Mithali 4
1 Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
Ry zanaka, henoy ny anatry ny ray, Ary tandremo mba hahazoanareo ny fahalalana tsara.
2 Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
Fa anatra tsara no omeko anareo; Aza mahafoy ny lalàko.
3 Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
Fa zanak’ ikaky aho, Sady tiana no hany malala teo imason’ ineny.
4 baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
Ary nampianatra ahy izy ka nanao tamiko hoe: Aoka ny fonao hitana ny teniko; Tandremo ny didiko, dia ho velona ianao.
5 Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
Mahazoa fahendrena, mahazoa fahalalana; Fa aza hadinoina na ihemorana ny teny aloaky ny vavako.
6 Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
Aza mahafoy azy, fa hiaro anao izy; Tiavo izy, dia hitandrina anao.
7 Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
Ny voaloham-pahendrena dia izao: Mahazoa fahendrena; Eny, lanio ny fanananao rehetra hamidy fahalalana tsara.
8 Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
Asandrato izy, dia hanandratra anao kosa Eny, hanome voninahitra anao izy, raha tananao.
9 Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
Dia hasiany fehiloha mahafinaritra ny lohanao; Eny, satro-boninahitra tsara tarehy no homeny anao.
10 Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
Anaka, mihainoa, ka raiso ny teniko; Dia hihamaro ny taona hiainanao.
11 Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Làlam-pahendrena no atoroko anao: Eny, mitarika anao amin’ ny lalana mahitsy aho.
12 Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
Raha mandeha ianao, dia tsy ho etỳ ny lalanao; Ary raha mihazakazaka ianao, dia tsy ho tafintohina.
13 Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
Tano mafy ny fananarana, ka aza avela hiala; Hazony izy, fa ainao.
14 Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
Aza mankany amin’ ny alehan’ ny ratsy fanahy, Ary aza mizotra amin’ ny lalan’ ny ratsy.
15 Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
Manalavira azy; aza mandalo eo akory; Mivilia azy, ka mizora.
16 Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
Fa tsy matory ireny, raha tsy efa nanao ratsy; Ary tsy mahita torimaso izy, raha tsy efa nanafintohina ny sasany.
17 Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
Fa mihinana ny mofon’ ny faharatsiana izy, Sy misotro ny divain’ ny fahalozàna.
18 Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
Fa ny lalan’ ny marina dia toy ny fipoak’ andro maraina, Izay mihamazava mandra-pitataovovonan’ ny andro.
19 Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
Ny alehan’ ny ratsy fanahy dia toy ny aizim-pito; Tsy fantany akory izay manafintohina azy.
20 Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
Anaka, tandremo ny teniko; Atongilano ny sofinao hihaino ny filazako.
21 Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
Aza avela hiala eo imasonao izy, Fa raketo ao am-ponao.
22 kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
Fa aina ho an’ ny mahazo azy izy Ary fahasalamana ho an’ ny nofony rehetra.
23 Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
Tandremo ny fonao mihoatra noho izay rehetra tokony hotandremana; Fa avy ao aminy no ihavian’ ny aina.
24 Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
Esory aminao ny vava mandainga, Ary ampanalaviro anao ny molotra mamitaka.
25 Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
Aoka ny masonao hijery mahitsy, Ary ny hodimasonao hibanjina eo anoloanao.
26 Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
Ataovy marina ny alehan’ ny tongotrao, Dia ho voalamina ny alehanao rehetra;
27 Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
Aza mivily, na ho amin’ ny ankavanana, na ho amin’ ny ankavia; Esory amin’ ny ratsy ny tongotrao.
