2 Wafalme 14
1 Katika mwaka wa pili wa Yehoashi mwana wa Yehoazi, mfalme wa Israeli, Amazia mwana wa Yoashi, mfalme wa Yuda, alianza kutawala.
Israilning padixaⱨi Yǝⱨoaⱨazning oƣli Yoaxning sǝltǝnitining ikkinqi yilida [Yǝⱨudadiki] Yoaxning oƣli Amaziya Yǝⱨudaƣa padixaⱨ boldi.
2 Alikuwa na umri wa miaka ishirini na tanao wakati alipoanza kutawala; alitawala kwa mda wa miaka ishirini na tisa katika Yerusalemu.
Padixaⱨ bolƣanda u yigirmǝ bǝx yaxⱪa kirgǝnidi; u Yerusalemda yigirmǝ toⱪⱪuz yil sǝltǝnǝt ⱪildi. Uning anisi Yerusalemliⱪ Yǝⱨoaddan idi.
3 Mama yake alikuwa anaitwa Yehoyadani, wa Yerusalemu. Alifanya yale yaliyo mema usoni mwa macho ya Yahwe, sio kama baba yake Daudi. Alifanya kila kitu ambacho Yoashi, baba yake, alichukuwa amekifanya.
Amaziya Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ durus bolƣanni ⱪilatti, lekin ǝjdadi Dawut ⱪilƣandǝk ǝmǝs, bǝlki atisi Yoaxning barliⱪ ⱪilƣanliri boyiqǝ ix kɵrǝtti.
4 Lakini sehemu ya juu haikuondolewa. Watu wakaendelea kutoa dhabihu na kufukiza ubani katika sehemu mahala pa juu.
Pǝⱪǝt «yuⱪiri jaylar»la yoⱪitilmidi; hǝlⱪ yǝnila «yuⱪiri jaylar»ƣa qiⱪip ⱪurbanliⱪ ⱪilip huxbuy yaⱪatti.
5 Ikawa mara utawala wake ulipokuwa imara, aliwaua watumishi ambao waliokuwa wamemuua baba yake, mfalme.
Wǝ xundaⱪ boldiki, sǝltǝniti uning ⱪolida muⱪim bolƣanda, u padixaⱨ atisini ɵltürgǝn hizmǝtkarlirini tutup ɵltürdi.
6 Ila hakuwaweka watoto wa wale wauaji kwenye kifo; isipokuwa, alifanya kutokana na kile kilichokuwa kimeandikwa kwenye sheria, kwenye kitabu cha Musa, kama Yahwe alivyokuwa ameamuru, akisema, “Wababa wasife kwa ajili ya watoto wao, wala watoto wasife kwa ajili ya makosa ya wazazi wao. Isipokuwa, kila mtu atakufa kwa ajili ya dhambi zake mwenyewe.”
Lekin Musaƣa qüxürülgǝn ⱪanun kitabida Pǝrwǝrdigarning: «Atilarni oƣulliri üqün ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilixⱪa bolmaydu ya oƣullirini atiliri üqün ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilixⱪa bolmaydu, bǝlki ⱨǝrbiri ɵz gunaⱨi üqün ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun» dǝp pütülgǝn ǝmri boyiqǝ, u ɵltürgüqilǝrning balilirini ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmidi.
7 Aliua maaskari elfu kumi wa Edomi kwenye bonde la chumvi; pia alimchukua Sela kwenye vita na kuiita Yoktheeli, ndivyo paitwavyo hadi leo.
U «Xor wadisi»da Edomiylardin on ming ǝskǝrni ɵltürdi wǝ jǝng ⱪilip Selani ixƣal ⱪilip uni Yoⱪtǝǝl dǝp atidi; bügüngiqǝ u xundaⱪ atilip kǝlmǝktǝ.
8 Kisha Amazia akatuma wajumbe kwa Yehoashi mwana wa Yehoahazi mwana wa Yehu mfalme wa Israeli, akisema, “Njoo, tuonane kila mmoja macho kwa macho kwenye mashinadano.”
Andin keyin Amaziya Israilning padixaⱨi Yǝⱨuning nǝwrisi, Yǝⱨoaⱨazning oƣli Yǝⱨoaxning aldiƣa ǝlqilǝrni mangdurup: «Ⱪeni, [jǝng mǝydanida] yüz turanǝ kɵrüxǝyli» dedi.
9 Lakini Yehoashi mfalme wa Israeli akawatuma wajumbe kurudi kwa Amazia mfalme wa Yuda, akisema, “Mbaruti uliokuwa Lebanoni ulituma kwa mwerezi katika Lebanuni, kusema, 'Mpatie mwanangu binti yako amuoe; lakini hayawani aliyekuwako Lebanoni akaukanyaga chini ule mbaruti.
Israilning padixaⱨi Yǝⱨoax Yǝⱨudaning padixaⱨi Amaziyaƣa ǝlqi ǝwǝtip mundaⱪ sɵzlǝrni yǝtküzdi: — «Liwandiki tikǝn Liwandiki kedir dǝrihigǝ sɵz ǝwǝtip: Ɵz ⱪizingni oƣlumƣa hotunluⱪⱪa bǝrgin, dedi. Lekin Liwandiki bir yawayi ⱨaywan ɵtüp ketiwetip, tikǝnni dǝssiwǝtti.
10 Umempiga sana Edomu, na moyo wako umekuinua. Jisifu katika ushindi wako, lakini kaa nyumbani, kwa nini unataka kujisababishia mataizo na kuanguka, wote wewe na Yuda pamoja nawe?”
Sǝn dǝrwǝⱪǝ Edomning üstidin ƣǝlibǝ ⱪilding; kɵnglüngdǝ ɵz-ɵzüngdin mǝƣrurlinip kǝtting. Əmdi yayrap pǝhirlǝn, biraⱪ ɵydǝ ⱪalƣin; nemixⱪa bexingƣa külpǝt kǝltürüp, ɵzüngni wǝ ɵzüng bilǝn Yǝⱨudani balaƣa yiⱪitisǝn?».
11 Lakini Amazia hakutaka kusikia. Hivyo Yehoashi mfalme wa Israeli akakwea yeye na Amazia mfalme wa Yuda wakakutana uso kwa uso huko Beth Shemeshi, ambayo ilikuwa ya Yuda.
Əmma Amaziya ⱪulaⱪ salmidi. Israilning padixaⱨi Yǝⱨoax jǝnggǝ qiⱪti; xuning bilǝn u Yǝⱨudaning padixaⱨi Amaziya bilǝn Yǝⱨudadiki Bǝyt-Xǝmǝxtǝ uqrixip soⱪuxti.
12 Yuda walishindwa mbele ya Israeli, na kila mtu akakimbia nyumbani.
Yǝⱨudaning adǝmliri Israilning adǝmliri tǝripidin tiripirǝn ⱪilinip, ⱨǝrbiri ɵz ɵyigǝ ⱪeqip kǝtti.
13 Yehoashi mfalme wa Israeli, akamchukua Amazia, mfalme wa Yuda mwana wa Yehoashi mwana wa Ahazia, huko Beth Shemeshi. Akaja Yerusalemu na kuuangusha chini ukuta wa Yerusalemu kutoka lango la Efraimu mpaka kwenye pembe ya lango, urefu wa mbali wa dhiraa mia nne.
Wǝ Israilning padixaⱨi Yǝⱨoax Bǝyt-Xǝmǝxtǝ Aⱨaziyaning nǝwrisi, Yǝⱨoaxning oƣli, Yǝⱨudaning padixaⱨi Amaziyani ǝsir ⱪilip, Yerusalemƣa elip bardi; u Yerusalemning sepilining Əfraim dǝrwazisidin tartip burjǝk dǝrwazisiƣiqǝ bolƣan tɵt yüz gǝzlik bir bɵlikini ɵrüwǝtti.
14 Akachukua dhahabu na fedha zote, na vitu vyote ambavyo vilipatikana katika nyumba ya Yahwe, na vitu vya thamani kwenye nyumba ya mfalme, pamoja na mateka pia, na kurudi samaria.
U Pǝrwǝrdigarning ɵyidin ⱨǝmdǝ padixaⱨning ordisidiki hǝzinidin tepilƣan barliⱪ altun-kümüx, ⱨǝmmǝ ⱪaqa-ⱪuqilarni buliwaldi wǝ kepillik süpitidǝ birnǝqqǝ tutⱪunni elip Samariyǝgǝ yenip kǝtti.
15 Kama ilivyo kwa mambo mengine yamhusuyo Yehoashi, yote aliyoyafanya, ushujaa wake, na jinsi alivyopigana na Amazia mfalme wa Yuda, je hayakuandikwa kwenye kitabu cha matukio ya mfalme wa Israeli?
Əmma Yǝⱨoaxning baxⱪa ixliri ⱨǝm ⱪilƣanlirining ⱨǝmmisi, jümlidin uning Yǝⱨudaning padixaⱨi Amaziya bilǝn jǝng ⱪilip kɵrsǝtkǝn ⱪudriti «Israil padixaⱨlirining Tarih-tǝzkiriliri» degǝn kitabta pütülgǝn ǝmǝsmidi?
16 Kisha Yehoashi akalala na wazee wake na ailizikwa katika Samaria pamoja na wafalme wa Israeli, na Yeroboamu, mwanaye, akawa mfalme katika eneo lake.
Yǝⱨoax ɵz ata-bowilirining arisida uhlidi wǝ Samariyǝdǝ Israilning padixaⱨlirining arisida dǝpnǝ ⱪilindi. Oƣli Yǝroboam uning orniƣa padixaⱨ boldi.
17 Amazia mwana wa Yoashi, mfalme wa Yuda, akaishi miaka kumi na tano baada ya Yehoashi mwana wa Yehoahazi, mfalme wa Israeli.
Israilning padixaⱨi Yǝⱨoaⱨazning oƣli Yǝⱨoax ɵlgǝndin keyin, Yǝⱨoaxning oƣli, Yǝⱨudaning padixaⱨi Amaziya on bǝx yil ɵmür kɵrdi.
18 Kama ilivyo kwa mambo mengine yanayomhusu Amazia, je hayakuandikwa kwenye kitabu cha matukio ya mfalme wa Yuda?
Əmdi Amaziyaning baxⱪa ǝmǝlliri ⱨǝm ⱪilƣanlirining ⱨǝmmisi «Yǝⱨuda padixaⱨlirining tarih-tǝzkiriliri» degǝn kitabta pütülgǝn ǝmǝsmidi?
19 Wakafanya njama dhidi ya Amazia katika Yerusalimu, akakimbilia Lakishi. Akakimbia hadi Lakishi, lakini wakawatuma watu kumfuata hadi Lakishi na kumuua huko.
U Yerusalemda bǝzilǝr uni ⱪǝstlǝxkǝ kirixkǝnidi, Laⱪix xǝⱨirigǝ ⱪeqip kǝtti; lekin ⱪǝstligüqilǝr kǝynidin Laⱪixⱪa adǝm ǝwǝtip u yǝrdǝ uni ɵltürdi.
20 Wakamrudisha kwa farasi, na alizikwa pamoja na wazee wake katika mji wa Saudi.
Andin ular uni atlarƣa artip Yerusalemƣa elip bardi. U Yerusalemda ata-bowilirining arisida «Dawutning xǝⱨiri»dǝ dǝpnǝ ⱪilindi.
21 Watu wote wa Yuda wakamchukua Uzaria, ambaye alikuwa na umri wa miaka kumi na minne, na walimfanya kuwa mfalme katika nyumba ya kifalme wa baba yake Uzaria.
Yǝⱨudaning barliⱪ hǝlⱪi uning on altǝ yaxⱪa kirgǝn oƣli Azariyani tiklǝp, uni atisi Amaziyaning ornida padixaⱨ ⱪildi
22 Alikuwa Uzaria ambaye alijenga Elathi na kuirudisha kwa Yuda, baada ya mfalme Uzaria akalala pamoja na mababu zake.
(padixaⱨ atisi ata-bowilirining arisida uhliƣandin keyin, Elat xǝⱨirini ⱪaytidin yasap, Yǝⱨudaƣa yǝnǝ tǝwǝ ⱪilƣuqi dǝl Azariya idi).
23 Katika mwaka wa kumi na tano wa Amazia mwana wa Yoashi mfalme wa Yuda, Yeroboamu mwana wa Yoashi mfalme wa Israeli alianza kutawala katika Samaria; alitawala kwa muda wa miaka arobaini na moja.
Yǝⱨudaning padixaⱨi Yoaxning oƣli Amaziyaning sǝltǝnitining on bǝxinqi yilida, Israilning padixaⱨi Yǝⱨoaxning oƣli Yǝroboam ⱨɵküm sürüxkǝ baxlap, Samariyǝdǝ ⱪiriⱪ bir yil sǝltǝnǝt ⱪildi.
24 Akafanya yaliyo maovu usoni mwa Yahwe. Hakuziacha dhambi zake za Yeroboamu mwana wa Nabeti, ambaye aliisababisha Israeli kuasi.
U Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ rǝzil bolƣanni ⱪildi; u Israilni gunaⱨⱪa putlaxturƣan Nibatning oƣli Yǝroboamning gunaⱨlirining ⱨeqbirini taxlimidi.
25 Akairudisha mipaka ya Israeli kutoka Lebo Hamathi mpaka kwenye Bahari ya Araba, kufuata amri ya neno la Yahwe, Mungu wa Israeli, ambalo aliongea kupitia mtumishi wake Yona mwana wa Amitai, yule nabii, ambaye alitokea Gathi Heferi.
Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning ɵz ⱪuli Gat-Ⱨǝfǝrlik Amittayning oƣli Yunus [pǝyƣǝmbǝr] arⱪiliⱪ eytⱪan sɵzi ǝmǝlgǝ axurulup, u [ximalda] Hamat rayoniƣa kirix eƣizidin tartip [jǝnubta] «Arabaⱨ dengizi»ƣiqǝ Israilning qegralirini kengǝytip ǝsligǝ kǝltürdi.
26 Kwa kuwa Yahwe aliyaona mateso ya Israeli, ambayo yalikuwa makali kwa kila mmoja, wote mtumwa na asyemtumwa, na kwamba hapakuwa na ulinzi kwa ajili ya Israeli.
Qünki Pǝrwǝrdigar Israilning tartⱪan azablirining intayin ⱪattiⱪ ikǝnlikini kɵrdi; ajizlar ⱨǝm meyiplardin baxⱪa ⱨeqkim ⱪalmidi, Israilƣa mǝdǝtkar yoⱪ idi.
27 Basi Yahwe akasema kwamba hatoweza kulifuta jina la Israeli chini ya mbingu; badala yake, aliwaokoa kwa mkono wa Yeroboamu mwana wa Yehoashi.
Pǝrwǝrdigar: «Israilning namini asmanning astidin yoⱪitimǝn» degǝn ǝmǝs idi; xunga U Yǝⱨoaxning oƣli Yǝroboamning ⱪoli bilǝn ularni ⱪutⱪuzdi.
28 Kama ilivyo kwa mambo mengine yamhusuyo Yeroboamu, yote aliyoyafanya, ushujaa wake, jinsi alivyo pigana vita na kuipata tena Damaskasi na Hamathi, ambayo ilikuwa ya Yuda, kwa Israeli, je hayakuandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Əmdi Yǝroboamning baxⱪa ixliri ⱨǝm ⱪilƣanlirining ⱨǝmmisi, jümlidin uning sǝltǝnitining ⱪudriti wǝ ⱪandaⱪ jǝng ⱪilip, ǝsli Yǝⱨudaƣa tǝwǝ bolƣan Dǝmǝxⱪ bilǝn Hamatni yanduruwalƣanliⱪi «Israil padixaⱨlirining tarih-tǝzkiriliri» degǝn kitabta pütülgǝn ǝmǝsmidi?
29 Yeroboamu akalala na mababu zake, pamoja na mfalme wa Israeli, na Zekaria mtoto wake akawa mfalme katika sehemu yake.
Yǝroboam ata-bowiliri, yǝni Israilning padixaⱨlirining arisida uhlidi wǝ oƣli Zǝkǝriya uning ornida padixaⱨ boldi.
