Matendo 1
1 Kitabu cha zamani nilikiandika, Theofilo, nikisema yote Yesu aliyoanza kufanya na kufundisha,
ⲁ̅ⲠⲒϨⲞⲨⲒⲦ ⲘⲈⲚ ⲚⲤⲀϪⲒ ⲀⲒⲀⲒϤ ⲈⲐⲂⲈ ϨⲰⲂ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲰⲐⲈⲞⲪⲨⲖⲖⲈ ϦⲈⲚⲚⲎ ⲈⲦⲀ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ϨⲒⲦⲞⲦϤ ⲈⲀⲒⲦⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲈϮⲤⲂⲰ.
2 mpaka siku ambayo Yeye alipokelewa juu. Hii ilikuwa baada ya kutoa amri kupitia Roho Mtakatifu kwa mitume aliokuwa amewachagua.
ⲃ̅ϢⲀ ⲠⲒⲈϨⲞⲞⲨ ⲈⲦⲀϤϨⲞⲚϨⲈⲚ ⲈⲦⲞⲦⲞⲨ ⲚⲚⲒⲀⲠⲞⲤⲦⲞⲖⲞⲤ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈⲐⲞⲨⲀⲂ ⲚⲎ ⲈⲦⲀϤⲤⲞⲦⲠⲞⲨ ⲀⲨⲞⲖϤ ⲈⲦⲪⲈ.
3 Baada ya mateso yake, Yeye alionekana kwao akiwa hai pia na vithibitisho vingi vikishuhudia. Kwa siku arobaini alijidhihirisha kwao, na alizungumza kuhusu ufalme wa Mungu.
ⲅ̅ⲚⲀⲒ ⲈⲦⲀϤⲞⲨⲞⲚϨϤ ⲈⲢⲰⲞⲨ ⲈϤⲞⲚϦ ⲘⲈⲚⲈⲚⲤⲀ ⲈⲦⲀϤϢⲈⲠⲘⲔⲀϨ ϦⲈⲚⲞⲨⲘⲎϢ ⲘⲘⲎⲒⲚⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲘⲚⲈϨⲞⲞⲨ ⲈϤⲞⲨⲞⲚϨ ⲘⲘⲞϤ ⲈⲢⲰⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲈϤⲤⲀϪⲒ ⲚⲈⲘⲰⲞⲨ ⲈⲐⲂⲈ ϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ.
4 Alipokuwa akikutana pamoja nao, aliwaamuru wasiondoke Yerusalemu, lakini wasubiri kwa ajili ya ahadi ya Baba, ambayo, alisema, “Mlisikia kutoka kwangu
ⲇ̅ⲞⲨⲞϨ ⲈϤⲞⲨⲰⲘ ⲚⲈⲘⲰⲞⲨ ⲀϤϨⲞⲚϨⲈⲚ ⲚⲰⲞⲨ ⲈϢⲦⲈⲘⲪⲰⲢϪ ⲤⲀⲂⲞⲖ ⲚⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ⲀⲖⲖⲀ ⲈⲞϨⲒ ⲘⲠⲒⲰϢ ⲚⲦⲈⲪⲒⲰⲦ ⲪⲎ ⲈⲦⲀⲢⲈⲦⲈⲚⲤⲞⲐⲘⲈϤ ⲚⲦⲞⲦ.
5 kwamba Yohana alibatiza kabisa kwa maji, lakini mtabatizwa kwa Roho Mtakatifu katika siku hizi chache.”
ⲉ̅ϪⲈ ⲒⲰⲀⲚⲚⲎⲤ ⲘⲈⲚ ⲀϤϮⲰⲘⲤ ϦⲈⲚⲞⲨⲘⲰⲞⲨ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲆⲈ ⲤⲈⲚⲀⲈⲘⲤ ⲐⲎⲚⲞⲨ ϦⲈⲚⲞⲨⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈϤⲞⲨⲀⲂ ⲘⲈⲚⲈⲚⲤⲀ ⲞⲨⲘⲎϢ ⲚⲈϨⲞⲞⲨ ⲀⲚ ⲀⲚⲀⲒ ϢⲰⲠⲒ.
6 Na walipokuwa wamekutanika pamoja walimuuliza, “Bwana, hivi huu ndio muda utakaowarudishia Israeli ufalme?”
ⲋ̅ⲚⲐⲰⲞⲨ ⲘⲈⲚ ⲞⲨⲚ ⲈⲦⲀⲨⲐⲰⲞⲨϮ ⲚⲀⲨϢⲒⲚⲒ ⲘⲘⲞϤ ⲈⲨϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ϪⲈ ⲠϬⲞⲒⲤ ⲒⲈ ⲚϨⲢⲎⲒ ϦⲈⲚⲠⲀⲒⲤⲎⲞⲨ ⲬⲚⲀⲦⲪⲈ ϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲈⲠⲒⲤⲖ.
7 Yeye akawaambia, “Siyo sawa kwenu kujua wakati au majira ambayo Baba amekusudia kwa mamlaka yake mwenyewe.”
ⲍ̅ⲠⲈϪⲀϤ ⲚⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲪⲰⲦⲈⲚ ⲀⲚ ⲠⲈ ⲈⲈⲘⲒ ⲈϨⲀⲚⲬⲢⲞⲚⲞⲤ ⲒⲈ ϨⲀⲚⲤⲎⲞⲨ ⲚⲀⲒ ⲈⲦⲀ ⲪⲒⲰⲦ ⲬⲀⲨ ϦⲀ ⲠⲈϤⲈⲢϢⲒϢⲒ.
8 Lakini mtapokea nguvu, wakati Roho Mtakatifu atakapokuja juu yenu, na ninyi mtakuwa mashahidi wangu kote katika Yerusalemu na Uyahudi yote na Samaria mpaka mwisho wa nchi.”
ⲏ̅ⲀⲖⲖⲀ ⲈⲢⲈⲦⲈⲚⲈϬⲒ ⲚⲞⲨϪⲞⲘ ⲈϢⲰⲠ ⲀⲢⲈϢⲀⲚ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈⲐⲞⲨⲀⲂ ⲒⲈϦⲢⲎⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲦⲈⲦⲈⲚⲚⲀϢⲰⲠⲒ ⲚⲎⲒ ⲘⲘⲈⲐⲢⲈ ϦⲈⲚⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ⲚⲈⲘ ϮⲒⲞⲨⲆⲈⲀ ⲦⲎⲢⲤ ⲚⲈⲘ ⲦⲤⲀⲘⲀⲢⲒⲀ ⲚⲈⲘ ϢⲀ ⲀⲨⲢⲎϪϤ ⲘⲠⲔⲀϨⲒ.
9 Bwana Yesu alipokwisha yasema haya, wakiwa wanatazama juu, Yeye aliinuliwa juu, na wingu likamfunika wasimwone kwa macho yao.
ⲑ̅ⲞⲨⲞϨ ⲚⲀⲒ ⲈⲦⲀϤϪⲞⲦⲞⲨ ⲈⲨⲤⲞⲘⲤ ⲀⲨϤⲒⲦϤ ⲈⲠϢⲰⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲞⲨϬⲎⲠⲒ ⲀⲤϢⲞⲠⲤ ⲈⲢⲞⲤ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀ ⲚⲞⲨⲂⲀⲖ.
10 Wakati wanatazama mbinguni kwa makini akienda, ghafla, watu wawili walisimama katikati yao wamevaa mavazi meupe.
ⲓ̅ⲚⲀⲨⲞⲒ ⲆⲈ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲈⲚⲀⲨⲒⲞⲢⲈⲘ ⲞⲨⲀⲒ ⲞⲨⲂⲈ ⲞⲨⲀⲒ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲈϤⲘⲞϢⲒ ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈⲦⲪⲈ ϨⲎⲠⲠⲈ ⲒⲤ ⲢⲰⲘⲒ ⲂⲀⲨⲞϨⲒ ⲈⲢⲀⲦⲞⲨ ⲚⲀϨⲢⲀⲨ ϦⲈⲚϨⲀⲚϨⲈⲂⲤⲰ ⲈⲨⲞⲨⲞⲂϢ.
11 Walisema, “Enyi watu wa Galilaya, kwa nini mnasimama hapa mkitazama mbinguni?” Huyu Yesu aliyepaa juu mbinguni atarudi kwa namna ile ile kama mlivyomuona akienda mbinguni.
ⲓ̅ⲁ̅ⲞⲨⲞϨ ⲠⲈϪⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲚⲒⲄⲀⲖⲒⲖⲈⲞⲤ ⲀϦⲰⲦⲈⲚ ⲦⲈⲦⲈⲚⲞϨⲒ ⲈⲢⲀⲦⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈⲢⲈⲦⲈⲚⲤⲞⲘⲤ ⲈⲠϢⲰⲒ ⲈⲦⲪⲈ ⲪⲀⲒ ⲠⲈ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲈⲦⲀⲨⲞⲖϤ ⲈⲠϢⲰⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀⲢⲰⲦⲈⲚ ⲪⲀⲒ ⲞⲚ ⲠⲈ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲈⲦⲈϤⲚⲎⲞⲨ ⲘⲘⲞϤ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲈⲦⲀⲢⲈⲦⲈⲚⲚⲀⲨ ⲈⲢⲞϤ ⲈϤⲘⲞϢⲒ ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈⲦⲪⲈ.
12 Ndipo wakarudi Yerusalemu kutoka kwenye mlima wa mizeituni, ambao uko karibu na Yerusalemu, mwendo wa siku ya Sabato.
ⲓ̅ⲃ̅ⲦⲞⲦⲈ ⲀⲨⲔⲞⲦⲞⲨ ⲈⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀ ⲠⲒⲦⲰⲞⲨ ⲈϢⲀⲨⲘⲞⲨϮ ⲈⲢⲞϤ ϪⲈ ⲪⲀⲚⲒϪⲰⲒⲦ ⲈⲦϦⲈⲚⲦ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ⲚⲞⲨⲤⲀⲂⲂⲀⲦⲞⲚ ⲘⲘⲞϢⲒ.
13 Walipofika walikwenda ghorofani walikokuwa wakikaa. Nao ni Petro, Yohana, Yakobo, Andrea, Filipo, Thomaso, Batholomayo, Mathayo, Yakobo Mwana wa Alfayo, Simoni Zelote na Yuda Mwana wa Yakobo.
ⲓ̅ⲅ̅ⲦⲞⲦⲈ ⲈⲦⲀⲨϢⲈ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲀⲨϢⲈ ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈⲞⲨⲘⲀ ⲈϤⲤⲀⲠϢⲰⲒ ⲠⲒⲘⲀ ⲈⲚⲀϤϢⲞⲠ ⲚϦⲎⲦϤ ⲚϪⲈⲠⲈⲦⲢⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲒⲰⲀⲚⲚⲎⲤ ⲒⲀⲔⲰⲂⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲀⲚⲆⲢⲈⲀⲤ ⲪⲒⲖⲒⲠⲠⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲐⲰⲘⲀⲤ ⲂⲀⲢⲐⲞⲖⲞⲘⲈⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲘⲀⲦⲐⲈⲞⲤ ⲒⲀⲔⲰⲂⲞⲤ ⲪⲀ ⲀⲖⲪⲈⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲤⲒⲘⲰⲚ ⲠⲒⲢⲈϤⲬⲞϨ ⲚⲈⲘ ⲒⲞⲨⲆⲀⲤ ⲪⲀ ⲒⲀⲔⲰⲂⲞⲤ.
14 Wote waliungana kama mtu mmoja, kwa juhudi walikuwa wakiendelea katika maombi. Pamoja na hao walikuwepo wanawake, Mariamu Mama yake Yesu, na kaka zake.
ⲓ̅ⲇ̅ⲚⲀⲒ ⲆⲈ ⲦⲎⲢⲞⲨ ⲈⲨⲘⲎⲚ ⲈⲨⲤⲞⲠ ⲈϮⲠⲢⲞⲤⲈⲨⲬⲎ ⲚⲈⲘ ϨⲀⲚϨⲒⲞⲘⲒ ⲚⲈⲘ ⲘⲀⲢⲒⲀ ⲐⲘⲀⲨ ⲚⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ⲚⲈⲘ ⲚⲈϤⲤⲚⲎⲞⲨ.
15 Katika siku zile Petro alisimama katikati ya ndugu, kama watu 120, akasema,
ⲓ̅ⲉ̅ⲞⲨⲞϨ ⲚϦⲢⲎⲒ ϦⲈⲚⲚⲀⲒⲈϨⲞⲞⲨ ⲀϤⲦⲰⲚϤ ⲚϪⲈⲠⲈⲦⲢⲞⲤ ϦⲈⲚⲐⲘⲎϮ ⲚⲚⲒⲤⲚⲎⲞⲨ ⲚⲈⲞⲨⲞⲚ ⲞⲨⲘⲎϢ ⲆⲈ ⲈⲨⲐⲞⲨⲎⲦ ϨⲒ ⲪⲀⲒ ⲈⲪⲀⲒ ⲈⲚⲀⲨⲚⲀⲈⲢⲢⲔ ⲚⲢⲀⲚ ⲠⲈϪⲀϤ
16 Ndugu, ilikuwa lazima kwamba maandiko yatimizwe, ambapo zamani Roho Mtakatifu alisema kwa kinywa cha Daudi kuhusiana na Yuda, ambaye aliwaelekeza wale waliomkamata Yesu.
ⲓ̅ⲋ̅ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲚⲒⲤⲚⲎⲞⲨ ϨⲰϮ ⲠⲈ ⲚⲦⲈⲤϪⲰⲔ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϪⲈϮⲄⲢⲀⲪⲎ ⲐⲎ ⲈⲦⲀϤⲈⲢϢⲞⲢⲠ ⲚϪⲞⲤ ⲚϪⲈⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈⲐⲞⲨⲀⲂ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲢⲰϤ ⲚⲆⲀⲨⲒⲆ ⲈⲐⲂⲈ ⲒⲞⲨⲆⲀⲤ ⲪⲎ ⲈⲦⲀϤⲈⲢϬⲀⲨⲘⲰⲒⲦ ⲚⲚⲎ ⲈⲦⲀⲨⲀⲘⲀϨⲒ ⲚⲒⲎⲤⲞⲨⲤ.
17 Kwa kuwa yeye alikuwa mmoja wetu na alipokea fungu lake la faida katika hii huduma.”
ⲓ̅ⲍ̅ϪⲈ ⲚⲀϤⲎⲠ ⲚϦⲢⲎⲒ ⲚϦⲎⲦⲈⲚ ⲠⲈ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲠⲒⲰⲠ ⲒⲈⲢⲞϤ ⲘⲠⲒⲔⲖⲎⲢⲞⲤ ⲚⲦⲈⲦⲀⲒⲆⲒⲀⲔⲞⲚⲒⲀ.
18 (Sasa mtu huyu alinunua eneo kwa kile alichokipokea kwa uovu wake na hapo alianguka akitanguliza kichwa, mwili ukapasuka na matumbo yake yote yakawa wazi yakamwagika.
ⲓ̅ⲏ̅ⲪⲀⲒ ⲘⲈⲚ ⲞⲨⲚ ⲀϤϢⲰⲠ ⲚⲞⲨⲒⲞϨⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲪⲂⲈⲬⲈ ⲚⲦⲈⲦⲀⲆⲒⲔⲒⲀ ⲞⲨⲞϨ ⲀϤϨⲈⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲠⲈϤϨⲞ ⲀϤⲔⲰϢ ϦⲈⲚⲦⲈϤⲘⲎϮ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲎ ⲈⲦⲤⲀϦⲞⲨⲚ ⲘⲘⲞϤ ⲦⲎⲢⲞⲨ ⲀⲨⲪⲰⲚ ⲈⲂⲞⲖ.
19 Wote walioishi Yerusalemu walisikia kuhusu hili, hivyo eneo hilo wakaliita kwa lugha yao “Akeldama” hilo ni “shamba la damu.”)
ⲓ̅ⲑ̅ⲞⲨⲞϨ ⲀϤⲞⲨⲞⲚϨ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲦϢⲞⲠ ϦⲈⲚⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ϨⲰⲤⲦⲈ ⲚⲤⲈⲘⲞⲨϮ ⲈⲪⲢⲀⲚ ⲘⲠⲒⲒⲞϨⲒ ⲈⲦⲈⲘⲘⲀⲨ ϦⲈⲚⲦⲞⲨⲀⲤⲠⲒ ϪⲈ ⲀⲬⲈⲖⲆⲀⲘⲀⲄ ⲈⲦⲈ ⲠⲒⲒⲞϨⲒ ⲚⲦⲈⲠⲒⲤⲚⲞϤ.
20 “Kwenye kitabu cha Zaburi imeandikwa, 'Ngoja eneo lake liwe hame na isiruhusiwe hata mmoja kuishi pale;' na, 'Ruhusu mtu mwingine achukue nafasi yake ya uongozi.'
ⲕ̅ⲤⲤϦⲎⲞⲨⲦ ⲄⲀⲢ ϨⲒ ⲠϪⲰⲘ ⲚⲦⲈⲚⲒⲮⲀⲖⲘⲞⲤ ϪⲈ ⲦⲈϤⲈⲢⲂⲒ ⲘⲀⲢⲈⲤϢⲰϤ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲠⲈⲚⲐⲢⲈϤϢⲰⲠⲒ ⲚϪⲈⲪⲎ ⲈⲦϢⲞⲠ ⲚϦⲎⲦⲤ ⲦⲈϤⲘⲈⲦⲈⲠⲒⲤⲔⲞⲠⲞⲤ ⲘⲀⲢⲈ ⲔⲈⲞⲨⲀⲒ ϬⲒⲦⲤ.
21 Hiyo ni muhimu, kwa hiyo, mmoja wa wanaume ambao waliambatana nasi wakati Bwana Yesu alipotoka na kuingia kati yetu,
ⲕ̅ⲁ̅ϨⲰϮ ⲞⲨⲚ ϦⲈⲚⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲈⲦⲀⲨⲒ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲚϦⲎⲦⲈⲚ ϦⲈⲚⲠⲒⲤⲎⲞⲨ ⲦⲎⲢϤ ⲈⲦⲀϤⲒ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲀϤⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒϪⲰⲚ ⲚϪⲈⲠⲈⲚϬⲞⲒⲤ ⲒⲎⲤⲞⲨⲤ.
22 kuanzia kwenye ubatizo wa Yohana mpaka siku ile alipotwaliwa juu, lazima awe shahidi wa ufufuo pamoja nasi.
ⲕ̅ⲃ̅ⲈⲀϤⲈⲢϨⲎⲦⲤ ⲒⲤϪⲈⲚ ⲠⲒⲰⲘⲤ ⲚⲦⲈⲒⲰⲀⲚⲚⲎⲤ ϢⲀ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈⲠⲒⲈϨⲞⲞⲨ ⲈⲦⲀⲨⲞⲖϤ ⲈⲠϢⲰⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀⲢⲞⲚ ⲚⲦⲈⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲀⲒ ⲈⲢⲘⲈⲐⲢⲈ ⲚⲈⲘⲀⲚ ϦⲀ ⲦⲈϤⲀⲚⲀⲤⲦⲀⲤⲒⲤ.
23 “Wakaweka mbele wanaume wawili, Yusufu aitwaye Barnaba, ambaye pia aliitwa Yusto na Mathia.
ⲕ̅ⲅ̅ⲞⲨⲞϨ ⲀⲨⲦⲀϨⲈ ⲂⲈⲢⲀⲦⲞⲨ ⲒⲰⲤⲎⲪ ⲪⲎ ⲈⲦⲞⲨⲘⲞⲨϮ ⲈⲢⲞϤ ϪⲈ ⲂⲀⲢⲤⲀⲂⲂⲀⲤ ⲪⲎ ⲈⲦⲀⲨϮⲢⲈⲚϤ ϪⲈ ⲒⲞⲨⲤⲦⲞⲤ ⲚⲈⲘ ⲘⲀⲐⲒⲀⲤ.
24 Wao waliomba wakisema, “Wewe, Bwana, ujuaye mioyo ya watu wote, hivyo weka wazi yupi kati ya wawili hawa ambaye umemchagua
ⲕ̅ⲇ̅ⲞⲨⲞϨ ⲈⲦⲀⲨⲦⲰⲂϨ ⲠⲈϪⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲠϬⲞⲒⲤ ⲚⲐⲞⲔ ⲠⲈⲦⲤⲰⲞⲨⲚ ⲘⲠϨⲎⲦ ⲚⲦⲈⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲞⲨⲞⲚϨ ⲘⲪⲎ ⲈⲦⲀⲔⲤⲞⲦⲠϤ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲠⲀⲒⲂ ⲞⲨⲀⲒ
25 kuchukua nafasi katika huduma na utume, ambapo Yuda alitenda uovu na kwenda mahali pake.”
ⲕ̅ⲉ̅ⲈϬⲒ ⲈⲪⲘⲀ ⲚⲦⲈⲦⲀⲒⲆⲒⲀⲔⲞⲚⲒⲀ ⲚⲈⲘ ⲦⲀⲒⲘⲈⲦⲀⲠⲞⲤⲦⲞⲖⲞⲤ ⲐⲎ ⲈⲦⲀϤⲈⲢⲠⲀⲢⲀⲂⲈⲚⲒⲚ ⲘⲘⲞⲤ ⲚϪⲈⲒⲞⲨⲆⲀⲤ ⲈⲀϤϢⲈ ⲚⲀϤ ⲈⲠⲈϤⲘⲀ ⲈⲦⲈ ⲪⲰϤ ⲠⲈ.
26 Wakapiga kura kwa ajili yao, na kura ikamwangukia Mathia ambaye alihesabiwa pamoja na wale mitume kumi na moja.
ⲕ̅ⲋ̅ⲞⲨⲞϨ ⲀⲨϮⲔⲖⲎⲢⲞⲤ ⲚⲰⲞⲨ ⲀⲠⲒⲔⲖⲎⲢⲞⲤ ⲒⲈϪⲈⲚ ⲘⲀⲐⲒⲀⲤ ⲀⲨⲞⲠϤ ⲚⲈⲘ ⲠⲒⲒⲀ ⲚⲀⲠⲞⲤⲦⲞⲖⲞⲤ.
