Danieli 5
1 Mfalme Belshaza alifanya sherehe kubwa kwa kwa ajili ya wakuu wake wa kuheshimiwa wapatao elfu moja, na alikunywa divai mbele yao wote watu elfu moja.
貝耳沙匝王為大員千人擺設了盛筵，並與千人宴飲。
2 Wakati Belshaza alipokuwa akionja divai, alitoa agizo la kuleta vyombo vilivyotengenezwa kwa dhahabu au kwa fedha ambavyo Nebukadneza baba yake alikuwa amevichukua kutoka katika hekalu huko Yerusalemu, ambavyo yeye, na wakuu wake, na wake zake, na masuria waliweza kuvinywea.
貝耳沙匝乘著酒興，命人將他父親拿步高從耶路撒冷殿中劫掠的金銀器皿取來，給君王和他的大員並自己的妻妾用來飲酒。
3 Watumishi walivileta vyombo ya dhahabu vilivyokuwa vimechukulia katika hekalu, nyumba ya Mungu huko Yerusalemu. Mfalme na wakuu wake, na wake zake na masuria walivinywea.
於是人把從耶路撒冷天主殿宇聖所內劫掠的金銀器皿取來，給君王和他的大員並妻妾用來飲酒；
4 Walikunywa divai na kuzisifu sanamu zao zilizotengenezwa kwa dhahabu na fedha, shaba, chuma, mbao na mawe.
大家一面飲酒，一面讚揚自己用金、銀、銅、鐵、木、石製的神像。
5 Kwa wakati huo huo vidole vya mkono wa mtu vilionekana mbele ya kinara cha taa na kuandika katika ukuta uliopigwa lipu katika ikulu ya mfalme. Mfalme aliweza kuona sehemu ya mkono ulipokuwa unaandika.
正在此時，忽然出現了一個人的手指，在燈台後面王宮的粉牆上寫字，君王也看見了那寫字的手掌。
6 Ndipo uso wa mfalme ulibadilika na mawazo yake yalimwogopesha; miguu yake haikuweza kumfanya asimame, na magoti yake yalikuwa yakigongana kwa pamoja.
當時君王的面色立即改變，心意煩亂，兩腰關節鬆弛，兩膝互相碰擊，
7 Mfalme alitoa agizo kwa kupiga kelele, waletwe ndani wale ambao hudai wanaweza kuzungumza na wafu, watu wenye hekima, na wataalamu wa nyota. Mfalme akawaambia wale waliojulikana kwa hekima katika Babeli, “Yeyote atakayeyaeleza maandishi haya na maana yake atavikwa nguo za zambarau na atavikwa na mkufu wa dhahabu shingoni mwake. Naye atakuwa mtawala wa tatu wa juu kwa mamlaka katika ufalme.”
君王遂大聲喊叫，命召術士、占星者和占卜者來；君王就向巴比倫的智者說：不論誰，如能閱讀這些字，給我解說其中的意義，就必身被絳袍，帶上金項鏈，位居全國第三。
8 Ndipo watu wote wa mfalme walikuwa wakijulikana kwa hekima yao waliingia ndani, lakini hawakuweza kuyasoma maandishi wala kueleza maana yake kwa mfalme.
巴比倫所有的智者都來了，卻沒有一個人能閱讀那些文字，也不能給君王說明所含有的意義。
9 Kisha mfalme Belshaza alishitushwa sana na mwonekano wa uso wake ulibadilika. Wakuu wake nao walishangazwa sana.
因此貝耳沙匝王極其驚慌，面色大變，他的大臣也都不知所措。
10 Ndipo sasa malkia alikuja katika nyumba ya sherehe kwasababu ya kile ambacho mfalme na wakuu wake walikuwa wamekisema. Malkia akasema, “Mfalme na aishi milele! Usiache mawazo yako yakakusumbua. Usiruhusu mwonekano wa uso wako ubadilike.
太后聽到了君王和大臣們的喧嘩聲，遂進入坐席的大廳，啟奏說：「大王萬歲! 你不要心慌意亂，面容也不必改變；
11 Kuna mtu katika ufalme wako ambaye ana roho ya miungu watakatifu dani yake. Katika siku za baba yako, mwanga na weledi na hekima ya miungu ilipatikana ndani yake. Mfalme Nebukadneza, baba yako mfalme, alimfanya kuwa mkuu wa waganga, pamoja na mkuu wa wale wanazungumza na wafu, na wa wenye hekima, na wa wataalamu wa nyota.
你國內現有一個人，具有至聖神明的精神，你父親在日，已發見他具有真知灼見，智慧如神。你父親拿步高王，曾立他為所有巫師、術士、占星者和占卜者的首領，
12 Roho bora, ufahamu, weledi, kutafsiri ndoto, kufafanua mafumbo na kutatua matatizo - hizi ni sifa zilizopatikana kwa mtu huyu Danieli, ambaye mfalme alimwita Belteshaza. Sasa mwiteni Danieli naye atawaambia maana ya kile kilichoandikwa.”
就因為在他身上具有一種卓越的精神、學識和聰敏，能詳解夢境，釋謎破惑；君王就將他達尼爾的名字改作貝耳特沙匝。現在就召達尼爾前來，他必能說出其中的意義。」
13 Ndipo Danieli alipoletwa mbele ya mfalme. Mfalme akamwambia, “Wewe ni yule Danieli, mmoja kati ya watu wa mateka wa Yuda, ambao baba yangu mfalme aliwaleta kutoka Yuda.
於是達尼爾被引到王前，問達尼爾說：「你就是我父王昔日由猶大擄來的猶大俘虜中的達尼爾嗎﹖
14 Nimesikia habari kukuhusu wewe, kwamba roho ya miungu iko ndani yako, na ya kwamba mwanga na ufahamu na hekima bora inapatikana ndani yako.
我聽說你有神的精神，具有真知灼見，和卓越的智慧。
15 Na sasa watu wanaojulikana kwa hekima na wale wanaozungumza na wafu, wamekwisha kuletwa mbele yangu, ili kusoma maandishi haya na kunijulisha maana ya tafsiri yake, lakini hawakuweza kunijulisha tafsiri yake.
方纔智者和術士被引至我前，要他們念這些文字，給我說明其中的意義，但是他們卻都不能給我解釋這些文字的意義。
16 Nimesikia kwamba unaweza kutoa tafsiri na kutatua matatizo. Sasa kama utaweza kusoma maandishi na kuniambia maana yake, utavikwa nguo za zambarau na kuwa na kuvalishwa mkufu wa dhahabu shingoni mwako, na utakuwa mtawala wa tatu mwenye mamlaka katika ufalme.”
我聽說你能解釋疑難，現在你若能念這些文字，給我說明其中的意義，你就要身披絳袍，帶上金項鏈，位居全國第三。」
17 Kisha Danieli akajibu mbele ya mfalme, “Zawadi yako na iwe kwa ajili yako mwenyewe, na thawabu yako na umpe mtu mwingine. Hata hivyo, mfalme, nitakusomea maandishi na nitakwaambia maana.
達尼爾回答君王說：「你的禮物仍歸你所有，你的酬報可賞給他人，至於我，我仍要給大王念這些文字，使大王得知其中的含義。
18 Na juu yako, Ewe mfalme, Mungu Aliye juu sana alimpa Nebukadneza baba yako ufalme, ukuu, heshima na enzi.
大王! 至高者天主曾將國家、威權、光榮和尊嚴賞賜了你的父親拿步高；
19 Na kwasababu ya ukuu huo, Mungu alimpa watu wote, mataifa, na lugha walimtetemekea na kumwogopa. Aliwauwa wale aliotaka wafe na aliwaacha hai wale aliotaka waishi. Aliwainua wale aliowataka, na aliwashusha wale aliowataka.
由於天主賞賜了他這樣大的威權，各民族，各邦國，各異語人民，在他面前無不震驚害怕；他願意殺的就殺，他願意活的就活，他願意升的就升，他願意貶的就貶。
20 Lakini wakati moyo ulipokuwa na kiburi na roho yake ilifanywa kuwa mgumu na kwasababu hiyo alitenda kwa kiburi, alishushwa kutoka kiti chake cha enzi cha kifalme, na waliiondoa enzi yake.
但在他心高氣傲，目空一切的時候，便從王位上被推下來，喪失了自己的光榮，
21 Aliondolewa katika ubinadamu, alikuwa na akili za mnyama, na aliishi na punda wa mwituni. Alikula majani kama ng'ombe. Mwili wake ulilowanishwa kwa umande wa kutoka mbinguni mpaka pale alipojifunza kwamba Mungu Aliye Juu anatawala juu ya falme za watu na ya kwamba humweka mtu yeyote amtakaye juu yake.
由人間被驅逐，他的心相似獸心，與野驢為為伍，吃草如同牛一樣；他的身體為露水浸濕，直到他承認至高者天主統治世人的國度，他願意給誰統治，就給誰。
22 Wewe mwana wake, Belshaza, haujaunyenyekeza moyo wako, ingawa aliyajua haya yote.
貝耳沙匝! 你是他的兒子，雖然你知道這一切，但是你仍不低首下心，
23 Umejiinua mwenyewe kinyume cha Bwana wa mbinguni. Katika nyumba yake walikuletea vyombo ambavyo wewe, wakuu wako, wake zako na masuria wako walivinywea, na kisha ukaisifia sana sanamu zilitengenezwa kwa fedha na dhahabu, shaba, chuma, mbao, na mawe - sanamu ambazo haziwezi kuona, kusikia wa kujua kitu chochote. Haujamheshimu Mungu ambaye anaishikilia pumzi yako katika mkono wake na ambaye anazijua njia zako zote.
反而自高自大，抵抗上天的大主，命人將他殿宇的器皿給你拿來，供你和你的大臣並你的妻妾用來飲酒，並且你讚美那些不能看，不能聽，不能知的金、銀、銅、鐵、木、石製的神像，卻不知尊崇那掌握你的氣息，註定你一切命途的天主。
24 Ndipo Mungu aliutuma mkono kutoka katika makao yake na maandishi haya yaliandikwa.
為此，他使一隻手掌出現，寫了這些字。
25 Haya ndiyo maandishi ambayo yaliandikwa: 'Mene, Mene, Tekeli na Peresin.'
寫出來的這些字是：「默乃，默乃，特刻耳，培勒斯。」
26 Maana yake ni: 'Mene,' 'Mungu ameuhesabu ufalme wako na ameukomesha.'
這些字的含義是：「默乃：」天主數了你的國祚，使它完結；「
27 'Tekeli' 'umepimwa katika mizani na umeonekana umepungua.'
特刻耳：」你在天秤上被衡量了，不夠分量；「
28 'Peresi' 'ufalme wako umegawanyika na wamepewa Wamedi na Waajemi.'”
培勒斯：」你的國被瓜分了，給了瑪待人和波斯人。」
29 Ndipo Belshaza alitoa agizo, na walimvalisha Danieli mavazi ya zambarau. Mkufu wa dhahabu walimvisha shingoni, na mfalme alitoa tamko juu ya Danieli kuwa atakuwa mtawala mwenye mamlaka ya nafasi ya tatu katika ufalme.
於是貝耳沙匝下令，給達尼爾披上絳袍，帶上金項鏈，並宣布他位居全國第三。
30 Usiku ule Belshaza, mfalme wa Babeli aliuawa,
當夜加色丁王貝耳沙匝即為人所殺。
31 na Dario Mwajemi aliuchukua ufalme alipokuwa na miaka ipatayo sitini na miwili.
瑪待人達理阿承受了王位，那時他約六十二歲。
