Waamuzi 1
1 Baada ya kifo cha Yoshua, wana wa Israeli walimuuliza Yahweh wakisema, “Ni nani atawashambulia kwanza Wakanaani kwa ajili yetu, ili kupigana nao?
Yosiua da bogobeba: le, Isala: ili fi dunu ilia da Hina Godema amane adole ba: i, “Ninia fi habo da bisili Ga: ina: ne dunuma doagala: ma: bela: ?”
2 Yahweh akasema, “Yuda atawashambulia. Tazama, nimewapa kumiliki nchi hii.
Hina Gode da bu adole i, “Yuda fi da bisili doagala: musa: masunu da defea. Ilia da amo soge amoma ouligisu esaloma: ne, Na da hamomu.”
3 Watu wa Yuda wakawaambia wana wa Simeoni, ndugu zao, “Njoo pamoja nasi katika eneo letu ambalo tumepewa ili kwa pamoja tupigane na Wakanaani. Na sisi pia tutakwenda nanyi katika eneo mlilopewa.” Basi kabila la Simeoni wakaenda pamoja nao.
Yuda fi dunu da Simiane dunu ilima amane sia: i, “Ania da soge anima ilegei amogai wa: i asili, Ga: ina: ne dunuma gegemu. Amalalu, ninia da dili sigi asili, soge da dilima ilegei amoga doagala: musa: masunu.”
4 Watu wa Yuda wakashinda, na Bwana akawapa ushindi juu ya Wakanaani na Waperizi. Wakawaua watu elfu kumi huko Bezeki.
Amaiba: le, Simiane fi amola Yuda fi da gilisili gegemusa: asi. Hina Gode da ela fidibiba: le, ela da Ga: ina: ne dunu amola Belisaide dunu ili hasalasi. Ilia da Bisege moilaiga 10,000 dunu agoane fane legei dagoi.
5 Wakamkuta Adoni Bezeki huko Bezeki, nao wakapigana naye na kuwashinda Wakanaani na Waperizi.
Amogai, ilia da hina bagade Adounaibisege ba: le, ema gegei.
6 Lakini Adoni Bezeki akamkimbilia, wakamfuata na kumshika, nao wakavikata vidole gumba na vidole vyake vikubwa.
E da hobea: i, be ilia da ema fa: no bobogele, gagulaligi. Ilia da ea lobo bi amola emo bi damuni fasi dagoi.
7 Adoni Bezek akasema, “Wafalme sabini, ambao na vidole gumba vyako na vidole vikubwa vilivyokatwa, walikusanya chakula chao chini ya meza yangu. Kama nilivyofanya, hata hivyo Mungu amefanya kwangu.” Wakamleta Yerusalemu, naye akafa huko.
Adounaibisege da amane sia: i, “Na da hina bagade70agoane ilia lobo bi amola emo bi damuni fasili, ilia da na ha: i manu fafai haguduga daladaloba nasu. Na da ilima hamoi defele, wali Gode da nama hamoi dagoi.” Ilia da e Yelusaleme moilai bai bagadega oule asili, amola amogai e da bogoi dagoi.
8 Watu wa Yuda wakapigana dhidi ya jiji la Yerusalemu na kulichukua. Walishambulia kwa makali ya upanga na wakauwasha mji kwa moto.
Yuda fi dunu da Yelusaleme moilai bai bagade amo doagala: le, suguli lai dagoi. Ilia da dunu huluane medole legele, moilai amo laluga ulagisi dagoi.
9 Baada ya hayo, watu wa Yuda walikwenda kupigana na Wakanaani waliokaa mlimani, Negebu, na magharibi mwa milima.
Amalalu, ilia da Ga: ina: ne dunu (amo da agolo soge, goumi fonobahadi soge amola hafoga: i soge gagoe (south) dialu amo ganodini esalu), ilima doagala: musa: asi.
10 Yuda akaenda dhidi ya Wakanaani waliokaa Hebroni (jina la Hebroni hapo awali ilikuwa Kiriath-arba), nao wakamshinda Sheshai, Ahimani na Talmai.
Ilia da Ga: ina: ne dunu amo da Hibalone moilai bai bagade (ea musa: dio da Gilia: de Aba) amo ganodini esalu amoga doagala: musa: wa: i asi. Amogawi, ilia da Sisai sosogo fi, Ahaima: ne sosogo fi amola Da: lamai sosogo fi, ili hasasali.
11 Kutoka huko watu wa Yuda walipigana na wenyeji wa Debiri (jina la Debiri hapo awali ilikuwa Kiriath-seferi).
Amalalu, Yuda fi dunu da Dibe moilai bai bagade (amo esoga Dibe ea dio da Gilia: de Sifa) amoga doagala: musa: wa: i asi.
12 Kalebu akasema, Yeyote atakayeivamia Kiriath-seferi na kuichukua, nitampa Aksa, binti yangu, awe mkewe.
Yuda dunu afae ea dio amo Ga: ilebe da amane sia: i, “Nowa dunu da Gilia: de Sifa moilai bai bagade fi ili hasalasisia, na da nadiwi A: igasa: ema imunu.”
13 Otinieli, mwana wa Kenazi, ndugu mdogo wa Kalebu, akaiteka Debiri, naye Kalebu akampa Aksa, binti yake, awe mkewe.
Ga: ilebe eya Gina: se amo ea mano Odeniele da amo moilai amo hasali dagoi. Amaiba: le, Ga: ilebe da idiwi A: igasa: , ea lama: ne i dagoi.
14 Ndipo Aksa alifika kwa Othnieli, naye akamsihi amuombe baba yake ampe shamba. Alipokuwa akishuka katika punda wake, Kalebu akamwuliza, “Nikufanyie nini?”
Uda lamu eso amoga, Odeniele da A: igasa: ema e da ea edama soge edegema: ne ha: giwane sia: i dagoi. A: igasa: da dougi da: iya fila heda: i amoga aligila sa: ili, Ga: ilebe da ema, “Di da adi lamu?” amane sia: i.
15 Akamwambia, Nibariki. Kwa kuwa umenipa nchi ya Negebu, nipe pia chemchemi za maji. Kwa hiyo Kalebu akampa chemchemi za juu na chemchemi za chini.
A: igasa: da bu adole i, “Na da dima gu hano lamu galebe. Soge amo di da nama i, da hafoga: i soge amo ganodini diala.” Amaiba: le, Ga: ilebe da ema agoloa gado amola umia gudu gu hano ema i dagoi.
16 Kizazi cha Mkeeni shemeji yake na Musa, walikwenda kutoka mji wa Mitende pamoja na watu wa Yuda, mpaka jangwa la Yuda, ambalo liko Negevu, kuishi na watu wa Yuda karibu na Arad.
Mousese aowa (Ginaide dunu) amo egaga fi dunu da Yuda dunu sigi Yeligou moilai bai bagade (amo ganodini gumudi sala bagohame ba: i) amo fisili, asili wadela: i hafoga: i sogebi ea dio amo A: ila: de (Yuda soge amo ganodini) A: malege dunu amola gilisili esalu.
17 Nao watu wa Yuda wakaenda pamoja na wana wa Simeoni ndugu zao, wakawaangamiza Wakanaani waliokaa Zefathi, wakaiharibu kabisa. Mji uliitwa Horma.
Yuda fi dunu da Simiane fi dunu amola gilisili wa: le asili, Ga: ina: ne dunu Sifa: de moilaiga fi dunu amo doagala: le, hasali. Ilia da amo moilai gagabusu aligima: ne ilegele, wadela: lesi dagoi. Amola ilia amoma dio gaheabolo asuli, amo Homa.
18 Watu wa Yuda pia waliiteka Gaza na nchi iliyoizunguka, Ashkeloni na nchi iliyoizunguka, na Ekron na nchi iliyoizunguka.
19 Yahweh alikuwa pamoja na watu wa Yuda na wakaimiliki nchi ya milima, lakini hawakuweza kuwatoa wenyeji wa kwenye bonde kwa sababu walikuwa na magari ya chuma.
Hina Gode da Yuda dunu fidibiba: le, ilia da agolo soge huluane suguli lai dagoi. Be moilai bai bagade amo Ga: isa, A:siegelone, Egelone amola soge amo moilai bai bagade sisiga: i, ilia da hame suguli lai. Amo moilai dunu fi hano wayabo bega: esalu, da ouli sa: liode bagohame gagui. Amaiba: le, Isala: ili dunu da amo fi dunu gadili sefasimu hamedei ba: i.
20 Hebroni alipewa Kalebu (kama Musa alivyosema), naye akawafukuza kutoka huko wana watatu wa Anaki.
Mousese ea sia: i defele, ilia da Hibalone moilai bai bagade amo Ga: ilebema i dagoi. Ga: ilebe da amo moilaiga A: ina: ge egaga fi udiana galu, amo gadili sefasi.
21 Lakini wana wa Benyamini hawakuwafukuza Wayebusi waliokaa Yerusalemu. Basi Wayebusi wakakaa na watu wa Benyamini huko Yerusalemu hata leo.
Be Bediamini fi dunu da Yebiusaide dunu Yelusaleme moilai bai bagade amo ganodini esalu, hame sefasi. Amola wali eso, Yebiusaide dunu amola Bediamini fi dunu da Yelusaleme moilai bai bagade amo ganodini gilisili esala.
22 Nyumba ya Yusufu ilijiandaa kuishambulia Betheli, na Yahweh alikuwa pamoja nao.
Ifala: ime fi dunu amola Ma: na: se fi dunu da Bedele moilai (amo esoga, ea dio da Lase) amoma doagala: musa: wa: i asi. Hina Gode da ili fidi. Ilia desega ahoasu dunu asunasi.
23 Walipeleka watu kuipeleleza Betheli (jiji lililoitwa Luzu).
24 Wapelelezi waliona mtu akitoka nje ya jiji, wakamwambia, “Tafadhali tuonyeshe jinsi ya kuingia ndani ya jiji, na tutakutendea mema.”
Ilia da dunu afae Bedele moilai fisili ahoanebe ba: i. Ilia da ema amane sia: i, “Di da Bedele moilai ganodini golili sa: imu logo ninima olelesea, ninia da dima se hame imunu.”
25 Aliwaonyesha njia ya kuingia kwenye mji. Waliuteka mji kwa makali ya upanga, lakini wakamuacha mtu huyo na ndugu zake wote waondoke.
Amaiba: le, e da golili sa: imu logo ilima olelei. Ifala: ime dunu amola Ma: na: se dunu ilia da dunu, uda amola mano huluane amo moilai ganodini esalu, amo medole legei dagoi. Be ilia da dunu amo da ilima logo olelei, amola ea sosogo fi hame fane legei.
26 Na mtu huyo akaenda nchi ya Wahiti, akajenga mji, akauita Luzu, ambalo jina lake hata leo.
Fa: no, e da Hidaide sogega asili amogai moilale fi. Amoga e da Lase dio asuli amola amo dio da amo moilai bai bagade ea dio wali diala.
27 Watu wa Manase hawakuwafukuza watu waliokuwa katika miji ya Bethsheani na vijiji vyake, au Taanaki na vijiji vyake, au wale waliokaa Dori na vijiji vyake, wala wale waliokaa Ibleamu na vijiji vyake, wala walioshi Megido na vijiji vyake, kwa sababu Wakanaani walikuwa wameamua kuishi katika nchi hiyo.
Ma: na: se fi da dunu amo da moilai bai bagade amo Bede Sia: ne, Da: inage, Do, Ibilia: me, Megidoa amola eno gadenene moilai amo ganodini esalu hame sefasi. Be Ga: ina: ne dunu da amo moilai bai bagade ganodini esalu.
28 Israeli ipokuwa na nguvu, waliwalazimisha Wakanaani wawatumikie kwa kazi ngumu, lakini hawakuwafukuza kabisa.
Be Isala: ili dunu ilia gasa heda: le, ilia da amo Ga: ina: ne dunu ilia udigili hawa: hamosu dunu hamoma: ne logei. Be ilia da amo dunu huluane gadili hame sefasi.
29 Efraimu hakuwafukuza Wakanaani waliokaa Gezeri; kwa hiyo Wakanaani wakakaa kati yao.
Ifala: ime fi dunu da Ga: ina: ne dunu amo Gise moilai bai bagade ganodini esalu, amo gadili hame sefasi. Amaiba: le, Ga: ina: ne da Ifala: ime dunu amola gilisili esalebe ba: i.
30 Zebuloni hakuwafukuza watu wa Kitroni, wala watu waliokuwa Nahaloli; na Wakanaani wakaendelea kuishi pamoja nao; lakini Zabuloni akawalazimisha Wakanaani wawatumikie kwa kazi ngumu.
Sebiulane fi dunu da dunu amo da Gidalone moilai bai bagade amola Na: ihalale moilai bai bagade amo ganodini esalu, gadili hame sefasi. Amaiba: le, amo moilai bai bagade ganodini, Ga: ina: ne dunu da Isala: ili dunu gilisili esalu, amola ilia da Isala: ili dunu ilia udigili sesele hawa: hamosu dunu agoane esalu.
31 Asheri hakuwafukuza watu wanaoishi Aka, au watu wanaoishi Sidoni, au wale wanaoishi Alabu, Akzib, Helba, Afeka, au Rehobu.
A: sie fi dunu da dunu amo da A: gou, Saidone, Ala: be, A:gasibi, Heleba, A:ifege amola Lihoube amo moilai bai bagade ganodini esalu, hame sefasi.
32 Kwa hiyo kabila ya Asheri iliishi kati ya Wakanaani (waliokaa katika nchi hiyo), kwa sababu hawakuwafukuza.
Be A: sie fi dunu da Ga: ina: ne dunu gadili hame sefasiba: le, amo dunu gilisili esalebe ba: i.
33 Na kabila la Naftali halikuwafukuza watu waliokuwa wakiishi Bethshemeshi, wala waliokuwa wakiishi Bethanathi. Kwa hiyo kabila la Naftali liliishi kati ya Wakanaani (watu waliokuwa wakiishi katika nchi hiyo). Hata hivyo, wenyeji wa Bethshemeshi na Bethanathi walilazimishwa kufanya kazi ngumu kwa Naphthali.
Na: fadalai fi dunu da dunu amo da Bede Semese moilai bai bagade amola Bede A: ina: de moilai bai bagade amo ganodini esalu, hame sefasi. Be Na: fadalai fi dunu da amo Ga: ina: ne dunu gilisili esalu, amo da ilia udigili sesele hawa: hamosu dunu hamoi dagoi.
34 Waamori waliwalazimisha kabila la Dani kuishi katika nchi ya kilima, hawakuwaruhusu kuja bondeni.
Be A: moulaide dunu da Isala: ili fi afadafa (amo da Da: ne) ilia noga: i umi sogega misunu logo ga: i dagoi. Amola Da: ne fi dunu da agolo sogega esalu.
35 Basi Waamori waliishi katika mlima wa Heresi, huko Aiyaloni, na Shaalbimu, lakini nguvu za kijeshi za nyumba ya Yusufu ziliwashinda, nao wakalazimishwa kuwatumikia kwa kazi ngumu.
Amola A: moulaide dunu da mae fisili, moilai amo A: idialone, Sia: ilibimi amola Hilese Goumi amoga esalu. Be Ifala: ime fi amola Ma: na: se fi da ilima ouligisu esalebe ba: i amola ilia da amo Isala: ili fi ilia udigili hawa: hamonanu.
36 Mpaka wa Waamori ulikuwa kutoka kilima cha Akrabimu huko Sela hadi nchi ya vilima.
Sila moilai bai bagadega gagoedi (north), Idomaide dunu fi ilia soge alalo da A: gala: bimi goumi adobo gigadofa ahoasu amodili asi.
