Mwanzo 35
1 Mungu akamwambia Yakobo, “Inuka, panda kwenda Betheli, na ukae pale. Unijengee madhabahu pale, niliyekutokea pale ulipomkimbia Esau kaka yako.”
天主對雅各伯說：「起來，上貝特耳去，住在那裏，為你昔日逃避你哥哥厄撒烏在那裏顯現給你的天主，築一祭壇。」
2 Kisha Yakobo akawambia nyumba yake na wote aliokuwa nao, “Wekeni mbali miungu yote ya kigeni iliyo kati yenu, jitakaseni wenyewe, na kubadili mavazi yenu.
雅各伯便對家人和跟隨他的人說：「你們應除去你們中間所有外邦的神像，並取潔，更換衣服，
3 Kisha tuondoke na kwenda Betheli. Nitajenga pale madhabahu kwa Mungu, aliyenijibu katika siku ya shida yangu, naye amekuwa pamoja nami kila nilikokwenda.
因為我門要起身上貝特耳去；在那裏我要給在我困苦的時日俯聽了我，在我所走的路上伴隨了我的天主，築一祭壇。」
4 Hivyo wakampa Yakobo miungu yote ya kigeni iliyokuwa mikononi mwao, na heleni zilizokuwa katika masikio yao. Yakobo akazifukia chini ya mwaloni uliokuwa karibu na Shekemu.
眾人便將自己手中所有外邦的神像，所有的耳環，都交給了雅各伯；雅各伯就都埋在那靠近舍根的橡樹底下。
5 Kwa kadili walivyo safiri, Mungu akaifanya miji yote iliyokuwa karibu nao kuhofu, hivyo watu hao hawakuwafuatia wana wa Yakobo.
當他們起程出發時，天主叫周圍的城邑都非常恐怖，為此誰也不敢追趕雅各伯的兒子。
6 Hivyo Yakobo akafika Luzu(ndiyo Betheli), ulioko katika nchi ya Kanaani, yeye na watu wote aliokuwa nao.
這樣，雅各伯和與他在一起的人，來到客納罕地的路次，即貝特耳；
7 Alijenge madhabahu na kuliita eneo hilo El Betheli, kwa sababu Mungu alikuwa amejifunua kwake, alipokuwa akimkimbia ndugu yake.
他在那裏築了一座祭壇。稱呼那地方為貝特耳，因為他逃避他哥哥時，天主曾在那裏顯現給他。
8 Debora, mlezi wa Rebeka, akafa. Akazikwa chini kutoka Betheli chini ya mwaloni, hivyo ikaitwa Aloni Bakuthi.
其時黎貝加的乳母德波辣死了，就埋在貝加的下面的一株橡樹底下；為此給這橡樹起名叫「悲泣的橡樹。」
9 Yakobo alipokuja kutoka Padani Aramu, Mungu akamtokea tena na kumbariki.
雅各伯由帕丹阿蘭回來後，天主又顯現給他，再祝福。
10 Mungu akamwambia, “Jina lako ni Yakobo, lakini jina lako halitakuwa Yakobo tena. Jina lako litakuwa Israeli.” Hivyo Mungu akamwita jina lake Israeli.
他天主對他說：「你原叫雅各伯，但以後不再叫作雅各伯，卻要叫作以色列。」遂給他改名以色列。
11 Mungu akamwambia, “Mimi ni Mungu Mwenyezi, Uwe mwenye kuzaa na kuongezeka. Taifa na wingi wa mataifa watakujia, na wafalme watatoka miongoni mwa uzao wako.
天主又對他說：「我是全能的天主，你要生育繁殖；不但一個民族，而是一些民族要由你而生，許多君王要由你而生。
12 Nchi ambayo nilimpa Ibrahimu na Isaka, nitakupa wewe. Nami nitaupa pia uzao wako baada yako nchi hii.”
我將賜給了亞巴郎和依撒格的土地賜給你；我也將這土地賜給你未來的後裔。」
13 Mungu akapanda kutoka mahali alipoongea naye.
然後天主就在與他談話的地方，離開他，上升去了。
14 Yakobo akaweka nguzo katika eneo ambalo Mungu alikuwa ameongea naye, nguzo ya jiwe. Akamimina juu yake sadaka ya kinywaji na akamimina mafuta juu yake.
雅各伯在天主與他談話地方，豎立了一根柱子，一根石柱；在上面行了奠祭，倒上油。
15 Yakobo akaiita sehemu Mungu aliyoongea naye, Betheli
雅各伯給天主與他談話的地方起名叫貝特耳。
16 Wakaendelea na safari kutoka Betheli. Walipokuwa kitambo kabla ya kufika Efrathi, Raheli akashikwa na uchungu.
他們由貝特耳起程出發，離厄弗辣大還有一段路程時，辣黑耳要生產，感覺難產。
17 Akawa na utungu mzito. Alipokuwa katika utungu mzito zaidi, mkunga akamwambia, “Usiogope, kwani sasa utapata mtoto mwingine wa kiume.”
正當難產之際，收生婆對她說：「不要怕，你這次還是生個男孩。」
18 Hata alipokaribia kufa, kwa pumzi yake ya mwisho akamwita jina lake Benoni, lakini baba yake akamwita jina lake Benjamini.
辣黑耳將要斷氣快死的時候，給他起名叫本敖尼；但他的父親卻叫他本雅明。
19 Raheli akafa na kuzikwa katika njia iendayo Efrathi (ndio Bethlehemu).
辣黑耳死了，葬在去厄弗辣大，即白冷的路旁。
20 Yakobo akaweka nguzo katika kaburi lake. Ndiyo alama ya kaburi la Raheli hata leo.
雅各伯在她墳上立了一塊碑；這塊辣黑耳墳上的碑，至今尚存。
21 Israeli akaendelea na safari na akaweka hema yake kuvuka mnara wa walinzi wa kondoo.
以色列又起程前行，在米革達耳厄德爾的那一面支搭了帳幕。
22 Yakobo alipokuwa akiishi katika nchi hiyo, Rubeni akalala na Bilha suria wa baba yake, na Israeli akasikia kuhusu hilo. Basi Yakobo alikuwa na wana kumi na mbili.
以色列住在那地時，勒烏本竟去與他父親的妾彼耳哈同睡；以色列後來聞知了此事。雅各伯的兒子共計十二人。
23 Wanawe kwa Lea walikuwa Rubeni, mzaliwa wa kwanza wa Yakobo, na Simoni, Lawi, Yuda, Isakari, na Zabuloni.
肋阿的兒子：雅各伯的長子勒烏本、西默盎、肋未、猶大、依撒加爾和則步隆。
24 Wanawe kwa Raheli walikuwa Yusufu na Benjamini.
辣黑耳的兒子：若瑟和本雅明。
25 Wanawe kwa Bilha, mjakazi wa Raheli walikuwa Dani na Naftali.
辣黑耳的婢女彼耳哈的兒子：丹和納斐塔里。
26 Wana wa Zilpa, mjakazi wa Lea, walikuwa Gadi na Asheri. Hawa wote walikuwa wana wa Yakobo waliozaliwa kwake huko Padani Aramu.
肋阿的婢女齊耳帕的兒子：加得和阿協爾：這些都是雅各伯在帕丹阿蘭生的兒子。
27 Yakobo akaja kwa Isaka, baba yake, huko Mamre katika Kiriathi Arba (jina sawa na Hebroni), alipoishi Ibrahimu na Isaka.
雅各伯來到了克黎雅特阿爾巴，即赫貝龍的瑪默勒他父親依撒格那裏，即亞巴郎和依撒格曾寄居過的地方。
28 Isaka akaishi miaka mia moja na themanini.
依撒格享壽一百八十歲。
29 Isaka akapumua pumzi yake ya mwisho na akafa, na akakusanywa kwa wahenga wake, na mtu mzee amejaa siku. Esau na Yakobo, wanawe, wakamzika.
他年高老邁，已享天年，遂斷氣而死，歸到他親族那裏去了；他的兒子厄撒烏和雅各伯將他埋葬了。
