< Yohana 7 >
1 Na baada ya mambo haya Yesu alisafiri hivi katika Galilaya, kwa sababu hakupenda kwenda Uyahudi kwa sababu wayahudi walikuwa wakifanya mipango ya kumwua.
這事以後,耶穌在加利利遊行,不願在猶太遊行,因為猶太人想要殺他。
2 Sasa sikukuu ya Wayahudi, sikukuu ya Vibanda, ilikuwa karibu.
當時猶太人的住棚節近了。
3 Ndipo ndugu zake walipomwambia, “Ondoka mahali hapa uende Uyahudi, ili kwamba wanafunzi wako vile vile wayaone matendo ufanyayo.
耶穌的弟兄就對他說:「你離開這裏上猶太去吧,叫你的門徒也看見你所行的事。
4 Hakuna afanyaye lolote kwa siri iwapo yeye mwenyewe anataka kujulikana wazi. Iwapo unafanya mambo haya, jionyeshe mwenyewe kwa ulimwengu.”
人要顯揚名聲,沒有在暗處行事的;你如果行這些事,就當將自己顯明給世人看。」
5 Hata ndugu zake pia hawakumwamini.
因為連他的弟兄說這話,是因為不信他。
6 Ndipo Yesu alipowaambia, “Wakati wangu haujafika bado, lakini wakati wenu kila mara uko tayari.
耶穌就對他們說:「我的時候還沒有到;你們的時候常是方便的。
7 Ulimwengu hauwezi kuwachukia ninyi, bali unanichukia mimi kwa sababu ninaushuhudia kuwa matendo yake ni maovu.
世人不能恨你們,卻是恨我,因為我指證他們所做的事是惡的。
8 Pandeni kwenda katika sikukuu; mimi siendi katika sikukuu hii kwa sababu muda wangu haujakamilika bado.”
你們上去過節吧,我現在不上去過這節,因為我的時候還沒有滿。」
9 Baada ya kusema mambo hayo kwao, alibaki Galilaya.
耶穌說了這話,仍舊住在加利利。
10 Hata hivyo, ndugu zake walipokuwa wamekwenda katika sikukuu, ndipo naye alienda, siyo kwa wazi bali kwa siri.
但他弟兄上去以後,他也上去過節,不是明去,似乎是暗去的。
11 Wayahudi walikuwa wakimtafuta katika sikukuu na kusema, “Yuko wapi?”
正在節期,猶太人尋找耶穌,說:「他在哪裏?」
12 Kulikuwa na majadiliano mengi miongoni mwa makutano juu yake. Wengine walisema, “Ni mtu mwema.” Wengine walisema, “Hapana, huwapotosha makutano.”
眾人為他紛紛議論,有的說:「他是好人。」有的說:「不然,他是迷惑眾人的。」
13 Hata hivyo hakuna aliyezungumza wazi juu yake kwa kuwaogopa Wayahudi.
只是沒有人明明地講論他,因為怕猶太人。
14 Wakati sikukuu ilipofika katikati, Yesu alipanda kwenda Hekaluni na kuanza kufundisha.
到了節期,耶穌上殿裏去教訓人。
15 Wayahudi walikuwa wakishangaa na kusema, “Kwa jinsi gani mtu huyu anajua mambo mengi? Hajasoma kamwe.”
猶太人就希奇,說:「這個人沒有學過,怎麼明白書呢?」
16 Yesu akawajibu na kuwaambia, “Mafundisho yangu siyo yangu, bali ni yake yeye aliyenituma.
耶穌說:「我的教訓不是我自己的,乃是那差我來者的。
17 Iwapo yeyote atapenda kufanya mapenzi yake yeye, atajua kuhusu mafundisho haya, kama yanatoka kwa Mungu, au kama ninazungumza kutoka kwangu mwenyewe.
人若立志遵着他的旨意行,就必曉得這教訓或是出於上帝,或是我憑着自己說的。
18 Kila anayezungumza yatokayo kwake mwenywe hutafuta utukufu wake, bali kila atafutaye utukufu wake yeye aliyemtuma, mtu huyo ni wa kweli, na ndani yake hakuna kutotenda haki.
人憑着自己說,是求自己的榮耀;惟有求那差他來者的榮耀,這人是真的,在他心裏沒有不義。
19 Musa hakuwapa nyinyi sheria? Lakini hakuna hata mmoja kati yenu atendaye sheria. Kwa nini mnataka kuniua?
摩西豈不是傳律法給你們嗎?你們卻沒有一個人守律法。為甚麼想要殺我呢?」
20 Makutano wakajibu, “Una pepo. Nani anataka kukuua?”
眾人回答說:「你是被鬼附着了!誰想要殺你?」
21 Yesu akajibu na akawaambia, “Nimetenda kazi moja, nanyi nyote mmeshangazwa kwa sababu yake.
耶穌說:「我做了一件事,你們都以為希奇。
22 Musa aliwapa tohara (siyo kwamba inatoka kwa Musa, bali ile inatoka kwa mababa), na katika Sabato mnamtahili mtu.
摩西傳割禮給你們(其實不是從摩西起的,乃是從祖先起的),因此你們也在安息日給人行割禮。
23 Iwapo mtu atapokea tohara katika siku ya Sabato ili kwamba sheria ya Musa isivunjwe, kwa nini mnanikasirikia mimi kwa sababu nimemfanya mtu kuwa mzima kabisa katika Sabato?
人若在安息日受割禮,免得違背摩西的律法,我在安息日叫一個人全然好了,你們就向我生氣嗎?
24 Msihukumu kulingana na mwonekano, bali hukumuni kwa haki.
不可按外貌斷定是非,總要按公平斷定是非。」
25 Baadhi yao kutoka Yerusalemu wakasema, “Siye huyu wanayemtafuta kumwua?
耶路撒冷人中有的說:「這不是他們想要殺的人嗎?
26 Na tazama, anaongea wazi wazi, na hawasemi chochote juu yake. Haiwezi ikawa kwamba viongozi wanajua kweli kuwa huyu ni Kristo, inaweza kuwa?
你看他還明明地講道,他們也不向他說甚麼,難道官長真知道這是基督嗎?
27 Tunajua huyu mtu anatokea wapi. Kristo atakapokuja, hata hivyo, hakuna atakayejua wapi anakotoka.”
然而,我們知道這個人從哪裏來;只是基督來的時候,沒有人知道他從哪裏來。」
28 Yesu alikuwa akipaza sauti yake hekaluni, akifundisha na kusema, “Ninyi nyote mnanijua mimi na mnajua nitokako. Sikuja kwa nafsi yangu, bali yeye aliyenituma ni wa kweli, na hamumjui yeye.
那時,耶穌在殿裏教訓人,大聲說:「你們也知道我,也知道我從哪裏來;我來並不是由於自己。但那差我來的是真的。你們不認識他,
29 Ninamjua yeye kwa sababu nimetoka kwake na alinituma.”
我卻認識他;因為我是從他來的,他也是差了我來。」
30 Walikuwa wanajaribu kumkamata, lakini hakuna hata mmoja aliyeinua mkono wake juu yake kwa sababu saa yake ilikuwa bado haijafika.
他們就想要捉拿耶穌;只是沒有人下手,因為他的時候還沒有到。
31 Hata hivyo, wengi katika makutano walimwamini. Walisema, “Kristo atakapokuja, atafanya ishara nyingi kuliko alizofanya mtu huyu?”
但眾人中間有好些信他的,說:「基督來的時候,他所行的神蹟豈能比這人所行的更多嗎?」
32 Mafarisayo waliwasikia makutano wakinong'onezana mambo haya kuhusu Yesu, na wakuu wa makuhani na Mafarisayo wakatuma maafisa ili kumkamata.
法利賽人聽見眾人為耶穌這樣紛紛議論,祭司長和法利賽人就打發差役去捉拿他。
33 Ndipo Yesu aliposema, “Bado kuna muda kitambo niko pamoja nanyi, na baadaye nitakwenda kwake yeye aliyenituma.
於是耶穌說:「我還有不多的時候和你們同在,以後就回到差我來的那裏去。
34 Mtanitafuta wala hamtaniona; kule niendako, hamtaweza kuja.”
你們要找我,卻找不着;我所在的地方你們不能到。」
35 Kwa hiyo Wayahudi wakasemezana wao kwa wao, “Mtu huyu atakwenda wapi kwamba tusiweze kumuona? Ataenda kwa Waliotawanyika kati ya Wayunani na kuwafundisha Wayunani?
猶太人就彼此對問說:「這人要往哪裏去,叫我們找不着呢?難道他要往散住希臘中的猶太人那裏去教訓希臘人嗎?
36 Ni neno gani hili alilolisema, 'Mtanitafuta wala hamtaniona; kule niendako hamtamweza kuja'?”
他說:『你們要找我,卻找不着;我所在的地方,你們不能到』,這話是甚麼意思呢?」
37 Sasa katika siku ya mwisho, siku kubwa ya sikukuu, Yesu alisimama akapaza sauti, akisema, “Ikiwa yeyote ana kiu, na aje kwangu anywe.
節期的末日,就是最大之日,耶穌站着高聲說:「人若渴了,可以到我這裏來喝。
38 Yeye aniaminiye mimi, kama maandiko yalivyosema, kutoka ndani yake itatiririka mito ya maji ya uzima.”
信我的人就如經上所說:『從他腹中要流出活水的江河來。』」
39 Lakini aliyasema haya kuhusu Roho, ambaye wao wamwaminio watampokea; Roho alikuwa bado hajatolewa kwa sababu Yesu alikuwa hajatukuzwa bado.
耶穌這話是指着信他之人要受聖靈說的。那時還沒有賜下聖靈來,因為耶穌尚未得着榮耀。
40 Baadhi ya makutano, waliposikia maneno haya, walisema, “Kweli huyu ni nabii.”
眾人聽見這話,有的說:「這真是那先知。」
41 Wengine walisema, “Huyu ni Kristo.” Lakini wengine walisema, “nini, Kristo aweza kutoka Galilaya?
有的說:「這是基督。」但也有的說:「基督豈是從加利利出來的嗎?
42 Maandiko hayajasema kuwa Kristo atatokea katika ukoo wa Daudi na kutoka Bethlehemu, kijiji ambacho Daudi alikuwa?
經上豈不是說『基督是大衛的後裔,從大衛本鄉伯利恆出來的』嗎?」
43 Hivyo, pale ukainuka mgawanyiko katikati ya makutano kwa ajili yake.
於是眾人因着耶穌起了紛爭。
44 Wengine kati yao wangelimkamata, lakini hakuna aliyenyoosha mikono yake juu yake.
其中有人要捉拿他,只是無人下手。
45 Ndipo wale maofisa wakarudi kwa wakuu wa makuhani na Mafarisayo, nao wakawaambia, “Kwa nini hamjamleta?”
差役回到祭司長和法利賽人那裏。他們對差役說:「你們為甚麼沒有帶他來呢?」
46 Maofisa wakajibu, “Hakuna mtu aliyewahi kuzungumza kama huyu kabla.”
差役回答說:「從來沒有像他這樣說話的!」
47 Ndipo Mafarisayo walipowajibu, “Na nyinyi pia mmepotoshwa?
法利賽人說:「你們也受了迷惑嗎?
48 Kuna yeyote kati ya watawala anayemwamini, au yeyote wa Mafarisayo?
官長或是法利賽人豈有信他的呢?
49 Bali hawa makutano wasiojua sheria - wamelaaniwa.”
但這些不明白律法的百姓是被咒詛的!」
50 Nikodemo akawaambia (yeye aliyemwendea Yesu zamani, akiwa mmoja wa Mafarisayo),
內中有尼哥德慕,就是從前去見耶穌的,對他們說:
51 “Je sheria yetu inamhukumu mtu isipokuwa amesikilizwa kwanza na kujua anachokifanya?”
「不先聽本人的口供,不知道他所做的事,難道我們的律法還定他的罪嗎?」
52 Walijibu na kumwambia, “Na wewe pia unatokea Galilaya? Tafuta na uone kwamba hakuna nabii aliyetokea Galilaya.”
他們回答說:「你也是出於加利利嗎?你且去查考,就可知道加利利沒有出過先知。」
53 (Zingatia: Baadhi ya maneno ya Yohana 7: 53 - 8: 11 hayamo katika nakala bora za kale). Kisha kila mtu alienda nyumbani kwake.