1 Samweli 14
1 Siku moja, Yonathani mwana wa Sauli alimwambia mbeba silaha wake aliye mdogo, “Njoo, hebu twende hadi upande mwingine kwenye ngome ya Wafilisti.” Lakini hakumjulisha baba yake.
有一天，撒烏耳的兒子約納堂對他執戟的侍衛說：「來，我們到對面，到培肋舍特人的前哨那裏去。」但他沒有通知他父親。
2 Sauli alikuwa akikaa nje ya mji wa Gibea chini ya mti wa mkomamanga ulio katika Migroni. Takribani watu mia sita walikwa pamoja naye,
當時撒烏耳正在革巴邊界，坐在禾場旁的石榴樹下，隨從他的部隊約有六百人。
3 akiwemo Ahiya mwana wa Ahitubu (nduguye Ikabodi) mwana wa Finehasi, mwana wa Eli, kuhani wa BWANA huko Shilo, aliyevaa naivera. Watu hao hawakujua kwamba Yonathani ameondoka.
阿希突的兒子阿希雅帶著「厄弗得。」──阿希突布是丕乃哈斯的兒子，依加波得的兄弟，丕乃哈斯是在史羅作上主司祭的厄里的兒子。──人都不知道約納堂走了。
4 Katikati ya vichochoro, ambavyo Yonathani alinuia kuvipita hadi ngome ya Wafilisti, kulikuwa na mwamba wenye mteremko mkali upande mmoja, na mteremko mkali upande mwingine. Jabali moja liliitwa Bosesi, na jingine liliitwa Sene.
約納堂打算由隘口過到培肋舍特人的前哨那裏去，在隘口兩面各有一座石峰：一名叫波責茲，一名叫色乃；
5 Lile jabali lenye mteremko mkali zaidi liliinuka upande wa kaskazini mbele ya Mikmashi, na jingine upande wa kusini mbele ya Geba.
一座朝北，與米革瑪斯相對，一座朝南，與革巴相對。
6 Yonathani akamwambia kijana mbeba silaha, “Njoo, na tuvuke hadi ngome ya hawa wasiotahiriwa. Pengine BWANA atatenda kwa niaba yetu, kwa maana hakuna kitu kiwezacho kumzuia BWANA asiokoe kwa wengi au kwa watu wachache.”
約納堂於是對他執戟的侍衛說：「來，我們往這些未受割損者的前哨去，也許上主會幫助我們；上主要叫人得勝，並不在手人數多少。
7 Mbeba silaha wake akajibu, “Fanya kila kitu kilicho ndani ya moyo wako. Songa mbele, tazama, niko pamoja nawe, nitatii maagizo yako yote.”
那給他執戟的人答說：「你儘可隨意行事，我只跟著你，隨你心意而行。」
8 Ndipo Yonathani akasema, “Tutavuka twende kwa watu hao, na tutajionesha wenyewe kwao.
約納堂說：「來，我們到那裏去，讓他們看見我們。
9 Kama watatuambia, 'Subirini hapo hadi tutakapokuja kwenu' - basi tutabaki katika sehemu yetu na hatutavuka kwenda kwao.
假使他們對我們說：住下! 等我們到你們那裏去。我們就站在我們所在的地方，不再上他們那裏去；
10 Lakini kama watajibu, 'Njoni kwetu,' ndipo tutavuka; kwa sababu BWANA amewaweka mkononi mwetu. Hii ndiyo itakuwa ishara yetu.”
如果他們說：你們上我們這裏來罷! 我們就上去，因為上主已把他們交在我們手中了：這為我們是個先兆。」
11 Kwa hiyo wote wawili wakajifunua mbele ya ngome ya Wafilisti. Wafilisti wakasema, “Angalia, Webrania wanakuja kutokea kwenye mashimo walimojificha.”
兩人就突然出現在培肋舍特人的前哨處，培肋舍特人說：「看，這些希伯來人從他們隱藏的山洞中出來了。」
12 Ndipo watu wa ile ngome wakamwita Yonathani na mbeba silaha wake, wakisema, “Njoni huku kwetu, tutawaonesha jambo fulani.” Na Yonathani akamwambia mbeba silaha wake; “Nifuate nyuma yangu, kwa sababu BWANA amewaweka katika mkono wa Israeli.”
前哨的哨兵就對約納堂和給他執戟的人說：「你們上到我們這裏來罷! 我們有事要告訴你們。」約納堂就對給他執戟的人說：「你跟我上來，因為上主已將他們交在以色列人手中了。」
13 Yonathani alipanda juu kwa mikono na miguu yake, na mbeba silaha akimfuata nyuma yake. Wafilisti waliuwawa mbele ya Yonathani, na mbeba silaha wake akiwaua baadhi nyuma yake.
約納堂遂用手用腳往上爬，給他執戟的跟在他後面。培肋舍特人忽在約納堂前轉身要走，他就向前擊殺他們，他的執戟者也隨著擊殺。
14 Hilo shambulio la kwanza walilofanya Yonathani na mbeba silaha wake, waliua watu wapatao ishirini katika urefu wa nusu handaki kwenye eka moja ya ardhi.
約納堂和他的執戟者第一次殺死了約有二十人，陳屍於半畝田間。
15 Kukawa na hofu kubwa katika kambi, uwandani, na katika watu. Hata ngome ya jeshi na watekaji nyara nao wakawa na hofu kubwa
當時在營中和陣地上都起了恐慌，全軍──前哨與突擊隊都大為震驚；地也起了震動，到處籠罩著無限的恐怖。
16 Ndipo walinzi wa Sauli huko Gibea ya Benyamini wakaona kundi la askari wa Wafilisti likitawanyika, wakienda kule na huku.
撒烏耳的哨兵從本雅明的革巴眺望，看見敵營大亂；
17 Kisha Sauli akawaambia watu aliokuwa nao, “Mjihesabu ili muone nani hayupo hapa.”Walipokuwa wamehesabu, wakagundua kuwa Yonathani na mbebaji wa silaha zake hawapo.
撒烏耳就對隨從他的人說：「檢查一下，看我們中有誰去了。」他們檢查後，見約納堂和給他執戟的人不在了。
18 Sauli akamwambia Ahiya, “Lete hapa naivera ya Mungu”- kwa maana siku hiyo Ahiya alivaa naivera akiwa pamoja na askari wa Israeli.
撒烏耳隊對阿希雅說：「拿天主的「厄弗得」來! 」因為那時正是他在以色列子民前帶著天主的「厄弗得。」
19 Wakati Sauli akiongea na kuhani, kelele na ghasia kubwa iliendelea na kuongezeka katika kambi ya Wafilisti. dipo sauli akamwambia kuhani, “Acha kazi unayofanya.”
撒烏耳還同司祭說話時，培肋舍特人營中的混亂愈來愈大，撒烏耳就對司祭說：「收回你的手去! 」
20 Sauli na watu wote aliokuwa nao wakajipanga na kwenda kwenye mapigano. Upanga wa kila Mfilisti ulikwa juu ya Mfilisti mwenzake, na kulikuwa na ghasia kubwa.
撒烏耳和跟隨他的軍民遂集合起來，衝入戰場；看，培肋舍特人竟自相殘殺，陷入混亂。
21 Basi Waebrania ambao mwanzoni walijiunga na Wafilisti, na kwenda kwenye kambi yao, wao pia waliungana na Waisraeli waliokuwa pamoja na Sauli na Yonathani.
以前服事培肋舍特人，與他們齊來參戰的希伯來人，忽然反正來協助撒烏耳和約納堂一起的以色列人。
22 Waisraeli wote waliokuwa wamejificha katika milima karibu na Efraimu waliposikia kwamba Wafilisti wamekimbia, nao pia wakawafuata Wafilisti nakuwafukuza kwenye hiyo vita.
那藏在厄弗辣因山地的以色列人，聽說培肋舍特人潰敗了，也都出來參戰，乘勢追趕。
23 Hivyo siku hiyo BWANA aliwaokoa Israeli, na mapigano yalivuka kupitiliza Beth aveni.
這樣上主在那一天拯救了以色列人；戰爭一直蔓延到貝特曷龍。【跟隨撒烏耳的人約有一萬，戰事蔓延到厄弗辣因整個山地。】
24 Siku hiyo watu wa Israeli walifadhaika kwa sababu Sauli aliwaweka watu chini ya kiapo akasema, “Na alaaniwe mtu atakaye kula chakula kabla ya jioni na kabla sijalipiza kisasi kwa maadui zangu.” Hivyo hakuna hata mmoja kati ya watu wote aliyeonja chakula.
以色列人那天很是疲乏，因為撒烏耳在那天做了一件糊塗事，要軍民發誓說：「誰直到晚上，在我向敵人復仇以前，吃了什麼東西，是可咒罵的。」所以全軍民都沒有嘗過食物。
25 Ndipo watu wote wakaingia msituni na kuona asali ikiwa juu ya ardhi.
那地方到處有蜂巢，地面上到處有蜜。
26 Watu walipoingia humo msituni, asali ilitiririka, lakini hakuna aliyeweka mkono wake kinywani kwa maana watu waliogopa kiapo.
軍民到了蜂巢旁，見有蜜流出，但卻沒有人敢用手取一點放在嘴裏，因為軍民都怕違犯所起的誓。
27 Lakini Yonathani alikuwa hajasikia kwamba baba yake amewaagiza watu kwa kiapo. Akanyoosha ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwake na kuichovya kwenye sega la asali. Kisha akanyoosha mkono wake hadi kinywani mwake, na macho yake yakaangaziwa.
可是約納堂沒有聽見他父親要軍民起的誓，所以把他手中所持的棍尖，插入蜂巢內，用手送到自己的嘴裏，他的眼立即明亮了。
28 Ndipo mmoja wa watu hao, akamwambia, “Baba yako aliwaagiza watu kwa mkazo na kwa kiapo, kwa kusema, 'Alaaniwe mtu atakaye kula chakula kwa siku ya leo,' ingawa watu wamedhoofika kwa ajili ya njaa.”
軍民中有一個向他說：「你父親要軍民起誓說：今天誰嘗了食物，他是可咒罵的。──雖然軍民很是疲乏。」
29 Baadaye Yonathani alisema, “Baba yangu amefanya matatizo katika nchi. Angalia jinsi macho yangu alivyotiwa nuru kwa sababu nilionja asali hii kidogo.
約納堂答說：「我父親使國家受了害；你們看，嘗了一點蜜，我的眼睛是多麼明亮!
30 Je, siyo vivuri sana kama leo watu wangekula bila kizuizi nyara walizopata kutoka kwa maadui zao? Kwa sababu sasa mauaji hayakuwa makubwa katikati ya Wafilisti.”
的確，假使今天人能吃飽由敵人奪來的東西，培肋舍特人吃的敗仗，豈不更大嗎﹖」
31 Siku hiyo waliwashambulia Wafilisti kutoka Mikmashi hadi Aiyaloni. Na watu walikuwa wamechoka sana.
那一天他們擊殺培肋舍特人，從米革瑪斯直到阿雅隆，軍民都很疲乏。
32 Hivyo watu wakazivamia nyara na kuchukua kondoo, ng'ombe na ndama na kuwachinja hapo chini. Watu walikula nyama zao pamoja na damu.
所以人民就急忙搶掠財物，奪取牛羊、牛犢，隨地宰殺，吃了帶血的肉。
33 KIsha wakamwambia Sauli, “Tazama, watu wanamtenda BWANA dhambi kwa kula pamoja na damu.” Sauli akasema, “Mmetenda isivyo haki. Sasa, viringisheni jiwe kubwa kwangu.” Sauli akasema,
有人告訴撒烏耳說：「看，人民吃了帶血的肉，得罪了上主。」撒烏耳一聽這消息便說：「你們把一塊大石頭滾到我這邊來。」
34 “Nendeni kati watu, na muwaambie, 'Kila mtu alete ng'ombe na kondoo wake, wawachinje hapa, na kuwala. Msimtende BWANA dhambi kwa kula na damu.”' Kwa hiyo watu wote wakaleta kila mtu na ng'ombe wake usiku huo na kuwachinja mahali hapo.
又說：「你們散在百姓中，對他們說：你們各人把自己得的牛或羊，牽到我這裏來，在這裏宰殺分食，不要吃帶血的肉，得罪上主。」於是人們當夜將自己得的牛羊牽來，在那裏祭殺了。
35 Sauli akamjengea BWANA madhabahu, ambayo ilikuwa ya kwanza kwake kumjengea BWANA.
撒烏耳給上主建築了一座祭壇，這是他給上主建立的第一座祭壇。
36 Ndipo Sauli akasema, “Haya tuwafukuze Wafilisti usiku na kuwateka nyara hadi asubuhi; tusimwache hata mtu mmoja akiwa hai.” Nao wakamjibu, “Fanya unaloona linakupendeza.” Lakini kuhani akasema, “Hebu na tumkaribie Mungu mahali hapa.”
以後撒烏耳說：「我們今夜下去追擊培肋舍特人，劫掠他們直到天明，不給他們留下一人。」軍民回答說：「你看著怎樣好，就怎樣作罷! 」司祭卻說：「我們先得去天主那裏。」
37 Sauli alitaka kumuuliza Mungu maswali zaidi, “Je, inanipasa kuwafukuza Wafilisti? Je, utawaweka katika mkono wa Israeli?” Lakini siku hiyo BWANA hakumjibu kitu.
撒烏耳遂求問天主說：「我可下去追擊培肋舍特人嗎﹖你將他們交在以色列手中嗎﹖」但是天主那天沒有回答他。
38 Ndipo Sauli akasema, “Njoni hapa, viongozi wote wa watu; mjue na kuona jinsi dhambi hii ilivyotokea leo.
撒烏耳說：「軍民的將領，你們上前來，查看一下，今天是誰犯了罪﹖
39 Kwa maana, kama BWANA aishivyo, aliyewaokoa Israeli, hata kama angekuwa mwanangu Yonathani, atapaswa kufa.” Lakini hakuna hata mtu mmoja miongoni mwa watu aliye mjibu neno.
我指拯救以色列的上主起誓，即是罪在我的兒子約納堂，他也該死。」軍民中沒有一人敢回答。
40 Basi akawaambia Waisraeli wote, “Simameni upande mmoja, na mimi na Yonathani tutasimama upande mwingine.” Kisha watu wakamwambia Sauli, “Fanya lile unaloona jema kwako.”
於是他對全以色列說：「你們站在一邊，我與我兒子約納堂站在一邊。」全軍民對撒烏耳說：「你看怎樣好，就怎樣作罷! 」
41 Kwa hiyo, Sauli akamwambia BWANA, Mungu wa Israeli, “Tuoneshe Thumimu.” Yonathani na Sauli wakatwaliwa, lakini watu walinusurika kuchaguliwa.
撒烏耳說：「上主，以色列的天主! 為什麼今天你不答覆你的僕人﹖若是這罪過在我或我兒子約納堂身上，上主，以色列的天主，求你賜給『烏陵；』若是罪過在你百姓以色列身上，求你賜給『突明』。」撒烏耳和約納堂中了，軍民清白無過。
42 Basi Sauli akasema, “Tupa mawe ya bahati nasibu tuone kati yangu na mwanangu Yonathani.” Ndipo Yonathani akatwaliwa.
撒烏耳下命說：「為我和我的兒子約納堂拈鬮。」約納堂中了。
43 Kisha Sauli akamwambia Yonathani, “Niambie umefanya nini.” Yonathani akamwambia baba yake, “Nilionja asali kidogo kwa kutumia ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwangu. Niko hapa; Nitakufa.”
撒烏耳於是對約納堂說：「告訴我，你作了什麼﹖」約納堂就告訴他說：「我不過用手持的棍尖，蘸了一點蜂蜜吃；我在這裏，我該死。」
44 Sauli akasema, “Mungu afanye hivyo na kuzidi hata kwangu, kama Yonathani hautakufa.”
撒烏耳回答說：「約納堂，你必須死，不然，願天主罰我該死。」
45 Basi watu wakamuuliza Sauli, “Je, inampasa Sauli afe, ni nani aliyetekeleza ushindi huu mkubwa kwa ajili ya Israeli? Mbali na hayo! Kama BWANA aishivyo, hata unywele mmoja wa kichwa chake hautaanguka chini, kwa maana leo amefanya kazi pamoja na Mungu.” Hivyo hao watu walimuokoa Yonathani ili asife.
軍民卻對撒烏耳說：「約納堂在以色列中得了這樣偉大的勝利，豈該死嗎﹖萬萬不能! 我們指著上主起誓：他頭上的一根頭髮，也不應落在地上，因為他今天是倚賴天主行事。」這樣軍民救了約納堂不死，
46 Basi Sauli akasita kuwafuatia Wafilisti, nao wakarudi katika makao yao.
撒烏耳遂上去，不再追趕培肋舍特人；培肋舍特人也回了本地。
47 Sauli alipoanza kutawala juu ya Israeli, alipigana na adui zake wote kila upande. Alipigana dhidi ya Moabu, dhidi ya watu wa Amoni, Edomu, wafalme wa Zoba, na Wafilisti. Popote alipogeukia aliwapiga kwa adhabu adui zake.
撒烏耳取得了以色列的王權後，便向四周所有的敵人進攻：他攻打了摩阿布、阿孟子民、厄東、貝特勒曷、祚巴的君王和培肋舍特人。他不論走到那裏，常獲得勝利。
48 Alitenda kwa ushujaa mkubwa na kuwashinda Waamaleki. Aliwaokoa Israeli kutoka mikono ya watu ambao waliwateka nyara.
他很英勇，擊敗了阿瑪肋克，拯救以色列人脫離來搶掠的人。
49 Basi wana wa Sauli walikuwa ni hawa Yonathani, Ishvi, na Malkishua. Na majina ya binti zake wawili yalikuwa ni haya, Merabu mzaliwa wa kwanza, na mdogo aliitwa Mikali.
撒烏耳的兒子是：約納堂、依市偉和瑪耳基叔亞；他有兩個女兒：長女名叫默辣布，次女名叫米加耳。
50 Jina la mke wa Sauli aliitwa Ahinoamu; naye alikuwa binti Ahimaasi. Na jina la Jemedari wa jeshi lake aliitwa Abneri mwana wa Neri, baba mdogo wa Sauli.
撒烏耳的妻子名叫阿希諾罕，是阿希瑪茲的女兒。他的元帥名叫阿貝乃爾，是撒烏耳的叔父乃爾的兒子。
51 Kishi alikuwa baba yake Sauli; na Neri alikuwa baba yake na Abneri, wote walikuwa wana wa Abieli.
撒烏耳的父親克士和阿貝乃爾的父親乃爾是阿彼耳的兒子。
52 Kulikuwa na mapigano makali dhidi ya Wafilisti katika siku zote za Sauli. Naye alipomwona mtu yeyote mwenye nguvu, au mtu yeyote jasiri, alimuunganisha kwake.
撒烏耳一生同培肋舍特人常發生激烈戰爭，撒烏耳見到任何勇敢善戰的人，就叫他來跟隨自己。
