Mwanzo 42
1 Basi Yakobo akafahamu kwamba kuna nafaka huko Misri. Akawambia wanawe, “Kwa nini mnatazamana?
雅各見埃及有糧，就對兒子們說：「你們為甚麼彼此觀望呢？
2 Akasema, “Tazama, nimesikia kwamba kuna nafaka huko Misri. Shukeni huko mkatununulie chakula ili tuishi wala tusife.”
我聽見埃及有糧，你們可以下去，從那裏為我們糴些來，使我們可以存活，不至於死。」
3 Ndugu kumi wa Yusufu wakashuka Misri kununua chakula.
於是，約瑟的十個哥哥都下埃及糴糧去了。
4 Lakini Benjamini, ndugu wa Yusufu, Yakobo hakumtuma na ndugu zake, kwani alihofu kwamba madhara yaweza kumpata.
但約瑟的兄弟便雅憫，雅各沒有打發他和哥哥們同去，因為雅各說：「恐怕他遭害。」
5 Wana wa Israeli wakaja kununua miongoni mwao waliokuja, kwani njaa ilikuwapo katika nchi ya Kanaani.
來糴糧的人中有以色列的兒子們，因為迦南地也有饑荒。
6 Basi Yusufu alikuwa mtawala juu ya nchi. Ndiye aliyekuwa akiwauzia watu wote wa nchi. Ndugu zake Yusufu wakaja na kumwinamia na nyuso zao hata chini.
當時治理埃及地的是約瑟；糶糧給那地眾民的就是他。約瑟的哥哥們來了，臉伏於地，向他下拜。
7 Yusufu akawaona ndugu zake na kuwatambua, lakini alijibadili kwao na kuongea nao kwa ukali. Akawambia, “Mmetoka wapi?” Wakasema, “Kutoka nchi ya Kanaani ili kununua chakula.”
約瑟看見他哥哥們，就認得他們，卻裝作生人，向他們說些嚴厲話，問他們說：「你們從哪裏來？」他們說：「我們從迦南地來糴糧。」
8 Yusufu akawatambua ndugu zake, lakini wao hawakumtambua.
約瑟認得他哥哥們，他們卻不認得他。
9 Yusufu akazikumbuka ndoto aliyoziota kuhusu wao. Akawambia, “Ninyi ni wapelelezi. Mmekuja kuona sehemu za nchi zisizolindwa.”
約瑟想起從前所做的那兩個夢，就對他們說：「你們是奸細，來窺探這地的虛實。」
10 Wakamwambia, “Hapana, bwana wangu. Watumishi wako wamekuja kununua chakula.
他們對他說：「我主啊，不是的。僕人們是糴糧來的。
11 Sisi sote ni wana wa baba mmoja. Ni watu wa kweli. Watumishi wako siyo wapelelezi.”
我們都是一個人的兒子，是誠實人；僕人們並不是奸細。」
12 Akawambia, “Hapana, mmekuja kuangalia sehemu za nchi zisizolindwa.”
約瑟說：「不然，你們必是窺探這地的虛實來的。」
13 Wakasema, “Sisi watumishi wako tupo ndugu kumi na wawili, wana wa baba mmoja katika nchi ya Kanaani. Tazama, mdogo yupo na baba yetu, na mwingine hayupo hai tena.”
他們說：「僕人們本是弟兄十二人，是迦南地一個人的兒子，頂小的現今在我們的父親那裏，有一個沒有了。」
14 Yusufu akawambia, “Ndivyo nilivyowambia; ninyi ni wapelelezi.
約瑟說：「我才說你們是奸細，這話實在不錯。
15 Mtajaribiwa kwa njia hii. Kama aishivyo Farao, hamtaondoka hapa, mdogo wenu asipokuja hapa.
我指着法老的性命起誓，若是你們的小兄弟不到這裏來，你們就不得出這地方，從此就可以把你們證驗出來了。
16 Mtumeni mmoja wenu amlete mdogo wenu. Mtabaki gerezani, hata maneno yenu yatakapothibitishwa, kwamba kuna ukweli ndani yenu.”
須要打發你們中間一個人去，把你們的兄弟帶來。至於你們，都要囚在這裏，好證驗你們的話真不真，若不真，我指着法老的性命起誓，你們一定是奸細。」
17 Akawaweka kifungoni kwa siku tatu.
於是約瑟把他們都下在監裏三天。
18 Katika siku ya tatu Yusufu akaongea nao, “Fanyeni hivi nanyi mtaishi, kwani ninamcha Mungu.
到第三天，約瑟對他們說：「我是敬畏上帝的；你們照我的話行就可以存活。
19 Kama ninyi ni watu wa kweli, mmoja wenu atazuiliwa hapa gerezani, lakini ninyi nendeni, chukueni nafaka kwa ajili ya nyumba zenu.
你們如果是誠實人，可以留你們中間的一個人囚在監裏，但你們可以帶着糧食回去，救你們家裏的饑荒。
20 Mleteni mdogo wenu kwangu ili kwamba maneno yenu yathibitishwe nanyi hamtakufa.” Wakafanya hivyo.
把你們的小兄弟帶到我這裏來，如此，你們的話便有證據，你們也不至於死。」他們就照樣而行。
21 Wakasemezana wao kwa wao, “Kwa kweli tuna hatia juu ya ndugu yetu kwani tuliona tabu ya nafsi yake alipotusihi nasi hatukusikia. Kwa hiyo taabu hii imeturudia.”
他們彼此說：「我們在兄弟身上實在有罪。他哀求我們的時候，我們見他心裏的愁苦，卻不肯聽，所以這場苦難臨到我們身上。」
22 Rubeni akawajibu, “Je sikuwambia, 'Msitende dhambi juu ya kijana,' lakini hamkusikia? Basi, tazama, damu yake inatakiwa juu yetu.”
呂便說：「我豈不是對你們說過，不可傷害那孩子嗎？只是你們不肯聽，所以流他血的罪向我們追討。」
23 Lakini hawakuja kwamba Yusufu anawaelewa, kwani kulikuwa na mkalimani kati yao.
他們不知道約瑟聽得出來，因為在他們中間用通事傳話。
24 Akatoka kwao na kulia. Akarudi kwao na kuongea nao. Akamchukua Simoni miongoni mwao na kumfunga mbele ya macho yao.
約瑟轉身退去，哭了一場，又回來對他們說話，就從他們中間挑出西緬來，在他們眼前把他捆綁。
25 Kisha Yusufu akaagiza watumishi kujaza mifuko yao kwa nafaka, na kurudisha pesa ya kila mmoja katika gunia lake, nakuwapa mahitaji kwa safari. Wakatendewa hivyo.
約瑟吩咐人把糧食裝滿他們的器具，把各人的銀子歸還在各人的口袋裏，又給他們路上用的食物，人就照他的話辦了。
26 Hawa ndugu wakapandisha chakula chao juu ya punda zao na kuondoka pale.
他們就把糧食馱在驢上，離開那裏去了。
27 Mmoja wao alipofungua gunia lake ili kumlisha punda wao katika sehemu waliyokuwa, akaona pesa yake. Tazama, ilikuwa mdomoni mwa gunia lake.
到了住宿的地方，他們中間有一個人打開口袋，要拿料餵驢，才看見自己的銀子仍在口袋裏，
28 Akawambia ndugu zake, “Pesa yangu imerudishwa. Tazama, imo katika gunia langu.”Mioyo yao ikazimia na wakageukiana kila mmoja huku wakitetemeka. Wakasema, “Ni nini hiki alichotutendea Mungu?”
就對弟兄們說：「我的銀子歸還了，看哪，仍在我口袋裏！」他們就提心吊膽，戰戰兢兢地彼此說：「這是上帝向我們做甚麼呢？」
29 Wakaenda kwa Yakobo, baba yao katika nchi ya Kanaani na kumwambia yote yaliyowapata.
他們來到迦南地、他們的父親雅各那裏，將所遭遇的事都告訴他，說：
30 Wakasema, “Yule mtu, bwana wa nchi, aliongea nasi kwa ukali na kutudhania kuwa wapelelezi katika nchi.
「那地的主對我們說嚴厲的話，把我們當作窺探那地的奸細。
31 Tukamwambia, 'Tu watu wa kweli sisi. Sisi siyo wapelelezi.
我們對他說：『我們是誠實人，並不是奸細。
32 Tupo ndugu kumi na wawili, wana wa baba yetu. Mmoja hayupo hai tena, na mdogo yupo na baba yetu katika nchi ya Kanaani.”
我們本是弟兄十二人，都是一個父親的兒子，有一個沒有了，頂小的如今同我們的父親在迦南地。』
33 Yule mtu, bwana wa nchi, akatwambia, 'Kwa hili nitajua kwamba ni watu wa kweli ninyi. Mwacheni mmojawapo wa ndugu zenu, chukueni chakula kwa ajili ya njaa katika nyumba zenu, na mwondoke.
那地的主對我們說：『若要我知道你們是誠實人，可以留下你們中間的一個人在我這裏，你們可以帶着糧食回去，救你們家裏的饑荒。
34 Mleteni mdogo wenu kwangu. Ndipo nitakapojua kwamba ninyi si wapelelezi, lakini ni watu wa kweli. Kisha nitamwachilia ndugu yenu, na mtafanya biashara katika nchi.”
把你們的小兄弟帶到我這裏來，我便知道你們不是奸細，乃是誠實人。這樣，我就把你們的弟兄交給你們，你們也可以在這地做買賣。』」
35 Ikawa walipoyafungua magunia yao, na tazama, kila mfuko wa fedha wa mmojawao ulikuwa katika gunia lake. Wakati wao na baba yao walipoona mifuko yao ya fedha, wakaogopa.
後來他們倒口袋，不料，各人的銀包都在口袋裏；他們和父親看見銀包就都害怕。
36 Yakobo baba yao akawambia, “Mmeniharibia watoto wao. Yusufu hayupo hai tena, Simoni ameondoka, nanyi mmpeleke Benjamini naye. Mambo haya yote ni kunyume changu.”
他們的父親雅各對他們說：「你們使我喪失我的兒子：約瑟沒有了，西緬也沒有了，你們又要將便雅憫帶去；這些事都歸到我身上了。」
37 Rubeni akamwambia baba yake, kusema, “Unaweza kuwaua wanangu wawili nisipomrudisha Benjamini kwako. Mweke mikononi mwangu, nami nitamrudisha tena kwako.”
呂便對他父親說：「我若不帶他回來交給你，你可以殺我的兩個兒子。只管把他交在我手裏，我必帶他回來交給你。」
38 Yakobo akasema, “Mwanangu atashuka pamoja nanyi. Kwani ndugu yake amekufa na yeye peke yake amebaki. Ikiwa madhara yatampata katika njia mnayoiendea, ndipo mtakapozishusha mvi zangu kaburini kwa huzuni.” (Sheol h7585)
雅各說：「我的兒子不可與你們一同下去；他哥哥死了，只剩下他，他若在你們所行的路上遭害，那便是你們使我白髮蒼蒼、悲悲慘慘地下陰間去了。」 (Sheol h7585)
