Matendo 23
1 Paulo akawaangalia moja kwa moja watu wa baraza na kusema, “Ndugu zangu, nimeishi mbele za Mungu kwa dhamira nzuri hadi hivi leo.”
Paulus losa naa ma, ara denu e nasalaꞌe ao na. Ana mete namemeu basa atahori naa ra, ma olaꞌ nae, “Toronoo nggare! Au umburiiꞌ sia ia, no rala ndos. Lamatualain bubꞌuluꞌ, rala ngga meuꞌ.”
2 Kuhani mkuu Anania akawaamuru wale waliosimama karibu naye wampige kinywa chake.
Ara rena e olaꞌ taꞌo naa ma, Ananias, malangga monaeꞌ agama Yahudi a, namanasa. De ana parenda atahori mana rambariiꞌ deka Paulus ra nae, “Toꞌo bafa na!”
3 Ndipo Paulo akamwambia, “Mungu atakupiga wewe, ukuta uliopakwa chokaa. Umekaa ukinihukumu kwa sheria, nawe unaamuru nipigwe kinyume cha sheria?”
Boe ma Paulus naselu no Ananias nae, “Dei fo Lamatualain toꞌo baliꞌ nggo. Ho atahori mana onaꞌ rii neneroseꞌ no cet sia deaꞌ, te mbaꞌi a namanaa tungga ralaꞌ. Ho endoꞌ sia ia, fo tao ao ma onaꞌ ndos e. Ma mae hukun au tungga hita atoran adꞌat na. Te ho mulena-langga neu atoran naa, leleꞌ ho denu ara toꞌo au.”
4 Wale waliokuwa wamesimama karibu naye wakasema, “Hivi ndivyo unavyomtukana kuhani mkuu wa Mungu?”
Atahori mana sia naa ra rena Paulus olaꞌ taꞌo naa ma, ara ai e rae, “Heh! Ho nda mundaa olaꞌ taꞌo naa neu hita malangga agama malangga monaen na sa!”
5 Paulo akasema, “ndugu zangu, mimi sikujua kwamba huyu ni kuhani mkuu. Kwa kuwa imeandikwa, hutazungumza vibaya juu ya mtawala wa watu wako.”
Ma Paulus olaꞌ nae, “Tebꞌe, do? Mete ma taꞌo naa, au oꞌe maꞌaf. Au nda bubꞌuluꞌ eni, hita malangga agama malangga monaeꞌ na sa. Memaꞌ Lamatualain pake atahori fo suraꞌ, nae ‘Afiꞌ olaꞌ deꞌulakaꞌ neu malangga mara.’”
6 Paulo alipoona ya kwamba upande mmoja wa baraza ni Masadukayo na wengine Mafarisayo, akapaza sauti na kusema, “ndugu zangu, mimi ni Mfarisayo, mwana wa Mfarisayo. Ni kwa sababu hii nategemea kwa ujasiri ufufuo wa wafu ninao hukumiwa nao.”
Paulus nita atahori mana endoꞌ nggero dedꞌeat agama ra ma, ana bubꞌuluꞌ nae, ara babꞌanggi dadꞌi partei rua. Ruma tungga partei Saduki, fo ramahere oi atahori mates ra nda rasodꞌa baliꞌ sa. Ara ramahere oi Lamatualain nda ma ateꞌ sia sorga sa. Ma atahori nda ma samanaꞌ saꞌ boe. Ruma fai tungga partei Farisi fo ramahere oi Lamatualain bisa tao nasodꞌa baliꞌ atahori mates ra. Ara o ramahere rae Lamatualain ma ate sia sorga, ma atahori o ma samanaꞌ boe. Boe ma Paulus olaꞌ nahereꞌ nae, “Toronoo nggare! Sadꞌi basa nggi bubꞌuluꞌ, au ia, atahori Farisi. Au ama ngga, no baꞌi ngga atahori Farisi. Ia naa, hei mae hukun au, huu au umuhere ae, Lamatualain bisa tao nasodꞌa baliꞌ atahori mates ra.” Paulus olaꞌ taꞌo naa ma, atahori Saduki ro Farisi ra rareresi, de ara esa nda maloleꞌ no esa sa. Boe ma ara saranggaa reu rua.
7 Alipoyasema haya, malumbano makubwa yakatokea baina ya Mafarisayo na Masadukayo, na mkutano ukagawanyika.
8 Kwani Masadukayo husema hakuna ufufuo, malaika wala hakuna roho, ila Mafarisayo husema haya yote yapo.
9 Ghasia kubwa ikatokea na baadhi ya waandishi waliokuwa upande wa Mafarisayo wakasimama na kujadili, wakisema, “hatujaona chochote kibaya dhidi ya mtu huyu. Vipi kama roho au malaika ameongea na yeye?”
Dadꞌi basa atahori naa ra rareresi losa basa se ramue-raanggiꞌ. Basa ma, meser hira mia partei Farisi rambariiꞌ de rasalaꞌe Paulus rae, “Atahori ia nda sala sa! Seka bubꞌuluꞌ, seꞌu te atahori mates sa samana na, do, Lamatualain ate Na esa mia sorga, nema olaꞌ no e!”
10 Wakati kulitokea hoja kubwa, mkuu wa majeshi aliogopa kwamba Paulo angeraruliwa vipande vipande na wao, hivyo akaamuru wanajeshi washuke chini na kumchukua kwa nguvu kutoka kwa wajumbe wa baraza, na kumleta katika ngome.
Meser naa ra, olaꞌ taꞌo naa ena, te ara bau rareresi, losa malangga soldꞌadꞌu a namatau. Ana duꞌa, afiꞌ losa ara momoko risa Paulus. Naa de, ana denu soldꞌadꞌu nara onda, fo ro Paulus nisiꞌ mamana neneaꞌ a.
11 Usiku uliofuata Bwana alisimama karibu naye na kusema, “Usiogope, kwa kuwa umenishuhudia katika Yerusalemu, hivyo utatoa ushahidi pia katika Roma.”
Temba neu ma, Lamatuaꞌ Yesus natudꞌu ao na neu Paulus. Ana tao manggatee Paulus ralan, nae “Paul! Afiꞌ mumutau! Ia naa, ho olaꞌ soꞌal au sia Yerusalem ia ena. Musunedꞌa malolole! Dei fo ho o musi olaꞌ taꞌo naa sia Roma boe.”
12 Kulipokucha, baadhi ya Wayahudi walifanya agano na kuita laana juu yao wenyewe: walisema ya kwamba hawatakula wala kunywa chochote mpaka watakapomuua Paulo.
Mbila fefetun ma, atahori Yahudi haa nulu lena maꞌiraꞌ fo rae risa Paulus. Ara sumba rae, “Mete ma hai nda feꞌe misa Paulus sa naa, hai nda nau mia-minu sa.”
13 Kulikuwa na watu zaidi ya arobaini ambao walifanya njama hii.
14 wakaenda kwa wakuu wa makuhani na wazee na kusema, “Tumejiweka wenyewe kwenye laana kuu, tusile chochote hadi tutakapomwua Paulo.
Ara sumba basa ma, reu rafadꞌe malangga monaeꞌ agama ra no lasi-lasi adꞌat Yahudi ra rae, “Ama nggaree! Hai sumba mae, mete ma hai nda feꞌe misa Paulus sa naa, hai nda mia-minu sa.
15 Hivyo sasa, baraza limwambie jemadari mkuu amlete kwenu, kana kwamba mnaamua kesi yake kwa usahihi. Kwetu sisi tuko tayari kumwua kabla hajaja hapa.”
Hai hihii ma taꞌo ia: Amaꞌ se musi mindaa mo malangga soldꞌadꞌu monaeꞌ a, fo moꞌe e mo Paulus misiꞌ mamana nggenggero dedꞌeat agama. Tao onaꞌ a amaꞌ se rae paresaꞌ seluꞌ dedꞌea na. Dei fo hai tefa e sia dalaꞌ taladꞌan, fo misa e.”
16 Lakini mtoto wa dada yake na Paulo akasikia kwamba kulikuwa na njama, akaenda akaingia ndani ya ngome na kumwambia Paulo.
Te Paulus dadꞌis tou na esa rena ara maꞌiraꞌ onaꞌ naa, de ana nela nisiꞌ mamana neneaꞌ a, fo nafadꞌe toꞌo Paulus.
17 Paulo akamwita akida mmoja akasema, “Mchukue kijana huyu kwa jemadari; maana ana neno la kumwambia.”
Paulus rena basa anaꞌ a dudꞌui na ma, ana noꞌe nala malangga soldꞌadꞌu esa nae, “Ia, au ana ngga. Mo e lai-lai nisiꞌ malangga soldꞌadꞌu monae ma. Te ana nae nafadꞌe dalaꞌ esa.”
18 Basi akida akamchukua yule kijana akampeleka kwa jemedari mkuu akamwambia, “Paulo yule mfungwa aliniita akataka nikuletee kijana huyu kwako. Ana neno la kukuambia.”
Boe ma malangga soldꞌadꞌu a no anaꞌ a nisiꞌ malangga soldꞌadꞌu monaeꞌ a. Ana nafadꞌe nae, “Amaꞌ! Paulus, fo hai mineaꞌ a, noꞌe au fo o anaꞌ ia nema nandaa no amaꞌ. Ana nae nafadꞌe dalaꞌ esa.”
19 Yule jemadari mkuu akamshika kwa mkono akajitenga naye kando, na akamwuliza, “Ni kitu gani unachotaka kuniambia?”
Boe ma malangga a nore nendi anaꞌ a nisiꞌ mamanaꞌ esa de akaꞌ a ruꞌa se. Ana natane nae, “Ho mae mufadꞌe au saa?’.
20 Kijana yule akasema, “Wayahudi wamepatana kukuomba umlete Paulo kesho kwenye baraza kana kwamba wanataka kupata habari zake kwa usahili zaidi.
Anaꞌ a nafadꞌe nae, “Atahori Yahudi hira maꞌiraꞌ rae risa toꞌo Paul. Ara rae rema roꞌe amaꞌ, fo fetun na, amaꞌ no toꞌo Paulus misiꞌ mamana nggenggero dedꞌeat agama. Ara eꞌedik rae paresaꞌ ramemeu toꞌo dedꞌean.
21 Basi wewe usikubali kwa maana watu zaidi ya arobaini wanamvizia. Wamejifunga kwa laana, wasile wala wasinywe hata watakapomwua. Hata sasa wako tayari, wakisubiria kibali toka kwako.”
Te amaꞌ afi tungga hihii nara. Huu atahori haa nulu lenaꞌ ra rae tefa amaꞌ atahori nara sia dalaꞌ, fo rae risa toꞌo Paul. Basa se sumba rae, mete ma sira nda feꞌe risa toꞌo Paul sa naa, sira nda raa-rinu sa. Basa se rahehere ena. Ara rahatiꞌ a amaꞌ nataa nae saa.”
22 Basi yule jemadari mkuu akamwacha kijana aende zake, baada ya kumwagiza “usimwambie mtu yeyote ya kwamba umeniarifu haya.”
Malangga a rena nala anaꞌ a dudꞌuin ma, ana nae, “Afiꞌ mufadꞌe esa boe mae, ho uma mufadꞌe au dalaꞌ ia.” Basa ma ana denu anaꞌ a baliꞌ.
23 Akawaita maakida wawili akasema watayarisheni askari mia mbili kwenda Kaisaria na askari wapanda farasi sabini, na wenye mikuki mia mbili, mtaondoka zamu ya tatu ya usiku.
Basa ma, malangga soldꞌadꞌu monaeꞌ a noꞌe malangga soldꞌadꞌu rua. Ana parenda se nae, “Sadꞌia soldꞌadꞌu mana lao eiꞌ, natun rua; ma soldꞌadꞌu mana sae ndara, hitu nulu; ma soldꞌadꞌu mana toꞌu tee ra, natun rua. Tetembaꞌ ia liiꞌ sio, ama lao misiꞌ Kaisarea leo.
24 Akawaambia kuweka wanyama tayari ambaye Paulo atamtumia na kumchukua salama kwa Feliki Gavana.
Ama o sadꞌia ndara esa fee neu Paulus. Ama musi mo e malolole losa hofernor Feliks.”
25 Akaandika barua kwa namna hii,
Basa ma, ana suraꞌ susura fee hofernor Feliks, taꞌo ia:
26 Klaudio Lisia kwa Liwali mtukufu Feliki, salamu.
“Amaꞌ hofernor Feliks. Sodꞌa-moleꞌ mia au, Klaudius Lisias.
27 Mtu huyu alikamatwa na wayahudi wakawa karibu kumwua, ndipo nikaenda pamoja na kikosi cha askari nikamwokoa, nilipopata habari ya kuwa yeye ni raia wa kirumi.
Atahori fo au haituaꞌ ia, nara na Paulus. Atahori Yahudi ra toꞌu rala e, ma raꞌe a tao risa e. Te au soldꞌadꞌu nggara rasalaꞌe e mia atahori Yahudi ra lima na. Basa ma, au bubꞌuluꞌ ana toꞌu hak atahori Roma.
28 Nilitaka kujua kwa nini wamemshtaki, hivyo nikampeleka kwenye baraza.
Au ae bubꞌuluꞌ taꞌo bee, de atahori Yahudi ra rae tao risa e. Naa de, au o e nisiꞌ atahori Yahudi ra mamana nggenggero dedꞌeat agama na.
29 Nikaona kwamba alikuwa ameshitakiwa kwa ajili ya maswali ya sheria yao, wala hakushitakiwa neno lolote la kustahili kuuawa wala kufungwa.
Te nda hambu sala na saa saꞌ boe. Memaꞌ ana nda tao deꞌulaka saa saꞌ boe. De atahori ia nda bisa masoꞌ bui sa, ma nda nandaa no hukun mate sa. Atahori sia mamana nggenggero dedꞌeat agama ra ratofa, huu nenori agama nara esaꞌ a ena na. Naa de, au o baliꞌ atahori ia nisiꞌ mamana naneaꞌ a.
30 Kisha ikajulikana kwangu kwamba kuna njama dhidi yake, hivyo kwa haraka nikamtuma kwako, na kuwaagiza wanaomshitaki pia walete mashitaka dhidi yake mbele yako. Wakaagana.”
Te mbilaꞌ na ma, au rena oi atahori Yahudi ruma ralaꞌ esa rae risa e. Naa de, au parenda ro tuteꞌ atahori ia nisiꞌ amaꞌ. Au o ufadꞌe atahori Yahudi mana nae tao dedꞌeat labꞌan e, fo rema risiꞌ amaꞌ e. Naa fo amaꞌ rena rae fee salaꞌ saa neu e. Au susura ngga, taꞌo a ia. Makasi!”
31 Basi wale askari wakatii amri: wakamchukua Paulo wakampeleka hata Antipatri usiku.
Basa ma, soldꞌadꞌu ra raote fo tao tungga malangga a parenda na. Tetembaꞌ naa, ara ro Paulus losa kotaꞌ esa, nara na Antipatris.
32 Siku iliyofuata, maaskari wengi wakawaacha wale wapanda farasi waende pamoja naye, nao wakarudi zao ngomeni.
Mbilaꞌ na ma, soldꞌadꞌu mana sae ndara ra ro Paulus rakandoo losa kota Kaisarea. Te soldꞌadꞌu feaꞌ ra, baliꞌ Yerusalem reu.
33 Na wapanda farasi walipofika Kaisaria, na kumpa liwali ile barua, wakamweka Paulo mbele yake.
Ara losa Kaisarea ma, rendi susura a nisiꞌ hofernor. Ma ara fee Paulus nisiꞌ hofernor lima na.
34 Naye liwali alipoisoma barua, alimuuliza Paulo alitokea jimbo gani; alipojua ya kwamba ni mtu wa Kilikia,
Hofernor baca basa susura a ma, ana natane Paulus nae, “Ho atahori bee se?” Paulus nataa nae, “Au, atahori mia nusaꞌ Kilikia, amaꞌ.”
35 akasema, “Nitakusikia wewe watakapo kuja wale waliokushitaki,” akaamuru awekwe katika ikulu ya Herode.
Hofernor rena nala Paulus naꞌo naa ma, ana nahine oi Paulus toꞌu hak atahori Roma. De ana olaꞌ nae, “Au toꞌu parendaꞌ sia ia. Dei fo au mana nggero dedꞌeat ma. Te, ata musi tahani atahori mana rae radꞌedꞌea ro hoꞌ ra losa ia dei, fo au feꞌe paresaꞌ dedꞌeat ma.” Boe ma, ana denu soldꞌadꞌu ra tao Paulus nisiꞌ sira mamana na, sia ume panggat hofernor sodꞌa na, fo dalahulu na mane Herodes nafefelaꞌ a.
