1 Wafalme 15
1 Katika mwaka wa kumi na tano wa mfame Yeroboamu mwana wa Nebati, Abiya alianza kutawala juu yaYuda.
Hagi Jeroboamu'ma 18ni'a kafuma Israeli vahe kinima nemanigeno'a, Nebati nemofo Abizamu'a Juda vahe kini efore huno kegava huzmante'ne.
2 Alitawala kwa miaka mitata kule Yerusalemu. Jina la mama yake allikuwa Maaka. Alikuwa binti wa Absalomu.
Hagi 3'a kafufi Jerusalemi kumatera kinia mani'neno kegava hu'ne. Hagi nerera'a Abisalomu mofakino, agi'a Maka'e.
3 Naye alitembea katika dhambi zote ambazo baba yake alizifanya kabla yake; moyo wake haukuwa mkalifu kwa BWANA, Mungu wake kama moyo wa Daudi, babu yake ulivyokuwa.
Hagi agra nefa'ma hu'neankna kumitami nehuno, negeho Deviti'ma hu'neaza huno agu'aretira huno Ra Anumzama'amofona ovariri'ne.
4 Hata hivyo, kwa ajili ya Daudi, BWANA, Mungu wake alimpa taa Yerusalemu kwa kumwinua mwanae baada yake ili kuiimarisha Yerusalemu.
Hianagi Deviti'ma hu'nea knare avu'avaku huno Ra Anumzana agri Anumzamo'a nentahino, negehona avrentegeno agri nona erino kinia Jerusalem kumapina manigeno, Deviti nagamofo tavimo'a asura osu'ne.
5 Mungu alifanya haya kwa sababu Daudi alifanya yaliyo mema machoni pake; wakati wote wa uhai wake, hakugeuka wala hakukosa katika yote aliyomwamuru, isipokuwa tu swala la Uria Mhiti.
Na'ankure Deviti'a Ra Anumzamofo avurera fatgo avu'ava nehuno, Ra Anumzamo'ma huo huno'ma hia zantamina maka kna hu vava huno e'ne. Hagi magoke zama havizama hu'neana, Hiti ne' Uraia a'enema hu'nea hazenkege me'ne.
6 Sasa kulikuwa na vita kati ya Rehoboamu na Jeroboamu katika siku zote za maisha ya Abiya.
Hagi Abizama kinima mania knafina Jeroboamu'enena hara hu vava hu'na'e.
7 Kwa mambo mengine ya Abiya, yote aliyofanya, je, hayajaandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Yuda? Sasa kulikuwa na vita kati ya Abiya na Yeroboamu.
Hagi Abizama kinima mani'negeno'ma fore'ma hu'nea zantmimofo agenkea, Juda kini vahetmimofo agenkema krente'naza avontafepi maka krente'naze. Hagi Abizamu'ma kinima mania knafina Jeroboamu'enena hara hu vava hu'na'e.
8 Abiya akalala na mababu zake, nao wakamzika katika mji wa Daudi. Asa mwanae akawa mfalme mahali pake.
Hagi Abizamu'a frige'za agehemofoma asente'naza matipi Deviti rankumapi asente'naze. Ana hutazageno ne'mofo Asa agri nona erino kinia mani'ne.
9 Katika mwaka wa ishirini wa Yeroboamu mfalme wa Israeli, Asa akaanza kutawala Yuda.
Hagi Jeroboamu'ma 20'a kafuma Israeli vahe kinima nemanigeno'a, Asa'a Juda vahe kini efore huno kegava huzmante'ne.
10 Alitawala kwa miaka arobaini na moja kule Yerusalemu. Bibi yake alikuwa Maaka, binti wa Absalomu.
Hagi Asa'a 41ni'a kafu Jerusalemi kumapina kinia mani'ne. Hagi nerera'a Abisalomu mofakino agi'a Maka'e.
11 Asa akafanya yaliyo mema machono mwa BWANA, kama alivyofanya Daudi, babu yake.
Hagi negeho Deviti'ma hu'neaza huno Asa'a Ra Anumzamofo avurera fatgo avu'ava hu'ne.
12 Yeye aliwafukuza kutoka katika nchi wale makahaba wa kipagani na akaziondoa sanamu zote ambazo babu zake walikuwa wametengeneza.
Havi anumzamofo mono kumapima monko avu'ava zama nehaza vahera ana mopafintira zamahe fanane nehuno, kaza osu havi anumzantamima nefa'ma tro'ma hunte'nea zantamina eritre vagare'ne.
13 Pia alimwondoa bibi yake asiwe Malkia, kwa sababu alikuwa amefanya sanamu ya kuchukiza kwa Ashera. Asa aliikata sanamu ya kuchukiza na kuiteketeza katika Bonde la Kidroni.
Hagi negeho a' Makama kuinima mani'nea tratetira azeri atre'ne. Na'ankure agra kasrino hi'mnage hu'nea avu'ava huno Asera a' havi anumzamofo amema'a tro hunte'ne. Hagi Asa'a ana a' havi anumzamofo amema'a antagino apapu huno Kidroni agupofi teve hanavazino kre'ne.
14 Lakini pale mahali pa juu hapakuchukuliwa. Hata hivyo. Moyo wa Asa ulikuwa mkamilifu mbele ya BWANA katika siku zake zote.
Hianagi agona agonama havi anumzamofo mono kumatmina eri havizana osu'ne. Hagi Asa'a maka knafina Ra Anumzamofo avesinenteno agorga mani'ne.
15 Alivirerjesha katika nyumba ya BWANA vitu vile vilivyokuwa vimetengwa kwa ajili ya BWANA, na vile vitu vyake vilivyokuwa vimetengezwa kwa fedha, na dhahabu na vyombo.
Hagi Ra Anumzamofoma nefa'ma ami'nea zantamine, agranema ami'nea zantamine, goline, silvane, mago'a zantaminena erino Ra Anumzamofo mono nompi vu'ne.
16 Basi kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli, kwa miaka yao yote.
Hagi Asa'ene Israeli vahe kini ne' Ba'asakea kinima manike vu'na'a knafina, maka zupa hara hu vava huke vu'na'e.
17 Baasha mfalme wa Israeli, akaivamia na kuijenga Rama, kiasi kwamba hakumruhusu yeyote kuondoka au kuingia katika nchi ya Asa mfalme wa Yuda.
Hagi Israeli vahe kini ne' Ba'asa'a Juda vahera ha' huzmanteno Rama kumara omerino, ana kumara hankave vihu higeno, vahetmimo'za ana kumapintira Juda mopafina atiramiza vu'za eza osu'naze.
18 Kisha Asa akazichukua zile fedha na dhahabu zilizokuwa zimebaki kwenye hazina kwenye nyumba ya BWANA, na katika hazina ya ikulu ya mfalme. Akaziweka katika mikono ya watumishi wake na kuzituma kwa Beni Hadadi mwana wa Tabrimoni mwana wa Hezioni, mfalme wa Shamu ambaye alikuwa akishi Dameski. Akamwambia,
Hagi Asa'a maka goline, silvanema Ra Anumzamofo nompima me'neane kini ne'mofo nompima me'neanena erino eri'za vahetami'amofo zamazampi nenteno, huzmantege'za Siria kini ne' Hezioni negeho Tabrimoni nemofo Damaskasi nemania nete Ben-hadadinte eri'za nevazageno, Ben-hadadintega amanage huno kea atrentege'za eri'za vahe'aramimo'za vu'naze.
19 “Naomba tufanye patano kati yangu na wewe, kama ilivyokuwa kati ya baba yangu na baba yako. Tazama, Nimekutumia zawadi ya fedha na dhahabu. Ili uvunje agano lako na Baasha mfalme wa Israeli, ili kwamba aniache.”
Hagi nerfakema hu'na'aza huta kea eri hagerafita rone huta manisu'egu ama musezana goline silvanena atregantoe. Hagi vunka Israeli kini ne' Ba'asa'enema huhagerafi'na'a kea omeritrenka ha'huntegeno kumani'a atreno vino.
20 Beni Hadadi akamsikiliza mfalme Asa na kutuma wakuu wa majeshi yake, nao wakaishambulia miji ya Israeli. Wakaishambulia Ijoni, Dani, Abeliya Bethi Maaka, na Kinerothi yote, pamoja na nchi yote ya Naftali.
Hagi Ben-hadati'a kini ne' Asa'ma hianke antahino sondia kva vahetami huzmantege'za vu'za Israeli vahe kumatmina, Izoni kumaki, Dani kumaki, Abel-bet-ma'aka kumaki, Kenoreti kumaki, maka Naptali mopa hara ome huzmante'za zamahe'za hanare'naze.
21 Ikawa Baasha aliposikia haya, akaacha kuijenga Rama akarudi Tirza.
Hagi Israeli kini ne' Ba'asa'ma ana nanekema nentahino'a, Rama kuma keginama nehiretira atre'no Tirza kumate umani'ne.
22 Kisha mfalme Asa akaitangazia Yuda yote. Hakuna aliyeachwa. Wakayabeba mawe na miti ya Rama ambayo Baasha alikuwa akijengea mji. Kisha mfalme Asa akavitumia hivyo vitu kuijenga Geba ya Benjamini na Mispa.
Hagi ana'ma higeno'a kini ne' Asa'a maka Juda vahetmina ke higeno mago'mo'e huno omani ana makamo'za e'za Ba'asa'ma Rama kuma'ma negiretira atreno'ma via havene zafanena emeri'za vazageno, ana zantaminu Benzameni mopafima me'nea kuma Geba kuma'ene Mizpa kuma'enena ki'naze.
23 Mambo mengine yanyohusu utawala wa Asa, uwezo wake wote, yote aliyofanya, na miji aliyoijenga, je, hayakuandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Yuda? Lakini wakati wa uzee wake alipata ugonjwa wa miguu.
Hagi Asa'ma kinima mani'negeno fore'ma hu'nea zantamine, hihamu'ama eriamama hu'neane, maka zama nehuno kumatmina tro'ma hu'nea kumatamimofo aginena Juda kini vahetmimofo agenkema krenentaza avontafepi krente'naze. Hianagi Asa'a ranafa regeno, aga agusafina kri fore hu'ne.
24 Kisha Asa akalala na mababu zake na akazikwa pamoja nao katika mji wa Daudi baba yake. Yehoshafati mwanae akawa mfalme mahali pake.
Hagi Asa'ma frigeno'a agehe'mofoma asente'nea matipi, Deviti rankumapi asente'naze. Hagi ana'ma higeno'a, nemofo Jehosafati agri nona erino kinia mani'ne.
25 Nadabu mwana wa Yerobiamu alianza kutawala huko Israeli wakati wa mwaka wa pili wa Asa mfalme wa Yuda; Aliitawala Israeli kwa miaka miwili.
Hagi kini ne' Asa'ma tare kafuma Juda vahe kinima nemanigeno'a, Jeroboamu nemofo Nadapu Israeli vahe kinia efore hu'ne. Hagi Nadapu'a tare kafufi kinia mani'neno, Israeli vahera kegava hu'ne.
26 Akafanya yaliyo maovu mbele y a macho ya BWANA naye akatembea katika njia ya baba yake, na katika dhambi yake, aliisababisha Israeli kufanya dhambi.
Hianagi agra nefa Jeroboamu'ma kefo avu'ava'ma nehuno Israeli vahe'ma zamavare kumipima zamante'nea avu'ava avaririno Ra Anumzamofo avurera kefo avu'ava hu'ne.
27 Baasha mwana wa Ahiya, wa familia ya Isakari, akafanya hila dhidi ya Nadabu; Baasha akamwua huko Gibethoni, ambao ulikuwa mji wa Wafilisti, kwa kuwa Nadabu na Israeli walikuwa wakiuhusuru Gibethoni.
Hagi ana'ma nehigeno'a Isaka nagapinti ne' Ahiza nemofo Ba'asa'a Nadapuna ahe fri'naku mago'a kankamunku hakene. Hagi Nadapu'a Israeli sondia vahe'ene Filistia vahe mopafi Gibeton kuma vahe ha' huzmante'naku kumazimi ome avazagigaginafi, Ba'asa'a Nadapuna ome ahe fri'ne.
28 Katika mwaka wa tatu wa Asa mfalme wa Yuda, Baasha alimwua Nadabu naye akawa mfalme mahali pake.
Hagi kini ne' Asa'ma 3'a kafuma Juda vahe kinima nemanigeno'a, Ba'asa'a Nadapuna ahe nefrino Israeli vahe kinia agra mani'ne.
29 Mara tu baad ya kuwa mfalme, Baasha aliwaua watu wote wa familia ya Yeroboamu. Hakumwacha hata mmoja wa uzao wa Yeroboamu awe hai; Kwa njia hii akawa ameuharibu ukoo wote wa kifalme, kama vile BWANA alivyokuwa amesema kupitia mtumishi wake Ahiya Mshilo,
Hagi agrama kinima nemanino'a, maka Jeroboamu nagapinti'ma fore'ma hu'naza vahera zamahe hana higeno, Ra Anumzamo'ma Sailo kumate kasnampa ne' Ahizama Jeroboamunte'ma fore'ma hania zamofo kema asami'nea kante anteno magore huno kini ne'mofo nagara ozmatre zamahe vagare'ne.
30 kwa sababu ya dhambi za Yeroboamu ambazo alifanya na akaisababishia Israeli kufanya dhambi, kwa kuwa alimkasirisha BWANA, Mungu wa Israeli.
Hagi Jeroboamu'ma kumi'ma nehuno, Israeli vahe'ma kumipima zamavarentegeno'ma Ra Anumzamofoma azeri arimpama ahe'nea zante, ana zana fore hu'ne.
31 Mambo mengine yanayomhusu Nadabu, na yote aliyofanya, je, hayakuandikwa katika kitabu cha matukio ya wafalme wa Israeli?
Hagi Nadapu'ma kinima mani'neno'ma hu'nea zantmimofo agenkea, Israeli kini vahetmimofo agenkema krente'nea avontafepi krente'ne.
32 Kisha kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli katika siku zao zote.
Hagi Juda kini ne' Asa'ene Israeli kini ne' Ba'asakea kinima mani'na'a knafina hara hu vava huke vu'na'e.
33 Katika mwaka wa tatu wa Asa mfalme wa Yuda, Baasha mwana wa Ahiya alianza kuitawala Israeli yote huko Tirza naye alitawala kwa miaka ishirini na nne.
Hagi Asa'ma 3'a kafuma Juda vahe kinima nemanigeno'a, Ahiza nemofo Ba'asa'a Israeli vahe kinia efore hu'ne. Hagi Ba'asa'ma Tirza kumate'ma Israeli vahe kinima mani'neana 24'a kafu mani'ne.
34 Naye akafanya yaliyo mabaya katika macho ya BWANA na akatembea katika njia ya Yeroboamu na katika dhambi yake ambayo kwa hiyo aliifanya Israeli kufanya dhambi.
Hianagi agra Ra Anumzamofo avurera kefo avu'ava nehuno, Jeroboamu'ma Israeli vahe'ma zamazeri kumipima zamante'neaza huno agri avu'ava avariri'ne.
