1 Nyakati 29
1 Mfalme Daudi akasema kwa kusanyiko lote, “Sulemani mwanangu, ambaye mwenyewe Mungu amemchagu, bado nimdogo na hana uzoefu, na jukumu ni kubwa. Maana hekalu sio kwa ajili ya watu bali la Mungu.
Ug si David nga hari miingon sa tibook nga katilingban: Si Salomon nga akong anak nga lalake, nga mao lamang ang gipili sa Dios, batan-on ug linghod pa, ug ang bulohaton daku; kay ang palacio dili alang sa tawo kondili alang kang Jehova nga Dios.
2 Hivyo nimefanya kwa ubora wangu kutoa kwa ajili ya hekalu la Mungu. Nina toa dhahabu kwa vitu vya kujengwa na dhahabu, fedha kwa vitu vya kujengwa na fedha, shaba kwa vitu vya kujengwa na shaba, nishati kwa vitu vya kujengwa na nishati, na mbao kwa vitu vya kujengwa na mbao. Pia nina toa mawe ya shohamu, mawe ya kupangwa, mawe ya upambaji wandani ya rangi mbali mbali - kila haina ya mawe ya thamani - na marimari kwa wingi.
Karon giandam ko uban sa bug-os ko nga kagahum alang sa balay sa akong Dios ang bulawan alang sa mga butang nga bulawan, ug ang salapi alang sa mga butang nga salapi, ug ang tumbaga alang sa mga butang nga tumbaga, ang puthaw alang sa mga butang nga puthaw, ug ang kahoy alang sa mga butang nga kahoy; mga bato nga onyx, ug mga bato nga igpapahamutang, mga bato nga igabutang sa inggasti, ug sa nagkalainlaing bulok, ug tanang nagkalainlaing mga bililhong bato, ug mga batong marmol sa pagkadaghan.
3 Sasa, kwasababu ya mapenzi yangu kwa nyumba ya Mungu, Ninatoa hazina yangu binafsi ya dhahabu na fedha. Ninafanya hivi kwa nyongeza kwa yote niliyofanya katika hekalu takatifu:
Labut pa usab, tungod kay gibutang ko ang akong gugma sa balay sa akong Dios, sanglit ako may usa ka bahandi nga akong kaugalingon, nga bulawan ug salapi, gihatag ko kini sa balay sa akong Dios, ibabaw ug labaw sa tanan nga akong giandam alang sa balaang balay;
4 talanta za dhahabu elfu tatu kutoka Ofiri, na talanta elfu saba za fedha zilizotakasika, ili kufunika kuta za majengo.
Bisan sa totolo ka libo ka talento sa bulawan, sa bulawan sa Opir, ug pito ka libo ka talento sa inulay nga salapi, nga uban niini pagahal-opan ang mga bongbong sa mga balay;
5 Ninachangia dhahabu kwa vitu vya kujengwa na dhahabu, na fedha kwa vitu vya kujengwa na fedha, na kazi zote zinazotakiwa kufanywa na wajenzi. Nani mwingine anataka kuchangia kwa Yahweh leo na kujitoa kwake?”
Bulawan alang sa mga butang nga bulawan, ug salapi alang sa mga butang nga salapi, ug alang sa tanang nagkalainlaing paagi sa buhat nga pagahimoon sa mga kamot sa mga magbubuhat. Busa kinsa ang magahalad sa kinabubut-on nga magahatag sa iyang kaugalingon niining adlawa kang Jehova?
6 Kisha sadaka za hiari zilitolewa na viongozi wa mababu wa familia zao, viongozi wa makabila ya Israeli, wakuu wa maelfu na mamia, na waamuzi waliojuu ya kazi ya mfalme.
Unya ang mga principe sa mga balay sa mga amahan, ug ang mga principe sa mga banay sa Israel, ug ang mga capitan sa mga linibo ug sa ginatus uban sa mga magbubuot sa bulohaton sa hari, nanaghalad sa kinabubut-on;
7 Walitoa kwa ajili ya huduma ya nyumba ya Mungu talanta elfu tano na darkoni elfu kumi za dhahabu, talanta elfu kumi za fedha, talanta elfu nane za fedha, na talanta za chuma 100, 000.
Ug sila minghatag alang sa pag-alagad sa balay sa Dios sa lima ka libo ka talento nga bulawan, ug napulo ka libong mga dracma; ug sa salapi napulo ka libo ka talento, ug sa tumbaga napulo ug walo ka libo ka talento, ug sa puthaw usa ka gatus ka libo ka talento.
8 Haao walio na mawe ya thamani waliyatoa katika Hazina ya nyumba Yahweh, chini ya usimamizi wa Yehieli, mzao wa Gerishoni.
Ug kanila nga hikaplagan ang mga bililhon nga bato naghatag niana ngadto sa bahandi sa balay ni Jehova, sa ilalum sa kamot ni Jehiel ang Gersonhon.
9 Watu walifurahi kwa ajili ya hizi sadaka za hiari, kwasababu walitoa kwa moyo wao wote kwa Yahweh. Mfalme Daudi pia alifurahi sana.
Unya ang katawohan nangalipay tungod niana sila nanghatag sa kinabubut-on, tungod kay uban sa usa ka hingpit nga kasingkasing sila nanghatag kang Jehova sa kinabubut-on: ug si David nga hari nalipay usab sa usa ka dakung kalipay.
10 Daudi alimbariki Yahweh mbele ya kusanyiko lote. Alisema, “Na uabudiwe, Yahweh, Mungu wa Israeli babu wetu, milele na milele.
Tungod niini si Jehova gidayeg ni David sa atubangan sa tibook katilingban ug si David miingon: Dalayegon ikaw Oh Jehova, ang Dios sa Israel nga among amahan, sa gihapon ug sa walay katapusan.
11 Kwako, Yahweh, kuna ukuu, nguvu, utukufu, ushindi, na enzi. Kwa kuwa yote yalio mbinguni na duniani ni yako. Kwako ni ufalme, Yahweh, na umetukuzwa kama mtawala juu ya vyote.
Imo, Oh Jehova, ang pagkadaku, ug ang gahum, ug ang himaya, ug ang pagdaug, ug ang pagkahalangdon: kay ang tanan nga anaa sa kalangitan ug ang anaa sa yuta imo; imo man ang gingharian, Oh Jehova, ug ikaw ang gipahitaas ingon nga pangulo ibabaw sa tanan.
12 Utajiri na heshima utoka kwako, unatawala juu ya watu wote. Mkononi mwako kuna nguvu na uwezo. Unao uweza na nguvu ya kuwafanya watu kuwa mkuu na kumpa uweza yeyote.
Mga pagkadato ug kadungganan nagagikan kanimo, ug ikaw nagagahum ibabaw sa tanan; ug sa imong kamot anaa ang kagahum ug kusog; ug sa imong kamot mao ang pagpadaku, ug paghatag ug kusog sa tanan.
13 Kisha sasa, Mungu wetu, tunakushukuru na kusifu jina lako tukufu.
Busa karon, Dios namo, kami nagapasalamat kanimo, ug nagadayeg sa imong mahimayaong ngalan.
14 Lakini mimi ni nani, na watu wangu ni nani, tustahili kutoa kwa hiari hivi vitu? Kweli, vitu vyote vya toka kwako, na tumerudisha kwako vilivyo vyako.
Apan kinsa man ako, ug unsa ang akong katawohan, nga kami mahimong takus sa paghalad sa kinabubut-on sa ingon niini? kay ang tanan nga butang gikan kanimo, ug sa imong kaugalingon kami naghatag kanimo.
15 Kwa kuwa sisi ni wageni na wasafiri mbele zako, mababu zetu wote walikuwa. Siku zetu katika dunia ni kama kivuli, na hakuna tumaini la kubaki duniani.
Kay kami mga lumalangyaw sa imong atubangan, ug mga humalapit, sama sa tanan namong mga amahan: ang among mga adlaw sa yuta sama sa susa ka anino, ug walay pagpadayon.
16 Yahweh Mungu wetu, utajiri wote tulio kusanya kujenga hekalu kwa kuheshimu jina lako - watoka kwako na ni wako.
Oh Jehova Dios namo, kining tanang butang nga among giandam aron sa pagtukod sa usa ka balay alang sa imong balaan nga ngalan nagagikan sa imong kamot, ug ang tanan imong kaugalingon.
17 Ninajua, Mungu wangu, unachunguza moyo na wapendezwa na unyofu. Kwangu mimi, kwa unyofu wa moyo wangu nimetoa kwa hiari vitu vyote, na sasa natazama kwa furaha watu walio hapa wakitoa tunu kwako.
Ako nahibalo usab, Dios ko, nga ikaw nagasulay sa kasingkasing, ug may pagkahimuot sa pagkatul-id. Mahitungod kanako, sa katul-id sa akong kasingkasing gihatag ko sa kinabubut-on kining tanang mga butang: ug karon nakita ko uban sa kalipay ang imong katawohan, nga ania dinhi, nanaghalad sa kinabubut-on nganha kanimo.
18 yahweh, Mungu wa Ibrahimu, Isaka, na Israeli - mababu zetu - hifadhi hili katika fikra za watu wako. Elekeza mioyo yao kwako.
Oh Jehova, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Israel, among mga amahan, bantayi kini sa walay katapusan sa pagpanghunahuna sa kasingkasing sa imong katawohan, ug andama ang ilang kasingkasing nganha kanimo;
19 Mjalie Sulemani mwanangu moyo wa shauku wakutii amri zako, shuhuda za agano lako, na maagizo yako, na kutekeleza mipango hii yote ya kujenga nyumba niliyoiandaa.”
Ug si Salomon nga akong anak nga lalake hatagi ug usa ka kasingkasing nga hingpit, aron sa pagbantay sa imong mga sugo, sa imong mga pagpamatuod, ug sa imong kabalaoran, ug sa pagbuhat niining tanang mga butanga, ug sa pagtukod sa puloy-anan, nga alang niana ako nagaandam.
20 Daudi akasema kwa kusanyiko lote, “Sasa mbariki Yahweh Mungu wenu.” Kusanyiko lote likambariki Yahweh, Munug wa mababu zao, wakainamisha vichwa vyao na kumuabudu Yahweh na kusujudu mbele za mfalme.
Ug si David namulong sa tibook nga katilinghan: Karon dayega ninyo si Jehova nga inyong Dios. Ug ang tibook katilingban nanagdayeg kang Jehova, ang Dios sa ilang mga amahan, ug giduko ang ilang mga ulo, ug mingsimba sa atubangan ni Jehova, ug sa hari.
21 Kwa siku iliyo fuata, wakatoa dhabiu kwa Yahweh na kumtolea sadaka ya kuteketeza. Walitoa sadaka ya ng'ombe elfu moja, kondoo elfu moja, na wana kondoo elfu moja, pamoja na sadaka zao za vinywaji na dhabihu tele kwa Israeli yote.
Ug sila nanaghalad ug mga halad kang Jehova, ug naghalad sa mga halad-nga-sinunog kang Jehova, sa pagkaugma tapus niadtong adlawa, bisan sa usa ka libo nga vaca, usa ka libo nga carnero nga lake, ug usa ka libo nga nating carnero, uban sa ilang mga halad-nga-ilimnon, ug mga halad nga daghan alang sa tibook Israel,
22 Siku ile, walikunywa na kula mbele za Yahweh kwa furaha tele. Walimfanya Sulemani, mwana wa Daudi, mfalme mara ya pili, na kumpaka mafuta ya mamlaka ya Yahweh kuwa mfalme. Pia walimpaka Zadoki mafuta kuwa mfalme.
Ug nangaon ug nanginum sa atubangan ni Jehova niadtong adlawa uban sa dakung kalipay. Ug ilang gihimo si Salomon ang anak nga lalake ni David nga hari sa ikaduha nga higayon, ug gidihogan siya alang kang Jehova aron mahimong principe, ug si Sadoc aron mahimong sacerdote.
23 Kisha Sulemani akaketi kwenye kiti cha enzi cha Yahweh kama mfalme baada ya Daudi baba yake. Alifanikiwa, na Israeli yote ikamtii.
Unya si Salomon milingkod sa trono ni Jehova ingon nga hari ilis ni David nga iyang amahan, ug miuswag; ug ang tibook Israel nagtuman kaniya.
24 Viongozi wote, wanajeshi, na Mfalme Daudi wanae wakaonyesha utii kwa Mfalme Sulemani.
Ug ang tanang mga principe, ug ang mga tawong gamhanan, ug ang tanang mga anak nga lalake usab ni David nga hari, nagpasakup sa ilang kaugalingon kang Salomon nga hari.
25 Yahweh alimheshimu sana Sulemani na kumkirimia nguvu kubwa kuliko mfalme yeyote aliyetangulia kabla yake Israeli.
Ug si Salomon gipadaku ni Jehova sa hilabihan gayud sa atubangan sa tibook Israel, ug mihimo kaniya sa maong pagkaharianong pagkahalangdon nga walay maingon sa bisan kinsang hari una kaniya sa Israel.
26 Daudi mwana wa Yese alitawala Israeli yote.
Karon si David ang anak nga lalake ni Isai naghari sa tibook Israel.
27 Daudi alikuwa mfalme wa Israeli kwa miaka arobaini. Alitawala kwa miaka saba Hebroni na miaka thelathini na tatu Yerusalemu.
Ug ang kadugayon sa paghari niya sa Israel kap-atan ka tuig; pito ka tuig siya naghari didto sa Hebron, ug katloan ug tolo ka tuig naghari siya sa Jerusalem.
28 Alikufa katika umri mzuri mkubwa, baada ya kufurahia maisha marefu, utajiri na heshima. Sulemani mwanae alitawala baada yake.
Ug siya namatay nga usa ka tigulang kaayo, puno sa mga adlaw, mga kadato, ug kadungganan: ug si Salomon iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.
29 Mafanikio ya mfalme Daudi yameandikwa katika historia ya Samweli nabii, katika historia ya Nathani nabii, na katika historia ya Gadi nabii.
Karon ang mga buhat ni David nga hari, ang una ug katapusan, ania karon, kini nanghisulat sa basahon sa kaagi ni Samuel nga manalagna, ug sa basahon sa kaagi ni Nathan nga manalagna, ug sa basahon sa kaagi ni Gad nga manalagna,
30 Yalio ekwa kwenye kumbukumbu ni matendo ya utawala wake, mafanikio yake na mambo yalio mdhuru, Israeli, na falme zote za nchi zingine.
Lakip ang tanan niyang paghari ug ang iyang kagahum, ug ang mga panahon nga nangagi kaniya, ug sa ibabaw sa Israel, ug sa ibabaw sa tanang mga gingharian sa mga kayutaan.
