Mithali 4
1 Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
Wiilashoy, aabbe edbintiisa maqla, Oo u jeesta inaad wax garataan.
2 Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
Waayo, anigu waxaan idin siiyaa tacliin wanaagsan, Haddaba cilmigayga ha ka tegina.
3 Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
Waayo, aniguba waxaan aabbahay u ahaa wiil, Oo mid yar oo bacbac ah oo madi ah ayaan u ahaa hooyaday.
4 baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
Isagu wax buu i baray, oo wuxuu igu yidhi, Qalbigaagu erayadayda ha xajisto; Amarradaydana dhawr, oo waad noolaan doontaa.
5 Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
Xigmadda doono, waxgarashadana doono; Hana illoobin, oo erayada afkaygana dib ha uga noqon.
6 Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
Xigmadda ha ka tegin, oo way ku nabad gelin doontaa. Jeclow, oo way ku dhawri doontaa.
7 Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
Xigmaddu wax walbay ugu horraysaa, sidaas daraaddeed xigmadda doono; Wax kastoo aad hesho weliba waxgarasho doono.
8 Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
Iyada sarraysii, oo iyana way ku dallicin doontaa; Oo sharaf bay kuu yeeli doontaa markaad iyada isku duubtid.
9 Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
Iyadu waxay madaxaaga siin doontaa wax sharraxsan, Oo waxayna kuu yeeli doontaa taaj quruxsan.
10 Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
Wiilkaygiiyow, maqal oo hadalladayda aqbal. Oo sannadaha cimrigaaguna way badnaan doonaan.
11 Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Anigu waxaan ku baray jidkii xigmadda; Oo waxaan kugu hoggaamiyey waddooyinkii qummanaanta.
12 Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
Markii aad socotid tallaabooyinkaagu cidhiidhi ma noqon doonaan, Oo haddaad oroddidna ma turunturoon doontid.
13 Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
Edbinta xajiso, oo ha iska sii deyn; Hayso, waayo, iyadu waa noloshaada,
14 Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
Waddada kuwa sharka leh ha gelin, Oo jidka xumaanfalayaashana ha qaadin.
15 Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
Ka leexo, hana marin, Ka noqo oo hareer ka mar.
16 Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
Waayo, iyagu ma seexdaan haddaanay xumaan falin, Oo hurdadoodana waa laga qaadaa iyagoo cid kufiya mooyaane.
17 Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
Waayo, iyagu waxay cunaan kibistii sharnimada, Oo waxay cabbaan khamrigii dulmiga.
18 Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
Laakiinse waddada kuwa xaqa ahu waa sida iftiinka waaberiga oo kale, Kaas oo hadba soo kordha ilaa uu noqdo maalin cad.
19 Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
Jidka kuwa sharka lahuna waa sida gudcurka oo kale. Oo iyagu garan maayaan waxay ku turunturoodaan.
20 Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
Wiilkaygiiyow, erayadayda dhegayso, Oo hadalladaydana dhegta u dhig.
21 Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
Indhahaaga hortooda yaanay ka fogaan, Oo qalbigaaga dhexdiisa ku hayso,
22 kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
Waayo, iyagu waa u nolol kuwa hela, Oo jidhkooda oo dhanna waa u caafimaad.
23 Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
Digtoonaan qalbigaaga u dhawr, Waayo, isagay noloshu ka soo baxdaaye.
24 Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
Af qalloocan iska saar, Oo bushimo maroorsanna iska fogee.
25 Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
Indhahaagu qummaati wax ha u fiiriyeen, Oo indhahaaga daboolkooduna si toosan hortaada ha u eegeen.
26 Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
Waddada cagahaaga aad ugu fiirso, Oo jidadkaaga oo dhammuna ha toosnaadeen.
27 Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
Xagga midigta iyo xagga bidixda toona ha u leexan, Oo cagtaadana xumaanta ka fogee.
