Waamuzi 7
1 Ndipo Yerubaali (yaani Gideoni) akainuka mapema, na watu wote waliokuwa pamoja naye, wakaweka kambi kando ya chemchemi ya Harodi. Kambi ya Midiani ilikuwa kaskazini mwao katika bonde karibu na kilima cha More.
耶路·巴力就是基甸，他和一切跟随的人早晨起来，在哈律泉旁安营。米甸营在他们北边的平原，靠近摩利冈。
2 Bwana akamwambia Gideoni, Kuna askari wengi sana kwa mimi kukupa ushindi juu ya Wamidiani, ili Waisraeli wasijisifu juu yangu, wakisema, 'Nguvu zetu zimetuokoa'.
耶和华对基甸说：“跟随你的人过多，我不能将米甸人交在他们手中，免得以色列人向我夸大，说：‘是我们自己的手救了我们。’
3 Basi, tangaza masikioni mwa watu, ukisema, Yeyote anayeogopa, anayetetemeka, arudi na atoke katika mlima Gileadi. 'Basi, watu elfu ishirini na mbili wakaondoka, na elfu kumi wakabaki.
现在你要向这些人宣告说：‘凡惧怕胆怯的，可以离开基列山回去。’”于是有二万二千人回去，只剩下一万。
4 Bwana akamwambia Gideoni, 'Watu bado ni wengi sana. Wapeleke chini kwenye maji, na nitafanya idadi yao iwe ndogo kwa ajili yako. Kama nikisema, 'Huyu atakwenda pamoja nawe,' atakwenda pamoja nawe; lakini kama nikisema, 'Huyu hawezi kwenda pamoja nawe,' hatakwenda. '
耶和华对基甸说：“人还是过多；你要带他们下到水旁，我好在那里为你试试他们。我指点谁说：‘这人可以同你去’，他就可以同你去；我指点谁说：‘这人不可同你去’，他就不可同你去。”
5 Gideoni akawapeleka watu kwenye maji; Bwana akamwambia, “Ondoa kila mtu atakayelamba maji, kama mbwa alambavyo, kutoka kwa wale wanaopiga magoti na kunywa.”
基甸就带他们下到水旁。耶和华对基甸说：“凡用舌头舔水，像狗舔的，要使他单站在一处；凡跪下喝水的，也要使他单站在一处。”
6 Wanaume mia tatu walilamba. Wengine wote walipiga magoti kunywa maji.
于是用手捧着舔水的有三百人，其余的都跪下喝水。
7 Bwana akamwambia Gideoni, “Kwa watu hawa mia tatu waliokwisha kulamba maji, nitakuokoa na kukupa ushindi juu ya Wamidiani. Acha kila mtu arudi mahali pake.”
耶和华对基甸说：“我要用这舔水的三百人拯救你们，将米甸人交在你手中；其余的人都可以各归各处去。”
8 Kwa hiyo wale waliochaguliwa walichukua vifaa vyao na tarumbeta zao. Gideoni akawarudisha watu wote wa Israeli, kila mtu kwenda kwenye hema yake, lakini akawaweka watu mia tatu. Basi kambi ya Midiani ilikuwa chini yake katika bonde.
这三百人就带着食物和角；其余的以色列人，基甸都打发他们各归各的帐棚，只留下这三百人。米甸营在他下边的平原里。
9 Usiku huo huo Bwana akamwambia, “Simama! Kavamie kambi, kwa maana nitakupa ushindi juu yake.
当那夜，耶和华吩咐基甸说：“起来，下到米甸营里去，因我已将他们交在你手中。
10 Lakini ikiwa unaogopa kushuka, shka kwenye kambi pamoja na Purh mtumishi wako,
倘若你怕下去，就带你的仆人普拉下到那营里去。
11 na usikilize kile wanachosema, na ujasiri wako utaimarishwa kushambulia kambi.” Basi Gidioni akaenda pamoja na Pura mtumishi wake, mpaka chini kwa walinzi wa kambi.
你必听见他们所说的，然后你就有胆量下去攻营。”于是基甸带着仆人普拉下到营旁。
12 Wamidiani, Waamaleki, na watu wote wa mashariki walikaa karibu na bonde, wengi kama wingu la nzige. Ngamia zao walikuwa zaidi ya mawingu; walikuwa zaidi kuliko idadi ya mchanga katika bahari.
米甸人、亚玛力人，和一切东方人都布散在平原，如同蝗虫那样多。他们的骆驼无数，多如海边的沙。
13 Gideoni alipofika huko, mtu alikuwa akimwambia mwenzake ndoto. Mtu huyo akasema, “Angalia! Niliota ndoto, na nikaona mkate wa shayiri umeanguka ndani ya kambi ya Midiani. Ukaja hemani, na kuipiga kwa nguvu sana hata ikaanguka chini ikapinduka na kulala chini. '
基甸到了，就听见一人将梦告诉同伴说：“我做了一梦，梦见一个大麦饼滚入米甸营中，到了帐幕，将帐幕撞倒，帐幕就翻转倾覆了。”
14 Mtu mwingine akasema, 'Hii si kitu kingine isipokuwa upanga wa Gideoni (mwana wa Yoashi), Mwisraeli. Mungu amempa ushindi juu ya Midiani na jeshi lake lote. '
那同伴说：“这不是别的，乃是以色列人约阿施的儿子基甸的刀； 神已将米甸和全军都交在他的手中。”
15 Gideoni aliposikia habari ya ile ndoto na tafsiri yake, akainama chini na kuabudu. Alirudi kwenye kambi ya Israeli na kusema, “Simameni! Bwana ametupa ushindi juu ya jeshi la Midiani.”
基甸听见这梦和梦的讲解，就敬拜 神，回到以色列营中，说：“起来吧！耶和华已将米甸的军队交在你们手中了。”
16 Akawagawa watu mia tatu katika makundi matatu, na akawapa tarumbeta zote na mitungi tupu, na taa ndani ya kila mtungi.
于是基甸将三百人分作三队，把角和空瓶交在各人手里（瓶内都藏着火把），
17 Akawaambia, 'Niangalieni mimi na kufanya yale ninayoyafanya. Tazama! Ninapofika kwenye mwisho wa kambi, ni lazima mfanye kile ninachofanya.
吩咐他们说：“你们要看我行事：我到了营的旁边怎样行，你们也要怎样行。
18 Nitakapopiga tarumbeta, mimi na wote Mlio pamoja nami, basi mtapiga tarumbeta zenu katika kila upande wa kambi nzima na kupiga kelele, “Kwa Bwana na Gideoni!”
我和一切跟随我的人吹角的时候，你们也要在营的四围吹角，喊叫说：‘耶和华和基甸的刀！’”
19 Basi Gideoni na watu mia moja waliokuwa pamoja naye walifika mwisho wa kambi, hapo mwanzoni mwa saa ya kati. Wakati Wamidiani walikuwa wakibadilisha walinzi, walipiga tarumbeta na kuvunja mitungi iliyokuwa mikononi mwao.
基甸和跟随他的一百人，在三更之初才换更的时候，来到营旁，就吹角，打破手中的瓶。
20 Vikosi vitatu vilipiga tarumbeta na kuvunja mitungi. Walikuwa na taa katika mikono yao ya kushoto na tarumbeta katika mikono yao ya kulia ili kuwapiga. Walipiga kelele, “Upanga wa Bwana na wa Gideoni.”
三队的人就都吹角，打破瓶子，左手拿着火把，右手拿着角，喊叫说：“耶和华和基甸的刀！”
21 Kila mtu alisimama mahali pake kando ya kambi na jeshi la Midiani likakimbia. Walipiga kelele na kukimbia
他们在营的四围各站各的地方；全营的人都乱窜。三百人呐喊，使他们逃跑。
22 Walipopiga tarumbeta mia tatu, Bwana akaweka upanga wa kila mtu wa Midiani dhidi ya wenzake na dhidi ya jeshi lake lote. Jeshi likimbia mpaka Bethshita kuelekea Serera, mpaka mpaka wa Abel Mehola, karibu na Tabathi.
三百人就吹角，耶和华使全营的人用刀互相击杀，逃到西利拉的伯·哈示他，直逃到靠近他巴的亚伯·米何拉。
23 Watu wa Israeli kutoka Naftali, Asheri, na Manase wote waliitwa nje, nao wakawafuata Midiani.
以色列人就从拿弗他利、亚设，和玛拿西全地聚集来追赶米甸人。
24 Gideoni akatuma wajumbe katika nchi zote za mlima wa Efraimu, akisema, “Nenda chini dhidi ya Midiani na umiliki Mto Yordani mpaka Bethbara, ukawazuie.” Basi wanaume wote wa Efraimu walikusanyika pamoja na kuimiliki maji, mpaka Bethbara na Mto Yordani.
基甸打发人走遍以法莲山地，说：“你们下来攻击米甸人，争先把守约旦河的渡口，直到伯·巴拉。”于是以法莲的众人聚集，把守约旦河的渡口，直到伯·巴拉，
25 Wakawatwaa wakuu wawili wa Midiani, Orebu na Zeebu. Wakamwua Orebu kwenye mwamba wa Orebu, nao wakamwua Zeebu katika shinikizo la divai la Zeebu. Wakawafuata Wamidiani, wakamletea Gideoni vichwa vya Orebu na Zeebu, ng'ambo ya pili ya Yordani.
捉住了米甸人的两个首领：一名俄立，一名西伊伯；将俄立杀在俄立磐石上，将西伊伯杀在西伊伯酒榨那里；又追赶米甸人，将俄立和西伊伯的首级带过约旦河，到基甸那里。
