Waamuzi 11
1 Yeftha Mgileadi alikuwa shujaa mwenye nguvu, lakini alikuwa mwana wa kahaba. Gileadi alikuwa baba yake.
基列人耶弗他是个大能的勇士，是妓女的儿子。耶弗他是基列所生的。
2 Mke wa Gileadi pia alizaa wanawe wengine. Wana wa mkewe walipokua, walimlazimisha Yeftha aondoke nyumbani na kumwambia, “Huwezi kurithi chochote kutoka katika familia yetu. Wewe ni mwana wa mwanamke mwingine.”
基列的妻也生了几个儿子：他妻所生的儿子长大了，就赶逐耶弗他，说：“你不可在我们父家承受产业，因为你是妓女的儿子。”
3 Basi Yeftha akaondoka toka kwa ndugu zake, akaishi katika nchi ya Tobu. Watu wasiokuwa na sheria waliungana na Yeftha na wakaja na kwenda pamoja naye.
耶弗他就逃避他的弟兄，去住在陀伯地，有些匪徒到他那里聚集，与他一同出入。
4 Siku kadhaa baadaye, wana wa Amoni walipigana na Israeli.
过了些日子，亚扪人攻打以色列。
5 Wana wa Amoni walipopigana na Israeli, wazee wa Gileadi wakaenda kumleta Yeftha kutoka nchi ya Tobu.
亚扪人攻打以色列的时候，基列的长老到陀伯地去，要叫耶弗他回来；
6 Wakamwambia Yeftha, “Njoo uwe kiongozi wetu ili tupigane na wana wa Amoni.”
对耶弗他说：“请你来作我们的元帅，我们好与亚扪人争战。”
7 YEphtha akawaambia viongozi wa Gileadi, “mlinichukia na kunilazimisha kuondoka nyumbani kwa baba yangu. Kwa nini mnakuja kwangu sasa munapokuwa na shida?”
耶弗他回答基列的长老说：“从前你们不是恨我、赶逐我出离父家吗？现在你们遭遇急难为何到我这里来呢？”
8 Wazee wa Gileadi wakamwambia Yeftha, “Ndiyo sababu tunakugeukia sasa; njoo pamoja nasi pigana na watu wa Amoni, na wewe utakuwa kiongozi juu ya wote wanaoishi Gileadi.
基列的长老回答耶弗他说：“现在我们到你这里来，是要你同我们去，与亚扪人争战；你可以作基列一切居民的领袖。”
9 Yeftha akawaambia wazee wa Gileadi, “Ikiwa mnanirejesha nyumbani tena ili kupigana na wana wa Amoni, na kama Bwana atatupa ushindi juu yao, nitakuwa kiongozi wenu.”
耶弗他对基列的长老说：“你们叫我回去，与亚扪人争战，耶和华把他交给我，我可以作你们的领袖吗？”
10 wazee wa Gileadi wakamwambia Yeftha, “Bwana awe shahidi kati yetu ikiwa hatutafanya kama tunavyosema!”
基列的长老回答耶弗他说：“有耶和华在你我中间作见证，我们必定照你的话行。”
11 Yeftha akaenda pamoja na wazee wa Gileadi, nao watu wakamfanya awe msimamizi na mkuu juu yao. Alipokuwa mbele ya Bwana huko Mizpa, Yeftha akarudia ahadi zote alizozifanya.
于是耶弗他同基列的长老回去，百姓就立耶弗他作领袖、作元帅。耶弗他在米斯巴将自己的一切话陈明在耶和华面前。
12 Ndipo Yeftha akatuma wajumbe kwa mfalme wa wana wa Amoni, akisema, “Ni nini mgogoro huu kati yetu? Kwa nini umekuja kwa nguvu kuchukua ardhi yetu?”
耶弗他打发使者去见亚扪人的王，说：“你与我有什么相干，竟来到我国中攻打我呢？”
13 Mfalme wa wana wa Amoni akawajibu wajumbe wa Yeftha, “Kwa sababu Israeli walipopanda kutoka Misri, walichukua nchi yangu toka Arnoni hata Yaboki, mpaka Yordani. Sasa rudisha ardhi hizo kwa amani.”
亚扪人的王回答耶弗他的使者说：“因为以色列人从埃及上来的时候占据我的地，从亚嫩河到雅博河，直到约旦河。现在你要好好地将这地归还吧！”
14 Yefta akatuma tena wajumbe kwa mfalme wa wana wa Amoni,
耶弗他又打发使者去见亚扪人的王，
15 akasema, “Yefita asema hivi, Israeli hawakuchukua nchi ya Moabu na nchi ya wana wa Amoni;
对他说：“耶弗他如此说，以色列人并没有占据摩押地和亚扪人的地。
16 lakini walitoka Misri, na Israeli wakaenda kupitia jangwa hadi Bahari ya Shamu na Kadeshi.
以色列人从埃及上来乃是经过旷野到红海，来到加低斯，
17 Israeli walipomtuma wajumbe kwa mfalme wa Edomu, wakisema, 'Tafadhali tunaomba ruhusa tupite katika nchi yako,' mfalme wa Edomu hakuwasikiliza. Wakawatuma wajumbe kwa mfalme wa Moabu, lakini akakataa. Basi Israeli wakakaa Kadeshi.
就打发使者去见以东王，说：‘求你容我从你的地经过。’以东王却不应允。又照样打发使者去见摩押王，他也不允准。以色列人就住在加低斯。
18 Kisha wakapitia jangwani, wakaondoka katika nchi ya Edomu, na nchi ya Moabu; wakavuka upande wa mashariki wa nchi ya Moabu, wakapanga ng'ambo ya Arnoni. Lakini hawakuingia mpaka wa Moabu, maana Arnoni ilikuwa mpaka wa Moabu.
他们又经过旷野，绕着以东和摩押地，从摩押地的东边过来，在亚嫩河边安营，并没有入摩押的境内，因为亚嫩河是摩押的边界。
19 Israeli wakatuma wajumbe kwa Sihoni, mfalme wa Waamori, ambaye alitawala huko Heshboni; Israeli akamwambia, 'Tafadhali, tunaomba tupite katika nchi yako hata mahali petu.'
以色列人打发使者去见亚摩利王西宏，就是希实本的王，对他说：‘求你容我们从你的地经过，往我们自己的地方去。’
20 Lakini Sihoni hakumwamini Israeli apite katika eneo lake. Basi Sihoni akakusanya jeshi lake lote, akalipeleka Yahasa, na huko akapigana na Israeli
西宏却不信服以色列人，不容他们经过他的境界，乃招聚他的众民在雅杂安营，与以色列人争战。
21 Bwana, Mungu wa Israeli, akamtia Sihoni na watu wake wote mkononi mwa Israeli, nao wakawashinda. Basi Israeli wakachukua nchi yote ya Waamori waliokaa katika nchi hiyo.
耶和华—以色列的 神将西宏和他的众民都交在以色列人手中，以色列人就击杀他们，得了亚摩利人的全地：
22 Wachukua kila kitu ndani ya wilaya ya Waamori, kutoka Arnoni hadi Yaboki, na kutoka jangwani hadi Yordani.
从亚嫩河到雅博河，从旷野直到约旦河。
23 Basi, Bwana, Mungu wa Israeli, amewafukuza Waamori mbele ya watu wake Israeli, na sasa mnataka kuimiliki nchi yao?
耶和华—以色列的 神在他百姓以色列面前赶出亚摩利人，你竟要得他们的地吗？
24 Je, huwezi kuchukua nchi ambayo Kemoshi, mungu wako, anakupa? Kwa hiyo nchi yoyote Bwana, Mungu wetu, ametupa, tutachukua.
你的神基抹所赐你的地你不是得为业吗？耶和华—我们的 神在我们面前所赶出的人，我们就得他的地。
25 Sasa wewe ni bora zaidi kuliko Balaki, mwana wa Sipori, mfalme wa Moabu? Je, alidai kuwa na hoja na Israeli? Je, yeye amewahi kupigana vita dhidi yao?
难道你比摩押王西拨的儿子巴勒还强吗？他曾与以色列人争竞，或是与他们争战吗？
26 Wakati Israeli walipoishia miaka mia tatu huko Heshboni na vijiji vyake, na Aroeri na vijiji vyake, na katika miji yote iliyo karibu na Arnoni, kwa nini hamkuwachukua tena wakati huo?
以色列人住希实本和属希实本的乡村，亚罗珥和属亚罗珥的乡村，并沿亚嫩河的一切城邑，已经有三百年了；在这三百年之内，你们为什么没有取回这些地方呢？
27 Sijawafanyia vibaya, lakini mnanifanyia vibaya kwa kunishambulia. Bwana, mwamuzi, ataamua leo kati ya wana wa Israeli na wana wa Amoni.
原来我没有得罪你，你却攻打我，恶待我。愿审判人的耶和华今日在以色列人和亚扪人中间判断是非。”
28 Lakini mfalme wa wana wa Amoni akakataa onyo alilotumiwa na Yeftha.
但亚扪人的王不肯听耶弗他打发人说的话。
29 Basi, Roho wa Bwana akamjia Yeftha, akapita Gileadi na Manase, akapitia Mizpa ya Gileadi, na kutoka Mispa ya Gileadi akapita kwa wana wa Amoni.
耶和华的灵降在耶弗他身上，他就经过基列和玛拿西，来到基列的米斯巴，又从米斯巴来到亚扪人那里。
30 Yeftha akaahidi kwa Bwana, akasema, “Ikiwa utanipa ushindi juu ya wana wa Amoni,
耶弗他就向耶和华许愿，说：“你若将亚扪人交在我手中，
31 chochote kinachotoka mlangoni mwa nyumba yangu kunijia mimi nitakaporudi kwa amani kutoka kwa wana wa Amoni kitakuwa cha Bwana; Nami nitatoa hiyo sadaka ya kuteketezwa.”
我从亚扪人那里平平安安回来的时候，无论什么人，先从我家门出来迎接我，就必归你，我也必将他献上为燔祭。”
32 Basi Yeftha akapita kwa wana wa Amoni ili kupigana nao, naye Bwana akampa ushindi.
于是耶弗他往亚扪人那里去，与他们争战；耶和华将他们交在他手中，
33 Akawashinda na kusababisha mauaji makubwa kutoka Aroeri hadi miji ishirini na miwili-na Abeli Keramimu. Basi wana wa Amoni waliwekwa chini ya uangalizi wa watu wa Israeli.
他就大大杀败他们，从亚罗珥到米匿，直到亚备勒·基拉明，攻取了二十座城。这样亚扪人就被以色列人制伏了。
34 Yeftha alifika nyumbani kwake huko Mizpa, na binti yake akatoka kumlaki na ngoma na kucheza. Alikuwa mtoto wake pekee, na badala yake hakuwa na mwana wa kiume wala binti.
耶弗他回米斯巴到了自己的家，不料，他女儿拿着鼓跳舞出来迎接他，是他独生的，此外无儿无女。
35 Mara tu alipopomwona, alirarua nguo zake akasema, 'Loo! Binti yangu! Umenivunja kwa huzuni, na umekuwa mtu anayenisababishia maumivu yangu! Kwa maana nimeapa kwa Bwana, wala siwezi kurudisha ahadi yangu.
耶弗他看见她，就撕裂衣服，说：“哀哉！我的女儿啊，你使我甚是愁苦，叫我作难了；因为我已经向耶和华开口许愿，不能挽回。”
36 Akamwambia, “Baba yangu, umeweka ahadi kwa Bwana, unifanyie kila kitu ulichoahidi; kwa kuwa Bwana amekulipia kisasi juu ya adui zako, wana wa Amoni.”
他女儿回答说：“父啊，你既向耶和华开口，就当照你口中所说的向我行，因耶和华已经在仇敌亚扪人身上为你报仇”；
37 Akamwambia baba yake, “Hebu ahadi hii ihifadhiwe kwa ajili yangu. Niache kwa miezi miwili, nipate kuondoka na kwenda kwenye vilima na kuomboleza juu ya ubikira wangu, mimi na wenzangu.”
又对父亲说：“有一件事求你允准：容我去两个月，与同伴在山上，好哀哭我终为处女。”
38 Akasema, “Nenda.” Alimtuma kwa muda wa miezi miwili. Akamwondoa, yeye na wenzake, nao wakauomboleza ubikira wake katika milimani.
耶弗他说：“你去吧！”就容她去两个月。她便和同伴去了，在山上为她终为处女哀哭。
39 Mwishoni mwa miezi miwili alirudi kwa baba yake, ambaye alifanya kulingana na ahadi ya aliyoifanya. Sasa alikuwa hajalala na mwanaume, na ikawa desturi katika Israeli
两月已满，她回到父亲那里，父亲就照所许的愿向她行了。女儿终身没有亲近男子。
40 kwamba binti za Israeli kila mwaka, kwa siku nne, waweze kurejea hadithi ya binti ya Yeftha Mgileadi.
此后以色列中有个规矩，每年以色列的女子去为基列人耶弗他的女儿哀哭四天。
