Waamuzi 11
1 Yeftha Mgileadi alikuwa shujaa mwenye nguvu, lakini alikuwa mwana wa kahaba. Gileadi alikuwa baba yake.
基肋阿得人依弗大是一個英勇的壯士，是妓女的兒子；父親名基肋阿得。
2 Mke wa Gileadi pia alizaa wanawe wengine. Wana wa mkewe walipokua, walimlazimisha Yeftha aondoke nyumbani na kumwambia, “Huwezi kurithi chochote kutoka katika familia yetu. Wewe ni mwana wa mwanamke mwingine.”
基肋阿得的妻子也給他生了幾個兒子，正妻的兒子長大之後，把基肋阿得逐出，他說：「你在我們父家不能承受產業，因為你是外婦的兒子。」
3 Basi Yeftha akaondoka toka kwa ndugu zake, akaishi katika nchi ya Tobu. Watu wasiokuwa na sheria waliungana na Yeftha na wakaja na kwenda pamoja naye.
依弗大就從他兄弟面前逃走，定居於托布地方；有些流氓聚集在他那裏，同他來往。
4 Siku kadhaa baadaye, wana wa Amoni walipigana na Israeli.
過了一些時候，阿孟子民與以色列交戰。
5 Wana wa Amoni walipopigana na Israeli, wazee wa Gileadi wakaenda kumleta Yeftha kutoka nchi ya Tobu.
當阿孟子民同以色列交戰的時候，基肋阿得的長老到托布地方去請依弗大回來。
6 Wakamwambia Yeftha, “Njoo uwe kiongozi wetu ili tupigane na wana wa Amoni.”
他們同依弗大說：「請你來作我們的統帥，攻打阿孟子民。」
7 YEphtha akawaambia viongozi wa Gileadi, “mlinichukia na kunilazimisha kuondoka nyumbani kwa baba yangu. Kwa nini mnakuja kwangu sasa munapokuwa na shida?”
依弗大回答基肋阿得的長老說：「你們不是恨我，將我逐出我的父家﹖現在你們遭難，為什麼來找我﹖」
8 Wazee wa Gileadi wakamwambia Yeftha, “Ndiyo sababu tunakugeukia sasa; njoo pamoja nasi pigana na watu wa Amoni, na wewe utakuwa kiongozi juu ya wote wanaoishi Gileadi.
基肋阿得的長老對依弗大說：「我們現在來找你正是為此。請你和我們一同回去，攻打阿孟子民，作我們，作基肋阿得所有居民的首領。」
9 Yeftha akawaambia wazee wa Gileadi, “Ikiwa mnanirejesha nyumbani tena ili kupigana na wana wa Amoni, na kama Bwana atatupa ushindi juu yao, nitakuwa kiongozi wenu.”
依弗大對基肋阿得的長老說：「你們領我回去，同阿孟子民作戰，如果上主將他們交給我，那麼我就作你們的首領! 」
10 wazee wa Gileadi wakamwambia Yeftha, “Bwana awe shahidi kati yetu ikiwa hatutafanya kama tunavyosema!”
基肋阿得的長老對依弗大說：「上主在我們中間作證：我們必照你的話實行。」
11 Yeftha akaenda pamoja na wazee wa Gileadi, nao watu wakamfanya awe msimamizi na mkuu juu yao. Alipokuwa mbele ya Bwana huko Mizpa, Yeftha akarudia ahadi zote alizozifanya.
依弗大就與基肋阿得的長老一同回去，百姓立他做他們的首領和統帥；依弗大在米茲帕，在上主面前，又把他這一切話陳述了一遍。依弗大與阿孟交涉
12 Ndipo Yeftha akatuma wajumbe kwa mfalme wa wana wa Amoni, akisema, “Ni nini mgogoro huu kati yetu? Kwa nini umekuja kwa nguvu kuchukua ardhi yetu?”
依弗大就派使者到阿孟子民王那裏說：「你與我何干﹖竟來我這裏攻打我的土地﹖」
13 Mfalme wa wana wa Amoni akawajibu wajumbe wa Yeftha, “Kwa sababu Israeli walipopanda kutoka Misri, walichukua nchi yangu toka Arnoni hata Yaboki, mpaka Yordani. Sasa rudisha ardhi hizo kwa amani.”
阿孟子民的君王對依弗大的使者說：「因為以色列從埃及上來的時候，侵佔了我的領土，從阿爾農河到雅波克河，直到約但河；現在你應和平交還! 」
14 Yefta akatuma tena wajumbe kwa mfalme wa wana wa Amoni,
依弗大再打發使者去見阿孟子民的君王，
15 akasema, “Yefita asema hivi, Israeli hawakuchukua nchi ya Moabu na nchi ya wana wa Amoni;
對他說：「依弗大這樣說：以色列並沒有侵佔摩阿布的土地和阿孟子民的土地，
16 lakini walitoka Misri, na Israeli wakaenda kupitia jangwa hadi Bahari ya Shamu na Kadeshi.
因為以色列從埃及上來的時候，是經過曠野，到了紅海，而來到卡德士。
17 Israeli walipomtuma wajumbe kwa mfalme wa Edomu, wakisema, 'Tafadhali tunaomba ruhusa tupite katika nchi yako,' mfalme wa Edomu hakuwasikiliza. Wakawatuma wajumbe kwa mfalme wa Moabu, lakini akakataa. Basi Israeli wakakaa Kadeshi.
以色列曾派使者對厄東王說：請讓我們經過你的領土! 但是厄東王不肯答應；又打發使者到摩阿布王那裏，但是他也不肯；於是以色列便逗留在卡德士。
18 Kisha wakapitia jangwani, wakaondoka katika nchi ya Edomu, na nchi ya Moabu; wakavuka upande wa mashariki wa nchi ya Moabu, wakapanga ng'ambo ya Arnoni. Lakini hawakuingia mpaka wa Moabu, maana Arnoni ilikuwa mpaka wa Moabu.
以後他們經過曠野，繞過厄東地和摩阿布地，從摩阿布東面而行，在摩阿農河那邊安營；他們並沒有進入摩阿布的境界，因為阿爾農是摩阿布的邊界。
19 Israeli wakatuma wajumbe kwa Sihoni, mfalme wa Waamori, ambaye alitawala huko Heshboni; Israeli akamwambia, 'Tafadhali, tunaomba tupite katika nchi yako hata mahali petu.'
以色列又派使者到阿摩黎王息紅，即赫市朋王那裏；以色列向他說：請讓我們經過你的領土，到我們的地方去。
20 Lakini Sihoni hakumwamini Israeli apite katika eneo lake. Basi Sihoni akakusanya jeshi lake lote, akalipeleka Yahasa, na huko akapigana na Israeli
然而息紅不信任以色列，不准他們經過他的境界；並且息紅還召集他所有的人民，在雅哈茲安營，同以色列交戰。
21 Bwana, Mungu wa Israeli, akamtia Sihoni na watu wake wote mkononi mwa Israeli, nao wakawashinda. Basi Israeli wakachukua nchi yote ya Waamori waliokaa katika nchi hiyo.
但是上主以色列的天主將息紅及他全體百姓交於以色列手中，擊殺他們；於是以色列便取得住在那地的阿摩黎人所有的土地，
22 Wachukua kila kitu ndani ya wilaya ya Waamori, kutoka Arnoni hadi Yaboki, na kutoka jangwani hadi Yordani.
取得阿摩黎人，從阿爾農河到雅波克河，從曠野到約但河所有的土地。
23 Basi, Bwana, Mungu wa Israeli, amewafukuza Waamori mbele ya watu wake Israeli, na sasa mnataka kuimiliki nchi yao?
現今上主以色列的天主，由自己的百姓以色列面前驅逐了阿摩黎人，難道你還要佔據這地嗎﹖
24 Je, huwezi kuchukua nchi ambayo Kemoshi, mungu wako, anakupa? Kwa hiyo nchi yoyote Bwana, Mungu wetu, ametupa, tutachukua.
你豈不是應佔據你的神革摩士賜你佔領的地，而我們應佔領我們的天主上主，由我們前所驅逐之人的地嗎﹖
25 Sasa wewe ni bora zaidi kuliko Balaki, mwana wa Sipori, mfalme wa Moabu? Je, alidai kuwa na hoja na Israeli? Je, yeye amewahi kupigana vita dhidi yao?
現在，難道你比摩阿士王漆頗爾的兒子巴拉克還強麼﹖他何曾與以色列爭鬥過，或者與他們交戰過﹖
26 Wakati Israeli walipoishia miaka mia tatu huko Heshboni na vijiji vyake, na Aroeri na vijiji vyake, na katika miji yote iliyo karibu na Arnoni, kwa nini hamkuwachukua tena wakati huo?
以色列住在赫市朋及其附近村鎮，阿洛厄爾及其附近村鎮，阿爾農河沿岸各城鎮裏，已有三百年之久，為什麼在這期間，你們沒有收回呢﹖
27 Sijawafanyia vibaya, lakini mnanifanyia vibaya kwa kunishambulia. Bwana, mwamuzi, ataamua leo kati ya wana wa Israeli na wana wa Amoni.
所以我並沒有得罪你，而你竟要加害我，與我交戰；願裁判者上主今天在以色列子民與阿孟子民中間判斷是非! 」
28 Lakini mfalme wa wana wa Amoni akakataa onyo alilotumiwa na Yeftha.
但是阿孟子民的君王不肯聽從依弗大向他傳報的這些話。依弗大許願
29 Basi, Roho wa Bwana akamjia Yeftha, akapita Gileadi na Manase, akapitia Mizpa ya Gileadi, na kutoka Mispa ya Gileadi akapita kwa wana wa Amoni.
那時上主的神降於依弗大身上，他就走遍基肋阿得和默納協，來到基肋阿得的米茲帕，又從基肋阿得的米茲帕，到了阿孟子民那裏。
30 Yeftha akaahidi kwa Bwana, akasema, “Ikiwa utanipa ushindi juu ya wana wa Amoni,
依弗大向上主許願說：「若你把阿孟子民交於我手中，
31 chochote kinachotoka mlangoni mwa nyumba yangu kunijia mimi nitakaporudi kwa amani kutoka kwa wana wa Amoni kitakuwa cha Bwana; Nami nitatoa hiyo sadaka ya kuteketezwa.”
當我由阿孟子民那裏平安回來時，不論誰由我家門內出來迎接我，誰就應歸上主，我要把他獻作全燔祭。」
32 Basi Yeftha akapita kwa wana wa Amoni ili kupigana nao, naye Bwana akampa ushindi.
於是依弗大到阿孟子民那裏與他們交戰，上主把他們交在他手中，
33 Akawashinda na kusababisha mauaji makubwa kutoka Aroeri hadi miji ishirini na miwili-na Abeli Keramimu. Basi wana wa Amoni waliwekwa chini ya uangalizi wa watu wa Israeli.
於是他從阿洛厄爾擊殺他們直到米尼特，直到阿貝耳革辣明，共二十座城，實在是一場大追擊戰；於是阿孟子民在以色列子民前區服了。依弗大還願
34 Yeftha alifika nyumbani kwake huko Mizpa, na binti yake akatoka kumlaki na ngoma na kucheza. Alikuwa mtoto wake pekee, na badala yake hakuwa na mwana wa kiume wala binti.
依弗大回到米茲帕自己家中時，看，他的女兒出來，擊鼓跳舞前來迎接他。她是依弗大的獨生女，除她以外，沒有別的子女。
35 Mara tu alipopomwona, alirarua nguo zake akasema, 'Loo! Binti yangu! Umenivunja kwa huzuni, na umekuwa mtu anayenisababishia maumivu yangu! Kwa maana nimeapa kwa Bwana, wala siwezi kurudisha ahadi yangu.
當依弗大一見了她，就撕破衣服說：「哎呀! 我的女兒，你真使我苦惱，太叫我作難了! 因為我對上主開過口不能收回。」
36 Akamwambia, “Baba yangu, umeweka ahadi kwa Bwana, unifanyie kila kitu ulichoahidi; kwa kuwa Bwana amekulipia kisasi juu ya adui zako, wana wa Amoni.”
她回來他說：「我的父親，你既然對上主開過口，就照你說出的對待我罷! 因為上主已對你的敵人阿孟子民，為你報了仇。」
37 Akamwambia baba yake, “Hebu ahadi hii ihifadhiwe kwa ajili yangu. Niache kwa miezi miwili, nipate kuondoka na kwenda kwenye vilima na kuomboleza juu ya ubikira wangu, mimi na wenzangu.”
她又向父親說：「請你許我一件事：給我兩個月的期限，讓我與我的伴侶到山上去，哀哭我的童貞。」
38 Akasema, “Nenda.” Alimtuma kwa muda wa miezi miwili. Akamwondoa, yeye na wenzake, nao wakauomboleza ubikira wake katika milimani.
他答應說：「你去罷! 」就讓她離去兩個月的時間。她就去了，與她的伴侶在山上哀哭自己的童貞。
39 Mwishoni mwa miezi miwili alirudi kwa baba yake, ambaye alifanya kulingana na ahadi ya aliyoifanya. Sasa alikuwa hajalala na mwanaume, na ikawa desturi katika Israeli
過了兩個月，她回到父親那裏，父親就在她身上還了所許的願；她還沒有認識男子。於是在以色列成為一種風俗：
40 kwamba binti za Israeli kila mwaka, kwa siku nne, waweze kurejea hadithi ya binti ya Yeftha Mgileadi.
每年以色列少女要哀弔基肋阿得人依弗大的女兒，一年四天。
