Mithali 4
1 Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
Zwanini, madodana ami, izeluleko zikayihlo; lalelani lizuze ukuqedisisa.
2 Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
Ngilipha izifundo ezipheleleyo; ngakho lingalahli imfundiso yami.
3 Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
Ngathi ngisengumfana emzini kababa, ngisebuthakathaka, ngiyimi ngedwa ingane kamama,
4 baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
wangifundisa ubaba wathi, “Abambe amazwi ami ngenhliziyo yakho yonke; gcina imilayo yami ukuze uphile.
5 Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
Zuza ukuhlakanipha, zuza ukuqedisisa; ungawakhohlwa amazwi ami, kumbe ugudluke kuwo.
6 Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
Ungafulatheli ukuhlakanipha, kuzakuvikela; kuthande, kuzakulinda.
7 Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
Ukuhlakanipha kuyinqaba; ngakho zuza ukuhlakanipha. Zuza ukuqedisisa loba kungathatha konke olakho.
8 Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
Kugogose, kuzakuphakamisa; kugone, kuzakunika udumo.
9 Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
Kuzakwethesa umqhele wamaluba omusa ekhanda lakho kukwethese umqhele wenkazimulo.”
10 Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
Zwana mntanami, yamukela lokho engikutshoyo, ukuze insuku zokuphila kwakho zibe zinengi.
11 Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Ngiyakukhokhela endleleni yokuhlakanipha, ngikuqondise ezindleleni eziqondileyo.
12 Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
Nxa uhamba kawuyikuthikaza; nxa ugijima kawuyikukhubeka.
13 Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
Bambelela iziqondiso, ungayekethisi; zigcine kuhle ngoba ziyikuphila kwakho.
14 Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
Ungayingeni indlela yababi njalo ungahambi endleleni yezigangi.
15 Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
Ixwaye, ungahambi ngayo; itshiye uqhubeke ngeyakho indlela.
16 Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
Phela kabalali bengenzanga ukuganga; badela ubuthongo ukuze baqale balimaze omunye umuntu.
17 Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
Badla isinkwa sobubi banathe iwayini lobudlwangudlwangu.
18 Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
Indlela yabalungileyo injengovivi lokusa, kukhule ukukhanya kwalo kuze kuphelele emini.
19 Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
Kodwa indlela yababi ifana lomnyama omkhulu; kabazi ukuthi kuyini okubakhubayo.
20 Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
Ndodana yami, zwana lokhu engikutshoyo; lalelisisa amazwi ami.
21 Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
Ungawasusi emehlweni akho, agcine enhliziyweni yakho;
22 kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
ngoba ayikuphila kulabo abawafumanayo; lokuqina komzimba wonke womuntu.
23 Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
Phezu kwakho konke, gcina inhliziyo yakho, ngoba ingumthombo wokuphila kwakho.
24 Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
Lahla izibozi zamazwi emlonyeni wakho; ungakhuphi inkulumo yokuxhwala ezindebeni zakho.
25 Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
Khangelisa amehlo akho nta phambili, uwathi nhlo amehlo akho kulokho okuphambi kwakho.
26 Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
Lungisa izindlela ukuze inyawo zakho zinyathele kuhle, uhambe ngezindlela eziqinileyo kuphela.
27 Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
Ungaphambukeli kwesokunene loba kwesokhohlo; ugcine unyawo lwakho lunganyatheli okubi.
