Isaya 37
1 Ikawa siku hiyo mfalme Hezekia aliposika taarifa zao, alichana mavazi yake, na kujifunika nguo za magunia, na akaenda kwenye nyumba ya Yahwe.
希西家王听见就撕裂衣服，披上麻布，进了耶和华的殿，
2 Na alimtuma Eliakimu, ambae ni kiongozi wa kaya na Shebna mwandishi, na wazee wa makuhani, wote walijifunika nguo za magunia, kwa Isaya mtoto wa Amozi, nabii.
使家宰以利亚敬和书记舍伯那，并祭司中的长老，都披上麻布，去见亚摩斯的儿子先知以赛亚，
3 Wakamwambia yeye, Hezekia akasema hivi, 'Siku hii ni siku ya dhiki, kukemewa, na aibu, ni kama mtoto aliye tayari kuzaliwa lakini mama yake hana nguvu za kumsukuma mtoto.
对他说：“希西家如此说：‘今日是急难、责罚、凌辱的日子，就如妇人将要生产婴孩，却没有力量生产。
4 Itakuwa Yahwe Mungu wenu atasikia maneno ya kamanda mkuu, ambao mfalme wa Asira Bwana wake alimtuma kumpinga Mungu anayeishi, na atakemea maneno ambayo Yahwe Mungu wenu ameyasikia. Sasa inueni maombi yenu juu mabaki yaliyoobakia hapa.''
或者耶和华—你的 神听见拉伯沙基的话，就是他主人亚述王打发他来辱骂永生 神的话；耶和华—你的 神听见这话就发斥责。故此，求你为余剩的民扬声祷告。’”
5 Sasa watumishi wa mfalme Hezekia walikuja kwa Isaya,
希西家王的臣仆就去见以赛亚。
6 na Isaya akawambia, ''Mwambieni Bwana wenu: 'Yahwe amesma, ''Msiogope kwa maneno mliyoyasikia, maneno ambayo mfalme wa Asiria amenitusi mimi.
以赛亚对他们说：“要这样对你们的主人说，耶和华如此说：‘你听见亚述王的仆人亵渎我的话，不要惧怕。
7 Tazama nitaiweka roho yangu ndani yake na atasikiliiza taarifa fulani na atarudi kwenye nchi yake mwenyewe. Na nitamfanya anguke kwa upanga katika nchi yake mwenyewe.''
我必惊动他的心；他要听见风声就归回本地，我必使他在那里倒在刀下。’”
8 Basi kamanda mkuu alirudi na kumkuta mfalme wa Asira anapigana dhidi ya Libna, Maana aliskia kwamba mfalme amekwenda mbali kutoka Lachishi.
拉伯沙基回去，正遇见亚述王攻打立拿；原来他早听见亚述王拔营离开拉吉。
9 Halafu Sennacheribi alisikia kwamba Tirkhaka mfalme wa Ethiopia na Misri wamehamasishana kupigna dhidi yake. Hivyo akamtuma mjumbe mara nyingine kwa Hezekia apeleke ujumbe:
亚述王听见人论古实王特哈加说：“他出来要与你争战。”亚述王一听见，就打发使者去见希西家，吩咐他们说：
10 ''Mwambie Hezekia, mfalme wa Yuda, 'Usimruhusu Mungu unayemwamini akudanganye, ''Yerusalemu haitatiwa mikononi mwa mfalme wa Asiria.''
“你们对犹大王希西家如此说：‘不要听你所倚靠的 神欺哄你说：耶路撒冷必不交在亚述王的手中。
11 umesikia kitu ambacho mfalme wa Asiria alichokifanya kwa nchi yote kwa kuiangamiza kabisa. Je utawaokoa?
你总听说亚述诸王向列国所行的乃是尽行灭绝，难道你还能得救吗？
12 Je miungu ya mataifa imewakomboa? taifa ambalo baba yangu aliliangamiza: Gozani, Harani, Rezefi na watu wa Edeni katika Telassari?
我列祖所毁灭的，就是歌散、哈兰、利色，和属提·拉撒的伊甸人；这些国的神何曾拯救这些国呢？
13 Yuko wapi mfalme wa Hamathi, mfalme wa Arpadi, mfalme wa miji ya Sefarvaaimi, wa Hema na Ivva?''
哈马的王，亚珥拔的王，西法瓦音城的王，希拿和以瓦的王，都在哪里呢？’”
14 Hezekia alipokea barua hii kutoka mikononi mwa mjumbe na kisoma. Halafu akaenda juu kwenye nyumba ya Yahwe na kuusoma mbele yake.
希西家从使者手里接过书信来，看完了，就上耶和华的殿，将书信在耶和华面前展开。
15 Hezekia alimuomba Mungu:
希西家向耶和华祷告说：
16 Yahwe wa majeshi, Mungu wa Israeli, wewe ambae uko juu ya makerubi, wewe ni Mungu mwenywe juu falme zote za dunia. umezifanya mbingu na nchi.
“坐在二基路伯上万军之耶和华—以色列的 神啊，你—惟有你是天下万国的 神，你曾创造天地。
17 Jeuza masikio yako, Yahwe, na sikiliza. Fungua macho yako, Ee Yahwe na uone, na usikilize maneno ya Sanacheribi, ambayo ameyatuma kumfanyia mzadha Mungu anayeishi.
耶和华啊，求你侧耳而听；耶和华啊，求你睁眼而看，要听西拿基立的一切话，他是打发使者来辱骂永生 神的。
18 Ni kweli Yahwe, mfalme wa Asiria ameangamiza mataifa yote na aridhi yao.
耶和华啊，亚述诸王果然使列国和列国之地变为荒凉，
19 Wameiweka miungu yao katika moto, maana haikuwa miungu lakini kazi ya mikono ya wanadamu, ni kuni na jiwe tu.
将列国的神像都扔在火里；因为他本不是神，乃是人手所造的，是木头、石头的，所以灭绝他。
20 Hivyo Waasira wameawaangamiza wao. hivyo saa Yahwe Mungu wetu, tuokoe kwa nguvu zako, ili falme zote za duniani zijue kwamba wewe ni Yahwe peke yako.''
耶和华—我们的 神啊，现在求你救我们脱离亚述王的手，使天下万国都知道惟有你是耶和华。”
21 Basi Isaya mtoto wa Amozi alituma ujumbe kwa Hezekia, na kusema, Yahwe Mungu wa Israeli amesema, Kwa sababu umeomba kwangu kuhusu Sannacheribi mfalme wa Asiria,
亚摩斯的儿子以赛亚就打发人去见希西家，说：“耶和华—以色列的 神如此说，你既然求我攻击亚述王西拿基立，
22 Haya ndiyo maneno ambayo Yahwe amezungumza kuhusu yeye, ''Binti bikira wa Sayuni wanakudharau na kukucheka kwa dharau; mabinti wa Yerusalemu wanatingisha vichwa vyao kwa ajili yako.
所以耶和华论他这样说： 锡安的处女藐视你，嗤笑你； 耶路撒冷的女子向你摇头。
23 Ni nani unayempinga na kumtusi? na dhidi ya nani unayenyanyua sauti yako na kunyanyua macho yako kwa kiburi? dhidi ya mtakatifu wa Israeli.
你辱骂谁，亵渎谁？ 扬起声来，高举眼目攻击谁呢？ 乃是攻击以色列的圣者。
24 Kwa kupitia watumishi wako umempinga Bwana na amesema, 'Kwa wingi wa gari nimepanda juu kwenye kilele cha milima, katika kilele cha mwuinuko wa Lebanoni. Nitaikata mierezi yake na kuchagua miti ya miseprasi pale, ni msitu uzao sana.
你借你的臣仆辱骂主说： 我率领许多战车上山顶， 到黎巴嫩极深之处； 我要砍伐其中高大的香柏树 和佳美的松树。 我必上极高之处， 进入肥田的树林。
25 Nimechimba kisima na kunywa maji; nimechimba mito yote ya Misri chini ya nyayo za miguu yangu.'
我已经挖井喝水； 我必用脚掌踏干埃及的一切河。
26 Je haujasikia jinsi nilivyoamua toka siku nyingi na nimelifanyia kazi toka kipindi cha kale? ninayaleta sasa ili yaweze kutimia. Mko hapa kuhiaribu miji imara na yenye ulinzi wa kutosha na kuwa chungu cha uharibifu.
耶和华说：你岂没有听见 我早先所做的、古时所立的吗？ 现在借你使坚固城荒废，变为乱堆。
27 Wakazi wake, waliowadhaifu, waliokata tamaa na wenye aibu. Wanaotesha shambani, majani mabichi, majani juu paa au kwenye shamba kabla ya upepo wa mashariki.
所以其中的居民力量甚小， 惊惶羞愧。 他们像野草，像青菜， 如房顶上的草， 又如田间未长成的禾稼。
28 Lakini najua kukaa kwenu chini, kutoka kwenu nje, mnapoingia ndani, na mnapokuwa wakali dhidi yangu.
你坐下，你出去，你进来， 你向我发烈怒，我都知道。
29 Kwa sababu mnakuwa wakali dhidi yangu, maana kiburi chenu kimeyafikia masikio yangu, Nitaweka ndoano katika pua zenu, na sauti katika midomo yenu; Nitawageuza nyuma kwenye njia mliyokuja nayo.
因你向我发烈怒， 又因你狂傲的话达到我耳中， 我就要用钩子钩上你的鼻子， 把嚼环放在你口里， 使你从原路转回去。
30 Hii itakuwa wimbo kwenu: mwaka huu mtakula kinachoota porini na mwaka pili mtakula kinachoota hapo hapo. Lakini mwaka wa tatu lazima mpande na mvune, pandeni mizabibu na mle matunda yake.
“以色列人哪，我赐你们一个证据：你们今年要吃自生的，明年也要吃自长的，至于后年，你们要耕种收割，栽植葡萄园，吃其中的果子。
31 Mabaki ya nyumba ya Yuda ambao wanaishi watachukua mzizi tena na kuzalisha matunda.
犹大家所逃脱余剩的，仍要往下扎根，向上结果。
32 Maana katika Yerusalemu waliobaki watatoka; Kutoka kwenye mlima Sayuni waliobaki watakuja. Bidii ya Yahwe wa majeshi itafanikisha hili.''
必有余剩的民从耶路撒冷而出；必有逃脱的人从锡安山而来。万军之耶和华的热心必成就这事。
33 Hivyo basi Yahwe asema hivi kuhusu Asiria: ''Atakuja katika miji, wala kurusha mkuki hapa. Wala atakuja hapa mbele kwa ngao au kujenga uzio njia panda dhidi yao.
“所以耶和华论亚述王如此说：他必不得来到这城，也不在这里射箭，不得拿盾牌到城前，也不筑垒攻城。
34 Njia atakayojia itakuwa njia hiyo hiyo atakayorudia; ataingia katika mji huu. Hili ni Tamko ya Yahwe.
他从哪条路来，必从那条路回去，必不得来到这城。这是耶和华说的。
35 Maana nitaulinda huu mji na kuuokoa, kwa niaba yangu mimi mwenyewe na kwa niaba Daudi mtumishi wangu.''
因我为自己的缘故，又为我仆人大卫的缘故，必保护拯救这城。”
36 Halafu malaika wa Yahwe alienda nje na kuvamia kambi ya Waasiria, na kuwauwa askari 185, 000. Watu walipoamka asubuhi na mapema, miili iliyokufa imelala kila mahali.
耶和华的使者出去，在亚述营中杀了十八万五千人。清早有人起来一看，都是死尸了。
37 Hivyo Sennacheribi mfalme wa Asiria aliiacha Israeli na kwenda nyumbani na akakaa Ninewi.
亚述王西拿基立就拔营回去，住在尼尼微。
38 Baadaye, na alipokuwa anabudu katika nyumba ya Nisrochi mungu wake, mtoto wake Adramaleki na Shareza alimuua kwa upanga. Halafu wakakimbilia kwenye nchi ya Ararati. Halafu Esarhadoni mtoto wake akatawala katika sehemu ya baba yake.
一日在他的神—尼斯洛庙里叩拜，他儿子亚得米勒和沙利色用刀杀了他，就逃到亚拉腊地。他儿子以撒哈顿接续他作王。
