1 Wafalme 16
1 Neno la BWANA lilimjia Yehu mwana wa Hanani kinyume cha Baasha, likisema,
Immay ti sao ni Yahweh kenni Jehu nga anak ni Hanani a maibusor kenni Baasa a kunana,
2 Ingawa Nilikuinua kutoka kwenye mavumbi na kukufanya kuwa kiongozi wa watu wangu Israeli, Lakini umetembea katika njia za Yeroboamu na umewafanya watu wangu Israeli kufanya dhambi, ili kunikasirisha dhidi ya dhambi zao.
“Uray no intan-okka manipud iti tapok ken pinagbalinka a pangulo dagiti tattaok nga Israelita, nagbiagka iti wagas ni Jeroboam ket insungsongmo nga agbasol dagiti tattaok nga Israelita, a nakaigapuan ti panagpungtotko babaen kadagiti basbasolda.
3 Tazama, Nitamfagia kabisa Baasha na familia yake na nitaifanya familia yako kama familia ya Yeroboamu mwana wa Nebati.
Dumngegka, pukawekto a naan-anay ni Baasa ken ti amin a pamiliana, ken aramidekto ti pamiliam a kas iti pamilia ni Jeroboam nga anak ni Nabat.
4 Mbwa watamla yeyote ambaye anatoka kwa Baasha wanaofia mjini, na ndege wa angani watamla yeyote anayaefia shambani.”
Kanento dagiti aso ti siasinoman a maibilang kenni Baasa a matay iti siudad, ket kanento dagiti billit iti tangatang ti siasinoman a matay kadagiti away.”
5 Lakini kwa mambo mengine yanayohusiana na Baasha, aliyofanya, na uwezo wake, je, hayakuandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Maipanggep kadagiti dadduma a banbanag maipapan kenni Baasa, ti inaramidna, ken ti kinabilegna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?
6 Baasha akalala na mababu zake na akazikwa Tirza, na Ela mwanae akawa mfalme mahali pake.
Pimmusay ni Baasa ket naitabon idiay Tirza, ket ni Ela nga anakna ti nagbalin nga ari a kas kasukatna.
7 Kwa kupitia nabii Yehu mwana wa Hanani neno la BWANA likaja kinyume na Baasha na familia yake, wote kwa sababu ya maovu yote aliyofanya machoni pa BWANA, akamghadhabisha kwa kazi ya mikono yake, kama familia ya Yeroboamu, na kwa sababu alikuwa ameiua familia yote ya Yeroboamu.
Isu a babaen kenni profeta a Jehu nga anak ni Hanani, agpada a naipadanon kenni Baasa ken iti pamiliana ti sao ni Yahweh, gapu kadagiti amin a dakes nga inaramidna iti imatang ni Yahweh, a nakaigapuan ti panagpungtotna babaen kadagiti aramid dagiti imana, kas iti pamilia ni Jeroboam, ken gapu ta pinatayna pay amin a pamilia ni Jeroboam.
8 Katika mwaka wa kumi na sita wa Asa mfalme wa Yuda, Ela mwana wa Baasha akaanza kutawala juu ya Israeli kule Tirza; akatawala kwa miaka miwili.
Iti maika-duapulo ket innem a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nangrugi nga agturay iti Israel idiay Tirza ni Ela nga anak ni Baasa; nagturay isuna iti dua a tawen.
9 Mtumishi wake Zimri, mkuu wa nusu ya magari yake akatengeneza hila dhidi yake. Wakati huo Ela alikuwa Tirza, akinywa na kulewa kwenye nyumba ya Arza, ambaye alikuwa mkuu wa watumishi wa nyumbani huko Tirza.
Pinanggep ni Zimri nga adipenna, a pangulo ti kagudua dagiti karwahena, a patayen ni Ela. Ita, adda ni Ela idiay Tirza, nagin-inom iti arak agingga a nabartek iti balay ni Arza, nga isu ti mangimatmaton iti sangkabalayan idiay Tirza.
10 Zimri akaiingia ndani, akamshambulia na kumwua, katika mwaka wa ishirini na saba wa Asa mfalme wa Yuda, naye akawa mfalme mahali pake.
Simrek ni Zimri ket dinarupna ken pinatayna isuna, iti maika-duapulo ket pito a tawen a panagturay ni Asa nga ari iti Juda, ket simmukat isuna nga ari kenni Ela.
11 Zimri alipoaanza kutawala, mara tu baada ya kukaa kwenye kiti cha enzi, akawaua wanafamilia wote wa Baasha. Hakumwacha mtoto hata mmoja wa kiume, hakuna hata wa ndugu yake wala wa rafiki zake.
Idi nangrugi nga agturay ni Zimri, apaman a nagtugaw isuna iti tronona, pinatayna amin ti pamilia ni Baasa. Awan ti imbatina a sibibiag uray maysa a lalaki nga ubing, wenno kabagianna ken gagayyemna.
12 Kwa hiyo Zimri aliingamiza familia yote ya Baasha, kama alivyokuwa ameambiwa kwa neno la BWANA, ambalo lilinenwa kinyume na Baasha na nabii Yehu,
Isu a dinadael amin ni Zimri ti pamilia ni Baasa, kas iti imbaga kadakuada ti sao ni Yahweh, nga insaona maibusor kenni Baasa babaen kenni Jehu a profeta,
13 kwa dhambi zote za Baasha na za Ela mwanae ambazo walizifanya, ambazo kwazo waliisababisha Israeli kufanya dhambi, kiasi c ha kumghadhabisha BWANA, Mungu wa Israeli, kuzikasilikia sanamu zao.
gapu kadagiti amin a basol nga inaramid da Baasa ken Ela nga anakna, ken iti panangisungsongda iti Israel nga agbasol, a nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh a Dios ti Israel, kadagiti didiosenda.
14 Kwa mambo mengine yanayohusiana na Ela, yote ambayo alifanya, je hayajaandikwa kwenye kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Maipanggep kadagiti dadduma a pasamak maipapan kenni Ela, amin nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?
15 Katika mwaka wa ishirini na saba wa Asa mfalme wa Yuda, Zimri alitawala kwa siku saba tu kule Tirza. Jeshi likafanya kambi kule Gibethoni, ambao ni mji wa Wafilisti.
Iti maika-dua pulo ket pito a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nagturay ni Zimri idiay Tirza iti pito laeng nga aldaw. Ita, nagkampo ti armada idiay Gebbeton, a masakupan dagiti Filisteo.
16 Lile jeshi lililokuwa limeweka kambi kule lilisikika lilksema, “Zimri amepanga njama na amemwua mfalme.” Kwa hiyo siku hiyo hapo kambini, Israeli yote ikamtangaza Omri, mkuu wa jeshi, kuwa mfalme wa Israeli.
Nangngeg ti armada a nagkampo sadiay a naibaga, “Insikat ni Zimri ti biag ti ari ket pinatayna.” Isu nga iti dayta nga aldaw iti kampo, insaad ti entero nga Israel ni Omri a mangidadaulo iti armada, a kas ari ti Israel.
17 Omri akapanda kutoka Gibethoni na Israeli yote pamoja naye, nao wakauhusuru Tirza.
Manipud Gebbeton, simmang-at ni Omri a kaduana ti amin nga Israel ket linakubda ti Tirza.
18 Kwa hiyoZimri alipoona kuwa mji umetekwa, akaingia kwenye ngome na akaivamia ikulu ya mfalme na kulichoma moto jengo lote pamoja na yeye; kwa hiyo akafa kwa moto.
Isu nga idi nakita ni Zimri a naparmeken ti siudad, napan isuna iti sarikedked a naisilpo iti palasio ti ari ken pinuoranna ti pasdek nga ayanna; iti kastoy a wagas, natay isuna iti pannakauramna.
19 Hii ilikuwa ni kwa sababu ya dhambi alizofanya kwa kufanya maovu mbele ya macho ya BWANA, kwa kutembea katika njia ya Yeroboamu na katika dhambi ambazo alifanya, kiasi cha kuifanya Israeli wafanye dhambi.
Daytoy ket gapu kadagiti nakabasolanna iti panangaramidna iti dakes iti imatang ni Yahweh, babaen iti panagbiagna iti wagas ni Jeroboam ken iti basol nga inaramidna, ken iti panangisungsongna iti Israel nga agbasol.
20 Pia kwa mambo mengiine yanayomhusu Zimri, na fitina yake aliyofanya, je, hayakuandikwa kwenye kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Maipanggep kadagiti dadduma a pasamak maipapan kenni Zimri, ken ti pananglipot nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?
21 Sasa watu wa Israeli walikuwa wamegawanyika katika makundi mawili. Nusu ya watu walimfuata Tibni mwana wa Ginathi, wakamfanya kuwa mfalme, na Nusu walimfufata Omri.
Ket nabingay dagiti tattao ti Israel iti dua a paset. Kagudua kadagiti tattao ti simmurot kenni Tibni nga anak ni Ginat, tapno pagbalinenda isuna nga ari, ket ti kagudua ket simmurot kenni Omri.
22 Lakini watu waliomfuata Omri walikuwa na nguvu kuliko wale waliomfuata Tibni mwana wa Ginathi. Kwa hiyo Tibni akafa, na Omri akawa mfalme.
Ngem nabilbileg dagiti tattao a simmurot kenni Omri ngem kadagiti tattao a simmurot kenni Tibni nga anak ni Ginat. Isu a natay ni Tibni ket ni Omri ti nagbalin nga ari.
23 Omri alianza kutawala juu ya Israeli katika mwaka wa thelathini na moja wa Asa mfalme wa Yuda, naye akatawala miaka kumi na miwili. Alitawala akiwa Tirza kwa miaka sita.
Nangrugi a nagturay ni Omri iti entero nga Israel idi maika-tallo pulo ket maysa a tawen a panagturay ni Asa nga ari iti Juda, ket nagturay isuna iti sangapulo ket dua a tawen. Nagturay isuna manipud idiay Tirza iti innem a tawen.
24 Akakinunua kilima cha Samaria kutoka kwa Shemeri kwa kilo 68 za fedha. Akajenga mji juu ya mlima na ule mji akauita Samaria, kwa sababu ya jina la Shemeri, mmiliki wa awali wa kile kilima.
Ginatangna ti turod ti Samaria kenni Semer iti dua a talento ti pirak. Nangbangon isuna iti siudad iti turod ket pinanagananna ti siudad iti Samaria, nga inadawna iti nagan ni Semer a sigud nga akin-kukua iti turod.
25 Omri akafanya maovu mbele ya BWANA na akafanya yaliyo maovu zaidi kuliko wale waliokuwa kabla yake.
Dakes ti inaramid ni Omri iti imatang ni Yahweh ken nadangdangkes isuna ngem kadagiti amin nga ari a sinukatanna.
26 Kwa kuwa alitembea katika njia zote za Yeroboamu mwana wa Nebati na katika dhambi zake ambazo kwa hizo aliwaongoza Waisraeli kufanya dhambi, ili kumkasirisha BWANA, Mungu wa Israeli, ili kuwa na hasira juu ya sanamu zao za ubatili.
Ta nagbiag isuna iti amin a wagas ni Jeroboam nga anak ni Nabat, ken kadagiti basolna babaen iti panangisungsongna iti Israel nga agbasol, ken nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh a Dios ti Israel kadagiti didiosenda.
27 Kwa mambo mengine yanayomhusu Omri ambayo alfanya, na nguvu zake alizoonyesha, je, hayakuandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Maipapan kadagiti dadduma a banbanag maipapan kenni Omri ken dagiti inaramidna, ti kinabileg nga impakitana, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?
28 Kwa hiyo Omri akalala na mababu zake na akazikwa Samaria na Ahabu mwanae akawa mfalme mahali pake.
Pimmusay ngarud ni Omri ket naitabon idiay Samaria; ni Ahab nga anakna ti nagbalin nga ari a kas kasukatna.
29 Katika mwaka wa thelathiini na nane wa Asa mfalme wa Yuda, Ahabu mwana wa Omri akaanza kutawala juu ya Israeli. Ahabu mwana wa Omri akatawala Israeli kule Samaria kwa miaka ishirini na mbili.
Iti maika-tallo pulo ket walo a tawen a panagturay ni Asa nga ari iti Juda, nangrugi a nagturay idiay Israel ni Ahab nga anak ni Omri. Nagturay ni Ahab nga anak ni Omri iti Israel idiay Samaria iti duapulo ket dua a tawen.
30 Ahabu mwana wa Omri akafanya yaliyo maovu mbele ya BWANA, zaidi ya wote waliokuwa kabla yake.
Dakes ti inaramid ni Ahab nga anak ni Omri iti imatang ni Yahweh, nakarkaro ngem kadagiti inaramid dagiti ari sakbay kenkuana.
31 Ikawa kidogo tu Ahabu ayaendee makosa ya Yeroboamu mwana wa Nebati, kwa hiyo akamwoa Yezebeli binti wa Ethibaali, mfalme wa Wasidoni; akaenda akamwabudu baali na akamsujudia.
Nalag-an laeng a banag kenni Ahab nga agbiag kadagiti basol a kas kenni Jeroboam nga anak ni Nabat, isu nga inasawana ni Jezebel nga anak ni Etbaal nga ari ti Sidon; napan isuna ket nagdaydayaw kenni Baal ken nagrukbab isuna kenkuana.
32 Akamjengea madhabahu Baali, ambayo alikuwa ameijenga kule Samaria.
Nagaramid isuna iti altar para kenni Baal iti balay ni Baal, nga inaramidna idiay Samaria.
33 Ahabu akatengeneza Ashera. Ahabu akafanya maovu zaidi kumghadhabisha BWANA, Mungu wa Isareli, akamkasirisha kuliko wafalme wote wa Israeli waliokuwa kabla yake.
Nangaramid ni Ahab iti imahen ni Asera. Ad-adu pay ti inaramid ni Ahab a nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh a Dios ti Israel, ngem kadagiti amin nga ari iti Israel sakbay kenkuana.
34 Katika siku zake Hieli Mbetheli aliijenga tena Yeriko. Akaijenga misingi ya mji kwa kufiwa na Abiramu mzaliwa wake wa kwanza, naye akayajenga malango ya mji kwa kufiwa na mwanae mdogo Segebu, na walifanya hivi kwa sababu walitii neno la BWANA, ambalo alikuwa amelinena kwa kinywa cha Joshua mwana wa Nuni.
Kadagiti tawtawen a nagturay ni Ahab, binangon manen ni Hiel ti Jerico. Gapu iti panangisaadna iti pundasion ti siudad natay ni Abiram nga inauna nga anakna, ken gapu iti panangtarimaanna kadagiti ruangan ti siudad natay ni Segub nga inaudi nga anakna, ket inaramidda daytoy gapu ta tinungpalda ti sao ni Yahweh, nga imbagana idi kenni Josue nga anak ni Nun.
