sihova, ki he matapā ʻoe fale fehikitaki ʻoe kakai, ʻio, ko e sipitangata ki he feilaulau maʻae fai hala.
22 Kisha kuhani atafanya upatanisho kwa ajili yake kwa huyo kandoo dume mbele za Yahweh kutokana na dhambi aliyoitenda. Nayo dhambi iliyotendwa itasamehewa.
Pea ke fai ʻe he taulaʻeiki ʻae fakalelei maʻana ʻaki ʻae sipitangata ʻoe feilaulau maʻae fai hala ʻi he ʻao ʻo Sihova ʻi heʻene angahala ʻaia kuo ne fai: pea ʻe fakamolemole kiate ia ʻae angahala kuo ne fai.
23 Mtakapoingia katika nchi na kupanda aina zote za miti kwa chakula, kisha mtayahesabu matunda yatakayozaliwa kuwa yamekatazwa kuliwa. Tunda litakatazwa kwako kwa miaka mitatu. Halitaliwa.
“Pea ka mou ka hoko atu ki he fonua pea mou tō ai ʻae ngaahi ʻakau kehekehe ki he kai, te mou lau hono ngaahi fua ko e meʻa tapu; ko e taʻu ʻe tolu ʻe tapu ia kiate kimoutolu; ʻoua naʻa kai ia.
24 Lakini katika mwaka wa nne matunda yote yatakuwa matakatiifu, matoleo ya sifa kwa Yahweh.
Ka ʻi hono fā ʻoe taʻu ko e ngaahi fua kotoa pē ʻo ia ko e meʻa māʻoniʻoni ia ke fakafetaʻi ʻaki kia Sihova.
25 Katika mwaka wa tano unaweza kula tunda, ambalo umelisubiri ili kwamba mti uweze kuzaa zaidi. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
Pea ʻi hono nima ʻoe taʻu te mou kai hono ngaahi fua, koeʻuhi ke tupu ʻo fua lahi hake kiate kimoutolu: Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
26 Usile nyama yoyote amabayo damu ingalimo ndani yake. Usiulize kwa roho juu ya wakati ujao,
“ʻOua naʻa mou kai ha meʻa ʻe taha mo hono toto: pea ʻoua naʻa mou fai tuki, pe fai ʻae talotalo kovi.
27 Usitafute kuwadhibiti wengine kwa njia ya nguvu za kichawi. Msifuate tabia za kipagani kama vile kunyoa denge au kunyoa pembe za ndevu zeu.
ʻOua naʻa mou kosi ke fuopotopoto homou louʻulu, pe maumauʻi hono potu tuliki ʻo hoʻomou kava.
28 Usiukate mwili wako kwa ajili ya wafu au kuchanja chale juu ya mwili wako. Mimi ndimi Yahweh.
ʻOua naʻa mou tafatafaʻi homou sino koeʻuhi ko e pekia, pea ʻoua naʻa mou tātatau; Ko au ko Sihova.
29 Usimwaibishe binti yako kwa kumfanya kahaba, la sivyo taifa litaangukia kwenye ukahaba na nchi itajawa na uovu.
“ʻOua naʻa ke fakaangahalaʻi ho ʻofefine, pe fakahoko ia ko e fefine fai angahala; telia naʻa hinga ʻae fonua ki he feʻauaki, pea hoko ʻo fonu ʻae fonua ʻi he anga kovi.
30 Utazitunza Sabato zangu na kupaheshimu mahali patakatifu pa hema langu la kukutania. Mimi ndimi Yahweh.
“Te mou tauhi hoku ngaahi Sāpate, ʻo fakaʻapaʻapa ki hoku faletapu; Ko au ko Sihova.
31 Msiwageukie wale wanaoongea na wafu au roho wachafu. msiwatafute, la sivyo watawanajisi ninyi, Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
“ʻOua naʻa tokanga kiate kinautolu ʻoku vaka ai ʻae kau laumālie ʻuli, pea ʻoua naʻa kumi ki he ngaahi taulafaʻahikehe tuki, ke mou ʻuli ai ʻiate kinautolu. Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
32 Ni lazima usimame mbele za mtu mwenye mvi na uheshimu uwepo wa mzee. Yakupasa umwegope Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh.
“Ke ke tuʻu hake ʻi he ʻao ʻoe ʻuluhinā, ʻo fakaʻapaʻapa ki he mata ʻoe tangata motuʻa, pea manavahē ki ho ʻOtua; Ko au ko Sihova.
33 Mgeni anapoishi miongoni mwenu katika nchi yanu, usimtendee lolote lililobaya.
“Pea kapau ʻoku nofo ʻāunofo ha muli mo koe ʻi ho fonua, ʻoua naʻa ke fakamamahiʻi ia.
34 Mgeni anayeishi pamoja nanyi ni lazima awe kama mwenyeji Mwisraeli mzaliwa anayeishi kwenu, na sharti umpende kama unavyojipenda wewe mwenyewe, ni kwa sababu wewe ulikuwa mgeni katika nchi ya Misri. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
Ka ko e muli ʻoku nofo mo koe ʻe tatau ia mo e tokotaha kuo tupu ʻiate kimoutolu, pea te ke ʻofa kiate ia ʻo hangē ko hoʻo ʻofa kiate koe; he naʻa mou nofo ko e muli ʻi he fonua ko ʻIsipite; Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua.
35 Unapopima urefu, uzito, au wingi usitumie vipimo vya udanganyifu.
“ʻOua naʻa mou fai taʻetotonu ʻi he fakamaau, pe ʻi he meʻa fuofua pe ʻi he fakamamafa, pe ʻi he fakafuofua meʻa.
36 Tumia mizani iliyo halali, mawe ya kupimia uzito yaliyo halali, efa halali, hini iliyo halali. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako, aliyekutoa katika nchi ya utumwa ya Misri.
Te mou fua ʻaki ʻae meʻa fakatatau totonu, mo e fakamamafa totonu mo e efa totonu, mo e hini totonu: Ko au ko Sihova ko homou ʻOtua, ʻaia naʻe ʻomi ʻakimoutolu mei he fonua ko ʻIsipite.
37 Utayatii maagizo yangu na sheria zangu zote na kuzitenda. Mimi ndimi Yahweh.
Ko ia te mou tokanga ai ki heʻeku ngaahi tuʻutuʻuni, mo ʻeku ngaahi fekau, ʻo fai ki ai. Ko au ko Sihova.