Matendo 24
1 Baada ya siku tano, Anania kuhani mkuu, baadhi ya wazee na msemaji mmoja aitwaye Tertulo, wakaenda pale. Watu hawa wameleta mashtaka dhidi ya Paulo kwa gavana.
ⲁ̅ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁϯⲟⲩ ⲇⲉ ⲛ̅ϩⲟⲟⲩ ⲁϥⲉⲓ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲛ̅ϭⲓⲁⲛⲁⲛⲓⲁⲥ ⲡⲁⲣⲭⲓⲉⲣⲉⲩⲥ. ⲙⲛ̅ϩⲉⲛⲡⲣⲉⲥⲃⲩⲧⲉⲣⲟⲥ. ⲁⲩⲱ ⲟⲩϩⲣⲏⲧⲱⲣ ϫⲉ ⲧⲉⲣⲧⲩⲗⲗⲟⲥ. ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲥⲙ̅ⲙⲉ ⲉⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲙ̅ⲫⲏⲅⲉⲙⲱⲛ.
2 Paulo alipo simama mbele ya gavana, Tertulo akaanza kumshitaki na kusema kwa gavana, “kwa sababu yako tuna amani kuu; na kwa maono yako yanaleta mageuzi mazuri katika taifa letu;
ⲃ̅ⲛ̅ⲧⲉⲣⲟⲩⲙⲟⲩⲧⲉ ⲇⲉ ⲉⲣⲟϥ ⲁϥⲁⲣⲭⲉⲓ ⲛ̅ⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓ ⲛ̅ϭⲓⲧⲉⲣⲧⲩⲗⲗⲟⲥ. ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲟⲩⲛⲟⲩⲛⲟϭ ⲛ̅ⲉⲓⲣⲏⲛⲏ ϣⲟⲟⲡ ⲛⲁⲛ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧⲕ̅. ⲁⲩⲱ ϩⲉⲛⲡⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲙ̅ⲡⲉⲓ̈ϩⲉⲑⲛⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲛ̅ⲧⲉⲕⲡⲣⲟⲛⲟⲓⲁ
3 basi kwa shukurani yote tunapokea kila kitu ukifanyacho, Wasalam mheshimiwa Feliki.
ⲅ̅ⲫⲏⲗⲓⲝ ⲡⲉⲕⲣⲁⲧⲓⲥⲧⲟⲥ. ⲥⲉⲧⲁⲓ̈ⲟ ⲙ̅ⲙⲟⲛ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ϩⲙ̅ⲙⲁ ⲛⲓⲙ. ϩⲛ̅ⲟⲩⲛⲟϭ ⲛ̅ϩⲙⲟⲧ.
4 Lakini nisikuchoshe zaidi, nakusihi unisikilize maneno machache kwa fadhili zako.
ⲇ̅ϫⲉⲕⲁⲥ ⲇⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲛϯϩⲓⲥⲉ ⲛⲁⲕ ⲉⲡⲉϩⲟⲩⲟ. ϯⲥⲟⲡⲥ̅ ⲙ̅ⲙⲟⲕ ⲉⲧⲣⲉⲕⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟⲛ ϩⲛ̅ⲟⲩϣⲱⲱⲧ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲉⲕⲙⲛ̅ⲧϩⲁⲕ.
5 Kwa maana tumempata mtu huyu mkorofi, na anasababisha Wayahudi wote kuasi duniani. Tena ni kiongozi wa madhehebu ya Wanazorayo. (Zingatia: Sehemu ya maneno ya mstari huu 24: 6
ⲉ̅ⲁⲛϩⲉ ⲅⲁⲣ ⲉⲡⲉⲓ̈ⲣⲱⲙⲉ ⲛ̅ⲗⲟⲓⲙⲟⲥ ⲉϥⲧⲟⲩⲛⲉⲥⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⲛ̅ⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲉⲧϩⲛ̅ⲧⲟⲓⲕⲟⲩⲙⲉⲛⲏ. ⲉⲡⲥⲁϩ ⲡⲉ ⲛ̅ⲑⲁⲓⲣⲉⲥⲓⲥ ⲛ̅ⲛ̅ⲁⲍⲱⲣⲁⲓⲟⲥ.
6 Na tena alijaribu kulitia hekalu unajisi hivyo tukamkamata., haumo kwenye nakala bora za kale). (Zingatia: Mstari huu
ⲋ̅ⲁϥⲡⲓⲣⲁⲍⲉ ⲉϫⲱϩⲙ̅ ⲙ̅ⲡⲉⲣⲡⲉ ⲡⲁⲓ̈ ⲛ̅ⲧⲁⲛⲁⲙⲁϩⲧⲉ ⲙⲙⲟϥ.
7 Lisiasi, afisa, alikuja na akamchukua kwa nguvu mikononi mwetu., haumo kwenye nakala bora za maandiko ya kale).
ⲍ̅
8 Ukimwuliza Paulo kuhusu mambo haya, hata utaweza kujifunza ni kitu gani tumemshtakia.”
ⲏ̅ⲟⲩⲛϭⲟⲙ ⲇⲉ ⲟⲛ ⲙ̅ⲙⲟⲕ ⲉⲁⲛⲁⲕⲣⲓⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲉⲉⲓⲙⲉ ⲉⲧⲃⲉⲛⲁⲓ̈ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲉⲧⲛ̅ⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ.
9 Wayahudi nao wakamshtaki Paulo, wakisema kwamba haya mambo yalikuwa kweli.
ⲑ̅ⲁⲩⲟⲩⲱϣⲃ̅ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ⲉⲩϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲛⲁⲓ̈ ⲥⲙⲟⲛⲧ̅ ⲛ̅ⲧⲉⲓ̈ϩⲉ.
10 Liwali alipompungia mkono ili Paulo aongee, Paulo alijibu, “Ninajua ya kwamba kwa miaka mingi umekua mwamuzi wa taifa hili, na nina furaha kujieleza mwenyewe kwako.
ⲓ̅ⲁⲫⲏⲅⲉⲙⲱⲛ ⲇⲉ ϫⲱⲣⲙ̅ ⲉⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲉϣⲁϫⲉ. ⲁϥⲟⲩⲱϣⲃ̅ ⲇⲉ ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲉⲓ̈ⲥⲟⲟⲩⲛ ⲙ̅ⲙⲟⲕ ⲉⲓⲥϩⲁϩ ⲛ̅ⲣⲟⲙⲡⲉ ⲉⲕⲟ ⲛ̅ⲣⲉϥϯϩⲁⲡ ⲉⲡⲉⲓ̈ϩⲉⲑⲛⲟⲥ. ϩⲛ̅ⲟⲩⲙ̅ⲧⲟⲛ ϭⲉ ⲛ̅ϩⲏⲧ ϯⲛⲁϣⲁϫⲉ ϩⲁⲣⲟⲓ̈.
11 Waweza kuhakikisha kuwa hazijapita siku zaidi ya kumi na mbili tangu nilipopanda kwenda kuabudu Yerusalemu.
ⲓ̅ⲁ̅ⲉⲩⲛ̅ϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟⲕ ⲉⲉⲓⲙⲉ ϫⲉ ⲙ̅ⲡⲓⲣ̅ϩⲟⲩⲟ ⲉⲙⲛ̅ⲧⲥⲛⲟⲟⲩⲥ ⲛ̅ϩⲟⲟⲩ ϫⲓⲛⲧⲁⲓ̈ⲃⲱⲕ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲉⲑⲓ̅ⲗ̅ⲏ̅ⲙ ⲉⲟⲩⲱϣⲧ̅.
12 Na waliponikuta katika hekalu, sikubishana na mtu yeyote, na sikufanya fujo katika mkutano, wala katika masinagogi wala ndani ya mji;
ⲓ̅ⲃ̅ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲡⲟⲩϩⲉ ⲉⲣⲟⲓ̈ ⲉⲓ̈ϣⲁϫⲉ ⲙⲛ̅ⲟⲩⲁ ϩⲙ̅ⲡⲉⲣⲡⲉ. ⲏ̅ ⲉⲓ̈ⲥⲱⲟⲩϩ ⲛ̅ⲟⲩⲙⲏⲏϣⲉ. ⲟⲩⲇⲉ ϩⲛ̅ⲛⲉⲩⲥⲩⲛⲁⲅⲱⲅⲏ ⲟⲩⲇⲉ ϩⲛ̅ⲧⲡⲟⲗⲓⲥ.
13 na wala hawawezi kuhakikisha kwako mashitaka wanayoyashitaki dhidi yangu.
ⲓ̅ⲅ̅ⲟⲩⲇⲉ ⲙⲛ̅ϣϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ⲉⲧⲁϩⲟ ⲉⲣⲁⲧⲟⲩ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲟⲩⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓ ⲙ̅ⲙⲟⲓ̈ ⲧⲉⲛⲟⲩ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ.
14 Ila nakiri hili kwako, ya kwamba kwa njia ile ambayo wanaiita dhehebu, kwa njia iyo hiyo ninamtumikia Mungu wa baba zetu. Mimi ni mwaminifu kwa yote yaliyoko kwenye sheria na maandiko ya manabii.
ⲓ̅ⲇ̅ϯϩⲟⲙⲟⲗⲟⲅⲓ ⲛⲁⲕ ⲙ̅ⲡⲁⲓ̈. ϫⲉ ⲕⲁⲧⲁⲧⲉϩⲓⲏ ⲉⲧⲉⲣⲉⲛⲁⲓ̈ ⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟⲥ ϫⲉ ϩⲁⲓⲣⲉⲥⲓⲥ. ⲉⲓ̈ϣⲙ̅ϣⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲓ̈ϩⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲛⲁⲉⲓⲟⲧⲉ. ⲉⲓ̈ⲡⲓⲥⲧⲉⲩⲉ ⲉⲛⲉⲧⲥⲏϩ ⲧⲏⲣⲟⲩ ϩⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲙⲛ̅ⲛⲉⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ.
15 Nina ujasiri ule ule kwa Mungu ambao hata hao nao wanaungojea, kuja kwa ufufuo wa wafu, kwa wote wenye haki na wasio na haki pia;
ⲓ̅ⲉ̅ⲉⲟⲩⲛⲧⲁⲓ̈ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲟⲩϩⲉⲗⲡⲓⲥ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ. ⲧⲉⲧⲉⲣⲉⲛⲁⲓ̈ ϭⲱϣⲧ̅ ϩⲏⲧⲥ̅. ⲧⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⲉⲧⲛⲁϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲛ̅ⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥ ⲙⲛ̅ⲁⲇⲓⲕⲟⲥ.
16 na kwa hili, ninafanya kazi ili niwe na dhamira isiyo na hatia mbele za Mungu na mbele ya watu kupitia mambo yote.
ⲓ̅ⲋ̅ⲉⲁⲓ̈ⲁⲥⲕⲓ ϩⲱ ϩⲙ̅ⲡⲁⲓ̈. ⲉⲧⲣⲁⲕⲱ ⲛⲁⲓ̈ ⲛ̅ⲟⲩⲥⲩⲛⲉⲓⲇⲏⲥⲓⲥ ⲁϫⲛ̅ϫⲣⲟⲡ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ⲛ̅ⲛⲁϩⲣⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲣⲱⲙⲉ.
17 Sasa Baada ya miaka mingi nimekuja kuleta msaada kwa taifa langu na zawadi ya fedha.
ⲓ̅ⲍ̅ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁϩⲁϩ ⲇⲉ ⲛ̅ⲣⲟⲙⲡⲉ ⲁⲓ̈ⲉⲓ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲉⲡⲁϩⲉⲑⲛⲟⲥ ⲉⲓ̈ⲉⲓⲣⲉ ⲛ̅ϩⲉⲛⲙⲛ̅ⲧⲛⲁ ⲙⲛ̅ϩⲉⲛⲑⲩⲥⲓⲁ.
18 Nilipofanya hivi, Wayahudi fulani wa Asia wakanikuta ndani ya sherehe ya utakaso ndani ya hekalu, bila kundi la watu wala ghasia.
ⲓ̅ⲏ̅ϩⲛ̅ⲛⲁⲓ̈ ⲁⲩϩⲉ ⲉⲣⲟⲓ̈ ϩⲙ̅ⲡⲉⲣⲡⲉ. ⲉⲓ̈ⲧⲃ̅ⲃⲟ ⲙ̅ⲙⲟⲓ̈ ⲙⲛ̅ⲟⲩⲙⲏⲏϣⲉ ⲁⲛ. ⲟⲩⲇⲉ ϩⲛ̅ⲟⲩϣⲧⲟⲣⲧⲣ̅ ⲁⲛ ⲛ̅ϭⲓϩⲉⲛⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲁⲥⲓⲁ.
19 Watu hawa ambao imewapasa kuwapo mbele yako sasa hivi na waseme kile walichonacho juu yangu kama wana neno lo lote.
ⲓ̅ⲑ̅ⲛⲁⲓ̈ ⲉϣϣⲉ ⲉⲩϩⲙ̅ⲡⲉⲓ̈ⲙⲁ. ⲛ̅ⲥⲉⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓ ⲉϣϫⲉⲟⲩⲛⲧⲟⲩⲗⲁⲁⲩ ⲛⲙ̅ⲙⲁⲓ̈.
20 Au watu hawa wenyewe na waseme ni kosa gani waliloliona kwangu niliposimama mbele za baraza la kiyahudi;
ⲕ̅ⲏ̅ ⲙ̅ⲙⲟⲛ ⲛⲁⲓ̈ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩ ⲙⲁⲣⲟⲩϫⲟⲟⲥ. ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲓⲁϩⲉⲣⲁⲧ ϩⲙ̅ⲡⲥⲩⲛϩⲉⲇⲣⲓⲟⲛ ⲛ̅ⲧⲁⲩϩⲉ ⲉⲁϣ ⲛ̅ϫⲓⲛϭⲟⲛⲥ̅ ⲛ̅ϩⲏⲧ.
21 isipokuwa kwa ajili ya kitu kimoja nilichokisema kwa sauti niliposimama katikati yao, ' ni kwa sababu ya ufufuo wa wafu ninyi mnanihukumu.”'
ⲕ̅ⲁ̅ⲉⲓⲙⲏⲧⲓ ϫⲉ ⲉⲧⲃⲉⲧⲉⲓ̈ⲥⲙⲏ ⲛ̅ⲟⲩⲱⲧ ⲛ̅ⲧⲁⲓ̈ϫⲓϣⲕⲁⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲉⲓ̈ⲁϩⲉⲣⲁⲧ ϩⲛ̅ⲧⲉⲩⲙⲏⲧⲉ. ϫⲉ ⲉⲩⲉⲕⲣⲓⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲓ̈ ⲙ̅ⲡⲟⲟⲩ ϩⲓⲱⲧⲧⲏⲩⲧⲛ̅. ⲉⲧⲃⲉⲧⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲟⲟⲩⲧ.
22 Feliki alikuwa ametaarifiwa vizuri kuhusu njia, na akauahirisha mkutano. Akasema, “Lisia jemedari atakapokuja chini kutoka Yerusalemu nitatoa maamuzi dhidi ya mashitaka yenu.”
ⲕ̅ⲃ̅ⲫⲏⲗⲓⲝ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲛⲁⲓ̈ ⲁϥⲛⲉϫⲫⲱⲃ ⲉⲡⲁϩⲟⲩ. ⲉϥⲥⲟⲟⲩⲛ ⲛ̅ⲧⲉϩⲓⲏ ϩⲛ̅ⲟⲩⲱⲣϫ̅. ⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲉⲣϣⲁⲛⲗⲩⲥⲓⲁⲥ ⲡⲭⲓⲗⲓⲁⲣⲭⲟⲥ ⲉⲓ ϯⲛⲁⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲱⲧⲛ̅.
23 Ndipo akamwamuru akida amlinde Paulo, ila awe na nafasi na hata asiwepo mtu wakuwakataza marafiki zake wasimsaidie wala wasimtembelee.
ⲕ̅ⲅ̅ⲁϥⲟⲩⲉϩⲥⲁϩⲛⲉ ⲇⲉ ⲙ̅ⲡϩⲉⲕⲁⲧⲟⲛⲧⲁⲣⲭⲟⲥ ⲉϩⲁⲣⲉϩ ⲉⲡⲁⲩⲗⲟⲥ. ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲟⲕϩϥ̅. ⲟⲩⲇⲉ ⲉⲧⲙ̅ⲕⲱⲗⲩⲉ ⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲛ̅ⲛⲉϥⲣⲱⲙⲉ ⲉⲧⲙ̅ϣⲙ̅ϣⲏⲧϥ̅. ⲏ̅ ⲉⲧⲣⲉⲩⲃⲱⲕ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲛⲁϥ.
24 Baada ya siku kadhaa, Feliki akarudi na Drusila mkewe aliyekuwa Myahudi, akatuma kumwita Paulo na akasikiliza toka kwake habari za imani ndani ya Kristo Yesu.
ⲕ̅ⲇ̅ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁϩⲉⲛϩⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲁϥⲉⲓ ⲛ̅ϭⲓⲫⲏⲗⲓⲝ ⲙⲛ̅ⲧⲣⲟⲩⲥⲓⲗⲗⲁ ⲧⲉϥⲥϩⲓⲙⲉ ⲉⲩⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ⲧⲉ ⲁⲩⲱ ⲁϥⲧⲛ̅ⲛⲟⲟⲩ ⲛ̅ⲥⲁⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲁϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲉⲧⲃⲉⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲓ̅ⲥ̅.
25 Ila Paulo alipokuwa akijadiliana naye kuhusu haki, kuwa na kiasi na hukumu itakayokuja, Feliki akapata hofu akajibu, “nenda mbali kwa sasa, ila nikipata muda tena, nitakuita.”
ⲕ̅ⲉ̅ⲉⲣⲉⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲇⲉ ϣⲁϫⲉ ⲉⲧⲃⲉⲧⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ ⲉⲧⲃⲉⲧⲉⲕⲣⲁⲧⲓⲁ ⲙⲛ̅ⲧⲉⲕⲣⲓⲥⲓⲥ ⲉⲧⲛⲁϣⲱⲡⲉ. ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥⲣ̅ϩⲟⲧⲉ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲫⲏⲗⲓⲝ ⲁϥⲟⲩⲱϣⲃ̅ ϫⲉ ⲃⲱⲕ ⲧⲉⲛⲟⲩ. ⲉⲓ̈ϣⲁⲛϩⲉ ⲅⲁⲣ ⲉⲡⲉⲩⲟⲉⲓϣ ϯⲛⲁⲧⲁⲩⲟⲟⲩ ⲛ̅ⲥⲱⲕ.
26 Muda uo huo, alitegemea kwamba Paulo atampa fedha kwa hiyo alimwita mara nyingi akaongea naye.
ⲕ̅ⲋ̅ϩⲁⲙⲁ ⲧⲉ ⲉϥϩⲉⲗⲡⲓⲍⲉ ϫⲉ ⲉⲣⲉⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲛⲁϯϩⲉⲛⲭⲣⲏⲙⲁ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲉϥⲉⲃⲟⲗϥ̅ ⲉⲃⲟⲗ. ⲉⲧⲃⲉⲡⲁⲓ̈ ⲛⲉϥⲧⲛ̅ⲛⲟⲟⲩ ⲛ̅ⲥⲱϥ ⲛ̅ϩⲁϩ ⲛ̅ⲥⲟⲡ ⲉϥϣⲁϫⲉ ⲛⲙ̅ⲙⲁϥ.
27 Ila miaka miwili ilipopita, Porkio Festo akawa Liwali baada ya Feliki, ila Feliki alitaka kujipendekeza kwa Wayahudi, hivyo akamwacha Paulo chini ya uangalizi.
ⲕ̅ⲍ̅ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉⲧⲉⲣⲟⲙⲡⲉ ⲇⲉ ⲥⲛ̅ⲧⲉ ϫⲱⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲧⲉⲫⲏⲗⲓⲝ. ⲁϥⲉⲓ ⲉⲡⲉϥⲙⲁ ⲛ̅ϭⲓⲡⲟⲣⲕⲓⲟⲥ ⲫⲏⲥⲧⲟⲥ. ⲉϥⲟⲩⲱϣ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲫⲏⲗⲓⲝ ⲉϯ ⲛ̅ⲟⲩⲭⲁⲣⲓⲥ ⲛ̅ⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ⲁϥⲕⲁⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲉϥⲙⲏⲣ.
